ekvator

• Hatt-ı istivâ. Dünyayı kuzey ve güney diye müsavi iki yarım küreye ayırarak, ikisinin arasından geçtiği farzedilen çember şeklindeki büyük çizgi. (Fransızca)
• Yer yuvarlağının tam ortasında farzedilen ve dünyayı iki müsavi kısma ayıran (ve kırk bin kilometre olan) çember. (Fransızca)

hatt-ı istiva / hatt-ı istivâ

• Dünyanın kuzey ve güney kutuplarına aynı uzaklıkta olduğu ve dünyayı iki müsavi parçaya böldüğü farzedilen dâire çizgisi. (Farsça)
• Ekvator. (Farsça)
• Mevlevi semahânesinde, şeyhin oturduğu post ile meydan kapısı ortasında farzolunan çizgi. (Farsça)

kutbeyn

• İki kutub. Şimal ve cenub kutbu. Kuzey ve güney kutubları.

mihver-i arz

• Arzın kuzey ve güney kutupları arasında uzanıp, merkezden geçtiği farz olunan hat.

mıknatıs

• yun. Demir ve benzeri mâdenleri kendine çekici hususiyeti bulunan câzibe.
• Başka te'sir altında kalmadan kuzey ve güney kutuplarına doğru yönünü değiştiren demir çubuk. (İki kutbu bulunan bu mıknatıslı çubuğun şimale bakan kısmına şimal (kuzey) ucu, cenuba çekilen ucuna da cenub (güne