enfüs

• Nefisler, ruhlar; kişinin kendi iç âlemleri, kalp ve ruh dünyaları.

enisan

• Boş ve mânasız yalan söz. (Farsça)

eracif

• Uydurma, yalan sözler.

eracif ve ekazib / eracif ve ekâzib

• Yalan ve uydurma sözler.

eradin / eradîn

• (Tekili: Arz) Yerler. Arzlar, dünyalar.

ercaf

• (Çoğulu: Eracif) Yalan haber.

errac

• Fesatçı, müzevir, yalancı adam, sahtekâr.

esasat

• Temel malzemeler, mobilya, dekorasyon, döşeme gibi ev eşyaları.

eşdak

• Doğru konuşan. Yalan söylemeyen. Sâdık.
• Büyük ağızlı.

esim

• (İsm. den) Günahkâr, günah işlemiş, kabahatlı, cürümlü, suçlu, yalancı kişi.

esum

• Çok yalancı, iftiracı, kabahatli ve günahkâr olan adam.

evliya sultanı / evliya sultânı

• Evliyaların sultanı, reisi.

evliya-i arifin / evliya-i ârifîn

• Allah'ı hakkıyla bilen evliyâlar.

evliya-yı meşhure

• Meşhur evliyalar, Allah dostları.

evsam

• (Tekili: Vasm) Arlar, hayâlar, utanmalar.

eyalet

• (Çoğulu: Eyâlât) Vilâyet. Bir vâlinin idaresinde olan memleket, şehir.

fantaziye / fantâziye

• yun. Yalandan gösteriş, boş debdebe. Zâhirî süs ve zinet. Lüzumlu ihtiyaçtan olmayan ve zevk için kullanılan pahalı eşya.

• Aşırı süs ve lüks, yalandan gösteriş.

• Yalandan gösteriş, boş debdebe.

farz-ı ayn

• Herkesin yapmaya mecbur olduğu farz. Namaz kılmak, yalan söylememek, imân etmek, oruç tutmak gibi.

fatir / fatîr

• Tâze şey.
• Mayalanmış hamur.

fecr

• Tan yerinin ağarması. Şafak. Sabah vakti, güneş doğmadan evvel şarkta hâsıl olan kızıllık.
• Bir şeyi genişçe ikiye ayırmak.
• Günah işlemek. Fücur ve fısk işlemek. Yalan söylemek.
• Tekzib eylemek.
• İsyan ve muhalefet eylemek.
• Haktan sapmak. Meyletmek.
• <

fecr-i kazip / fecr-i kâzip

• Yalancı fecir, tan yeri ağarmadan önce kısa bir müddet beliren geçici aydınlık.

fecrikazib / fecrikâzib

• Yalancı fecir.

fehs

• Diliyle elini yalamak.

fend

• Mekir, hile, desise, yalan, dolan. (Farsça)

fened

• Yalan söz.
• İhtiyarlıktan dolayı aklın zayıflaması.

fetişizm

• Bazı eşyaları putlaştırıp aşırı düşkünlük gösterme.

firye

• Yalan, kizb.

füsuk

• (Fısk. dan) Yalancılık. Doğruluk ve itatten ayrılmak. Sıdk u taatten huruc.

galat-gu / galat-gû

• Yalan yanlış söyleyen. (Farsça)

galat-nüvis

• Yalan yanlış yazan, yanlış tesbit eden. (Farsça)

galc

• Azgınlık.
• Su içtikten sonra dil ile yalanmak.
• Atın yelmeyip bir tarzda yürümesi.

gamus yemini / gamûs yemîni

• Geçmişteki bir hâdise için, bile bile yalan söyleyerek, yemîn etmek.

ganaim-i bahriye

• Harbte ele geçirilen düşman gemileriyle, bunlara ait her türlü levâzım ve eşyâlar.

gavsiyet

• Evliyaların başı olma, velilik mertebelerinde yüksek bir makamda olma; en büyük yardım etme makamı.

gayb alemi / gayb âlemi

• Görünmeyen, fakat varlığı kesin olan ve mahiyeti Allah tarafından bilinen başka dünyalar.

girit madalyası

• Tar: Biri Sultan Aziz diğeri Sultan II.Abdülhamid devrinde olmak üzere ihdas olunan madalyalar. Her ikisinin de altun ve gümüş olmak üzere iki türlüsü vardı. Girit işinde hizmeti görünen devlet ricaline altun, ikinci derecedeki memurlarla halka, gümüş olanı verilirdi.

hab-ı harguş / hâb-ı harguş

• Tavşan uykusu. Şüpheli ve hafif uyku.
• Yalan, hile.

haber-i kazib / haber-i kâzib

• Yalan haber.

haber-i meşhur

• Bidayette râvisi mahdut iken sonraki devirlerde, yalan üzere ittifakları muhal olan bir cemaat tarafından nakledilegelen makbul hadistir. (Ist. Fık.K.)

haber-i mütevatir / haber-i mütevâtir

• Yalan üzerinde ittifâk etmeleri (birleşmeleri) mümkün olmayan bir cemâat (topluluk) tarafından nakledilen, bildirilen haber, hadîs-i şerîf.

hacerat

• (Tekili: Hacer) Taşlar, kayalar.

hadai'

• (Tekili: Hadîa) Hileler, dalavereler, aldatmalar, yalanlar.

hadb

• Vurmak, darb etmek.
• Deriyi etiyle ayırmak.
• Isırmak.
• Yalan söylemek.
• Uzunluk.

hadd-i tevatür

• Tevatür derecesinde; yalan üzerine birleşmeleri mümkün olmayan topluluklar tarafından aktarılan en doğru haber seviyesi.

haly

• (Çoğulu: Huliy) Altından ve gümüşten olan süs eşyâları.

harik-zede / harîk-zede

• (Çoğulu: Harikzedegân) Yangından zarar görmüş kişi. Evi ve eşyaları yanmış kimse. (Farsça)

harras

• Yalancı.

hars

• Tahmin etmek.
• Yalan söylemek.
• Acıkmak.

hava-i gıll ü gış / havâ-i gıll ü gış

• Hile, yalan ve dolanın hâkim olduğu ortam, hava.

havayic-i asliyye / havâyic-i asliyye

• İhtiyaç eşyâları. Temel ihtiyâçlar. Bir kimsenin yiyecek giyecek ve ev gibi ihtiyaç duyduğu lüzumlu maddeler ve evde kullanılan eşyâ ve âletler, hizmetçiler, binecek vâsıtası, meslek kitapları (din kitapları) ve ödeyeceği borçları.

havva

• Hz. Adem'in (A.S.) muhterem zevcesi, eşi.
• Rengi esmere mâil kadın.
• Yalancı, kezzab.

havya

• Madenlerle yapılan kaynak işlerinde, lehimin eritilmesinde kullanılan âlet. Lehimi eritebilmesi için sıcak olarak kullanılması gereken bu havyaların çoğu elektrikle ısıtılır.

hayadid

• (Tekili: Haydud) Haydutlar, eşkiyalar.

hayal

• (Çoğulu: Hayâlât) Zihnen tasarlanan şey. Hakikatı bilinmeyip akılla tasarlanan veya gölgeli görünen şey.
• Asıl olmayan ve akıldan geçen fikir.

hayalat / hayalât

• (Tekili: Hayal) Hayaller, hülyalar.

hazine-i hümayun

• Hazine-i Hümayun'da bulunan savaş eşyasından bir kısmının manevî değeri büyüktü. Diğer kısmının ise maddî değeri fazla idi. (Savaşlarda ele geçirilen kıymetli ganimet, padişahlardan kalmış olan değerli eşyalar gibi.)

henberit / henberît

• Sırf yalan.

hevesat-ı sihirbaz / hevesât-ı sihirbaz

• Yalancı ve aldatıcı istek ve arzular.

hezl

• Ciddi olmayan söz. Saçma, uydurma, yalan konuşmak.
• Edb: Meşhur bir manzumeye lâtife tarzından nazım yapmak. Bu tarzda yapılan nazım.

hilaf

• Karşı, zıt.
• Yalan.

hile

• Sed. Hâil.
• Çare.
• Maslahat ve hayırlı işlerde tedbirli ve tecrübeli olmak.
• Aldatacak tarz ve tedbir. Fend. Mekir. Dabara.
• Zeval ve intikal.
• Sahtekârlık, yalancılık, düzenbazlık.

hilebaz

• Hileci, yalancı, düzenbaz, oyuncu. (Farsça)

hillevf

• Kocamış, ihtiyarlamış.
• Yalancı, hilekâr.

hırman

• Yalan, kizb.

hısa'

• Hayvanın hayalarını çıkarma, eneme, burma.
• İnsanı hadım etme.

hitr

• Faydasız ve mânâsız söz, boş lâf, yalan.

hokkabaz

• Elçabukluğu ile birtakım şaşırtıcı oyunlar göstermeyi kendine meslek edinmiş kişi.
• Mc: Başkalarını aldatarak yalan ve hile ile iş çeviren kimse.

hotoz

• Eski zamanda kadınların başlarına giydikleri süslü serpuş.
• Hayvan, kuş ve tavuk tepesi.
• Yapıların ve eşyaların üzerine konulan tepelik.

hulliyyat

• (Tekili: Hulliyy) Pırlanta, altun, gümüş gibi süs eşyaları.

hulum / hulûm

• Rüyalar, hülyalar.
• Düş azması.

hunut

• Mumyalama.
• Bir ölünün uzun zaman çürüyüp kokmaması için kullanılan eczalar.

hurafe

• Uydurma, bâtıl inanış. Masal. Efsane. Yalan hikâye.

husa

• (Tekili: Husye) Erkeklik bezleri, hayalar.

husyetan

• Hayalar, çift haya. Erkeklik bezlerinin her ikisi. (Farsça)

ibtişak

• Haysiyet ve nâmusa dokunma.
• Yalan söyleme.

ictiba yolu / ictibâ yolu

• Allahü teâlânın rızâsına kavuşmak için peygamberlerin aleyhimüsselâm ve seçilmiş evliyâların yolu. Mürid değil, murâdlar ve mahbûblar yolu. Sevilenleri, çabuk ilerletme yolu.

idd

• Büyük, acib şey.
• Belâ, dâhiye.
• Yalan.

iftial

• Bir şeyi iş edinmek. Kendiliğinden yapmak.
• Arabçada beş harfli fiilin birinci babı.
• Yalan düzmek, iftira etmek.

iftira / iftirâ

• Birinin üzerine suç atmak. Bühtan. İfk. Yalan yere birisini suçlu göstermek.

• Yalan yere birisini suçlama, suç atma.

• Yapmadığı hâlde kötü bir işi birisine yükleme, yalan yere birisine suç isnat etme gösterme. Birine suç atma, bühtân.

iğdiş

• Burulmuş, enenmiş hayvan. Erkeklik bezleri (hayaları) çıkarılmış at. Melez. (Farsça)

ihlaf / ihlâf

• Sözden dönme, yalan söyleme.

ıhtilak

• Yalan olmak.
• Muhtaç olmak.

ihtilak

• Huy ve tabiat edinme.
• Yalan uydurma.

ihtilaken

• İhtilak suretiyle, yalan uydurarak.

ihtilakıyyat

• Yalanlar, aslı olmayan sözler. Uydurma sözler.

ihtimar

• (Hamr. dan) Mayalanma, ekşiyip mayalanma.

iltiyah

• Mayalanmak.
• Karışmak.

imtiyaz madalyası

• 2. Abdülhamid'in 11/10/1885 tarihli emriyle devlet ve memleket yararına hizmet edenlere, vazifeyle gönderildikleri yerde başarı gösterenlere verilmek üzere çıkarılan madalya. Altun ve gümüşten olmak üzere iki çeşit olan bu madalyaların ön yüzünde II. Abdülhamid'in "Elgazi" tuğrası, bunun altında sal

insibag

• Boyalanma. Maddi veya mânevi rengi ile renklenme. Boya tutma.
• Temizlenme.

işaat-ı kazibane / işaat-ı kâzibane

• Kötü niyetlerle yalan haberler yayma.

işgal

• Zabtetme, istilâ etme.
• Birisini işten alıkoyma, başka şeyle meşgul etme, oyalama, uğraştırıp kendi işine mâni olma.

• Oyalama, alma.

isnad-ı efike

• Yalan isnad etme. İftira atma.

iştial / iştiâl / اشتعال

• Alevlenme, yalazlanma, parlama, tutuşma. (Arapça)

iştiha-i kazib / iştiha-i kâzib

• Yalancı istek, arzu; gerçekte istenmeyen, arzu edimeyen.

iştiha-yı kazibe / iştihâ-yı kâzibe

• Yalancı iştah.

iştiha-yı kazip / iştiha-yı kâzip

• Yalancı iştah.

istiname

• Uyur gibi görünme. Yalandan uyuma.

istizae

• (Ziya. dan) Işıklanma, aydınlanma, ziyalanma, nurlanma.

ızahet

• (Çoğulu: Izât) Dikenli büyük ağaç.
• Yalan, sihir, bühtan.

ızat

• Yalan. Sihir. Bühtan.
• Dikenli büyük ağaç.

izhaf

• Yalan söyleme.
• Hıyanet etme, verdiği sözünü tutmama.
• Hayrette bırakma, şaşırtma.

izhar

• Açığa vurma. Meydana çıkarma.
• Göstermek. Zâhir ve âşikâre ettirmek.
• Yalandan gösteriş.
• Tecvidde, iki harfin arasını birbirinden ayırıp açarak ihfâsız, idgamsız olarak okumaya denir. Bu sıfatın harfleri Huruf-ı halk denilen harflerdir.

izhar-ı tecellüd

• İnad edip kafa tutma, yalandan cesaretlilik gösterme.

kalbzen

• Kalpazan. Sahte para basan. (Farsça)
• Yalancı. (Farsça)

kalla'

• Beylere koğuculuk yapan yalancı.
• Halk içinde tanınmak için kendine bir alâmet yapan kimse.

kalp

• t. Hileli. Sahte. Taklit.
• Yalandan cesaret satan korkak adam.
• Yalancı. Kendisine güvenilmez olan.

karh

• Yaralama.
• Hasta olmak.
• Bedende çıkan yara.
• Su olmayan yerde kuyu kazmak.
• Yanlış ve yalanla hakkı değiştirmek ve battal etmek.

karv

• Ağaç kadeh.
• Köpek yalağı.
• Hurma ağacının kökü.
• Uzun havuz.
• Hayanın derisi inip büyümek.
• Kast.
• Etraflıca araştırmak, tetebbu.
• Bir kimsenin mesleğine girmek, onun yoluna süluk etmek.

kas'a-lis

• Dalkavuk. Çanak yalayıcı.

kase-lis / kâse-lis

• (Kâselis) Çanak yalayıcı. Çok yiyen, obur. Hırslı. (Farsça)
• Dalkavukluk. Alçak huylu kimse. (Farsça)
• Dilenci. (Farsça)

kase-lisan / kâse-lisan

• (Tekili: Kâselis) Dalkavuklar, çanak yalayıcılar.

kaselis / kâselis / kâselîs / كاسه ليس

• Çanak yalayıcı, dalkavuk.

• Çanak yalayıcı.

• Çanak yalayıcı. (Farsça)

kastar / kâstar

• Yalancı, hilekâr. (Farsça)

kasti hüküm / kastî hüküm

• Bir şeyin bizzat kendisi hakkında "bu doğrudur veya yalandır" şeklinde verilen hüküm; bilerek, birinci derecede karar konusu.

katt

• Kuru yonca.
• Koğuculuk etmek, yalan söylemek, dedikodu yapmak.
• Zeytin yağını fesliğen ile kokutmak.

kazib / kâzib / كاذب

• Yalancı. Yalan söyleyen.

• Yalancı.

• Yalancı. (Arapça)

kazip / kâzip

• Yalan.

kefir

• İnek ve deve sütlerinin mayalanmasından elde edilen tadı keskin alkollü bir içki.

kenbur

• (Kenbure) Yalan, hile. (Farsça)

keramatü'l-evliyai hakkun / kerâmâtü'l-evliyâi hakkun

• Evliyaların kerametleri doğru ve gerçektir.

kerkeç

• Eskiden muhasara olunan kaleleri tazyik etmek ve top ve tüfekle dövmek için dışarısına yapılan kule ve tabyalar.

kezeb

• (Tekili: Kezub) Yalancılar.

kezub

• Çok yalancı, aldatıcı. Daima yalan söyleyen.

kezzab / kezzâb / كذاب

• Yalancı. Çok yalan söyleyen.

• Çok yalancı, çok yalan söyleyen.

• Yalancı.

• Çok yalancı. (Arapça)

kezzab-ı bi-hicab / kezzab-ı bî-hicab

• Utanmaz ve hayâ etmez yalancı.

kizb / كذب / كِذْبْ

• Yalan. Yalan söyleme. (Sıdkın zıddı)

• Yalan.

• Yalan.

• Yalan.

• Yalan. (Arapça)

• Yalan.

küfuf

• (Tekili: Keff) Avuçlar, el ayaları.

kur'an-ı kerim / kur'ân-ı kerîm

• Allahü teâlânın Cebrâil aleyhisselâm vâsıtasıyla Muhammed aleyhisselâma yirmi üç senede Arabça olarak indirdiği, bize kadar ilk nâzil olduğu şekilde tevâtürle, yalan söylemeleri mümkün olmayan üstün vasıflı insanların bildirmeleri ile gelen ve mushaf larda yazılı olup, okunması ile ibâdet edilen, hi

kutta-i tarik

• Yol kesenler, eşkiyalar, haydutlar.

küzebzib

• Çok yalancı.

la'k

• Yalamak.

lahi / lahî

• Oyuncu.
• Boşuna ve mânasız eğlenen. Oyalayan.

lahs

• Yalamak.

lat'

• Yalamak.
• Ayağıyla bir kimsenin belinden aşağısına vurmak.

lauk

• Yalanmış nesne.
• Az, kalil.

lecn

• Yalamak.
• Deve için yem yapmak.

lecz

• Köpeğin kab kacak yalaması.

leds

• Yalamak.
• Davarın ayağına nal vurmak.
• Yırtık dikmek.

lehs

• Yalamak.

lems

• Yalamak.

lesb

• Vurmak.
• Yalamak.
• Yapışmak. Cem'etmek, toplamak.

lesd

• Yalamak. Emmek.

less

• Yemek.
• Yalamak.

levg

• Ağızda bir cismi çiğneyip sonra dışarı tükürmek.
• Yalamak.

lis

• Yalayıcı, yalayan. Birleşik kelimeler yapılır. Meselâ: Kâse-lis : Çanak yalayıcı. Dalkavuk. (Farsça)

ma'nevi tevatür / ma'nevî tevâtür / مَعْنَو۪ي تَوَاتُرْ

• Yalan üzerine birleşmesi imkânsız olan bir topluluğun aynı hâdiseyi farklı tarzlarda haber vermesi.

mahs

• Hayaları çıkarılmış. İğdiş edilmiş.

mahsus

• Ayrılmış, tâyin edilmiş.
• Herkese âit olmayıp bazılara âit olmuş olan. Yalnız birine âid olan. Hususileşmiş. Müstakil.
• Bile bile, istiyerek.
• Yalandan, şakadan, lâtife olarak.

manevi tevatür / mânevî tevatür

• Yalan üzerine birleşmeleri mümkün olmayan bir topluluğun bir hadis-i şerifi mânâ yönünden aktarması veya aktarılırken susmak suretiyle doğruluğunu tasdik etmesi.

maslak

• Su yolu üzerinde bulunan su haznesi.
• Dâima akan su borusu.
• Büyük yalak.

math

• El ile vurmak.
• Yalamak.
• Birbiri ardınca sulamak.

maye

• Damızlık.
• Esas. Temel.
• Bir şeyin mayalanması ve ekşimesi (tahammürü) için konulan madde.
• Para, mal. İktidar. Güç.
• İlim.
• Dişi deve.

medar-ı sıdk ve kizb

• Doğruluk ve yalana zemin oluşturacak şey.

mekur

• Hileci, yalancı, dolandırıcı.

mekzebe

• Yalan söz, doğru olmayan kelâm. Palavra.

mekzube

• Palavra, yalan söz.

melazz

• (Tekili: Melzuz) Yalancı, kezzab. Leziz nesneler, lezzetli şeyler.

mels

• Yalan vâde, yalan söz.
• Güzellik, hüsün.

melsun

• (Çoğulu: Melâsin) Yalancı, kezzâb.

menafi-i eşya / menâfi-i eşya

• Eşyaların, varlıkların faydaları.

merdud-üş şehadet / merdud-üş şehâdet

• Şahitlikleri kabul edilmiyenler.
• Fâsık, yani devamlı günah işleyenler, yalan söyleyenler, müslümanları aldatan kimseler merdud-üş şehâdettir.

meşhur hadis

• İlk asırda âhâdî (bir Sahabî tarafından rivayet edilmiş) iken, ikinci asırda meşhur olan ve yalanda birleşmeleri mümkün olmayan topluluk tarafından rivâyet edilen hadis.

mevzu ehadis / mevzu ehâdis

• Uydurma hadisler; yalan olduğu halde Peygamber Efendimize (a.s.m.) dayandırılan uydurma söz.

mevzuat

• (Uydurma hadisler) Yalan olduğu halde Hz Peygambere dayandırılan uydurma sözler.

meyn

• (Çoğulu: Müyun) Yalan. Yalan söyleme.

meyyan

• Yalancı.

mezza'

• (Çoğulu: Mezâyi) Koğucu.
• Yalan.
• Sırrını gizlemeyen kişi.

mi'vel

• (Çoğulu: Meâvil) Büyük taşları ve kayaları parçalamaya yarıyan sivri kazma.

mimsah

• Yalancı.

mitin

• Taşları kayaları paçalamada kullanılan büyük çekiç. (Farsça)

mu'cize-i mütevatire

• Yalan üzerine birleşmeleri mümkün olmayan bir topluluk tarafından aktarılan mu'cize.

muabbir

• (İbâret. den) Rüyâ tabir eden. Görülen rüyalardan mânâ çıkaran.

muabbirin / muabbirîn

• (Tekili: Muabbir) Görülen rüyalardan mânâ çıkaranlar. Rüya tabir eden kimseler.

muavvık

• Ta'vik eden. Geriye bırakan. Oyalanan.

mübahe

• Yalan söylemek.

mubikat-ı seb'a

• İnsanı felâkete götüren yedi kebâir, yedi büyük günah: Katil, zinâ, şarab içmek, ukuk-ı vâlideyn (yâni; sılâ-yı rahmi terk), kumar oynamak, yalan şâhidliği, dine zarar verecek bid'alara tarafdarlık.

müdahin

• Dalkavuk. Yüze gülen. Birisini yalandan yüzüne karşı medheden. Menfaat koparmak için dostluk eden.

muhammer

• (Hamr. dan) Mayalanmmış, ekşiyip kabarmış.
• Yoğurulmuş.

muhammir

• (Hamr. dan) Tahmir eden. Mayalayan. Ekşitip kabartan. Yoğuran.

muhannet

• Mumyalanmış, tahnit edilmiş.

muhannit

• Mumyalayan, tahnit eden.

muhtelik

• Yalancı. Yalan uyduran.

muhtemer

• Mayalandıran. Ekşiyip kabartan.

muhtemir

• (Hamr. dan) Mayalanan. Mayalanarak ekşiyip kabaran.
• Örtü ile örtünen. Yaşmaklanan.

mükabir / mükâbir

• Büyüklük taslayarak doğruyu kabul etmeyen; göz göre göre yalanlayan.

mükazebe / mükâzebe

• (Kizb. den) Karşılıklı olarak yalan söyleme.

mükezzib

• Tekzib eden. Yalanlayan, yalan çıkaran.

• Tekzib eden, yalanlayan.

• Yalanlayan.

müleffak

• (Telfik. den) Düzme, uydurma, yalandan, sahte.
• Yaldızlama.

mün'akide yemini / mün'akide yemîni

• İleride yapacağım veya yapmıyacağım diyerek yalan yere yemîn.

münafık

• İki yüzlü, araya nifak sokan. Fitnekâr.
• Ahdini bozan, yalan söyleyen, hıyanet eden.
• Görünüşte müslüman olup hakikatte kâfir ve düşman olan.

mürcif

• Fitneci, yalancı.

• (Recefe. den) Fitne ve fesad için iftiralar ve yalan haberler neşrederek ortalığı karıştıran. Yalancı.
• Mutlak bir şey ile meşgul olan.
• Yer sarsıntısı. Zelzele.

müseyleme

• (Adı: Müseylemet-ül-kezzâb olan) Yalancı Müseyleme, Arabistan'da Asr-ı Saadette Yemame'li bir yalancı, peygamberlik iddia ederek maskara olmuş, Hicri onbirinci yılda öldürülmüştür.

müseylime

• Peygamberlik dâvâ eden yalancının adı.

mutatabbib

• (Tıbb. dan) Yalandan hekim. Doktorluk taslıyan.

müteavvik

• Geciken, eğlenen, oyalanan.

mütebahhirin

• Deryalar gibi geniş ilim sahibi âlimler.

mütehammir

• Tahammür eden, ekşiyen. Mayalanan.

• Ekşiyen, mayalanan.

mütehatir

• Birbirini yalanlayan, tekzib eden.

mütekavvil

• (Çoğulu: Mütekavvilîn) (Kavl. den) Yalan uydurup söyleyen.

mütekavvilin / mütekavvilîn

• (Tekili: Mütekavvil) (Kavl. den) Mecbur olmadığı halde kendiliğinden yalan söyleyenler.

mütemarız / mütemârız

• Kendini hasta gösteren, yalandan hasta olan.

mütemarızane / mütemârızâne

• Yalandan hastalanarak. (Farsça)

mütemarızin / mütemârızîn

• (Tekili: Mütemârız) Hasta gibi görünenler, yalandan hasta olanlar.

mütenavim

• (Çoğulu: Mütenavimîn) (Nevm. den) Uyur gibi görünen. Yalandan uyuyan.

mütenavimin / mütenavimîn

• (Tekili: Mütenavim) Uyur gibi görünenler. Yalandan uyuyanlar.

mütesakıl

• Üşenip ağırlaşan.
• Muhârebeye girmeye teşvik edilmiş iken oyalanıp kalan.

mütevatir / mütevâtir

• Yalan üzere anlaşmaları mümkün olmayan cemaatler tarafından rivayet olunan haber.

• Çok kimselerin naklettikleri haber. Yaygın haber. Herkesin veya alâkadarların işitip doğruluğunu kabul ettikleri kat'i, şüphesiz, sağlam haber. Yalan üzerine birleşmeleri aklen mümkün olmayan bir cemaatın bir hâdise hakkında verdikleri haber.

• Yalanda birleşmeleri mümkün olmayan toplulukların birbirinden aktardığı haber veya hadis.

• Yalan üzerine birleşmeleri aklen mümkün olmayan bir topluluğun bir olay hakkında verdikleri kesin haber.

mütevatir hadis / mütevatir hadîs

• Yalanda birleşmeleri mümkün olmayan toplulukların birbirinden ve ilk topluluğun da Peygamber Efendimizden (a.s.m.) aktardığı hadîs.

mütevatir-i bilmana / mütevâtir-i bilmâna

• Mânevî tevatür; yalan üzerine birleşmeleri mümkün olmayan bir topluluğun bir haberi, olayı veya hadis-i şerifi mânâ yönünden aktarması veya aktarılırken susmak sûretiyle doğruluğunu tasdik etmesi.

müyun

• Yalanlar, uydurmalar. Yalan söylemeler.

muzahraf

• Sahte yaldızlı, yalancı süslü olan.

müzahref

• Boya. Yaldız gibi, sahte yalancı. Yaldız.
• Süprüntü, pislik, çöp.

müzevvir

• Yalancı, dolandırıcı, arabozucu.

• Yalancı, arabozucu.

nakiş

• Parça parça ve dağınık olan eşyaların bir yerde veya bir çuval içinde toplanması.
• Benzer, misil.

neşriyat-ı kazibe / neşriyât-ı kâzibe

• Yalandan, uydurma sözler.

nevadir / nevâdir / نوادر

• Nadir olan değerli eşyalar. (Arapça)

niran

• (Tekili: Nur ve Nâr) Nurlar, ziyalar. Ateşler, nârlar.

nümayiş / nümâyiş

• Gösteriş, görünüş, miting.
• Yalandan gösteriş, göz boyama.

palavra

• (İspanyolca) Mübalâğalı söz, yalan söylenen söz.

rasif

• Dayanıklı, sağlam, muhkem.
• Taş temel, rıhtım.
• Denizin yüzüne çıkmış kayalar.

recefe

• Zelzele.
• Ortalığı sarsacak kışkırtmalar yapmağa ircaf denir. Yalan, yanlış haberlerle umumî efkârı şaşırtıcı neşriyatlara ise Eracif denmektedir.

resd

• Eşyaları birbiri üstüne yığmak.

resif

• Su yüzüne kadar gelen sıralanmış kayalar.

resul-i sadık

• Her haliyle doğru olan, sözleri ve hareketlerinde en küçük yalan olmayan Allah'ın elçisi Hz. Muhammed (a.s.m.).

reum

• Yavrusunu seven deve.
• Yanından geçen kimsenin elbisesini yalayan koyun.

riyakar / riyakâr

• Riya eden. Adam kandırmak için yalan söyleyen. Sahte iş yapan. İki yüzlü.

sadık / sâdık

• Velî, Allahü teâlânın sevgili kulları.
• Doğru, yalan ve uydurma olmayan. Doğru sözlü, sözünde duran.

safsata

• Hezeyan, yalan, uydurma. Zâhirde doğru, hakikatte yanlış ve yalan olan kıyas.

• Yalan yanlış, uydurma.

• Yalan, uydurma, görünüşte doğru gerçekte yalan ve yanlış olan kıyas.

safsata-i nefis

• Nefsin safsatası, nefsin yalan ve uydurmaları.

safsatacı

• Yalan ve uydurma şey konuşan kimse.

safsatiyat / safsatiyât

• Safsatalar, yalan ve yanlış şeytâni sözler.

• Safsatalar; yalan ve uydurma şeyler.

şahid-zor

• Yalancı şâhit. (Farsça)

sahih hadis / sahîh hadîs

• Âdil yâni yalancılıktan uzak, büyük günah işlemeyen ve hadîs ilmini bilen kimselerden işitilen, Resûlullah efendimize kadar, rivâyet edenlerden hiçbiri noksan olmayan ve mütevâtir yâni birçok Sahâbînin Resûl-i ekremden ve başka birçok kimselerin onla rdan naklettikleri hadîsler ve meşhûr, yâni ilk z

şahşah

• Sözü doğru olan, yalan söylemeyen.
• Gayretli, bahadır kimse.

sahte

• Düzme, yapmacık, yalandan, taklit. (Farsça)
• Kalp, karışık. (Farsça)

sahtegi / sahtegî

• Sahtelik, yalan, düzme. (Farsça)

sanvan

• (Sunvân) (Çoğulu: Esvane) Kaftan.
• Giyecek eşyaların muhafaza edildiği dolap veya sandık.

sarih tevatür

• Yalan üzerine birleşmeleri mümkün olmayan bir topluluğun bir hadîs-i şerifi, bizzat aynen aktarması.

şarlatan

• Yalancı, aldatıcı kimse.

• Yalancı. Yüksekten atarak karşısındakini aldatan. Hayasız. (Fransızca)

• Yalancı, aldatan, yüksekten atan.

şarlatanlık

• Yalancılık, aldatıcılık.

secde

• Namazın içindeki farzlarından; namazda alnı, burnu, el ayalarını, dizleri ve ayak parmaklarını yere koyma.

sedc

• Yalan.

sedid

• Doğru. Yanlış ve yalan olmayan.
• Müstakil.
• Muhkem. Metin.

selale

• Çanak içinde yalanan nesne.

selim akıl / selîm akıl

• Yanılmayan, pişman olacak bir işi yapmayan ve peygamberlere, âlim ve evliyâlara mahsus, ileriyi gören akıl.

semi' / semî'

• İşitilecek şeyleri ne kadar gizli olsa da işiten, hamd ve senâda bulunanların, hamdini işitip mükâfat veren, kullarının duâlarını işiten ve icâbet eden, münâfık ve yalancıların kalbden söyledikleri sözleri işiten mânâsında Allahü teâlânın Esma-i hüsn âsından (güzel isimlerinden).

şerab / şerâb

• Alkollü içkilerden. Pişmemiş üzüm suyunun havasız fıçılarda durmasıyla gaz habbeleri (kabarcıkları) ve köpük çıkararak kokuşup mayalanması netîcesinde meydana gelen ve içilince sarhoş eden içki. Hamr.

şetat

• Hadden aşırı olmak.
• Hakdan uzak.
• Zulüm, cevr, yalan, kizb, saçma.

sıddik / sıddîk

• Pek doğru, hiçbir zaman yalan söylemeyen, işinde ve sözünde doğru olan.
• Hazret-i Ebû Bekr'in lakabı.

sıddikiyet / sıddîkiyet

• Sadâkat ve doğrulukta en ileri oluş. Çok sâdık olma hâli. Velilik mertebesinin nihâyeti. Peygamberlik mertebesinin bidâyeti olan makam.
• Aşere-i Mübeşşere'nin birincisi ve ilk halife olan Hz. Ebubekir'in (R.A.) nâmı ve sıfatıdır.
• Çok doğru olup, hiç yalan söylememek.

şimrac

• (Çoğulu: Şemâric) Seyrek seyrek dikmek.
• Yalan karışık söz.

şöhret-i kazibe / şöhret-i kâzibe

• Yalancı şöhret.

• Geçici şöhret. Yalancı dünyalık, fâni şöhret. Aldatıcı nâm.

süfyan / süfyân / سُفْيَانْ

• Müslümanlar içinde çıkacak yalancı dinsiz şahıs.

suhur

• (Tekili: Sahr) Kayalar, büyük taşlar.

sümmeha

• Yalan ve bâtıl nesne.
• Yer ile gök arası.
• Her tarafa dağılıp gitmek.

ta'vik / ta'vîk / تعویق

• Askıya alma, geciktirme, erteleme, oyalama. (Arapça)
• Ta'vîk edilmek: Geciktirilmek, ertelenmek, askıya alınmak. (Arapça)
• Ta'vîk etmek: Geciktirmek, ertelemek, askıya almak. (Arapça)

taavvuk / تعوق

• (Avk. dan) Oyalanmak. Gecikmek.

• Gecikme, oyalanma. (Arapça)

tağrir / tağrîr

• Yalan söyleyerek aldatma.

tahammur

• Tahammur etmek: Mayalanmak.

tahammür / تخمر

• Mayalanmak. Ekşimek.
• Sarhoşluk verecek hâle gelmek.

• Mayalaşma. (Arapça)

tahammürat / tahammürât

• (Tekili: Tahammür) Ekşimeler, mayalanmalar.

tahammuz

• Ekşimek. Mayalanmak. Oksitlenmek.

tahmir / tahmîr / تخمير

• (Hamr. dan) Mayalandırma.
• Yoğurma, yoğurtma.

• Mayalandırma. (Arapça)
• Yoğurma. (Arapça)

tahnit

• Mumyalamak. Ölüyü bozulmadan muhafaza etmek için ilâçlamak.

takavvül

• Haber vermek.
• Yalan söylemek.

takvil

• (Çoğulu: Takvilât) İftira. Yalan söyleşmek.
• Haber vermek.

te'fik

• (Çoğulu: Te'fikât) Yalan söyleme.
• Yalan ve iftirâ etme.

te'ye

• Eğlenmek, durmak, oyalanmak.

teami

• Görmez gibi görünme. Yalandan görmezliğe gelme.

tebaki

• (Bükâ. dan) Ağlar görünme. Yalandan ağlama.

teessür

• İşten alıkoyma. Oyalandırma.

tefnid

• Tekzib etmek, yalanlamak.
• Zayıflatmak.
• Aciz etmek.
• Korkutmak.

tehdin

• Çocuğu güzel sözlerle susturup avutma. Yalandan yüze gülüp medhetme.
• Teskin etmek.

tekavvül

• Kendisinde olmayanı söylemeğe çalışma. Yalan söyleme.

tekavvülat

• (Tekili: Tekavvül) Yalan sözler.

tekazüb / tekâzüb

• (Kizb. den) Birbirini aldatma. Birbirine yalan söyleme.

tekzib / tekzîb / تكذيب / تكذیب

• Yalanlamak. Bir işe inanmayıp inkâr etmek. Yalan olduğunu söylemek.

• Yalanlama.

• Yalanlama.

• Yalan isnad etme, yalancı çıkarma, yalan olduğunu belirtme.

• Yalanlama.

• Yalanlama. (Arapça)
• Tekzîb edilmek: Yalanlanmak. (Arapça)
• Tekzîb etmek: Yalanlamak. (Arapça)

tekzip

• Yalanlama.

tekzip etme

• Yalanlama.

tekzip etmek

• Yalanlamak.

temaruz

• Yalandan hastalanmak. Kendini hasta gibi göstermek.

temayün

• Yalan olmak.

tenavüm

• Yalandan uyur gibi görünme.

terkend

• Yalan, hile, kizb. (Farsça)

tesakul

• Ağırdan alma, oyalanma, tembellik etme.

tesebbüt

• Eğlenmek, oyalanmak. Geç gelmek.

tevatür / tevâtür / تَوَاتُرْ

• Kuvvetli haber.
• Müteaddid şeyler birbiri ardınca zâhir olmak.
• Bir hususun söylenmesi hemen herkesin ağzında olup, gezmek. Şâyia.
• Fık: İçinde yalan ihtimali olmayan ve bir cemâate dayanan kuvvetli haber, ferdî olmayıp cemaate ait olan sağlam haber.

• Yalan üzerine birleşmeleri mümkün olmayan bir topluluk tarafından bir hadis-i şerifin aktarılması.

• Yalan üzere birleşmeleri mümkün olmayan, her asırda güvenilen kimselerin hepsinin bir şeyi, bir haberi bildirmeleri.

• Yalan söylemez kimselerin ittifakla verdikleri kuvvetli haber.

• Yalan üzerine birleşmesi imkânsız olan bir topluluğun aynı hâdiseyi haber vermesi.

teza'um

• Yalan olmak.

tezvir

• Söze yalan karıştırma. Yalan söze ziynet verme.
• Şahidin şehadetini iptal etme.
• Kendini ziyaret edene ikram etme.

• Yalan ve iftira karıştırarak sözü süsleme, sahtekârlık.

• Söze yalan karıştırma.

tezvirat / tezvirât

• Süslü yalan söylemeler, sahtekârlıklar.

• Söze yalan karıştırmalar.

tımres

• (Tımrus) Yalancı, kezzab.
• Leim, alçak kimse.

tufeyli / tufeylî

• (Davetsiz ziyafete giden Tufeyl adında birisinin ismindendir) Sahte.
• Dalkavuk. Çanak yalayıcı.
• Başkasının sırtından geçinen. Asalak. Parazit. Fazladan.

üfhus

• (Çoğulu: Efâhis) Kayalarda olan kuş yuvası.

üfuk

• (Efk) Yalan söylemek.
• Kaçmak.
• Bir işten sapmak.

ükzube

• Yalan. Uydurma, söz.

ürcufe / ürcûfe / ارجوفه

• (Çoğulu: Erâcif) Yalan. Uydurma söz.

• Yalan dolan, uydurma söz, martaval. (Arapça)

usr

• Tavşancıl kuşu.
• Yalan söz.

vaşi

• (Çoğulu: Vüşât) Gammaz, koğucu, yalancı.

vel'

• Yalan.
• Haps.

velg

• Köpeğin kap içinden su içmesi veya bir şey yeyip yalaması.

velk

• Yalan yakıştırmak.
• Sür'at etmek, hız yapmak.

yave / yâve

• Hezeyan. Yalan. Yaygara. Saçma sapan söz. (Farsça)
• Sahipsiz hayvan. (Farsça)

yelma'

• Yalancı.
• Serap.

yemin-i gamus / yemîn-i gamûs / yemîn-i gâmûs

• Yalan yere bile bile yapılan yemin.

• Günâha ve Cehennem'e sokan yemin. Geçmişteki bir şey için, bile bile yalan söyleyerek, yemin etmek.

zebane / zebâne / زبانه

• Yalaz. (Farsça)
• Dilimsi. (Farsça)

zeharif

• (Tekili: Zuhruf) Yalancı süsler, yaldızlar, gösterişler.
• Sahte süsler.

zehv

• Bâtıl.
• Yalan.
• Fahirlenmek, gururlanmak, tekebbürlenmek.
• Güzel manzara.
• Taze ot.
• Otun çiçeği.
• Titremek.
• Yürümek.
• Yel esmek.
• Alacalanmış hurma koruğu.

zevk-i mecazi / zevk-i mecazî

• Gerçek olmayan, yalan ve aldatıcı zevk.

zevr

• Yalan, kizb.
• Bâtıl mâbud.
• Ziyaret etmek.
• Göğüs üstü.