adem-i meyl-i saltanat

• Hükümdarlığa ve sultanlığa meylinin bulunmaması.

adl

• Hakkaniyet. Adâlet üzere oluş. Cevr ve zulüm etmeyip nefislerde ve akıllarda istikameti kaim ve mâlum olan emir ve hâleti icra etmek. Doğruluk.
• Her şeyi yerli yerince yapmak, beraber etmek.
• Meyletmek.

agmak

• Yukarı kalkmak, yükselmek, yukarıya meyletmek.
• Buhar olup yukarı kalkmak, buharlaşmak.

akf

• Eğmek, meylettirmek.

arzu-yu hayır

• Hayır işleme arzusu, meyli.

atf

• Bağlama. Bağ. Ekleme.
• Meyletme.
• Şefkat. Sevgi.
• Eğilme.
• İkiye bükme. İki kat eyleme.
• Çevirme.
• Geri döndürme.
• Bir kimse üzerine tekrar hamle eylemek.
• Gr: Bir kelimeyi diğer bir kelimeye harf-i atıf vasıtasiyle ilhak eylemek.
• <

• Eğme, meyletme,
• Bağlama.

atfetmek

• Meyletmek. Sevgi beslemek.
• Gr: Mânâyı birbirine bağlamak.

atıf / âtıf / عاطف

• Eğme, meyletme,
• Bağlama.

• (Atf. dan) Yüzünü çeviren, bakan. Meyleden, yönelen.
• Bağlaç.
• Şefkat edici kimse. Merhametli, müşfik.
• Yarış atlarının altıncısı.
• Gr: İki kelimeyi birbirine bağlayan harf veya kelime.

• Şefkatli. (Arapça)
• Meyleden. (Arapça)
• Bağlayan. (Arapça)

avil

• Yüksek sesle ağlama. Acınma. Feryâd.
• Meyletme.

caniha

• Bir tarafa meyleden veya bir cenahı tutan.
• Göğüs altındaki iyeği.

cenef

• Hata ve cehilden dolayı haktan meyletmek.
• Zulmetmek.

cünah

• Bir şeyi basıp meylettiren sıklet demek olup, harec, sıkıntı ve alel-ıtlak ism-i vebal mânasına da gelir ki, "günah" kelimesinin aslı budur.

dagn

• Meyletmek, yönelmek.
• Kin tutmak.

dal'

• Meyl. Eğrilik. Kuvvet.
• Ağır yük götürmek.

dayf

• (Çoğulu: Ezyâf-Zuyuf-Zayfân) Misafir.
• Meyletmek, yönelmek.

dünya hırsı / dünyâ hırsı

• Dünyâya lüzûmundan fazla meyletmek. Şiddetli mal, mülk arzusu, isteği.

fecr

• Tan yerinin ağarması. Şafak. Sabah vakti, güneş doğmadan evvel şarkta hâsıl olan kızıllık.
• Bir şeyi genişçe ikiye ayırmak.
• Günah işlemek. Fücur ve fısk işlemek. Yalan söylemek.
• Tekzib eylemek.
• İsyan ve muhalefet eylemek.
• Haktan sapmak. Meyletmek.
• <

gayf

• Eğilmek, meyl.

güvar

• Hazmı kolay olan ve zaikaya hoş gelen, nefsin meylettiği şey.

hadl

• Meyletmek, yönelmek.

hamr

• Ekşi. Şarap. İçki olup sarhoşluk veren şey.
• Birine bâde içirmek.
• Bir hususu söylemeyip setreylemek. Ketmeylemek.

hanif / hanîf

• Sapıklıktan, yanlış inanışlardan Hakk'a, doğruya meyleden, dönen, müslüman. İslâmiyet'ten önce Arabistan'da putlara tapmayıp, hazret-i İbrâhim'in dîni üzerine bulunanlara verilen isim. Çoğulu hunefâ'dır.

hayde

• Meyletmek, yönelmek, eğilmek.
• Hakdan ve doğru yoldan ayrılmak.

hazm

• Midedeki yenen şeyleri eritmek, sindirmek. Vücuda yarayacak hale getirmek.
• Birisine ansızın hücum etmek.
• Ansızın bir şey üzerine inmek.
• Birisinin hakkını, malını gasb ile alıp zulmeylemek.
• Münasebetsiz bir hale, güce gidecek bir vaziyete düşenin kendi nefsini

hedm

• Yıkmak, harab etmek. Parçalamak, mahvetmek.
• Birisine vurup belini kırmak. (Râgibâ, düşmanın aldanma tevazularına.Seyl, divârın ayağın öperek hedmeyler.)(Râgıp Paşa)

heveskar / heveskâr

• Hevesli istekli, arzulu. Meyli ve arzusu olan, heves eden. (Farsça)

hınc

• Her nesnenin aslı.
• Meyl ettirmek, eğmek, yöneltmek.

hıns

• Bâtıldan hakka veya haktan bâtıla meyletmek. Yeminini bozmak. Günah.

ictinah

• Bir yana eğilme, meyletme.
• Secde etme.
• (Hayvan) bir tarafa meyilli koşma.

ıhlad

• Meyletmek, yönelmek, eğilmek.
• Sonsuzlaştırmak, ebedi kılmak.
• Geç ihtiyarlamak.

ihtinac

• Meyletme, bir tarafa yönelme, dönme.

ihtiyac

• Çaresiz kalıp istemek. Muhabbetle meyletmek. Acz, fakr ve yoksulluk. Zaruret hali.

imalat

• (Tekili: İmale) İmaleler. Meylettirmeler. Eğmeler.

imale / imâle

• Bir tarafa meylettirmek. Bir tarafa eğmek.
• Benzetmek.
• Mal vermek.
• Edb: Bir heceyi vezne uydurmak için uzatarak okumak.

• Meylettirmek, eğmek; bir tarafa yorumlamak.

• Bir tarafa meylettirmek, bir tarafa eğmek.
• Bir heceyi vezne uydurmak için uzatarak okumak.

• Meylettirme, uzun okuma.

imale etmek

• Meylettirmek, eğilim göstermesini sağlamak.

in'itaf

• İki kat olma, bükülme, katlanma.
• Bir tarafa dönme, temâyül. Meyletme.

inhiraf

• Doğru yoldan sapma.
• Dönme.
• Bozulma. Değişme.
• Kırıklık.
• Tecvidde: Harf okunduğu zaman o harfde, dil ucuna veya dil arkasına doğru bir meyli bulunmasına denir. İnhirâf sıfatının harfleri Lâm ve Ra harfleridir. Bunlara Münharif denir.

irade-i cüz'iyye

• Allah tarafından insanın kendi salâhiyetinde bıraktığı istek, arzu. İnsanın herhangi bir tarafa meyletme kuvveti ve isteği. Az ve zayıf irade.

irşadi / irşadî

• Hak yolu göstermeyle ilgili.

ısaret

• Meylettirmek, eğmek.

ısba'

• Tulu etmek, meyletmek.

ısga'

• Söylenilen bir sözü dinleyip kabul etme ve yapma.
• Söylenilen bir sözü kulak verip dinleme.
• Meyl etmek.
• Eksiltmek.

istimale

• Avutmak. Meylettirmek. Cezbettirmek.
• Gönül almak. Çok mal sahibi olmak.

izafe

• Bir şeyi bir kimseye veya bir şeye nisbet etmek, yakın etmek. İsnâd etmek. Katmak, katıştırmak.
• Bir şey üzerine meylettirmek, havale olmak, bağlanmak.
• Mal etmek.
• Gr: İki isimden meydana gelen bağlılık tamlaması.

izafet

• Bir şeyi bir kimseye veya bir şeye nisbet etmek, yakın etmek. İsnâd etmek. Katmak, katıştırmak.
• Bir şey üzerine meylettirmek, havale olmak, bağlanmak.
• Mal etmek.
• Gr: İki isimden meydana gelen bağlılık tamlaması.

kaza

• Birdenbire olan musibet. Beklenmedik belâ.
• Vaktinde kılınmayan namazı sonradan kılmak.
• Allah'ın takdirinin ve emrinin yerine gelmesi.
• Hâkimlik, hâkimin hükmü.
• İstemeden yapılan zarar.
• Hükmeylemek, hüküm.
• Bir şeyi birbirine lâzım kılmak.

kaziye

• Man: Hüküm. Bir hükmü ifâde eden kelâm.
• Karar. Fikir. İfâde.
• Hak veya bâtıl mâna ifade eden söz.
• Hükmeylemek.
• Hükümet.

kaziye-i mevhume

• Man: Mâkul işler üzerine kuvve-i vâhimenin hükmeylediği kâzib kaziyyedir.

kaziye-i salibe / kaziye-i sâlibe

• Man: Mevzuun mahmulünden selbiyle hükmolunan, yâni; bir şeye nefi ile hükmeyleyen kaziyye'dir. "Kamerin ziyası kendinden değildir" gibi.

kisbi / kisbî

• Edinmeyle ilgili.

kuvvet-i ihlas / kuvvet-i ihlâs

• İbadet ve davranışlarda sadece Allah rızasını gözetmeyle elde edilen kuvvet.

lafzi / lafzî / لَفْظ۪ي

• Sözle, kelimeyle ilgili.

lahn

• Güzel ve kaideli ses.
• Nağme.
• Kaideye uymayan yanlış okuyuş.
• Usulüne uygun okumak.
• Sadece muhatabın anlıyacağı şekilde remizle söz söylemek.
• Meyl.
• Fehmeylemek.
• Lisan.
• Lügat. Fetva. Mânâ. Mefhum.

levy

• Bükmek.
• Eğmek, meylettirmek.
• Karın ağrısı.
• Mide fesadı.

lügaz

• (Çoğulu: Elgâz) Meyletmek, eğilmek, yönelmek.
• Yaban fâresinin delikleri.
• Yolcuya zahmet veren çapraşık yol.
• Bilmece.

ma'delet

• (Ma'dilet) Adalet eylemek. Hak ile hükmeylemek.
• Adalet yeri.

ma'tuf

• Ait ve râci' olan.
• Bir tarafa meyletmiş. Mâil olan.
• İsnadedilen. Yöneltilmiş.

memil / memîl

• Meyletme, bir yana eğilme, temâyül etme.

meyd

• Deprenmek. Sallanmak.
• Ziyaret etmek.
• Hareket etmek.
• Kırağı çalmak.
• Meyletmek.
• Neşv ü nemâ bulmak.
• Başı dönüp midesi bulanmak.

meyelan-ı gıybet / meyelân-ı gıybet

• Gıybete meyletme, başkalarının ardından konuşma eğilimi.

meyelan-ı hak / meyelân-ı hak

• Hakka ulaşma ve elde etme meyli, eğilimi.

meyelan-ı hayat / meyelân-ı hayat

• Hayat bulma meyli, arzusu, kabiliyeti.

meyelan-ı inbisat / meyelân-ı inbisat

• Genişleme, yayılma meyli, eğilimi.

meyelan-ı incimad / meyelân-ı incimad

• Donma meyli, kabiliyeti.

meyelan-ı nümüvv / meyelân-ı nümüvv

• Büyüme, gelişme meyli, eğilimi.

meyl / ميل

• Eğim. (Arapça)
• Eğilim, istek. (Arapça)
• Yatkınlık. (Arapça)
• Meyl etmek: Eğilmek. (Arapça)

meyl-i arzu

• İstek meyli, eğilimi.

meyl-i cinsiyet

• Tür ve cins yakınlığı açısından meyletme.

meyl-i nümayiş / meyl-i nümâyiş

• Gösteriş eğilimi, kendini gösterme meyli.

meyl-i riyaset / meyl-i riyâset

• Reislik, başkanlık yapma meyli, eğilimi.

meyl-i tabi'i / meyl-i tabî'î

• İç güdü. İnsanın irâdesi dışında, yaratılıştan olan meyl, bedenin istemesi.

meyl-i tahaddi / meyl-i tahaddî

• Meydan okuma meyli. Üstünlüğünü göstermek fikri.

meyl-i tahakküm

• İnsanları zorla hâkimiyeti altına alma meyli, eğilimi.

meyl-i taharri / meyl-i taharrî

• Araştırma, inceleme meyli, isteği, eğilimi.

meyl-i teceddüd

• Yenilenme meyli, eğilimi.

meyl-i tecellüd

• Yiğitlik meyli, cesaretli olma ve kahramanlık arzusu.

meyl-i tefevvuk

• Başkalarından üstün olma meyli, eğilimi.

meyl-i tekemmül / مَيْلِ تَكَمُّلْ

• Mükemmelleşme meyli.

meyl-i zulüm

• Zulüm yapma meyli, eğilimi.

meyl-üt tahrib

• Bozma ve yıkma isteği, meyli.

meyl-üt tevessü'

• Genişleme isteği. Genişleme meyli.

meylen

• Eğilerek, meylederek. O taraftan olarak.

meyliyat

• Bir tarafa meyleden istekler.

meylü'l-ağalık

• Ağalık meyli; ağalık taslama.

meylü'l-amiriyet / meylü'l-âmiriyet

• Âmirlik, başkalarını yönetme meyli.

meylü't-tahrip

• Tahrip meyli, arzusu.

meylü't-tecavüz

• Haddi aşma, başkasının hakkına geçme meyli.

meylü't-tefevvuk

• Üstün görünme meyli, arzusu.

meylü't-tehaddi / meylü't-tehaddî

• Karşı koyma meyli, eğilimi.

meylü't-tekemmül

• Mükemmelleşme meyli.

meylü't-terakki

• İlerleme meyli, yükselme eğilimi,.

meylül-istikmal / meylül-istikmâl

• Olgunluğa ulaşma meyli, eğilimi.

meyyal

• Çok meyleden, eğilen. Çok istekli, düşkün.

muganni

• Nağmeyle okuyan.

muhabbet

• Sevgi, sevme.
• Sohbet. Ruhun, kendisinden lezzet duyduğu şeye meyletmesi. (Zıddı: Buğzetme ve adavettir.)

mümal

• Meyl etmek, yönelmek.

mumil / mumîl

• Bir tarafa doğru eğen. Meylettiren.

mün'ataf

• Meyledici, yönelen.
• Dere açığı.

mün'atıf

• Bir tarafa doğru teveccüh etmiş. Meyillenen, bir tarafa yönelen. Mütemâyil, meyledici.

munatıf / munâtıf

• Bir tarafa yönelmiş, meyletmiş.

mütearric

• Bir tarafa meyleden, bir yana eğilen.

müteressim

• (Resm. den) Teressüm eden, resmeyliyen.

müteşehhi

• İştahlanan.
• Sevip meyletmiş olan.

müyulat

• (Tekili: Meyl) Meyiller, arzular.

müzzemmil

• Tezmil eden, sarınan. Elbise içine sarınan.
• Bazıları, "Yükü yüklenen" şeklinde mânalandırmışlardır.
• Mc: Gizlemek. Zayıf davranmak, işe pek kıymet vermemek.
• Büyük bir hâdise karşısında başını içeri çekmek, kaçınmak, rahata meyletmek.
• Resul-i Ekrem'e (A.S.M.) Ce

nahv

• (Nahiv) Yol, cihet. Etraf, yön.
• Misâl.
• Miktar.
• Kasd ve azmeylemek.
• Gr: Kelimelerin birbirine rabt, izafet ve amel eylemeleriyle ilgili olan kaideleri içine alan ilim. Nahiv ilmi ile Arapça kelimelerin yeri ve usulü bilinir, yani cümle tahlili yapılır.

nefs-i levvame

• Kötülüğü işledikten sonra fenâlığını hatırlayarak insanı rahatsız eden pişmanlık hâli ve vicdan rahatsızlığı.
• İnsanın, kendine ait kötülük ve günahını görüp fenalığını bilen ve hayra meyleden iradesi.

nefs-i mutmainne

• İyiliği kötülükten ayırt ettirerek insanlık vazifesini tanıttıran ve vicdanına rahatlık veren hâl. İnsanı Allah'a yaklaştıran hâl. Günaha meyleden kötü sıfatlardan temizlenmiş ve güzel ahlâk ile muttasıf olarak kurb-u İlâhiye itmi'nan ve istikrar kazanmış olan insan iradesi. Nefsin, Allah'ın emirler

nekb

• Musibet ve kedere uğrama.
• Meyletmek, eğilmek.
• Udul etmek, vazgeçmek, haktan dönmek.

nev'

• Çeşit, sınıf, cins.
• Taleb etmek. Meyletmek, eğilmek. İki yana sallanmak.

ney'

• Susuzluk.
• Meyletmek, eğilmek.

perva

• Korku, çekinmek. (Farsça)
• Alâka, ilgi, bağ. (Farsça)
• Takat. (Farsça)
• Durup dinlenmek. (Farsça)
• Bilmek. (Farsça)
• Vesvese. (Farsça)
• Kayd. (Farsça)
• Iztırab. (Farsça)
• Terk, feragat. (Farsça)
• Hayran, şaşmış. (Farsça)
• Meyl, teveccüh, iltifat, kayırmak. (Farsça)
• Gussalanmak. (Farsça)

ragn

• Meyletmek, yönelmek, eğilmek.

rahcen

• Ağırlık, sıklet.
• Meyletmek, eğilmek, yönelmek.

rekn

• Meyletmek, yönelmek, eğilmek.

revg

• Talep etmek, istemek.
• Yönelmek, eğilmek, meyletmek.

riman

• Eğilip meyletmek.

rükun

• Bir şeye samimi olarak meyletme. Can ve gönülden meyil.

saba

• Hevâ ve nefsine meyletme. Delikanlılık.

sabii / sabiî

• İtaattan ayrılmakla bâtıla meyleden.
• Yıldıza tapan sapkınlar veya yıldıza tapan ehl-i dalâlet kimselerden olanlar.

sabiyy

• (Çoğulu: Sıbye-Sıbyan) Oğlan.
• Meyl ve muhabbet eden kimse.

sad'

• Yarılmak, yarmak.
• Kesmek, kat'etmek.
• Göstermek. İzhar etmek.
• Beyân ve meyl etmek, açıklamak.

sagg

• Meyletmek, yönelmek, eğilmek.

sagy

• (Sagv) Meyletmek, yönelmek.
• Güneşin batmaya meyletmesi.

salih

• Büyük peygamberlerden olup Hicaz ile Şam arasında oturmuş olan Semud kavmine gönderilmişti. Semud kavmi Âd kavminden sonra Arap yarımadasında kuvvet ve ma'muriyet bulup küfür ve dalâlete meyl ile putlara ibadet ediyorlardı. Salih (A.S.) kendilerini hak dine davet etmiş ise de, inanmayıp kendisinden

şehvet

• Hevâ-yı nefsin meyli ve arzusu.
• Bir şeyi fazla istemek.
• Cinsî istek. Mahbube için olan istek, iştiha. (Yemek, içmek, uyumak da şehvetin şubelerindendir.)Kudsi Hadis'te Cenab-ı Hak buyuruyor: "Ey benim için şehvetini bırakıp gençliğini bana veren genç! Sen meleklerin bir kısmı

sıba'

• Tulu etmek, doğmak.
• Kalbin meyli.

sugv

• Meyletmek, yönelmek, eğilme.

ta'ric

• Meyletmek, eğilmek.
• Bir nesne üzerinde durmak.
• Çıkıntı. Tümsek peyda etme.

tahannün

• Çok istekle sızlanma.
• Şefkat etme.
• Meyl ve muhabbet.

taharri-i hakikat meyelanı / taharrî-i hakikat meyelânı

• Gerçeği araştırma meyli, hakikati araştırma eyilimi.

tahrif

• (Harf. den) Harflerin yerini değiştirmek. Bozmak. Kalem karıştırmak.
• Kendi menfaati veya başkasının zararı için bir ibârenin mânasını değiştirmek.
• Başka tarafa meylettirmek.

tahsis

• Rağbet ettirmek. Meylettirmek, yöneltmek.

tazayyüf

• Meyletmek, eğilmek, yönelmek.

tecanüf

• Meyletmek, eğilmek, yönelmek.

techiye

• Meyletmek, eğilmek, yönelmek.
• Ondan yana sürmek.

temayüc

• Meyletmek, eğilmek, yönelmek.

temayül / temâyül / تَمَايُلْ

• (Çoğulu: Temayülât) Meyletmek. Bir cihete iltifat etmek. Bir tarafa eğilmek.
• Bir yana çarpılmak.
• Bir yana veya bir kimseye fazla taraftarlık ve sevgi göstermek.

• Meyletme, eğilim.

• Meyletme.

temayülat / temâyülât

• Meyletmeler, eğilimler.

tereccuh

• Üstün olmak. Bir tarafa meyletme.

tertib-i mahlukat / tertib-i mahlûkat

• Varlıkların mükemmel bir düzenlemeyle yaratılması.

tezavür

• (Çoğulu: Tezâvürat) Birbirini ziyâret etme, gidip görme.
• Vazgeçme, yoldan çıkma, udul etmek.
• Eğilip meyletme.

tezayug

• Meyledişmek, haktan dönmek.

za'r

• Meyletmek, eğilmek.

zal'

• Eğilmek, meyl etmek.
• Dar olmak.
• Davarın ağır yük getirmekten dolayı yürürken iki yanına eğilmesi.

zayiga

• Meyledici, eğilen.

zever

• Meyl, eğrilik.

zeyg

• Şübhe. Doğruluktan ayrılma.
• Bir tarafa meyletme.
• Yanılma.
• Kamaşma.