ko - Osmanlıca Türkçe Sözlük, lügât, لغت

Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça "çoğunluk" anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.
Kongreden sonra iki taraf arasında birleşme girişimleri olsa da birleşme gerçekleşmeyecek ve 1912 yılında kesin ayrım yaşanacaktır. Bolşevikler Ekim Devrimi ile iktidarı alacaklar ve Sovyetler Birliği’ni kuracaklardır. Lenin ve Martov yandaşları kongredeki durumlarına göre Rusça “bolshinstvo” (çoğunluk) ve “menshinstvo” (azınlık) olarak adlandırılırlar. Kongredeki delegeler sürekli olarak saf değiştirdikleri için birleşim başarısız olacak ve parti fiilen ikiye bölünecektir.

Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça "çoğunluk" anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.
Kongreden sonra iki taraf arasında birleşme girişimleri olsa da birleşme gerçekleşmeyecek ve 1912 yılında kesin ayrım yaşanacaktır. Bolşevikler Ekim Devrimi ile iktidarı alacaklar ve Sovyetler Birliği’ni kuracaklardır. Lenin ve Martov yandaşları kongredeki durumlarına göre Rusça “bolshinstvo” (çoğunluk) ve “menshinstvo” (azınlık) olarak adlandırılırlar. Kongredeki delegeler sürekli olarak saf değiştirdikleri için birleşim başarısız olacak ve parti fiilen ikiye bölünecektir.

bu / bû / بو

Koku. (Farsça)

burhan-ı natık / burhan-ı nâtık

Konuşan delil; Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (a.s.m.).

bürhan-ı natık / bürhan-ı nâtık

Konuşan bürhan. Mecaz olarak Peygamberimiz Hz. Muhammed (A.S.M) kastedilir ki; bütün hakikatları isbat ve izhar etmiştir.

buy / bûy / بوی

Koku, râyiha. (Farsça)

Koku.

Koku. (Farsça)

buy-dar / bûy-dar

Kokulu. (Farsça)

buydar / bûydâr / بویدار

Kokulu. (Farsça)

buyiden

Koklamak, koku almak. (Farsça)

çakerane / çâkerâne

Kölecesine, köle gibi. (Farsça)

car / câr / جار

Komşu. (Arapça)

casum / casûm

Korkulu rü'ya, kâbus.

ce's

Korkutmak, tahvif.

ceban

Korkak, ürkek.

cebanet / cebânet / جبانت

Korkaklık, ürkeklik. Korkulmayacak şeylerden bile korkmak.

Korkaklık, ürkeklik.

Korkaklık.

Korkaklık. (Arapça)

cebin / cebîn / جبين / جَبِينْ

Korkak, cesaretsiz.

Korkak.

Korkak. (Arapça)

Korkak, yüreksiz.

celem

Koyun kırkmakta kullanılan büyük makasın herbir yüzü.

cemaat ve komite

Kötü bir maksat için kurulmuş cemiyet ve dernek.

cenah-ı himaye

Koruma kanadı.

cenah-ı himaye ve re'fet / cenâh-ı himaye ve re'fet

Koruma ve şefkatle muamele etme kanadı.

cenah-ı himayet

Koruma kanadı.

cevse

Köşk, kasr, konak.

cevzeki / cevzekî

Koza satıcısı.

cezri / cezrî

Köklü. Kat'î. Köke âit ve müteallik.

Köklü.

cife

Kokmuş et, ölü hayvan, leş.

ciret

Komşuluk.

cisr / جسر

Köprü.

Köprü. (Arapça)

civariyyet

Komşuluk, yakınlık, aynı civarda oluş.

cüba'

Korkak.

cübn / جبن

Korkaklık.

Korkaklık. (Arapça)

cübne

Korkaklık.

cünh

Koruma, esirgeme, himâye ve muhafaza etme.

cürsume / cürsûme

Kök.

cüzeyr

Kök dalı, ince kök.

dahiye / dâhiye

Korkunç belâ.

damine

Köyde olan hurma.

darab

Koyu beyaz bal.

dariru'l-basar / darîru'l-basar

Kör, âmâ.

darülbedayi / dârülbedâyi / دارالبدایع

Konservatuvar. (Arapça)

darülelhan / dârülelhân / دارالالحان

Konservatuvar. (Arapça)

dayic

Kovayla kuyudan su çekip havuza boşaltan kimse.

def-i şer

Kötülüğü def etme, ortadan kaldırma.

Kötülüğü ve şerri def'etmek.

defr

Kokmak.

dehliz / دهليز

Koridor. (Arapça)

dehşet / دهشت

Korkup kaçılacak şey. Ürkmek, şaşmak. Korku ve telâş içinde olmak.

Korku, ürkme.

Korkma.

dehşet-efşan

Korkunç, korku ve dehşet saçan, ürkütücü. (Farsça)

dehşetengiz

Korku verici.

dehşetli

Korkunç.

delalet-i vaz'iye / delâlet-i vaz'iye

Konulan lâfzın delâleti.

dellal / dellâl / دلال

Komisyoncu, tellal. (Arapça)

delv

Kova burcu.

delv burcu

Kova burcu.

derece-i şenaat

Kötülük ve fenalık derecesi, seviyesi.

dereke-i kelbiyet

Köpeklik derecesi, seviyesi.

devb

Kötü hâl.

deybub

Koğucu, dedikoducu.

dih / ده

Köy. (Farsça)

dih-dar

Köy ağası. (Farsça)

dih-hüda

Köy kâhyâsı, köy ağası. (Farsça)

dihat / dihât / دهات

Köyler. (Farsça)

dihı

Köyle ilgili, köylü, köye mensub.

dumur / dumûr / دمور

Körelme, kuruma.

Körelme. (Arapça)

dun-perver / dûn-perver

Kötü kimseleri koruyan, alçak kişileri muhafaza edip onların ilerlemelerine yardımcı olan. (Farsça)

durit

Kovmak, def etmek.

dürr-i meknun / dürr-i meknûn

Korumalı parlak inci.

düvel-i rasiha / düvel-i râsiha

Köklü devletler; devlet geleneği ve teamülleri oturmuş olan devletler.

ef'al-i seyyie / ef'âl-i seyyie

Kötü ve çirkin ameller, fiiller ve işler.

egnam

Koyunlar.

ehl-i garaz / اَهْلِ غَرَضْ

Kötü niyetliler.

Kötü niyetliler.

ehl-i karye

Köylü, köy halkı.

ehl-i kelam / ehl-i kelâm

Konusu daha çok inançla ilgili olan kelâm ilmiyle uğraşanlar.

ehl-i kura / ehl-i kurâ

Köylerde, kasabalarda yaşayan.

Köylerde yaşayanlar; kırsal kesimde olanlar.

ehrimen / اهرمن

Kötülük tanrısı, şeytan. (Farsça)

ehval / ehvâl

Korkular.

Korkular.

ehvel

Korkunç nesne.

elsine-i terkibiye ve tasrifiye

Kök üzerine hace ilâveli ve fiil çekimli diller.

eman / emân

Korkusuzluk, emniyet, güven.
Bir kimseye veya düşmana; söz, işâret veya yazı ile, mal ve can güvenliğinin emniyet (güven) altında olduğunu bildirme.
Müslüman olmayan bir kimsenin İslâm memleketine girmesi için kendisine verilen müsâade, izin.

emihe

Koyunlarda meydana gelen uyuzluk.

emmare / emmâre

Kötülüğü emreden.

emn ü eman / emn ü emân

Korkusuzluk ve emniyet hâli.

enbuy / enbûy

Koklama, koku alma. (Farsça)

endişe

Korku. Düşünce. Merak, keder, kuruntu. (Farsça)

engişt

Kömür. (Farsça)

engiz

Koparan, karıştıran, tahrib eden. (Farsça)

enşat

Kovası, bir defa çekmekte çıkan, dibi yakın kuyu.

erike / erîke

Koltuk, taht.

ervah-ı habise / ervâh-ı habîse / اَرْوَاحِ خَب۪يثَه

Kötü ruhlar.

Kötü ruhlar.

Kötü, pis ruhlar.

es

Koyuna iys iys demek.

esasiyle / esâsiyle

Köküne kadar, ta temelinden.

eser-i himayet

Koruma, himaye etme eseri, belirtisi.

esir / esîr

Köle. Savaşan iki taraftan birinin eline geçen karşı tarafa âit kimse.

eşkal-i habise / eşkâl-i habîse

Kötü ve çirkin şekiller.

evham-ı seyyie / evhâm-ı seyyie / اَوْهَامِ سَيِّئَه

Kötü kuruntular.

eyvan / eyvân

Köşk, saray.

Köşk. Büyük salon. Büyük sofa. Divanhâne. (Farsça)

Köşk, saray.

ezkat

Kötü düşünceli kişi. (Farsça)

fa'fai / fa'faî

Koyun çobanı.

facire

Kötü hayata alışmış, ahlâksız kadın. Günahkâr.

fahham

Kömürcü.

fahm

Kömür, karbon.

Kömür.

fakfaka

Köpeğin korkudan ürümesi.

fasık / fâsık / فاسق

Kötülük düşünen. (Arapça)

fasl-ı hitab / fasl-ı hitâb

Kolay, açık ve anlaşılır söz söyleme.

fazi' / fazî'

Korkulu nesne.

feci / fecî

Kötü, acıklı.

fehim / fehîm

Kömür.

fena hayal

Kötü hayal.

fena tabiatlı

Kötü özellikleri bulunan, mizac ve karakteri kötü olan.

fenalık

Kötülük.

fenn-i beyan

Konuşma ve üslup san'atı.

ferik

Korgeneral.

ferik-i evvel / ferîk-i evvel / فریق اول

Korgeneral. (Arapça - Farsça)

fermandih / فرمان ده

Komutan. (Farsça)

fevh

Kokmak.

feza' / fezâ'

Korkma, dayanamama, ümitsizlik.

fi'l-i mezmum

Kötü, fenâ iş. Livâta ve zina.

füruat

Kökten ayrılan kısımlar, ayrıntılar.

Kökten ayrılan kısımlar. Füru'lar. Esastan olmayıp geniş bilgide ortaya çıkan mes'eleler.

gafilane / gafilâne

Körü körüne, ihtiyatsızca, dalgınlıkla. Gafilcesine. (Farsça)

galiz / galîz / غليظ

Koyu, yoğun, kaba. (Arapça)

gamıza

Kolay anlaşılmayan, derin.

gammaziyyet

Koğuculuk, fitnecilik, gammazlık.

ganem / غنم

Koyun.

Koyun. (Arapça)

garaz / غَرَضْ

Kötü niyet.

Kötü niyet.

garazkar / garazkâr / غَرَضْكَارْ

Kötü niyet sahibi, art niyetli.

Kötü niyetli.

garazkarlık / garazkârlık

Kötü niyet sahibi olma, art niyetlilik.

garazsız

Kötü bir niyet taşımaksızın.

gardiyan

Kolcu, nöbetçi, muhafız. (Fransızca)

gaşyet-i mevt

Koma hali.

gayr-ı müteaffin

Kokuşmamış.

gayret-i cahiliye / gayret-i câhiliye

Körü körüne uğraşmak. Allah'ın razı olmadığı lüzumsuz şeylere kıymet vererek didinmek.

genday

Kokmuş, fenâ kokulu. (Farsça)

gendide / gendîde / گندیده

Kokmuş.

Kokuşmuş, kötü kokmuş. (Farsça)

gerdenbend / گردن بند

Kolye, gerdanlık. (Farsça)

gılman ü cevari / gılman ü cevarî

Köleler ve cariyeler.

guşe / gûşe / گوشه

Köşe, kenar, bucak. (Farsça)

Köşe. (Farsça)

guşe-nişin

Köşeye çekilen, münzevi, insanlardan uzaklaşan. (Farsça)

guşenişin / gûşenişîn / گوشه نشين

Köşesine çekilen, inziva hayatı süren. (Farsça)

gusfend / gûsfend / گوسفند

Koyun. (Farsça)

Koyun. (Farsça)

guspend

Koyun, ganem. (Farsça)

guze

Koza. (Farsça)

habais / habâis / خبائث

Kötü, alçak, pis şeyler, haramlar. Habîsin çoğulu.

Kötülükler, kötü şeyler.

Kötülükler. (Arapça)

habaset / habâset / خباثت

Kötülük, alçaklık, fenalık.

Kötülük, alçaklık. (Arapça)

habis / habîs / خبيث / خَب۪يثْ

Kötü, pis.

Kötü, alçak, pis.

Kötü, pis. (Arapça)

Kötü, pis.

hablü'l-metin-i milliyet / hablü'l-metîn-i milliyet

Kopmaz bir bağ ile insanları birbirine bağlayan milliyet, millî özellikler.

hafaza

Koruyucu.

hafaza melekleri

Koruyucu melekler, her insanın hayır (iyi) ve şer (kötü) işlerini yazan; ikisi gece, ikisi gündüz gelen ve kötülüklerden ve cinlerden koruyan melekler. Bunlara Kirâmen kâtibîn melekleri diyenler olduğu gibi, onlardan başka olduğunu söyleyenler de olm uştur.

hafiz / hafîz

Koruyan.

hafizane / hafîzâne

Koruyup gözeten, saklayan.

hafiziyet / hafîziyet

Koruyuculuk.

haif / hâif / خائف

Korkak.

Korkan, korkak.

Korkak. (Arapça)

haifane

Korkakcasına, ödlekçesine.

haifen / hâifen / خائفا

Korkarak, korkakçasına.

Korkarak. (Arapça)

hail / hâil / هائل

Korku ve dehşet veren.

Korkunç. (Arapça)

hakim-i müdakkik / hakîm-i müdakkik

Konuları gaye, fayda ve san'at yönünden dikkatli bir şekilde araştıran hikmetli kişi.

halic / halîc / خليج

Körfez. (Arapça)

halık-ı şer / hâlık-ı şer

Kötülük yaratanı.

halk-ı şer

Kötülüğün yaratılması.

halkabeguş / halkabegûş / حلقه بگوش

Köle. (Arapça - Farsça)

halkışer

Kötüyü yaratma.

halta

Köpeklere takılan boyun halkası. Tasma.

hami / hâmî / حَام۪ي

Koruyucu.

Koruyucu.

hamil

Kötü tanınmış olan kimse.

hamisiz / hâmisiz

Koruyucusuz.

han

Konaklama yeri.

hanedan / hânedân / خَانَدَانْ

Kökten asîl ve büyük aile, ocak.

Kökten asil ve büyük aile, köklü aile.

Köklü, asil ve büyük aile.

harak

Korkudan veya utanmaktan dolayı dehşet içinde kalmak.

harkahe

Koyuncuların kara evi.

hars

Koruma. Muhafaza etmek. Hırz mânasınadır.

haşan

Kokmuş tuluk.

hashas

Koparılmış olmak.

haşin

Korkak, korkan.

Kokmuş tuluk.

haslet-i rezile

Kötü huy.

hasr-ı kelami / hasr-ı kelâmî

Konuşmanın yalnız belli şeyler üzerinde yoğunlaştırılması.

hasse-i şemm / hâsse-i şemm

Koklama duygusu.

haşyet / خشيت

Korku ve dehşet.

Korku, ürperti.

Korkma. (Arapça)

haşyetengiz / خشيت انگيز

Korku salan, korkunç. (Arapça - Farsça)

hatarnak / hatarnâk

Korkunç, korkulu, tehlikeli. (Farsça)

hatib / hatîb

Konuşmacı, hatip.

hatip

Konuşan, hitap eden.

hatır-ı nefsani / hâtır-ı nefsânî

Kötülükleri istiyen nefs tarafından kalbe getirilen düşünce. Buna hâcis denir.

havf / خوف / خَوْفْ

Korku, korkutmak.

Korku.

Korku, korkma.

Korku.

Korku.

Korku. (Arapça)
Havf eylemek: Korkmak. (Arapça)

Korku.

havf eden

Korkan.

havf etmek

Korkmak.

havf ve reca / havf ve recâ

Korku ve ümit.

Korku ve ümid. (Hem yaşama ümidi, hem de ölüm korkusu. Yahut, affedilmesi ümidi veya cehenneme gitmek korkusu.)

Korku ve ümit.

havfnak / havfnâk / خوفناک

Korkulu, korkutan, korkunç. (Farsça)

Korkulu. (Arapça - Farsça)

havşeb

Köstek yeri.

hayal-i hail / hayal-i hâil

Korku ve dehşet veren hayal.

haymume

Korkaklık, cübün.

hayvan-ı natık / hayvan-ı nâtık

Konuşan hayvan. (İnsan)

hayy-ı natık / hayy-ı nâtık

Konuşan canlı.

hazir

Korkan, korkak,

hebit

Korkak kimse.

hecmec

Koç.

hem-dih

Köyleri aynı olan. Aynı köyden olan. (Farsça)

hem-guşe

Komşu. (Farsça)

hem-şerr

Kötülükte beraber olan, kötülüğü birlikte yapan. (Farsça)

hemcivar / hemcivâr / هم جوار

Komşu. (Farsça - Arapça)

hemmaz

Koğucu.

hemsaye / hemsâye / همسایه

Komşu. (Farsça)

heniyye

Kolaylık, sühulet.

herr

Köpek uluması, köpek hırlaması.

hev'

Kötü hırs.

hevesat-ı müteaffin

Kokuşmuş istek ve arzular.

hevl / هول / هَوْلْ

Korku. (Arapça)

Korkma, korku.

hevl-aver / hevl-âver

Korkunç, korku getiren, korku veren. (Farsça)

hevl-engiz

Korkunç korkulu. (Farsça)

hevl-nak / hevl-nâk

Korkulu, korkunç. (Farsça)

hevlnak / hevlnâk / هولناک

Korkunç. (Arapça - Farsça)

heybet / هَيْبَتْ

Korku ve hürmet hissini uyandırma.

heybub

Korkak.

heymere

Koca avret. İhtiyar kadın.

heyra'

Korkak, ahmak kimse.

heyula / heyûla

Korkutucu hayâl, felsefede eşyanın aslı kabul edilen şey.

heyyin

Kolay, sühuletli.

Kolay.

hid'

Koyunlar ürküp dağıldıklarında, onları durdurmak için söylenen bir kelimedir.

hıfz / حفظ / حِفْظْ

Koruma, muhafaza etme.

Koruma.

Koruma.

hıfz eyle

Koru.

hıfz u himaye

Koruma ve esirgeme.

hıfzetmek

Korumak.

hikmet-i derc

Konma, yerleştirilme gayesi, esprisi.

hikmet-i vazı' / hikmet-i vâzı'

Konulma gaye ve maksadı.

hılkıd

Kötü ahlâklı ve ağır ruhlu kimse.

himaye / himâye / حمایه / حِمَايَه

Koruma. Korunma. Muzır şeylerden muhafaza etme.

Koruma.

Koruma, esirgeme. (Arapça)

Koruma.

himaye eden

Koruyan.

himaye etme

Koruma.

himaye etmek

Korumak.

himayegerde / himâyegerde

Korunmuş.

himayet / himâyet / حِمَايَتْ

Koruma.

Koruma.

Koruma.

himayet damarı

Koruma mizacı, huyu.

himayetçi

Koruyucu.

himayetkar / himayetkâr / himâyetkâr

Koruyucu.

Koruyucu.

himayetkarane / himayetkârâne

Korurcasına.

hınzıb

Kokmuş et parçası. Bir lâkap.

hiras / hirâs / هراس

Korku. Şaşırıp bozulmak, ürküp çekinmek. (Farsça)

Korku. (Farsça)

hirasan

Korkak, ürkek, korkan, çekinen. (Farsça)

hirdebe

Korkak, ihtiyar, yaşlı kimse.

hırz

Koruma, saklama.

hişin

Kokmuş tuluk.

hiss-i havf

Korku damarı, duygusu.

hissiyat-ı nefsaniye / hissiyât-ı nefsaniye

Kötülükleri emreden nefsin yönlendirdiği duygular.

hitab / hitâb / خطاب

Konuşma, seslenme.

Konuşma, hitap etme. (Arapça)
Hitâb etmek: Muhatap alıp konuşmak. (Arapça)

hitabat / hitâbât

Konuşmalar.

hitabe / hitâbe / خطابه

Konuşma.

Konuşma.

Konuşma. (Arapça)

hitaben / hitâben

Konuşmakla.

hitabet / hitâbet

Konuşma, nutuk.

hitap

Konuşma, nida, sesleniş.

Konuşma.

hitap eden

Konuşan.

hitap etme

Konuşma.

hıyaneten

Kötülükte bulunarak, hıyanet ederek.

hıyfet

Korku. Gizlilik ve havf.

hizam

Kolan ve bağırdak denilen nesne. (Beşikte çocuklara bağlarlar.)

hizmet-i bendegane / hizmet-i bendegâne

Kölecesine hizmet etmek.

hoşsohbet

Konuşması tatlı, sohbeti güzel. (Farsça)

hubs

Kötülük, fenalık, yaramazlık.

hüccet-i natıka / hüccet-i nâtıka

Konuşan delil.

huder

Kökü derin olan ot.

hükmünde

Konumunda, yapısı içinde.

hukuk-u mevzua

Konulmuş kanunların meydana getirdiği hukuk.

hulde

Köstebek.

hunuz

Kokup fenâ olmak.

hür

Köle olmayan erkek.

huşu / huşû

Korkuyla karışık sevgiden gelen edepli hal.

husus / husûs / خصوص

Konu.

Konu. (Arapça)

hususta

Konuda.

hususunda

Konusunda.

huteba / hutebâ

Konuşmacılar.

hüveyna

Kolaylık, sühulet.

hüyu'

Korkaklık.

i'ma

Kör etme, âmâ yapma.

i'tizal / i'tizâl / اعتزال

Köşesine çekilme. (Arapça)

ia'

Koyun sürmek, koyun gütmek.

iab

Kökünden koparmak.

iad

Korkutmak, tehdit etmek. Vaidde bulunmak.

ibza'

Kötü söyleme, fena söyleme.

ical

Korkutmak.

icfa'

Koparmak.

ictizaz-ı agnam

Koyun kırkma.

iczab

Koparmak.

id'ad

Korkutmak.

idade

Kol bağı.

iddet

Kocasının ölümüyle dul kalan veya talak (boşama) ve fesh (nikâhın bozulması) sebebiyle evlilik bağı çözülen kadının yeniden evlenebilmesi için beklemesi gereken zaman.

Kocası ölen kadının bekleme süresi.

iddifan

Kölenin, efendisinin yanından kaçması.

idhaş

Korkutma, dehşet verme, dehşetlendirme.

ifade

Konuşma, hakikatleri dile getirme.

ig

Koku, rayiha.

ıhafe

Korkutmak.

ihafe / ihâfe

Korkutmak. Havf ettirmek.

Korkutma.

Korkutma.

ihbat

Koşturmak.

ihtirasi / ihtirasî

Korunma, muhafaza olunma, kendini gözetme.

ihtirazen

Korunarak, sakınarak, muhafaza olunarak.

ihtiyal

Korkma, havfetme.

ila / îlâ

Kocanın karısına dört ay veya daha çok zaman veya zaman söylemeyerek "Sana yaklaşmayacağım" diye yemîn etmesi.

ilah-ı şer / ilâh-ı şer

Kötülük tanrısı.

ilka'

Koymak, bırakmak. Terk etmek. Öne atmak.

imece

Köyün umumi işlerinde veya köylünün kendi işlerinde köy halkının müştereken çalışması. Beraberce birçok kimsenin toplanıp elbirliğiyle bir kişinin işini halletmesi ve herkesin işinin sıra ile bitirilmesi.

inhisaf-ı ayn

Kör olma.

inkıma'

Kökü kesilme. Köksüzleşme.

inkızaf

Kovulma, def olunma, atılma, uzaklaştırılma.

intak / intâk / انطاق

Konuşturma.

Konuşturma.

Konuşturma. (Arapça)

intidam

Kolayca ele geçme. Kolay bir şekilde elde etme.

intiza'

Koparıp alma, çekip koparma.

inzar / inzâr

Korkutmak, sakındırmak.

Korkutma.

inziva / inzivâ / انزوا

Köşesine çekilme, tek başına yaşama. (Arapça)

inzivagah / inzivagâh / انزواگاه

Köşeye çekilme yeri, inziva yeri. (Arapça - Farsça)

ir'a-yi agnam / ir'â-yi agnam

Koyunları otlatma.

ırk

Kök, asıl.

Kök, soy.

irsal-i mesel

Konuşurken meşhur hikmetli sözleri kullanmak.

irtikap / irtikâp

Kötü iş işleme.

irtitac

Konuşurken kekelemeye başlama, dili tutulma.

işaat-ı kazibane / işaat-ı kâzibane

Kötü niyetlerle yalan haberler yayma.

isaet / isâet / اسائت

Kötü iş işleme.

Kötülük etme. (Arapça)

isaga

Kolaylıkla ve rahatlıkla yutulma.

iskarpin

Konçsuz veya yarım konçlu zarif ayakkabı. Alafranga hafif kundura. (Fransızca)

ıslah-ı nefs / ıslâh-ı nefs

Kötü huyları, fenâ alışkanlıkları ve yaramaz işleri bırakıp, iyi huyları, güzel işleri, kulluğa yakışan tâat ve ibâdetleri yapma.

işmam / işmâm

Koklatma.

isti'bad

Köle edinmek, esir almak.

istidad-ı habis

Kötü yetenekli, ruhsal özelliği bozuk.

istidad-ı seyyie

Kötü bir özellik, yapı.

istihsan

Korunma.

istintak / istintâk / اِستِنْطَاقْ

Konuşturma.

Konuşmasını isteme, sorgulama.

iştirakiyye / iştirâkiyye / اشتراكيه

Komünistlerin bir nazariyesi olan sosyalistlik.

Komünizm. (Arapça)

iştirakiyyun

Komünist sosyalistler.

istirhab

Korkutma veya korkutulma.

istisal / istisâl / istîsal

Kökünden sökmek.

Kökünden söküp atmak, kökünü kazımak.

Kökünü kazıma.

istisar

Kolaylaşmak, kolay olmak.

istishal

Kolay saymak. Bir şeyi kolay addetmek.

istişmam / istişmâm

Koklama, hissetme; ince meseleleri sezme, anlama.

Koklama.

istişmam etme

Koklama, hissetme.

istiya'

Kötü davranma. Fena muamelede bulunma.

itaat-i amya / itaat-i amyâ

Körü körüne itaat; bilinçsiz ve şuursuz bir şekilde itaat etme.

itab

Kolsuz ve yakasız kadın gömleği.

ıtak / ıtâk

Köle âzâd etmek, serbest bırakmak.

ıtnab / ıtnâb

Konuşurken fazla tafsilât vermek, sözü gereğinden fazla uzatmak.

ıtr / عطر

Koku, ıtır. (Arapça)

ıtriyyat / ıtriyyât / عطریات

Kokular, ıtırlar, parfümler. (Arapça)

ittika

Korkup sakınma.

ıttıla

Kokulu şeyler sürünme.

ivgen

Koşan, acele eden.

ıztılam

Koparmak. Kat'etmek, kesmek.

jelatin

Kokusuz bir madde, bir cins kağıt.

jügal

Kömür. Maden kömürü. (Farsça)

ka'ka'

Korkak, zayıf kişi.

kabih / kabîh

Kötü, çirkin.

kabil-i inkisar

Kolaylıkla kırılabilir şeyler, kırılması kolay olan nesneler.

kàbiliyet-i makam

Konunun kaldırabileceği kapasite.

kabiliyet-i şer

Kötülük kabiliyeti.

kabus / kâbus

Korkulu rüya.

kadh / قدح

Kötüleme, kınama. (Arapça)

kah / kâh / كاخ

Köşk, kasır. (Farsça)

kahal

Koyunların derisini kurutan bir hastalık.

kaid / kâid / قائد

Komutan. (Arapça)

kal

Konuşma.

kal' / قلع

Koparma, koparılma, sökme, sökülme, çıkarılma, temelinden çekip atma.

Koparma.

Koparma, sökme. (Arapça)

kalen

Konuşarak.

kali / kalî

Konuşmakla.

kantara

Köprü.

Köprü, geçit.

karye / قریه / قَرْيَه

Köy. Nâhiyeden küçük olan, insanlarla meskun yer.

Köy.

Köy.

Köy. (Arapça)

Köy.

karyet-ün nahl

Kovan. Arı yuvası.

kasabe

Kötü hurma.

kasır / قصر / قَصِرْ

Köşk. (Arapça)

Köşk.

kasırat-üt tarf

Kocasından başkasına aslâ bakmayan. (Cennet kadınlarının bir vasfı) Huriler.

kasr

Köşk. Yüksek ve ferah bina. Taştan veya kârgir küçük saray.

Köşk, saray.

kat-ı mükaleme / kat-ı mükâleme

Konuşmayı kesme, küsme.

katred

Koyunu ve kuzusu çok olan kişi.

kavvad

Kötü ve çirkin işler için yol gösterici.

kazulet

Kocaman.

kebş / كبش

Koç. (Arapça)

kechulk

Kötü huylu kimse. Huyu kötü olan kişi.

kef / كف

Köpük.

Köpük. (Farsça)

Köpük. (Farsça)

kefeteyn-i havf u reca / كَفَتَيْنِ خَوْفُ و رَجَا

Korku ve ümit kefeleri.

kehb

Koruk.

kelam / kelâm / كَلَامْ

Konusu îman olan bir ilim.

Konuşma (sıfatı).

kelamullah-ı natık / kelâmullah-ı nâtık

Konuşan Allah kelâmı, sözü.

kelb / كلب

Köpek.

Köpek.

Köpek.

Köpek. (Arapça)

kelbi / kelbî

Köpeğe ait, köpekle alâkalı. Köpek cinsinden olan ve köpeğe müteallik.

kelbiyet

Köpeklik.

kelk

Koltuk (insanda). (Farsça)

kelp

Köpek.

kem

Kötü.

kem göz

Kötü niyetle bakan göz.

kendide

Kokmuş. (Farsça)

kesat

Kötü gidiş, durgunluk.

kesif

Koyu. Çok sık ve sert. Şeffaf olmayan.

keşni

Koruluk, orman. (Farsça)

keu'

Korkak olmak.

kilab / kilâb / كلاب

Köpekler.

Köpekler. (Arapça)

kilaet

Korumak. Gözlemek. Muhafaza.

kınve

Koyunu döl için saklamak.

kırn

Korkak.

kıymet-i natıkıyet / kıymet-i nâtıkıyet

Konuşma ve düşünme özelliğinin taşıdığı değer.

kızıl tehlike

Komünizm.

kizir

Köy muhtarının yamağı hükmünde olan adam. Köy kâhyası.

komünist

Komünizm akımını benimseyen kişi.

komünist komitesi

Komünizmi yaymak için oluşturulan gizli birlik.

komünizm

Komünizm (Latince kökenli communis - ortak, evrensel); üretim araçlarının ortak mülkiyeti üzerine kurulu sınıfsız, parasız ve devletsiz bir toplumsal düzen ve bu düzenin kurulmasını amaçlayan toplumsal, siyasi ve ekonomik bir ideoloji ve harekettir. (Fransızca)

körhane / körhâne

Körlerin kaldığı yer.

kuas

Koyunun burnunda olan bir hastalık.

küduret / küdûret

Koyuluk, kederlilik.

kuhaz

Koyunlara ârız olan bir hastalık.

külhan

Kor hâlinde yanan ateş.

kumandan

Komutan.

Komutan.

kümmi / kümmî

Konik. Koni biçiminde olan.

künc / كنج

Köşe. (Farsça)

kur / kûr / كور

Kör. (Farsça)

kura / kurâ / قراء

Köyler. (Arapça)

kura-yı mütecavire / kurâ-yı mütecâvire

Komşu köyler.

kurane / kûrâne

Körcesine. (Farsça)

kureyş

Kökü Hz. İbrahim'e (A.S.) dayanan, Peygamberimiz Hz. Muhammed'in de (A.S.M.) mensub olduğu Arab kabilesi.

Kökü Hz. İbrahim'e dayanan Peygamberimizin mensup olduğu meşhur Arap kabilesi.

kureyş kabilesi

Kökü Hz. İbrahim'e dayanan Peygamberimiz Hz. Muhammed'in mensup olduğu meşhur arap kabilesi.

kuri / kûrî / كوری

Körlük, âmâlık. (Farsça)

Körlük. (Farsça)

kus / kûs / كوس

Kös. Eskiden muharebelerde deve veya araba üstünde taşınarak çalınan büyük davul. (Farsça)

Kös, büyük davul. (Farsça)

kuse

Köse. (Farsça)

kuşe / kûşe

Köşe.

Köşe.

kuse / kûse / كوسه

Köse. (Farsça)

kuşe / kûşe / كوشه

Köşe. (Farsça)

kusec

Köse. (Farsça)

kusfend

Koyun. (Farsça)

kuşk / kûşk / كوشك

Köşk. (Farsça)

kütüb-ü mutebere

Konu hakkında kaleme alınan ve bütün ilim ehli tarafından kabul edilen eserler.

kuvam

Koyunun ayaklarını tutan bir hastalık.

kuvve-i natıka / kuvve-i nâtıka

Konuşma, güzel ifade etmek kudreti.

kuvve-i şamme / kuvve-i şâmme

Koku alma, koklama duygusu. Burun.

Koku alma duyusu (sezme kabiliyeti).

kuyud-u ihtiraziye

Koruyucu tedbirler, bazı hakları kullanabilme şartları, çekince şartları.

kuyud-u ihtiraziyye

Korunmak için ilerisine âid tedbir kayıtları. Bazı hakları kullanabilme şartı.

la'

Korkak.

lakıs / lâkıs

Kötüleyici ve ayıplayıcı kimse.

lecz

Köpeğin kab kacak yalaması.

lefif-i makrun

Kökündeki "elif" veya "ya" nın yan yana olduğu kelime.

lehide / lehîde

Koyu olan bulamaç.

lenfisam / lenfisâm

Kopmaz olan.

lesa'

Kolayca çocuk doğurmak.

levh-ül-mahfuz / levh-ül-mahfûz

Korunmuş levha; Allahü teâlânın takdir ettiği her şeyin yazılı bulunduğu, nasıl olduğu bizce bilinmeyen ve her türlü te'sirden korunmuş levha.

lezzet-i menhuse / lezzet-i menhûse

Kötü, çirkin lezzet.

lisan-ı natık / lisân-ı nâtık

Konuşan dil.

lisanen

Konuşarak. Dil ile. Söz söyleyerek.

lüffah

Kokulu geniş yapraklı bir ot.

ma'şeri / ma'şerî / معشری

Kollektif. (Arapça)

ma'zub

Kötürüm kimse.

mahafet

Korku. Korkmak.

mahall-i ağraz / mahall-i ağrâz

Kötü maksat ve kinlerin barındığı yer, ortam.

mahatt

Konak, menzil. Yolculuk esnâsında inilip durulacak yer.

mahfaza / مَحْفَظَه

Koruma kılıfı.

Koryucu kap.

Koruyucu kap.

mahfuz / mahfûz / محفوظ

Korunmuş.

Korunmuş.

Korunmuş, saklanmış. (Arapça)

mahfuziyet / mahfûziyet

Korunmuşluk.

Korunurluk.

mahmi

Korunan, himaye gören. Hıfzolan.

mahrek

Koz: Bir gezegenin bir devrede üzerinden gittiği farzedilen dâirevi hat, hareket yeri. Mermi yolu.

mahrut / mahrût / مخروط

Koni.

Koni.

Koni. (Arapça)

mahruti / mahrutî / mahrûtî / مَخْرُوطِي

Koni şeklinde.

Konik.

Konik.

mahuf / mahûf

Korkulu. Tehlikeli.

Korkulu.

Korkutan, tehlikeli.

mahule

Kocası ölmüş kadın.

makam-ı terhib ve tehdit

Korkutma ve tehdit makamı.

makam-ı zem ve zecir

Kötüleme ve yasaklama makamı.

masdar

Kök, kaynak.

maşeri / maşerî / معشری

Kollektif, ortaklaşa. (Arapça)

masun / masûn / mâsûn / مصون / مَصُونْ

Korunan, saklanan.

Korunan.

Korunmuş, saklanmış. (Arapça)
Masûn kalmak: Korunmak, zarar gelmemek. (Arapça)

Korunan.

masuniyet / mâsûniyet

Korunurluk.

matrud / matrûd / مطرود

Kovulmuş. Tardedilmiş. Uzaklaştırılmış olan.

Kovulmuş ve saf dışı bırakılmış.

Kovulan.

Kovulmuş. (Arapça)

matrudin / matrudîn

Kovulmuş olanlar. Kovulmuşlar.

me'vum

Koca başlı ve gövdeli kimse.

mebahis / mebâhis / مباحث

Konular.

Konular, bahisler. (Arapça)

mebahisat

Konular.

meclis-i ülfet

Konuşma meclisi.

medar-ı şeamet / medar-ı şeâmet

Kötülük, uğursuzluk vesilesi.

medare

Kova gibi dikip su çekmekte kullanılan deri.

medeniyet-i meş'ume

Kötü, uğursuz medeniyet.

mefhum

Kömürleşmiş olan.

mehafet / mehâfet

Korku.

mehavif

Korkulu yerler.

mehbut / mehbût

Korkudan şaşırmış. Hayret ve korkuya kapılmış.

Korkudan şaşıran.

mehib / mehîb

Korkulan.

mehil / mehîl

Korkulu yer. Korkunç ve tehlikeli yer.

mekruh

Kötü, çirkin.

melaike-i sıyanet / melâike-i sıyanet

Koruyucu melekler.

melek-i natık / melek-i nâtık

Konuşan melek.

melek-i sıyanet / melek-i sıyânet / مَلَكِ صِيَانَتْ

Koruyucu melek.

Koruyucu melek.

melkean

Kötü, yaramaz kimse.

memalik / memâlîk / مَمَال۪يكْ

Köleler.

memluk / memlûk

Köle.

memlük

Köle.

memluk / memlûk / مملوک

Köle. (Arapça)

memlukiyet / memlûkiyet

Kölelik, kulluk.

menşe / منشا

Kök.

Köken.. (Arapça)

menzil / مَنْزِلْ

Konak yeri.

menzil-i kamer

Koz: Ayın dünya etrafındaki mahreki. Bu mahrekte aynı noktaya tekrar gelmek için geçen zaman.

menzilgah / menzilgâh / منزلگاه

Konak. Yer. Ev. Bir müddet durulan yer. (Farsça)

Konaklama yeri.

Konak yeri. (Arapça - Farsça)

menzilhane

Konak yeri. Hayvan değiştirilen yer. (Farsça)

merbu'

Köle, kul, memlük.

merbub

Köle, kul.

merek

Köy evlerinin yanında ot, saman ve yaprak gibi şeylerin ve umumiyetle hayvan yiyeceklerinin muhafazasına mahsus kârgir veya kerpiçten yapılmış bina. Samanlık.

meş'um

Kötü. Uğursuz. Bedbaht.

Kötü, fena.

meş'umane / meş'umâne

Kötü bir şekilde. Bedbahtcasına. (Farsça)

mesakin / mesâkin / مساكن

Konutlar. (Arapça)

mesavi / mesâvî / مساوی

Kötülükler, fenalıklar, ayıplar, kusurlar.

Kötü hâller.

Kötülükler. (Arapça)

mesele

Konu, problem.

mesken / مسكن

Konut. (Arapça)
Mesken etmek: Yurt tutmak. (Arapça)
Mesken ittihaz etmek: Yurt tutmak, mesken edinmek. (Arapça)

meşrut / meşrût / مشروط

Koşullu. (Arapça)
Meşrut olunmak: Şart koşulmak. (Arapça)

mest-i harab / mest-i harâb / مست خراب

Körkütük sarhoş. (Farsça - Arapça)
Mest-i harâb olmak: Körkütük sarhoş olmak. (Farsça - Arapça)

mevadd-ı şerire

Kötü maddeler.

mevarid / mevârid / موارد

Konular, hususlar, yerler. (Arapça)

mevki

Konum.

mevt-i hail / mevt-i hâil

Korkunç ölüm.

mevzu / mevzû / موضوع

Konu.

Konu.

Konu. (Arapça)

mevzu' / mevzû' / مَوْضُوعْ

Konu.

meyelan-ı şer / meyelân-ı şer

Kötülüğe eğilim gösterme.

meysur

Kolay. Kolay olmuş. Asan. Kolay kılınmış şey.

mez'ub

Koyununa kurt gelen.

mezmum / mezmûm / مذموم

Kötü, makbul olmayan.

Kötülenmiş, ayıplanmış. (Arapça)

mia-i a'ver / miâ-i a'ver

Körbağırsak.

mihman / mihmân / مهمان

Konuk. (Farsça)

mihver-i nebat

Kök, gövde ve yaprakların tamamı.

milk-i yemin

Köle, cariye.

Köle, cariye.

miş

Koyun, ganem. (Farsça)

misafirhane

Konuk evi.

mizah / mizâh

Komedi, gülmece.

mu'tık

Köle azad eden. Esir veya köleyi serbest bırakan.

mubahase / mubâhase

Konuşma.

mücaveret / mücâveret

Komşuluk.

Komşuluk, yakınlık.

mücavir / mücâvir / مجاور

Komşu, yakın.

Komşu. Memleketini ve yurdunu terk ederek, zamânını Haremeyn-i şerîfeynde yâni Mekke-i mükerremedeki Mescid-i Harâm'da ve Medîne-i münevverede ise Mescid-i Nebî'de (Peygamber efendimizin mescidinde) ibâdetle geçiren kimse.

Komşu. (Arapça)

müdhiş

Korkunç.

müdhişe

Korkunç, ürküten, ürkütücü.

müfehham

Kömürleşmiş. Kömür halini almış.

müfhiş

Kötü söz söyleyen.

müfşil

Korkutucu, korkutan.

muhaba

Korku, perva, havf, çekingenlik.

muhafaza / muhâfaza / محافظه / مُحَافَظَه

Koruma.

Koruma.

Koruma.

Koruma. (Arapça)
Muhafaza etmek: Korumak, saklamak. (Arapça)
Muhafaza olunmak: Korunmak, saklanmak. (Arapça)

Koruma.

muhafaza eden

Koruyan, saklayan.

muhafaza edilen

Korunan.

muhafaza edilme

Korunma.

muhafaza etme

Koruma.

muhafaza etmek

Korumak, saklamak.

muhafazakar / muhafazakâr

Koruyucu.

Koruyucu.

muhafız / muhâfız / محافظ

Koruma, bekçi.

Koruyan.

Koruyucu. (Arapça)

muhafızlık

Korumalık.

muhatara / muhâtara

Korkulu durum.

muhaverat / muhâverât

Konuşmalar.

muhavere / muhâvere / محاوره

Konuşma.

Konuşma.

Konuşma. (Arapça)

muhavvef

Korkulu. Korkutulmuş.

Korkulu.

muhavvif

Korkutan. Korkutucu.

Korkutan.

muhazzil

Korkutucu.

müheddid

Korkutan, tehdid eden.

mühevvil

Korkunç. Heybetli. Azîm, çok büyük.

Korkunç.

mühevvin

Kolaylaştıran.

müheymin

Koruyan.

müheyyib

Korku veren. Heybetli.

muhiş / mûhiş / موحش

Korkutan, korku veren.

Korkutucu, dehşet verici.

Korkutan.

Korkunç, korkutucu. (Arapça)

muhteli'

Kocasından boşanan kadın. İhtilâ eden kadın.

muk'ad

Kötürüm.

mukaleme / mukâleme

Konuşma.

mükaleme / mükâleme / مكالمه

Konuşma, müzakere, muhavere.

Konuşma.

Konuşma. (Arapça)

mükessife

Kondansatör.

münşaib

Kollara, şubelere ayrılan.

Kollara ayrılan.

münzir

Korkutan, sakındıran.

mürehheb

Korkutulmuş, terhib edilmiş.

mürehhib

Korkutan, terhib eden.

mürehhibane / mürehhibâne

Korkuturcasına. (Farsça)

mürizza

Köremez dedikleri taam ki süt ve yoğurt ile yapılır.

mürta'ıb

Korkan, korkak.

mürtekib / مرتكب

Kötü bir iş yapan, işleyen. (Arapça)

müsag

Kolay yutulmuş. Boğazdan kolaylıkla geçirilmiş.

müsagsag

Konuştuğu zaman dişleri ağzından hareket edip ızdırap çektiğinden sözü anlaşılmayan kimse.

musahabe / مصاحبه

Konuşma, sohbet etme. (Arapça)

musahale / musâhale

Kolaylaştırma.

müsahele

Kolaylık gösterme, kolaylaştırma.

müsahelekarlık / müsâhelekârlık

Kolaylık gösterme. (Arapça - Farsça - Türkçe)

müsehhil

Kolaylaştıran.

musi'

Kötülük işleyen, günahkâr, isyankâr.

müsi'

Kötülük eden.

müsir

Koparan, kaldıran.

müsta'bed

Köle haline getirilen, kul olan, kulluğu istenen.

müstecir

Korunma dileyen.

müsterhib

Korkutan, istirhab eden.

müsteshil

Kolay sayan.

müsteshilane / müsteshilâne

Kolay sayarcasına. (Farsça)

müteaffin / متعفن / مُتَعَفِّنْ

Kokan. Taaffün eden. Çürüyüp bozulan.

Kokuşmuş.

Kokuşan.

Kokuşmuş. (Arapça)

Kokuşmuş.

mütegannim

Koyun şeklinde görünen, ganimetçi.

mütehami

Korunan, sakınan, kendini himaye eden.

müteharriz

Korunan, sakınan.

mütehaşşi

Korkan, irkilen. Hürmet ile korkup çekinen.

mütehavvif

Korkan. Korkak.

Korkan.

mütehavvifane / mütehavvifâne

Korkarak, havfederek, korkarcasına. (Farsça)

mütekalibane / mütekâlibâne

Köpek gibi birbirinin üstüne sıçrayarak. (Farsça)

mütekellim / مُتَكَلِّمْ

Konuşan.

Konuşan.

mütekellim-i maalgayr

Konuşan kimsenin kendisinin de içinde bulunduğu bir cemaata ait fiili ifade eden kelimelerin sigasıdır. Okuduk, yazıyoruz, gideceğiz, çalışmışız... gibi.

mütekellim-i vahde

Konuşan kimsenin yalnız kendine ait fiili gösteren kelimelerin sigasıdır. Baktım, görüyorum, gezmişim, oturacağım gibi.

mütekellimane / mütekellimâne

Konuşarak, söz söylercesine.

Konuşarak.

Konuşur gibi, konuşmak suretiyle. (Farsça)

müteşemmim

Koklayan, teşemmüm eden.

mütevahhişane / mütevahhişâne

Korkarak, ürkerek, tevahhuş ederek. (Farsça)

muvahhiş / موحش / مُوَحِّشْ

Korkutucu, vahşet verici.

Korkutup ürküten.

Korkutucu. (Arapça)

Korkutan, ruha yalnızlık hissi veren.

müyesser / مُيَسَّرْ

Kolay(ca nasip) kılınan.

müyesseriyet

Kolaylıkla elde etme.

müyessir

Kolay yapan, teshil eden, kolaylaştıran.

müzaheret / müzâheret

Koruma, yardım.

müzahir / müzâhir

Koruyan, yardımcı.

müzahraf

Kof.

müzbid

Köpüklenen.

na-binayi / na-binayî

Körlük, a'mâlık. (Farsça)

na-hast

Kötürüm. (Farsça)

nabina / nâbîna / نابينا

Kör. (Farsça)

nahib

Korkak, cebin.

nahise

Koyun sütüyle karışık keçi sütü.

nai / naî

Kötü haber veren.

namerd / nâmerd

Korkak, alçak.

naperva / nâpervâ / ناپروا

Korkusuz, pervasız. (Farsça)

nasb

Koyma, yerleştirme.

naşir-i ağraz / nâşir-i ağrâz

Kötü maksat ve kin taşıyanların yayın organı, nâşiri.

naşize / nâşize

Kocasının izni olmaksızın evinden kaçan ve kendisini beyinden haksız yere men eden kadın.

Kocasına üstünlük taslayan kadın.

natık / nâtık / ناطق / نَاطِقْ

Konuşan.

Konuşan, söz eden, söyleyen, beyan eden. bildiren.

Konuşan.

Konuşan. (Arapça)

Konuşan.

natıka / nâtıka / ناطقه

Konuşabilme.

Konuşma gücü. (Arapça)

natıkıyet

Konuşma ve söz söyleme özelliği.

natıkıyyet

Konuşmaklık, söz söylemeklik.

nebh

Köpeğin ürüyüp uluması.

necer

Koyun ve devenin suyu içip kanmaması.

nedve

Konuşma, bir iş hakkında konuşma, istişare.

nefha

Koku. Rüzgârın hafif esişi. Azıcık koku.

nefs- i emmare / nefs- i emmâre / نفس اماره

Kötülükleri emreden nefis.

nefs-i emmare / nefs-i emmâre

Kötülüğü emr eden nefs.

nefs-i levvame / nefs-i levvâme

Kötü işlerden dolayı dâimâ kendini kınayan ve ayıplayan nefs.

nefs-i natıka / nefs-i nâtıka

Konuşan öz, insan; doğru ile yanlışı birbirinden ayıran insan mahiyetinde bulunan nur, aklî ve naklî meselelerin alâkalarını hissetmeye ve anlamaya kabiliyeti olan insan ruhu, insan.

nehyianilmünker

Kötülükten sakındırma.

nemime / nemîme

Koğuculuk, müslümanlar arasında fitne çıkarmak, ara bozmak için söz taşıma.

nemimekar / nemimekâr

Koğucu, fitneci, dedikoducu, münafık. (Farsça)

nemmal

Koğucu, dedikoducu, münafık.

netice-i seyyie

Kötü netice.

neyrib

Koğuculuk, dedikoduculuk.

nezare

Korkutmak.

nezir / nezîr

Korkutan, cezayı haber veren.

Korkutan, adak.

ni'tal

Kova.

nibah

Köpek havlaması.

nihade

Konmuş, konulmuş. (Farsça)

nizar

Korkutup, uygunsuz şeylerden vazgeçirmek için söylenilen söz.

nuger

Köle, kul. (Farsça)

nugeri / nugerî

Kölelik, kulluk. (Farsça)

nükhet / نكهت

Koku.

Koku. (Arapça)

nüsha / نُسْخَه

Kopya.

Kopya.

nüşuz

Kocasına kötü muamelede bulunma, geçimsizlik.

nutk

Konuşma.

Konuşma.

nutuk / نُطُقْ

Konuşma.

Konuşma.

nutukhan / nutukhân

Konuşmacı.

nüza

Koyunda olan öldürücü bir hastalık.

nüzur

Korkutmak.

padav

Kocakarı. (Farsça)

palade

Kötü söyleyen, ayıp arayan. (Farsça)

parav

Kocakarı, acûze. (Farsça)

perva / pervâ / پَرْوَا

Korku.

Korku.

pervasız / pervâsız

Korkusuz.

Korkusuz.

pervasızca

Korkmadan, çekinmeden.

perver

Koruyan, besleyen, seven.

peygule

Köşe, bucak. (Farsça)

pirezen

Kocakarı, acuze. (Farsça)

pirsal

Kocamış, ihtiyar, yaşlı. (Farsça)

pirzen

Kocakarı, acuze. Yaşlı kadın. (Farsça)

posteki

Koyun veya keçi postu.

pül

Köprü. (Farsça)

pür-bim

Korkmuş. (Farsça)

puyan

Koşan. Seğirten. (Farsça)

puyan olmak

Koşmak. Batmak. Dalmak.

puye

Koşma, seğirtme. (Farsça)

puyeger

Koşucu. (Farsça)

puyende

Koşan. Seğirtici. Koşucu. (Farsça)

ra'd-ı kasıf

Korkunç gök gürültüsü.

ra'did

Korkak.

ra'l

Koyunun kulağından kesilen parça.

rabız

Koyun ağılı.

rakım / râkım

Kod, denizden yükseklik.

rayiha / râyihâ / râyiha / رایحه / رَايِحَه

Koku.

Koku, hoş koku.

Koku.

Koku. (Arapça)

Koku.

rayihadar / râyihadar / رایحه دار

Kokulu. Hoş kokulu. (Farsça)

Kokulu. (Arapça - Farsça)

rayihanisar

Koku saçan. (Farsça)

rebiz

Koyun sürüsü.

redaet

Kötülük, fenalık, bayağılık.

rehb

Korku. Havf.

rehbeten

Korkup çekinerek, çekingenlikle.

reşn

Köpeğin, başını kaba sokması.

rezn

Koparmak.

ricl-ül bahr

Körfez.

rıkk

Kölelik.

rıkkıyyet

Kölelik, kulluk.

rişe / rîşe / ریشه

Kök, saçaklı kök. (Farsça)

rişe-gir

Kökleşmiş, kök tutmuş. (Farsça)

rüavi

Köy yakınında ve halk yöresinde güdülen deve.

rubuz

Koyun, sığır, at, katır ve köpeğin ayaklarını büküp yatması. (Yattıkları yere "merbaz" derler)

ruh-u habis / rûh-u habîs / رُوحُ خَب۪يثْ

Kötü ruh.

rusta

Köy, karye. (Farsça)

rustai / rustaî

Köylü. (Farsça)

rustaki / rustakî

Köylü.

sa'ran

Koyunun memesinin etrafında olan ve memeye benzeyen sivilceler.

sa'sae

Köpek eniğinin gözü açılmadan gözünü depretip bakmak istemesi.

sacur

Köpeğin boynuna takılan tasma.

saded / صدد

Konu, maksat.

Konu, asıl mesele. (Arapça)

saded harici

Konuşulan mevzudan dışarı çıkmak. Hududdan dışarı çıkmak.

sadedil / sâdedil

Kolay aldanan.

saf-derunluk / sâf-derunluk

Kolay aldanma, saflık.

safderun / sâfderun

Kolay aldanan.

safdillik

Kolay aldanma.

şagr

Köpeğin bir ayağını kaldırıp bevletmesi.

sahabetkar / sahabetkâr

Koruyan, sahib çıkan, arka olan. (Farsça)

şahs-ı deni / şahs-ı denî

Kötü, alçak kimse.

said / sâid / ساعد

Kolun, bilek ile dirseği arasındaki kısmı. Mirfak.

Kol, bilek ile dirsek arası. (Arapça)

saidan

Kol ve bacak.

samha

Kolaylık. Asânlık. Sühulet.

şamme / şâmme / شامه

Koklama duyusu.

Koku alma duygusu.

Koku alma duyusu. (Arapça)

sanavber

Kozalak, koni şeklinde.

sanavberi / sanavberî

Kozalak biçiminde. Koni şeklinde.

sanevberi / sanevberî

Koni biçiminde olan.

şartiyyet / شرطيت

Koşulluluk. (Arapça)

satl / سطل

Kova, tas, küçük leğen.

Kova. (Arapça)

savn

Koruma, muhafaza, sıyanet.

saye / sâye

Koruma.

Koruma.

saye-hah

Koruma ve himaye isteyen.

sayeban

Koruyan, gölgelik.

şeamet / şeâmet

Kötülük, uğursuzluk.

seat

Kokmak.

seb' etmek

Kötülemek, dil uzatmak.

secaya-yı seyyie / secâya-yı seyyie

Kötü ahlâklar, karakter ve huylar.

şefak

Korku, havf.

seg / سگ

Köpek, kelb. (Farsça)

Köpek. (Farsça)

sega'

Koyun ve keçi sesi.

segpeçe

Köpek yavrusu. (Farsça)

şehbender / شهبندر

Konsolos. (Farsça)

şehbenderhane / şehbenderhâne / شهبندر خانه

Konsolosluk. (Farsça)

sehil / sehîl / سَهِلْ

Kolay.

Kolay.

sehl / سهل

Kolay.

Kolay.

Kolay. (Arapça)

sehl-ül me'haz

Kolay olarak alıncak ve elde edilecek şey.

sehlen

Kolaylıkla, kolay surette.

şehm

Korku.

sehm / سهم

Korkunç. (Farsça)

sehm-gin

Korkunç, korkulu. (Farsça)

sehm-nak / sehm-nâk

Korkunç, korkulu. (Farsça)

sehmgin / sehmgîn / سهمگين

Korkunç. (Farsça)

sehmnak / sehmnâk / سهمناک

Korkunç. (Farsça)

sekene-i habise

Kötü ve pis sakinler.

sekene-i karye

Köyde oturanlar. Köyün sâkinleri.

şemahter

Kötü, menhus.

semha

Kolaylık, sühulet.

şemim

Koku. Hoş koku.

şemm / شَمّ

Koku hissetmek, koklamak.

Koku alma.

Koklamak.

Koklama.

şemme

Koklama.

şemta

Kocakarı.

sena'buk

Kötü kokulu bir ot.

şenaat / şenâat / شناعت / شَنَاعَتْ

Kötülük, alçaklık.

Kötülük, alçaklık.

Kötülük. (Arapça)

Kötülük, fenalık.

şengaret

Kötü huyluluk.

şeni / şenî

Kötü.

Kötü, çirkin, alçakça.

şeni' / şenî' / شنيع / شَن۪يعْ

Kötü, fena, utanılacak ayıp.

Kötü, çirkin. (Arapça)

Kötü, fenâ.

şer / شر / شَرْ

Kötülük.

Kötülük, kötü.

Kötülük. (Arapça)

Kötülük.

şerait / şerâit / شرائط

Koşullar. (Arapça)

şeraret / şerâret / شرارت

Kötülük, şerlilik. (Arapça)

serasker

Komutan.

serbesti-i kelam / serbesti-i kelâm

Konuşma, ifade özgürlüğü.

serdar / serdâr

Komutan.

şerir / şerîr / شریر

Kötü, şirret. (Arapça)

Kötü insan, kötülük eden insan. (Arapça)

şerita / şerîta / شریطه

Koşul. (Arapça)

şerli

Kötü.

şerr

Kötülük, fenalık, isyan.

şerr ü fesad

Kötülük ve bozukluk. şer ve fesat.

şerriyet

Kötülük.

sevel

Koyunlarda olan bir hastalıktır. Hasta koyun sürüye uymaz, otlak yerinde döner durur.

sevf

Koklamak.

şevher / شوهر

Koca. (Farsça)

şeytan

Kovulmuş, uzaklaştırılmış. Kibir ve gurûru sebebiyle Allahü teâlânın "Âdem'e secde ediniz" emrine isyân edip, karşı geldiği için, O'nun rahmetinden uzaklaştırılan varlık, İblis.