adem-i tarassut

• Gözlemlememe.

adese-i ayniyye

• Gözleme merceği.

arman / آرمان

• Hasret, özleyiş, özleme. (Farsça)
• Nedâmet, pişman olma. (Farsça)
• Eseflenme, teessüf. (Farsça)
• Sıkıntı, rahatsızlık, zahmet. (Farsça)

• Özlem. (Farsça)
• Sıkıntı. (Farsça)

ashab-ı şuhud

• Görülmeyen âlemlerdeki hakikatleri gözlemleyebilen kişiler.

baky

• Bakmak, nazar.
• Muntazır olup yol gözlemek.

buye

• Özleme, hasret.

da'ussıla / dâ'ussıla / داء الصله

• Yurdunu özleme, köyünü özleme. (Arapça)

daüssıla / dâüssıla

• Vatan özlemi.

dil-teşne

• Kalbi susamış. Gönlü çok istekli, çok özlemiş. (Farsça)

ehl-i keşf

• Maneviyat âlemlerinde iman hakikatlerini gözlemleme seviyesine ulaşmış insanlar.

ehl-i keşif

• Maneviyat âlemlerinde iman hakikatlerini gözlemleme seviyesine ulaşmış insanlar.

ehl-i keşif ve keramet

• Allah'ın bir ikramı olarak, olağanüstü hal ve hareketlerin kendilerinde görüldüğü velî zâtlar ve mâneviyat âlemlerinde iman hakikatlerini gözleme yeteneğine sahip insanlar, veliler.

ehl-i keşif ve velayet / ehl-i keşif ve velâyet

• Maneviyat âlemlerinde iman hakikatlerini gözleme yeteneğine sahip insanlar, veliler.

ehl-i keşif ve zevk ve şuhud ve müşahede

• Maneviyat âlemlerinde iman hakikatlerini Allah'ın lütuf ve ihsanıyla gözleme yeteneğine sahip olan veli zâtlar (k-ş-f;.

ehl-i tahkik ve keşif

• Maneviyat âlemlerinde iman hakikatlerini gözleme yeteneğine sahip insanlar.

ehl-i velayet ve şuhud / ehl-i velâyet ve şuhud

• Mâneviyat âlemlerinde iman hakikatlerini Allah'ın lütuf ve ihsanıyla gözleme yeteneğine sahip insanlar, velîler.

ersad

• (Tekili: Rasad) Rasadlar, gözlemler, gözetlemeler, gözlemeler.

hallakıyet-i umumiye / hallâkıyet-i umumîye

• Bütün varlıklar âleminde gözlemlenen Allah'ın yaratıcılık özelliği.

hasret / حسرت

• Özlem. (Arapça)
• Hasret çekmek: Özlem duymak. (Arapça)

hasret-keş

• Özlemiş, özleyen, hasret çeken. (Farsça)

hazine-i hassa-i rahmet nazırı / hazine-i hassa-i rahmet nâzırı

• İlahi rahmetin çok özel hazinelerinin gözlemcisi.

iftiras

• Fırsat gözlemek. Fırsatı ganimet bilmek.

ıhdar

• Kendini gözlemek.
• Bir yerde durmak, ikâmet.

intihaz

• Fırsat bilip kaçırmamak. Fırsat gözlemek.

intizar

• (Nazar. dan) Gözlemek. Ümidederek beklemek.

• Bekleme, gözleme.

irtikab

• Bekleme, gözleme.
• Ümit etme, umma.

iştiyak

• Fazla arzu ve şevk. Tahassür. Hasret çekmek. Özlemek. Göreceği gelmek.

• Fazla arzu ve şevk. Hasret çekmek, özlemek.

iştiyak-ı vatan

• Vatan özlemi.

iştiyakan

• Şevkle, hasretle, özlem duyarak.

kaş / kâş

• Çok istek, arzu, özleme. (Farsça)

kaşki

• "Keşke, ne olurdu" gibi, özleme veya pişmanlık ifade eder. (Farsça)

kilaet

• Korumak. Gözlemek. Muhafaza.

ma'kul ilimler / ma'kûl ilimler

• His organları ile duyularak, akıl ile incelenerek, tecrübe (deney, gözlem) ile ve hesâb edilerek elde edilen ilimler, fen bilgileri.

mazgal

• yun. Eskiden kale, hisar, sur veya şato duvarlarında açılan iç yanı geniş, dış yanı dar gözleme siperi.

meşhud

• Şahit olunan, görülen, gözlemlenen.

meşhudat / meşhudât / meşhûdât

• Gözlemler, görülen şeyler.

• Yapılan gözlemler.

meşhudatça

• Gözlemce.

meşmeşiye

• Bazı evliyanın keşfen gözlemledikleri gaybî veya misâlî bir âlem.

mirsad / mirsâd / مرصاد

• Gözlemevi, gözlem yeri. (Arapça)

mirsad-ı tefekkür

• Tefekküre sebep olan gözlem.

müşahedat / müşâhedât / müşahedât / مشاهدات

• Gözlemler.

• Gözlemler.

• Gözlemler. (Arapça)

müşahedat-ı beşeriye

• İnsanların gözlemleri, şahit olduğu olaylar.

müşahedat-ı vakıa / müşahedat-ı vâkıa

• Olgular, gerçekler üzerinde yapılan müşahedeler, gözlemler.

müşahede / müşâhede / مشاهده / مُشَاهَدَه

• Görme, gözlem.

• Gözlem.

• Gözlem. (Arapça)
• Müşâhede edilmek: Gözlemlenmek. (Arapça)
• Müşâhede olunmak: Gözlemlenmek. (Arapça)

• Görme, gözlemleme.

müşahede eden

• Gören, gözlemleyen.

müşahede edici

• Gözlemci.

müşahede edilen

• Gözlemlenen.

müşahede etme

• Seyretme, gözlemleme.

müşahede etmek

• Görmek, gözlemlemek.

müşahedet

• Gözlem, deney, tecrübe.

müşahedeten / müşâhedeten

• Gözlemle.

• Gözlemle.

müşahedetullah

• Varlıklar üzerinde Allah'ın isim ve sıfatlarının yansımalarını gözlemleme.

müşahitlik

• Gözlemcilik.

mütehassir / متحسر

• Özlem duyan. (Arapça)

muttali olan

• Bir bilgiye ulaşan, gözlemleyen.

muzaaf iştiyak

• Kat kat, şiddetli özlem.

nazır-ı mahir / nâzır-ı mâhir

• Becerikli gözlemci.

nazırlık / nâzırlık

• Gözlemcilik, gözeticilik.

nazırsız / nâzırsız

• Gözlemcisiz.

pozitivizm

• Gerçeğin deney ve gözlemle elde edilebileceği görüşünü savunan felsefî doktrin.

rasad / رصد / رَصَدْ

• Gözleme, gözetme, gözlem.
• Pusu tutma.

• Gözlem. (Arapça)
• Gözetleme. (Arapça)
• Rasad edilmek: Gözlemlenmek. (Arapça)
• Rasad etmek: (Arapça)
• Gözlem yapmak. (Arapça)
• Gözetlemek. (Arapça)

• Gözlem.

rasadgah / rasadgâh

• Bekleme yeri, gözetleme yeri. Gözlemevi. (Farsça)

rasadhane / رصدخانه

• Gözlemevi. (Arapça - Farsça)

rasadi / rasadî / رصدی

• Gözlemle ilgili. (Arapça)

rasat ehli

• Gözlemci, gözetleyen.

rasathane / rasathâne

• Gök cisimlerinin hareket ve yerlerini tespit ve takip için kurulan gözlem evi.

• Gözlem evi.

rasd

• Yol gözlemek.

rassad / رصاد

• Gözlemci, gözlem yapan. (Arapça)

rekabet

• Gözleme, gözetleme.
• Kendi işini yürütmeye çalışma.
• Benzerleriyle yarışa çıkma.

sıla / صله

• Yakınlarını ziyarete gitme özlemi. (Arapça)

sıla-i rahm / صلهء رحم

• Yakınlarını ziyaret edip özlem gidermek.

şuhud / şuhûd

• Şahit olma, gözlemleme.

şuhud-u kevniye

• Kâinatta görünüp yaşanan şeyler, gözlemler.

ta'kib

• Gözlemek.
• Yolunda gitmek.
• Peşinden yürümek.
• Suçlunun suçunu araştırmak.
• Bir kimsenin aynı senede yine gazaya gitmesi.
• Bir şeyi ciddiyetle istemek.

tahassür / تحسر

• Özleme.

• Özlem, hasret çekme.

• Özlem duyma. (Arapça)
• Üzülme. (Arapça)

tahassürane / tahassürâne

• Hasretle, özlemle.

tarassud / ترصد

• Gözleme. (Arapça)
• Tarassud edilmek: Gözlenmek. (Arapça)
• Tarassud etmek: Gözlemek. (Arapça)

tarassudat / tarassudât

• Gözlemeler.

• (Tekili: Tarassud) Gözlemler, tarassutlar, gözetlemeler.

tatallu'

• Nazar etmek, bakmak.
• Beklemek, gözlemek, muntazır olmak.

tatalu'

• Birbirine bakmak. Gözlemek.

tecribi ilimler / tecribî ilimler

• Tecribe ve müşâhede (gözlem) ile elde edilen bilgiler, ulûm-i akliyye (aklî ilimler).

teetti

• Asan olmak, kolaylaşmak.
• Beklemek, gözlemek.

tehannün

• Çok arzu ve istek göstermek.
• Göreceği gelmek. Özlemek.

telaum

• Muntazır olmak, gözlemek, beklemek.

telebbüd

• Birbiri üstüne yığılmak.
• Bir yere gizlenip av gözlemek.

televvüm

• Muntazır olmak, beklemek, gözlemek.
• Kabul etmemek.

temaşa / temâşâ

• Görme, gözlem yapma.

temaşa ehli / temâşâ ehli

• Gözlemci, gözetleyen.

temaşa etme

• Bakma, seyretme, gözlem yapma.

temaşager / temâşâger

• Seyirci, gözlemci.

terakkub

• Bekleme, gözetleme, yol gözleme.
• Ümit etme.
• Muntazır olma.

tevhid-i şuhud / tevhid-i şuhûd

• Görünen ve gözlemlenen herşeyi bir olan Allah'a verme ve Ona ait kılma.

vaziyet-i meşhude / vaziyet-i meşhûde

• Gözlemlenen durum.