arazi-i mahmiye / arâzi-i mahmiye

• Huk: Beytülmâle ait araziden, koru, mer'a, yol, pazar yerleri gibi halkın ihtiyaçlarına ayrılmış olan arâzi.

bayiiyye / bâyiiyye

• Eskiden pazar kurulan yerlere gönderilen mevad ve eşyadan gümrük ihtisab vergisinin haricinde alınan ikinci vergi.

bazar

• Alış-veriş. Ahz ü itâ. (Farsça)
• Alış-veriş yeri. Pazar. Üstü açık yer ki, hergün veya belirli günlerde herkes satacağını oraya çıkarıp pazarlıkla veya açık artırmayla satar. (Farsça)
• Fiat kararlaştırılıp alış-verişte uyuşmak için yapılan konuşma veya çekişme, pazarlık. (Farsça)

bazargah / bazargâh / بازارگاه

• Pazar yeri. (Farsça)

bey-gah / bey-gâh

• Pazar yeri, pazar. (Farsça)

borsa

• (Ticarette) Vasıfları belli ölçülere uyan yani standartlaştırılabilen malların örnekleri üzerinden alım satımının yapıldığı devlet kontrolü altında teşkilâtlanmış pazar yeri.

çarsu

• Dört taraf. Dört tarafı olan şey. (Farsça)
• Çarşı, pazar. (Farsça)

cum'a

• Toplanma.
• Perşembeden sonraki gün. Müslümanların kudsî tâtil günü olup, o güne mahsus namazla mükelleftirler. Memur ve işçilerin cuma namazı vakti serbest bırakılmamaları din hürriyetine aykırıdır. Yahudiler ve hristiyanlar haftalık dinî törenleri için cumartesi ve pazar günü serbest

cüzaf

• Götürü pazar.

damping

• ing. Bir pazarı elde etmek veya bir malı elden çıkartabilmek için benzerlerinden çok düşük fiyatla satma.

düşenbe / دوشنبه

• Pazartesi. (Farsça)

düşenbih

• Haftanın ikinci günü, pazartesi. (Farsça)

ecr-i müsemma / ecr-i müsemmâ

• Mukavele ve pazarlıkla kararlaştırılan ücret.

efkar-ı münafıkane / efkâr-ı münafıkane

• İki yüzlü, içten pazarlıklı fikirler, düşünceler.

esvak

• (Tekili: Sûk) Çarşılar. Pazarlar.

gılt

• Akdolunan pazarlığı bozmak.

götürü satış

• Alış-verişte bir malı tartı veya ölçü ile olmayarak toptan pazarlık sûretiyle almak veya satmak; kabala.

hicri şemsi sene / hicrî şemsî sene

• Resûlullah efendimizin hicret ederek Medîne'ye girdiği Eylül ayının 20'nci Pazartesi günü başlayan ve dünyânın güneş etrâfında bir defâ dönmesini (365,242 güneş gününü) esas alan takvim senesi.

hicri şemsi takvim / hicrî şemsî takvim

• Resûlullah efendimizin Medîne'ye hicreti esnâsında Kubâ köyüne ayak bastığı Rebî'ul-evvel ayının sekizinci Pazartesi gününe rastlayan mîlâdî Eylül ayının yirminci gününü başlangıç ve güneş yılını esas alan takvim.

ihtisab resmi

• Eskiden belediye varidatı olarak damga, tartı, ölçü, panayır ve pazar vergisi adı altında alınan vergiler ile, hile yapan esnaftan alınan para cezalarının umumi adı.

ikale

• Pazarlığı bozma. Her iki tarafın isteğiyle alışveriş mukavelesini bozma. Bir hukuki muamele ile meydana gelen vaziyetin diğer bir hukuki muamele ile eski haline getirilmesi.
• Demediği halde "Dedin" diye iddia etme.

ikramiye

• Hürmet ve mükâfat için verilen para veya hediye.
• Memurlara maaş haricinde ve her sene belli bir zamanda verilen para.
• Yapılan iyilik karşılığı olarak verilen hediye veya para.
• Satıcı tarafından pazarlığın hâricinde olarak müşteriye yahut arada vasıta olana verilen şey

isnan

• İki.
• Pazartesi.

isnevi / isnevî

• İki ile alâkalı.
• Pazartesi günü ile alâkalı.
• Her pazartesi günleri oruç tutan kimse.

isneyn / اثنين

• İki. (2)
• Pazartesi günü.

• Pazartesi günü.
• İki.

• Pazartesi. (Arapça)

istiglak

• Sözde durma. Kesin olarak pazarlık etme.

karaborsa

• Piyasadan çekilen eşyanın, yüksek fiatla satıldığı gizli pazar.

kasid / kâsid

• İşlemez, revâçsız, kıymetsiz. Çarşıda pazarda geçmez olan para.

kavm

• (Kavim) Bir peygambere tâbi ve bağlı insan topluluğu. Aralarında dil, âdet, örf, kültür birliği olan cemâat, topluluk. Millet. Bir işe başlamak.
• Pazar kurmak.
• Müşteri ile anlaşmak.

kuçe

• Dar sokak, küçük sokak. (Farsça)
• Pazar, çarşı. (Farsça)

latime / latîme

• (Çoğulu: Letâyim) Misk.
• Güzel kokular konulan kap.
• Attarlar pazarı.
• Güzel kokulu nesneleri götüren deve.

maktu / maktû / مقطوع

• Kesilmiş, kesik. (Arapça)
• Pazarlık yapılmaz. (Arapça)

maktu'

• (Maktua) (Çoğulu: Makati') Kesilmiş, kat olunmuş.
• Pazarlıksız, değeri ve pahası biçilmiş.
• Götürü.

mevasim

• Mevsimler.
• Pazar yerleri.

mevsim

• (Çoğulu: Mevâsim) Pazar yeri.
• Arap pazargâhları.
• Yılın dört kısmından biri.
• Zaman. Vakit. Alâmet.

misli / mislî

• Çarşıda, pazarda aynı evsâfta, özellikte benzeri bulunan, fiyatları farklı olmayan mal.

mişvargah / mişvargâh

• Gösteri yeri. (Farsça)
• Pehlivanların güreştikleri saha. (Farsça)
• At pazarı. Satılık atların koşturulduğu meydan. (Farsça)

mübayaa

• Satın almak. Pazarlıkla bir şeyin değerini verip almak.

muhtesib

• Eskiden İslâm devletlerinde iyiliği emredip, kötülüğü yasaklayan, engel olan ve cemiyette güzel ahlâk ve fazîletlerin korunmasına ve dînî hükümlerin uygulanmasına, çarşı ve pazarların düzenine bakmakla vazîfeli, ilim, fazîlet ve kuvvet sâhibi kimse.

müsaveme

• Pazarlık etme, pazarlaşma.

müsavim

• Pazarlık eden.

musayefe

• (Sayf. den) Bir yaz tutulmak üzere pazarlık etme. Ücretle tutma.

müstakil / müstakîl

• Pazarlığın bozulmasını isteyen.

müstavzı'

• Pazarlık eden.

müyaveme

• (Yevm. den) Günlüğüne tutma. Gündelik üzere pazarlık etme.

narh

• Çarşıda pazarda satılan her türlü mal için hükûmet tarafından konulan fiyat.

panayır

• Yun. Yılda bir - iki defa muayyen bir yerde kurulan ve bir müddet devam eden büyük pazar.

paskalya

• Hıristiyanların inanışlarına göre, Îsâ aleyhisselâmın haça gerildikten sonra dirilerek göğe yükselmesi ile ilgili olarak her yıl Mart ayının on dördüncü gününden sonra gelen ilk Pazar günü yaptıkları şenlik, âyin.

pazar / pâzâr / بازار

• Pazar eylemek: Alışveriş yapmak.

• Çarşı, pazar. (Farsça)
• Alışveriş. (Farsça)

sabat

• (Çoğulu: Sevâbıt-Sâbâtât) Pazar sokağı, iki duvar arasının örtüsü (altı yol olur.)

şeretiyy

• (Çoğulu: Şurut-Şuratâ) Çeri başı.
• Pazar başı.

suk

• Çarşı, pazar. Alım satım yeri.

suki / sukî

• Çarşı ve pazarla alâkalı.
• Çarşılı, pazarlı.

teati

• Karşılıklı alıp vermek.
• Bir şeye el uzatıp almak. Hakkı olmayan şeye el uzatmak.
• Fık: Pazarlıksız ve konuşmadan fiilen vâki olan mal alış verişi.

teşvir

• İçinde bulunma. İçine alma, içine alıp gizleme.
• Satılık olan hayvanı pazara çıkarıp gösterme.

ukaz

• Mekke-i Mükerreme yakınındaki bir pazar adı.

yekşenbe / یك شنبه

• Pazar. (Farsça)