cerrahhane / cerrahhâne

• Osmanlılarda ordu için cerrah yetiştiren müessese. Yüksek dereceli okul.

debistan

• Mekteb, okul. (Farsça)

hafız mektebi

• Kur'ân-ı Kerimi ezberlemek için gidilen okul.

harbiye

• Harble ilgili, askeri okul.

i'dadiye

• Hazırlığa ait. Hazırlığa mahsus.
• Orta tahsili veren okullar. Vaktiyle rüşdiyeden sonra gidilip yüksek mekteblere girebilmek için lâzım gelen bilgileri öğreten okul. Sultaniyelerden aşağı olan mekteb.

ibtida'i / ibtidâ'î / ابتدائى

• İlkel. (Arapça)
• İlkokul. (Arapça)

ibtidai / ibtidaî

• Başlangıca ait, en önce olarak. İlk, evvelâ.
• Ham, işlenmemiş.
• İlk tahsil veren okul. (Daha da evvel bunun yerine "Sıbyan Mektebi" tabiri kullanılırdı.)

idadiye / îdâdiye

• Hazırlamayla ilgili, eskiden lise seviyesindeki okul.

imam hatip mektebi

• İmam ve hatip olarak din görevlisi yetiştirmek üzere kurulan okul.

irfan mektebi

• İrfan okulu; Cenâb-ı Hakkı tanıtan, bildiren, hak ve hakikate ulaştıracak bilgiyi ders veren okul.

kudsi medrese / kudsî medrese

• Mukaddes okul.

küttab

• (Tekili: Kâtib) Kâtipler.
• Mektep, okul.
• Başı yuvarlak küçük ok. (Oğlancıklar onunla ok atmayı öğrenirler.)

medrese

• Dershane, okul.

medrese-i maneviye / medrese-i mâneviye

• Mânevî medrese, okul.

medrese-i nurani / medrese-i nuranî

• Nur saçan medrese, okul.

medrese-i nuraniye

• Nur saçan medrese, okul.

medrese-i seyyare

• Gezici medrese; seyyar okul.

medrese-i umumiye

• Herkese açık medrese, okul.

mekteb / مكتب / مَكْتَبْ

• (Çoğulu: Mekâtib) Yazı yazacak yer.
• Okul.

• Okul.

• Mektep, okul.

• Okul. (Arapça)
• Ekol. (Arapça)

• Okul.

mekteb-i ali / mekteb-i âli / mekteb-i âlî / مكتب عالى / مَكْتَبِ عَالِي

• Yüksek okul.

• Yüksek mekteb, yüksek okul.

• Yüksekokul.

• Yüksek okul.

mekteb-i ibtidai / mekteb-i ibtidaî / mekteb-i ibtidâî / مكتب ابتدائى

• İlk mekteb, ilk okul.

• İlkokul.

mekteb-i iptidai / mekteb-i iptidaî

• İlkokul.

mekteb-i leyli / mekteb-i leylî

• Yatılı mekteb, yatılı okul.

mekteb-i rüşdi / mekteb-i rüşdî / مكتب رشدی

• Ortaokul.

mektep / مكتب

• Okul.

• Okul. (Arapça)

nehari / nehârî / نهاری

• Yatılı olmayan okul. (Arapça)

seyyar medrese

• Gezici, seyyar okul.