Menu
İletişim
LUGGAT
OSMANLICA TÜRKÇE SÖZLÜK
{ lügât . lügat . لغت }
Arapça ve Farsça yazımları, Osmanlıca okunuşları
ve detaylı açıklamaları ile birlikte.
Arama yapmak istediğiniz kelimeyi girip
karşılığını bulmak istediğiniz "
OSMANLICA ARA
" ya da "
TÜRKÇE ARA
" butonlarına tıklayın.
İfadenin içinde geçtiği kelimeleri de göster.
Türkçe - Osmanlıca Sözlük
'te
susu
ifadesini içeren
147
kelime bulundu...
afire
Komşusuna bir şey vermeyen kadın.
ataş / عطش
Susuzluk.
(Arapça)
ataşa
(Tekili: Atşân) Susamış olanlar, susuzlar.
atiş / âtiş
(Atişe) Susuz, susamış.
atş / عطش
Susuzluk. Susama.
Susuzluk.
Susuzluk.
(Arapça)
atşan / atşân / عطشان
Susamış, teşne. Susuz.
Susuz, susamış.
(Arapça)
ayn-el-yakin / ayn-el-yakîn
Görerek bilme.
Hadîs-i şerîfte bildirilen ihsân (Allahü teâlâyı görüyormuş gibi ibâdet etme) mertebesinde bir ışığın kalbde parlaması. Zamanımızda tarîkata girmiş bir çok kimse, kendilerine tasavvufçu süsü vererek vahdet-i vücudu dillerine almış, bundan yüksek mertebe olmaz sanıyor.
azb
Tatlı, lâtif, hoş ve şirin olan yiyilecek ve içilecek şey.
Fazla susuzluktan yemek yemeği terketme.
Men'etme.
Feragat.
azib
Susuzluktan yem ve yulaf yemeyen yorgun hayvan.
bari
Hususu ile. Hele. Hiç olmazsa. Bir def'a.
(Farsça)
berat gecesi
Arabi Şâban ayının onbeşinci gecesi. Şâban ayı mübarek şuhur-u selâseden (üç aylardan) olup, onbeşinci gecesi mahlûkatın rızıklarına, ömürlerine, amellerine dâir taraf-ı İlâhîden meleklere tâlimat verildiği hususunda rivâyât-ı sahiha vardır.
berr
(Çoğulu: Ebrâr) Va'dinde sâdık. Sözünde duran. Muhsin. Keremkâr.
Nimetleri herkese, umuma ihsan eden.
Gerçeklik, sıdk.
Susuz, kuru yerler.
Toprak. Yeryüzü, yer.
bi'r-i muattal
Suyu kesilmiş kuyu. Susuz kuyu.
bi-ab / bî-ab
Susuz, kuru.
(Farsça)
Donuk.
(Farsça)
Rezil, utanmaz, hayasız.
(Farsça)
cedda'
Küçük memeli kadın.
Susuz çöl.
ceneb
Susuzluktan böğrü ciğere yapışmak.
cevdet
İyilik. Güzellik. Kusursuzluk.
Bir kimsenin, başkasının işini güzelce ve kusursuz olarak yapması.
Cömertlik.
Susuz olma.
cübb
Kuyu.
Küp. Kulpsuz desti.
Vaktiyle zindan gibi kullanılan çukur, susuz kuyu.
cüz-i ihtiyar
Dilediği gibi hareket edebilme. Yani: Herhangi bir şeyi yapmak veya yapmamak hususunda bir tarafı tercih etmek iktidar ve serbestliği. Bu serbestlik ile, Cenab-ı Hak insanları, iyiliği veya kötülüğü istemek cihetinde imtihan eder.
dehna
Ova, sahrâ. Çöl, geniş veya susuz ova.
Bir yer ismi.
emalis
(Tekili: İmlis"e") Otsuz ve susuz sahralar, çöller.
emr-i maaş
Geçinme işi ve hususu. Hayat ihtiyaçları.
esbriz
(Esb-riz) At koşusu.
(Farsça)
Savaş meydanı.
(Farsça)
farz-ı zanni / farz-ı zannî
Müçtehidlerce kat'i bir delile yakın derecede kuvvetli görülen, zanni bir delil ile sâbit olan vazifedir ki, amel hususunda farz-ı kat'î kuvvetinde bulunur. Buna farz-ı amelî de denir. Meselâ: Abdestte mutlaka başı meshetmek bir farz-ı kat'îdir. Başın dörtte birini meshetmek bir farz-ı amelîdir.
fasid / fâsid
Bozguncu.
Doğru olmayan. Bozuk. Müfsid.
Yanlış olan.
Fık: Aslen sahih olup, vasfen sahih olmayan. Yani, kendi nefsinde meşru' iken gayr-i meşru' bir şeye yakınlığı sebebiyle meşru'iyyetten çıkan şeydir. İbadet hususunda fâsid ile bâtıl aynı şeydir. Meçhul bir şeyi sat
felevat
(Tekili: Felât) Susuz çöller, sahralar.
fell
(Çoğulu: Fülül - Eflâl) Gedik, rahne.
Yaralamak.
Cenkte askeri bozmak. Harbdeki askerin bozulması.
Kılınç yüzündeki açılan gedik.
Susuz kır yer.
Güruh, cemaat.
Muvakkat delilik.
fenn-i ziraat / fenn-i zirâat
Ekin ekme ve içme hususunda olan bilgi ve tecrübeye dayanan bu husustaki ilim kolu.
fetanet / fetânet
Fatinlik, zihin açıklığı, zihnin yaratılıştan bir şeyi çabuk ve iyi anlamak hususundaki istidadı, zeyreklik.
galel
(Çoğulu: Eğlâl) Koruluktan akan su.
Susuzluk.
galil
(Çoğulu: Gılâl) Güneşin harareti.
Susuzluk harareti.
Kin, hased.
Devenin yulafına karıştırıp yedirdikleri hurma çekirdeği.
gayme
Çok fazla susama, susuzluk.
gayn
Susuzluk.
Arapçada "ayn" harfinden sonra gelen harfin adı.
gımar
(Tekili: Gamr) Gaflet. Cehalet. Şiddetler. Çok su. Büyük denizler.
(Gımr) Çok susuzluk.
Kin tutma.
gullet
Sıcaklık.
Susuzluk harareti.
hades
(Hads) Sür'atle idrak etmek. Zan ve tahmin eylemek. Fikrini, re'yini bildirmek. Bir sözün mâna ve mefhumunda, bir hususun vaz' ve üslubunda başka tarz tasavvur eylemek.
hadid
Demir, çelik. Sert, kavi olan.
Çabuk kavrayışlı, keskin, öfkeli, hiddetli, titiz.
Hudut ve sınır komşusu.
hafi / hafî
Gizli, kapalı.
Usûl-i fıkıh ilminde, mânâsı açık olduğu hâlde söyleyenin maksadını ifâde etme husûsunda kapalı, gizli söz.
Tasavvufta âlem-i kebîrdeki beş latîfeden biri.
hamr
Ekşi. Şarap. İçki olup sarhoşluk veren şey.
Birine bâde içirmek.
Bir hususu söylemeyip setreylemek. Ketmeylemek.
harran
Susuz.
hayim
Suyu, tahmin ettiği yerlerde arayıp bulamamak.
Susuz, atşân.
hıfz-ı ziynet
Süsün korunması, saklanması.
him
Deveye ârız olan susuzluk hastalığı.
Kürtçede: Temel, esas.
himan
Susuz, susamış.
hıms
Üç gün deveyi susuz bırakıp, dördüncü günü su vermek.
Alaca yemeni bez.
hırre
Susuzluk.
hisbet
İyiliği emr edip kötülükten alıkoymak husûsunda, hükûmet adamlarının bizzat işe karışıp gerekeni yapmaları. İhtisâb da denir.
hıyar
Bir işi yapıp yapmamakta serbestlik, İslâm hukukunda alış-veriş hususunda muhayyerlik.
Hayırlılar, iyiler.
hıyar-ı şart
Âkitlerden birinin veya herbirinin akdi, muayyen bir müddet içinde fesh veya icazetle infaz edebilmek hususunda muhayyer olmasıdır.
hıyar-ı tağrir
Âkitlerden birinin diğer taraftan aldatılarak bir malı gabn-ı fâhiş ile satmasından veya satın almasından dolayı satış muamelesini fesh hususunda muhayyer olmasıdır.
hiyman
Susuz.
i'lanname
İçinde ilân yazılı olan kâğıt.
(Farsça)
Bir hususun herkese ilân edilmesi için hükümetçe hazırlanıp bastırılan resmi kâğıt.
(Farsça)
i'tidal
Bir şeyde veya halde ifrat veya tefrite düşmemek. Vasat derece olmak.
Yumuşaklık. Uygunluk.
Gündüz ve gecenin birbirine denk, eşit olması.
Miktar ve keyfiyyet hususunda iki hâlet arasında mutavassıt olmak.
idhimam
Siyah olmak.
Ekinin susuzluktan dolayı siyah görünmesi.
iltihas
Açlık veya susuzluktan dolayı soluma.
inha
Bir hususu resmen bildirme, tebliğ.
Bir memurun daha üst makamdaki bir memura bir maddeyi hâvi olmak üzere yazdığı kağıt.
Ulaştırma, yetiştirme.
insat
(İnsiyat) Susup dinleme, susma.
Gizlenerek gitme.
İnfial vezninde, nidâ eden kimseye icabet etme.
Beli bükülenin beli doğrulması.
Meşhur olma.
intikal
Bir yerden bir yere nakletmek. Tebdil-i mekân etmek.
Göçmek, geçmek.
Sirâyet. Bulaşmak.
Bir şeyin miras olarak kalması.
Bir mes'eleden diğer bir hususu veya neticeyi anlamak.
irade-i cüz'iyye / irâde-i cüz'iyye
Allahü teâlânın, bir işi yapmak ve yapmamak husûsunda insanlara ihsân ettiği dileme ve seçme kuvveti.
itaş
(Atş. dan) Susuz bırakma, susuz olma.
kanaat / kanâat
Yeme, içme ve barınacak yer husûsunda bileğin emeği, alın teri ile kazanılana râzı olmak, başkasının kazancına göz dikmemek. Kanâat, çalışmayıp, sâdece eline geçeni kullanmak, tembel oturup, başka bir şey aramamak değildir. Aksine hırslı hareketlerden kaçınıp, gönül huzûru ile yaşamaktır.
karine
Bilinmeyen bir şeyin anlaşılmasına yarayan ip ucu. Anlaşılması zor olan hususun hak ve hakikatına dâir cüz'i delil olan şey. İşaret.
kefaet
Denklik. Denk olmak. Beraberlik. Bir şeye yeterlik. Küfüv oluş.
Fık: Evlenen erkeğin, alacağı kadına neseb, diyanet, hürriyet ve mal hususlarında müsâvi ve daha üstün olması hususu. (Bunun en mühimmi de diyânet noktasındadır.)
kefalet-i nakdiye
Bir hususu te'min için depozite yatırmak suretiyle kefil olma.
keffaret-i yemin / keffâret-i yemîn
Bir işi yapmak veya yapmamak husûsunda Allahü teâlânın ismini söyleyerek yemîn eden kimsenin yemînini bozunca cezâ olarak yapması gerekli olan şey.
kıfar
Çöller. Susuz, otsuz yerler.
kırra
Soğuk, berd.
Çok fazla susuzluk.
Akıllılık.
kufar
(Tekili: Kafr) Issız ve susuz yerler. Çöller, sahralar.
kürsi-i ders / kürsî-i ders
Ders kürsüsü.
lahis
Susuzluk veya sıcaktan dolayı dilini çıkararak soluyan köpek.
lehas
Susuz kişi.
lehban
Susuz kişi. (Müe: Lehbâ)
lehbet
Susuzluk.
lehesan
Susuzluk.
lehsan
Susuz.
lokman hekim / lokman hekîm
Kur'an-ı Kerim'de ismi geçen büyük zatlardan olup öğütleri ve ahlâkî, tıbbî sözleri ile tanınmıştır. Peygamber Davud (A.S.) zamanında yaşadığı rivayet edilmektedir. Peygamber veya veli olduğu hususunda ihtilaf vardır.
maglul
Susuz kalmış. Su sıkıntısında bulunan.
Eli bağlı. Zincirle bağlanmış kimse.
Hapsedilmiş olan.
maraton
yun. Kırk kilometreden uzun bir yolda mukavemet için yapılan hız koşusu.
mebde-i sukut
Sukutun başlangıcı. Düşüşün mebdei.
mecer
Koyunun karnındaki kuzu büyüdükçe durmaya kadir olmaması.
Büyük asker.
Susuzluk.
menzuf
Susuzluktan dolayı dili kurumuş kimse.
Kan kaybından dolayı dermansız ve güçsüz kalmış olan insan.
mezahib
Mezhebler. İslâm itikadı ve amel hususunda esas ittihaz olunan yollar.
mübahis
(Çoğulu: Mübahisîn) (Bahs. dan) Bir mes'ele hususunda konuşanlar.
mübahisin / mübahisîn
(Tekili: Mübâhis) Mübahisler. Bir mes'ele hususunda konuşanlar.
müfafaza
Şeref hususunda akrânına üstün olmak.
muhacat
Bilmece hususunda birbiriyle zekâ yarışına çıkma.
muhtell
Bozuk. Berbâd. Karışmış. İşgal ve ihlâl edilmiş.
İntizamsız. Nizamsız olmuş.
Fakir kimse.
Çok susuz kalmış olan.
mükareme / mükâreme
Cömertlik ve kerem hususunda yarışma.
mükaşefe / mükâşefe
Gizli şeyleri birbirine açıp keşf ve izhar etmek, açığa çıkarmak. Meydana çıkarmak.
Bir hususu keşif yolu ile anlamak, bilmek.
Cenab-ı Hakk'ın zât ve sıfatlarına ve sâir sırlarına vukufiyyet.
mükatebe / mükâtebe
Yazışma. Mektuplaşma. Birbirine yazma.
Fık: Azâd edilmesi, bazı şartlara -mal kazanmak veya bir müddet hizmet etmek gibi neticeye- bağlı olan köle veya câriye ve bu azad hususunda yapılan mukavele.
mükayese / mükâyese
Zariflik ve akıl hususunda çokluk iddiasında bulunma.
mümazaka
Dostluk hususunda riyâ gösterme.
münataha
Boynuzlu hayvanların birbiriyle vuruşması. Süsüşme.
münaveme
Uyku hususunda yarışma.
müşakat
Sıkıntı ve zorluklara dayanma hususunda yarışma. Aykırılık. Düşmanlık.
müşarata / müşârata
Şartlaşma, sözleşme. Nefs muhâsebesinin (nefsi hesâba çekmenin) ilk basamağı olup, Allahü teâlânın beğendiği işleri yapma, beğenmediklerinden sakınma ve âhirete hazırlanma husûsunda nefsle sözleşme.
müşavere
Bir iş hususunda iki veya daha fazla kimseler arasındaki konuşma ve danışma. İstişare etme. (Bir kavim müşaverede bulundu mu rüşd ü salâha nâil olur. Hadis meâli)
mütefazıl
(Fazl. dan) Bilgi ve fazilet hususunda yarış eden.
Fazla, artık.
mütehaşşid
(Çoğulu: Mütehaşşidîn) Yardım için koşuşup toplanan, biriken, yığılan.
mütemehhil
Hile eden.
Bir kimsenin istediğini vermek hususunda onu külfet ve zahmete sokan.
nak'
(Çoğulu: Nuk'-Enku) Su saklayacak yer.
Kuyu içinde olan su.
Deve kuşu avazı.
Feryâd etmek, bağırıp çağırmak.
Susuzluğu teskin etmek, susuzluğu gidermek.
Sıcak suda haşlama.
İlâç olarak çıkarılan su.
Suda ıslanma.
Toz.
natşan
Susuz kalmış kişi.
nayi'
Susuz.
Mâil, eğik.
necran
Susuz.
Kapı ökçesi. ("süve" denir).
Yemen diyarında bir yerin adı.
nefs
Gülme hususunda ifrata gitmek.
Çok fazla gülmek.
nehel
Susuz olmak.
İçmenin evveli.
Yaşlı, ihtiyar.
Semiz etli deve.
ney'
Susuzluk.
Meyletmek, eğilmek.
nezz
Hafif zeki kimse.
Susuz nadas.
pazarlık etmek
Alış-verişte satan ile alan arasında malın fiyâtı veya bir işin ücreti husûsunda yapılan anlaşma.
renv
Bakma hususunda mübâlağa etmek.
reşid
Doğru yolda giden, hak yolunda olan.
Akıllı, iyi davranan. Ergin, olgun.
Büluğ çağına girmiş kimse.
Doğru yola sevkeden, hayra delâlet eden.
Fık: Malını muhafaza hususunda aklı eren, istediği gibi meşru yolda sarfedebilen kimse.
roma imparatorluğunun inhitat ve sukutu
Roma İmparatorluğunun gerilemesi ve düşüşü.
sada / sadâ
Seda. Ses. Avaz. Savt.
Erkek baykuş.
Bir böcek adı.
Susuzluk.
Yankı.
salabet
Metanet, katılık, sulbiyet.
Peklik, dayanma. Sağlamlık.
Mukaddesatı korumak hususunda cesaret, metanet ve sebat gibi sıfatlarla muttasıf olmak. (Bunun zıddı: Lâübalilik)
sare
(Çoğulu: Savâr) Hâcet, ihtiyaç.
Susuzluk.
sarma'
Susuz sahra. Suyu olmayan çöl.
şass
(Çoğulu: Şüsus) Balık avlamada kullanılan olta ve ağ.
şecere-i rıdvan / şecere-i rıdvân
628 (H.6) senesinde yapılan Hudeybiye andlaşmasından önce Medîneli müslümanların, altında Peygamber efendimize ve İslâm dînine bağlı kalacakları husûsunda bağlılık yemîni ettikleri ağaç.
selka'
(Çoğulu: Selâki) Otsuz, susuz ve ıssız yer.
serir-i tedris
Ders kürsüsü, eğitim divanı.
sib'
Susuzluk.
sıdk
Doğru söz. Hakikata muvâfık olan. Bir şeyin her hususu tam ve kâmil olması.
Ahdinde sâbit olmak.
Peygamberlere mahsus en mühim beş hasletten birisi.
Kalb temizliği.
şis'
(Çoğulu: Şüsu') Nâline tasma vurmak.
Nâlin tasması.
sübrut
(Çoğulu: Sebâriyet) Az.
Otsuz ve susuz yer.
Fakir adam.
tana
Susuzluktan ciğerin yapışması.
teheyyüm
Şaşma, şaşırma. Şaşıp kalma. Hayran olma.
Susuz olma.
telvih
Açıklamak.
Zâhir ve aşikâre kılmak.
Susuzluktan insanın çehresi bozulmak.
Bir şeyi ateşle kızdırmak. Güneş veya ateşin sıcaklığı bir nesnenin rengini değiştirmek.
Posa hâline getirmek.
Kocamak. Saç ağarması.
Almak.
İşaret etmek.
tenatuh
(Hayvanların) birbirlerine süsüşme (si).
Birbirine başla vurmak.
tenazur
Birbirine karşı olmak. Simetri hâli.
Bakışmak. Bir iş hususunda birbirine bakmak.
teşne / تشنه
Susuz,susamış.
(Farsça)
teşneleb
Dudağı kurumuş, çok susamış. Yanık, susuz.
(Farsça)
teva'un
Davarın, beslenip semizlemek hususunda nihayet hududu bulması.
tevatür
Kuvvetli haber.
Müteaddid şeyler birbiri ardınca zâhir olmak.
Bir hususun söylenmesi hemen herkesin ağzında olup, gezmek. Şâyia.
Fık: İçinde yalan ihtimali olmayan ve bir cemâate dayanan kuvvetli haber, ferdî olmayıp cemaate ait olan sağlam haber.
tevhid-i ceberut
Bütün varlıklara boyun eğdiren kudret ve otoritenin bir olan Allah'a ait olduğunu kabul etme ve kudret ve otorite hususunda hiçbirşeyi Ona ortak koşmama.
tevhid-i celal / tevhid-i celâl
Kâinatta var olan heybet, haşmet, görkem gibi her türlü celâlî hâlin bir olan Allah'a ait olduğunu kabul etme ve heybet ve haşmet hususunda hiçbirşeyi Ona ortak koşmama.
tevhid-i rububiyet
Rab olarak sadece bir olan Allah'ı kabul etme ve kâinatın idare ve tedbiri hususunda hiçbirşeyi Ona ortak koşmama.
tevhid-i uluhiyet / tevhid-i ulûhiyet
İlâh olarak sadece bir olan Allah'ı kabul etme ve ibadetleri takdim hususunda hiçbirşeyi Ona ortak koşmama.
tevkil / tevkîl
Vekîl tâyin etme. Kadına, kendini boşamak için seni vekil ettim demek.
Bir ibâdetin, bir işin yapılması husûsunda birini kendine vekîl tâyin etme.
tih / tîh
Çöl, susuz sahra. Sinâ yarımadasındaki çöl.
(Çoğulu: Etyâh) Çöl. Susuz sahra. Sina yarımadasındaki çöl.
tılmesa
Yol bulunmaz otsuz ve susuz korkunç yer.
Çok karanlık gece.
uhah
Susuzluk.
Galiz, kaba, yoğun.
üvam
Susuzluk.
üvera'
Ateş ve güneş harareti.
Susuzluk harareti.
veny
İş hususunda gevşeklik gösterme.
yemin / yemîn
Kuvvet. Bir haberi yâhut bir işi yapma veya yapmama husûsundaki azmi, iddiâyı (sözü); vallahi, tallahi şeklinde, Allahü teâlânın ism-i şerîfini anarak veya dînin izin verdiği sözlerle kuvvetlendirmek.
zama'
Susuzluk.
zeyn-üd din
Dinin süsü, dinin zineti.
En Çok Aranan Osmanlıca Kelimeler
kut'ül amare
ruhban
münib
lev
şegaf
tercüman-ı beliğ
inantab
terceme
tercüme
ram olmak
En Son Aranan Osmanlıca Kelimeler
fevka'l-beşer
Tevhiden
BAHÎL
mes'uliyet
muttefikane
Musta'rib
şabb-ı emred
ibadat
efgen
nasaha
En Son Aranan Türkçe Kelimeler
susu
vakit
degistirme
Acun
Yenileme
Hıta
özgür
Estiyan
Urtuba
Kaye