enaniyet

• (Enâniyyet) Benlik. Kendine güvenmek, gurur. Hodbinlik. Sadece kendine taraftarlık. Her yaptığı işi kendinden bilmek.

eşeff

• Çok parlak. Daha şeffaf. Işığı daha iyi geçiren.
• Suyu kendine çok fazla çeken.

et-tevvab

• Tevbeleri kabul edici olan Allah. Kendine tevbe ve rücu' eden kulları çok. Tevbeyi kabulde çok beliğdir. Tevbe edeni hiç günah yapmamış gibi afv u rahmeti ile bahtiyar eder.

eyyam-ı kur'aniye

• Kur'an-ı Kerim'e göre olan günler (...Semavatta herhangi bir kürenin kendi etrafında bir defa dönmesi ile gün; mensub olduğu seyyarenin etrafında bir defa dönmesi ile de senesi meydana gelir. Her yıldızın kendine göre bir günü ve senesi vardır. Meselâ: Şems-üş-şumusun bir günü ellibin sene ve Şi'ra

ezani saat / ezanî saat

• Ezanın kendine göre ayarlandığı saat. Her hangi bir yerde güneşin tam gurub ettiği andan, sonraki gün aynı vakte kadar, 24 saat olmak üzere ayarlanmış saat.

fe-sübhanallah

• Allah (C.C.) ne güzel yaratmış; Allah Sübhândır, bütün noksanlıklardan münezzehtir; Her şey kendine tesbih eder (anlamında olup hayret ve taaccübü ifâde için söylenir.)

fena-i nefs / fenâ-i nefs

• İnsanın kendine ve başkalarına bağlılığının kalmaması. Benliği unutup, bırakması. Yâni Allahü teâlâdan başka hiç bir şeyi bilmemesi ve sevmemesi.

fikr-i infiradi / fikr-i infiradî

• Tek başına olmak fikri, istişâresiz iş yapmak. Bir şeyi sâde kendine mal etmek fikri, hodgâmlık.

fıtraten / فِطْرَتًا

• Kendine has yaratılışça.

füsun

• Şaşırtıcı, hayret verici ve kendine cezbedici bir güzellik. (Farsça)
• Büyü. (Farsça)

gayr-ı mutemed

• Kendine itimad edilmeyen.

hasisa

• Bir şeye mahsus hal. Kendine mahsus olup başkasında bulunmayan keyfiyet, karakter.

hassa ordusu

• Hükümdarın kendine mahsus ordusu.

hasse-i zatiye / hâsse-i zâtiye

• Bir şeyin zâtına, kendine ait temel özellik.

hercai / hercaî

• (Hercâyî) Her yerde bulunur, kendine mahsus belirli bir yeri bulunmayan. Serseri, derbeder.
• Kararsız, sebatsız, vefasız, dönek, mütelevvin.

herzevekil

• Kendine vazife olmayan şeylere karışan. Fodul, boşboğaz. Her şeye burnunu sokan. (Farsça)

hiştendar / hîştendar

• Kendine iyi bakan, sağlığını koruyan. (Farsça)

hitabat-ı sübhaniye / hitâbât-ı sübhâniye

• Her türlü kusur ve noksanlıktan uzak olan Allah'ın kendine has hitap ve konuşmaları.

hiyazet

• Toplama, bir araya getirme.
• Bir şeyi kendine mal etme.

hod be hod

• Kendi kendine, kendi başına.

hod-be-hod

• Kendi başına, kendi kendine. (Farsça)

hodbehod / خودبخود

• Kendi kendine. (Farsça)

hodgeşte

• Kendine dikkat etmeyen. (Farsça)

hodperest

• Kendini çok beğenen, kendine tapan.

• Kendine düşkün.

hodri meydan

• "Kendine güvenen meydana çıksın!" mânâsında meydan okuma, kafa tutma.

hodser

• Dikbaşlı, âsi, serkeş. (Farsça)
• Kendi kendine giden, müstakil. (Farsça)

hokkabaz

• Elçabukluğu ile birtakım şaşırtıcı oyunlar göstermeyi kendine meslek edinmiş kişi.
• Mc: Başkalarını aldatarak yalan ve hile ile iş çeviren kimse.

hulf-ül vaid / hulf-ül vaîd

• Va'dedilmiş azabı yapmamak, cezâyı yerine getirmemek. (Cenâb-ı Hak kendine isyan edenlerin, günahta devam edenlerin cehenneme gideceklerini beyan ediyor, tehdid ediyor, vaid ile beyanda bulunuyor. Affetmediği takdirde bu vaidinden dönmesi, aslâ adâletine yakışmaz, muhâldir.)

i'timad-ı nefs / i'timâd-ı nefs

• Nefse güvenmek, bir iş için lâzım olan çalışmaları ve sebeplere yapışmayı bırakarak o işi başarırım diye kendine güvenmek.

ibadet-i mahsusa

• Kendine özgü ibadet.

ibda'

• (İbzâ') Parça parça etmek.
• Sorulan şeye güzel cevab vermek.
• Kandırmak.
• Birisine, kâr tamamen kendine âit olmak üzere sermaye vermek.

ictibaz

• Mıknatıstaki kendine çekme hasiyeti.

ıdtıgan

• Ayağıyla kendi kendine vurmak.

ifade-i kur'aniye / ifade-i kur'âniye

• Kur'ân'ın kendine mahsus anlatım biçimi.

ihram / ihrâm

• Mîkât denilen mahalde (yerde) hacca veya umreye niyet ederek, peştemal gibi dikişsiz iki parça örtüyü giymek ve telbiye getirmek sûretiyle, daha önce mubah (serbest) olan bâzı şeyleri kendine haram kılmak yâni bunları yapmaktan sakınmak. İhrâmlı kims eye muhrim denir. İhrâm elbisesinin belden aşağı

ihtisas

• (Husus. dan) Kendine mahsus kılmak. Bir kimsenin dünyevi veya uhrevi, Kur'âni, İslâmi, imâni bir mesleğe, fen veya san'ata hasr-ı mesâi etmesi; yalnız onunla meşgul olması.
• Gr: Mütekellim veya muhatab zamiri olan mübtedanın haberinin hükmünü bir isme âit (mahsus) kılma. Bu isim zamir

ilah

• Kendine ibadet edilen, Allah (C.C.) Her şeyden çok sevilen, tâzim ve tesbih edilen Allah Teâlâ ve Tekaddes Hazretleri.

iltizam

• Kendine lâzım kılma. İcrasına cehdettiği şeyi kendi üzerine vâcib kılma. Mülâzemet etme. Gerekli bulma.
• Tarafgirlik etme, birinin tarafını tutma.
• Onyedinci y.y. dan itibâren devlete gelir getiren kaynaklar, yavaş yavaş belirli bedel karşılığında şahıslara verilmeğe başlandı.

imtinan

• Minnet. Kendine minnet etmek. Birisine yaptığı ihsan ve iyiliği başına kakmak.
• Memnun olmak.
• Birisinin çok iftiharla sevdiği ve mâlik olduğu şeye nâil olmak.

imza

• Kendi ismini veya kendine ait bir işareti, kendisinin kabullenerek yazması.
• İcra ve tamam eylemek.

incizap

• Kendine çekme.

indi / indî

• Şahsi. Keyfi. Zati. Kendine göre.
• Bana göre. Bence.

inhisar / inhisâr / اِنْحِصَارْ

• Kendine mahsus kılma.

inkaz

• Kırma ve bozma.
• Tuhaf sesler çıkarma. Küçük bir hayvanın veya böceğin kendine mahsus ses çıkarması.
• Vücuttaki oynak yerlerden çıkan ses.

isa

• Dört büyük peygamberden birisidir. Hakiki Hristiyanlık dininin peygamberidir. Kur'an-ı Kerim'de meziyet ve senası geçmektedir. İncil, mukaddes kitabıdır. Vahiy ile kendine gönderilmiştir. Ancak kendisinden sonra Havarileri tarafından yazılmıştır.

islamiyet

• İslâmlık.
• İslâm oluş. Teslimiyet, inkıyad, bağlılık, hakka tarafgirlik ve iltizamdır. (İslâmiyet güneş gibidir, üflemekle sönmez; gündüz gibidir, göz yummakla gece olmaz. Gözünü kapayan yalnız kendine gece yapar. Münazarat)

istibaa

• Bir şeyi kendine sattırmağa uğraşma.

istibal

• Havanın fenalığı ve sıkıcı olması.
• (Kendine) idrar döktürme.

istibdadkarane / istibdadkârane

• İstibdad idaresi gibi. Kendi kendine, kanunları ve kimseyi tanımadan idare eder surette. (Farsça)

istilhak

• Kendine alma.

istinadgerde

• İstinad edilmiş. Kendine güvenilmiş veya dayanılmış.

istirkak

• (Rıkk. dan) Harbde düşman tarafından esir alma.
• Köle edinme, bir kimseyi kendine köle olarak alma.

itimad-ı nefs

• Özgüven; kendine güven.

itminan / itmînân / اطمينان

• Emin olma, kendine güvenme. (Arapça)

izzetinefis

• İnsanın kendine saygısı.

ka'z

• Keçi ve sığırın, ağacın başını çekip kendine eğmesi.

kalben

• İçten, kalbden, yürekten, gönülden. Samimi olarak. Kendi kendine.

kalla'

• Beylere koğuculuk yapan yalancı.
• Halk içinde tanınmak için kendine bir alâmet yapan kimse.

karun

• (A, uzun okunur) Peygamber Musâ (A.S.) devrinde yaşamış, malı ile mağrur olarak haddini aşmış ve Cenab-ı Hakkın zekât emrini dinlemediğinden Musa'nın (A.S.) duâsından sonra malı ile birlikte yere batmış olan dünya zengini. Cenab-ı Hakkın lütuf ve ihsanını kendine mâlederek nankörlük ve enaniyetinden

katolik

• Hıristiyanlıktaki mezheblerden biri. Roma kilisesinin kendine verdiği ad. Katolik kilisesine mensup kimse. Merkezi Roma'da (Vatikan'da) olup, rûhânî lideri papadır.

kefalet

• Kefillik. Bir kimse kendine âid bir işi yapamadığı veya borcunu ödeyemediği takdirde, yerine onun işini göreceğini kabul etmek.
• Birine kefil olmak. İşini üzerine almak.

kehribar

• Birşeye hızlı bir şekilde sürüldüğü zaman hafif şeyleri kendine çeken değerli bir taş.

kehrüba

• Saman kapan. (Farsça)
• Bir yere hızlıca sürüldüğü zaman, hafif şeyleri kendine çeken bergâmi taş. (Türkçede tahrif edilerek "Kehribâr" denilir.) (Farsça)

kelam-ı nefsi / kelâm-ı nefsî

• İçten kendi kendine konuşma. Cenab-ı Hakk'ın harf, ses ve söz olmaksızın zatî kelamı.

kelim

• Kendine söz söylenilen, kendine hitab olunan.
• Hz. Musa'nın (A.S.) bir ünvanı.
• Söz söyleyen, konuşan. İkinci şahıs.
• Yaralı kimse.

kerime

• Kız evlâd.
• Kendine ikram edilmiş kimse. Şerefli.
• Güzide, seçkin, kıymetli şey.
• Vücudun kıymettar yerlerinden her biri.

keşakeş

• Münâkaşa, çekişme. (Farsça)
• Keder, hüzün, tasa, gam. (Farsça)
• Sıkıntı, felâket, ıztırab. (Farsça)
• Tereddüt, kararsızlık. (Farsça)
• Pehlivanların birbirleriyle mücâdeleleri. (Farsça)
• İki kişinin, bir şeyi birer uçlarından tutup, her birinin kendine doğru çekmesi. (Farsça)

kesb-i teşahhus-u şöhret / كَسْبِ تَشَخُّصُ شُهْرَتْ

• Kendine has şöhret kazanma.

kıdve

• İlimde ileri olup kendisine uyulan. Kendine itimad edilip ardınca gidilecek olan.

kıraat

• Okuma. Düzgün ve çabuk okuma.
• Okuma kitabı.
• Fık: Namazda Kur'an-ı Kerim'den bir miktar okumak.İnsan bir yazıyı ya kendi kendine yahut başkasına dinletmek üzere okur. Hususi mütâlaa nasıl olsa olur. Fakat dinletmekten maksad, anlatmak olduğu için o yolda okumanın dikkat edilec

kuvve-i cazibe / kuvve-i câzibe

• Kendine çekici kuvvet. Dünyanın câzibe, yani çekme kuvveti.

lisan-ı mahsus / lisân-ı mahsus

• Türün kendine özel dili.

ma'bud

• Kendine ibadet olunan, tapılan, Allah.

• (Mâbud) Kendine ibadet edilen Allah (C.C.)

ma'budiyyet

• Mâbud oluş. Kendine ibâdet edilmeğe lâyık olan, ki bu sıfat ancak Allah'a mahsustur. Uluhiyyet.

magfur

• (Mağfur) Rahmetlik olmuş. Günahlarının afvı için kendine dua edilmiş olan. Allah'ın, kendisini affı için dua edilen ölmüş kimse.

mahsud

• Kendine hased edilen. Kıskanılan kimse.

mahviyyet

• Alçak gönüllülük. Tevâzu. Kendi kusurunu bilip kendine haddinden fazla kıymet vermemek. Tevâzu içinde olmak.

mal-ı habis / mâl-ı habîs

• Zor ile gasb edilen ve rüşvet olarak alınan, çalınan mallar ve kendine emânet olan mallar, izinsiz ticârette kullanılarak elde edilen kârlar ve dâr-ül-harbde yâni kâfir memleketlerine gidenin (tüccârın, seyyâhın), kafirlerden, rızâsı olmadan aldığı mallar.

mazhar-ı ilham / mazhar-ı ilhâm

• Kendine ilhâm olunan. (Arı, hayvan ve insanlara olduğu gibi) Kalbine ilhâm gelen zât.

mazlum

• Zulüm görmüş. Kendine zulmedilmiş.
• Halim, selim, sakin, sessiz.

mecrur / mecrûr

• Çekilen, sürüklenen; gr. başına geldiği câr harfiyle önündeki fiilin mânâsı kendine bağlanan ve daima esreli okunan kelime.

merci'

• Merkez. Kaynak. Baş vurulacak yer. Müracaat edilecek yer. Dönülecek yer. Sığınılacak yer.
• Söylenen sözün kendine fayda verdiği kimse.

merhum

• (Rahm. den) Kendine rahmet edilmiş.
• Rahmete kavuşmuş. Dünyanın sıkıcı ahvâlinden kurtulup rahmet-i İlâhiyeye kavuşmuş olan. Dünya imtihanından kurtulup, vazifesini bitirmiş, paydosa kavuşmuş olan. (Vefat etmiş müslüman hakkında söylenir.)

meshur

• Büyülenmiş, kendine sihir yapılmış.
• Büyülü gibi tutkun.

meşkur

• Şükre lâyık olan. Teşekküre ve kendine şükredilmeğe lâyık olan. Kendine şükür arzolunan. Az şükredene çok ihsan eden.

metbu'

• Kendine uyulan. Tâbi olunan. Halkın, kendine tâbi olduğu zat.
• Hükümdar.

metbuiyyet

• Kendine uyulmaklık. Başkasının kendisine tâbi olması. Birisine tâbi oluş.

metin

• Sağlam. Metanet sahibi. Kendine güvenilir olan.

mevsul

• Erişen. Vasıl olan.
• Birleşmiş. Kendine başka şey vasıl olmuş olan. Bitirmiş. Vasledilmiş.

meyte

• Hayvan leşi, kendi kendine ölen hayvan.

mıknatıs

• yun. Demir ve benzeri mâdenleri kendine çekici hususiyeti bulunan câzibe.
• Başka te'sir altında kalmadan kuzey ve güney kutuplarına doğru yönünü değiştiren demir çubuk. (İki kutbu bulunan bu mıknatıslı çubuğun şimale bakan kısmına şimal (kuzey) ucu, cenuba çekilen ucuna da cenub (güne

mirashar

• Mirasyedi. Kendine kalan mirası yiyen. Mirashor. (Farsça)

mu'temed

• Kendine güvenilen. İtimad edilen kimse. Kendinden emin olunan. Ziyadesiyle doğru ve müstakim olan.

muahhir

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Peygamberlerini, evliyâsını, sevdiklerini kendine yaklaştırıp, kâfirleri (inanmayanları), fâcirleri, düşmanlarını, sevmediklerini kendisinden uzaklaştıran, hor ve hakîr edip alçaltan.

müctehid-i fiş-şer'

• Dînî hükümleri, Kur'ân-ı kerîm ve hadîs-i şerîflerden çıkarırken, kendine mahsûs kâide ve usûl koyan mezheb sâhibi müctehid. Buna müctehid-i mutlak da denir.

müctehid-i müstekıl

• Kur'ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden doğrudan hüküm çıkarabilen ve kendine mahsûs kâide ve usûl koyan mezheb sâhibi müctehid. Buna, mutlak müctehid de denir.

müctehid-i mutlak

• Dînî hükümleri, Kur'ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden ve diğer dînî delillerden (kaynaklardan) istinbât ederken, çıkarırken kendine mahsûs kâide ve usûl koyan müctehid. Buna, müctehid fiş-şer' ve müctehid-i müstekıl de denir.

muda'

• Fık: Emâneten kendine bir şey bırakılan kimse.
• Serkeş ve oynak olmayıp, mazlum ve sâkin olan at.

muhammer

• (Himâr. dan) Kendine eşek denilmiş. Eşeğe benzetilmiş. Tahmir olunmuş.

muhan

• Kendine ihanet olunmuş.
• Alçak kimse.

muhatab-ı samedaniye / muhatab-ı samedâniye

• Her şeyin Kendine muhtaç olduğu, fakat Kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan Allah'ın muhatabı.

muhtac

• İhtiyacı olan. Akşam evinde yiyeceğini bulamayacak derecede fakir olan. Bir şey kendine lâzım olan kimse. Bir eksiğini tamamlamak isteyen. Fakir.

muhtariyet

• Muhtarlık. Kendi kendine hareket edebilme. İhtiyar ve iradesi kendi elinde olma.

mükabede / mükâbede

• Eklemek, kendine bir şey ilâve etmek.
• Bir işten zorluk görmek.

mukaddim

• Allahü teâlânın ism-i şerîflerinden: Mahlûklardan (yaratılmışlardan) bâzısını bâzısından önce var ve yok eden; dilediğini kendine yakınlaştıran, dilediğini uzaklaştıran, kendisine yakın kıldığı meleklerini, peygamberlerini aleyhimüsselâm ve âlimlerini üstün kılan.

mukteda

• Kendisine uyulan. Önde giden.
• Müçtehid. Pişivâ. Peşivâ.
• Namazda kendine uyulan imam.

muktef

• "Kendine uyulmuş, kendisi tâkib edilmiş" meâlinde olup, Hz. Resul-i Ekreme (A.S.M.) verilen isimlerden biridir.

münaseha

• Bir şeyi diğerine nakletmek.
• Döndürmek.
• Tebdil etmek, değiştirmek.
• Huk: Bir vârisin, kendine bırakılan mirası alamadan ölmesi.

musa-leh

• Kendine bir şey vasiyet olunan.

musab / musâb

• Kendine bir şey isabet eden. Hasta. Musibetzede. Musibete uğrayan.

• Kendine bir şey isabet eden.

müşarün ileyh

• Kendine işaret edilen, ismi evvelce söylenmiş olan, sözü edilen.

müşarün-ileyh

• Kendine işaret edilen. İsmi evvelce söylenmiş olan.

müşarünileyh

• Kendine işaret edilen, ismi evvelce söylenmiş olan, sözü edilen.

musavvir

• Herşeye kendine lâyık güzel şekil ve suretler veren Allah.

musavviriyet-i ilahiye / musavviriyet-i ilâhiye

• Allah'ın her şeye kendine lâyık güzel şekil ve suretler vermesi.

müske

• Müracaat olunacak hayır ve fayda.
• Her şeyin artığı.
• Akıl, kâmil zihin.
• Kendine temessük olunacak şey.
• Geçinecek kadar kuvvet ve gıda.

müsnedün ileyh

• Özne, fail. Edebiyatta sözün birinci rüknüne denir. Kendine isnad edilen. (Nahivde buna mübtedâ denir)

müsta'bid

• (Abd. dan) Kul veya köle edinen.
• Kendine ibadet ettiren.

müsta'tır

• Kendine gökçek ve güzel kokular sürünen.

müstakil-i bizzat

• Kendi kendine; bağımsız.

müstebdı'

• Kazancı, kârı kendine yani veren kişiye âit olmak üzere sermaye verilen kimse.

müsteclib

• (Celb. den) Kendine doğru çeken. İsticlâb eden.

müstenedün ileyh

• Kendine dayanılan, temel.

müşterik

• Kendi kendine söylenen kimse.

müsteşar

• (Meşveret. den) Kendine iş danışılan. Hükümetin vekilinden sonra en yüksek idare me'muru.

muta'

• Kendine itaat olunan. Sözü dinlenen.

mutazallimane / mutazallimâne

• (Zulm. den) Kendine yapılan zulüm ve haksızlıkdan dolayı sızlanan kimseye yakışır şekilde.

mütedavi

• (Devâ. dan) Kendi kendine ilaç yapan. Tedâvi eden.

mütekellim-i vahde

• Konuşan kimsenin yalnız kendine ait fiili gösteren kelimelerin sigasıdır. Baktım, görüyorum, gezmişim, oturacağım gibi.

müttehem

• (Müttehim) (Vehm. den) Kendinden şüphe olunan, ittiham olunan şey. Töhmetli. Maznun. Zan ile kendine kabahat isnad edilen.

nafiz

• İçe işleyen. Delip geçen. İçeri giren.
• Sözü geçen, kendine itaat edilen. Te'sirli, nüfuzlu.

nefs-i levvame

• Kötülüğü işledikten sonra fenâlığını hatırlayarak insanı rahatsız eden pişmanlık hâli ve vicdan rahatsızlığı.
• İnsanın, kendine ait kötülük ve günahını görüp fenalığını bilen ve hayra meyleden iradesi.

nefsani / nefsanî

• Bedenî arzu ve isteklerle alâkalı. Zaruret olmadığı hâlde keyf için olan istek ve arzuya ait. Kendine ait ve mensub.

nefsi / nefsî / نَفْسِي

• Kendine ait.

neşl

• Taan etmek.
• Cezbetmek, kendine çekmek.

neşşaf

• Bir şeyi kendine çeken.
• Emen.

netk

• Atmak.
• Yüzmek.
• Kendine çekmek, cezbetmek.
• Depretmek, silkmek, harekete geçirmek.
• Oğlu ve kızı çok olmak.

netr

• Cezbetmek, kendine çekmek.
• Taan etmek, çekiştirmek.
• Bozulmak, fâsid ve zâyi olmak.

nur-u ehadiyet / nûr-u ehadiyet

• Allah'ın herşeyde görülen kendine ait birlik tecellisi, nuru.

orijinal

• Bir şeyin aslı. Tuhaf, garib hâli olan. (Fransızca)
• Değişik. (Fransızca)
• Nev'i şahsına mahsus, kendine mahsus. (Fransızca)
• Vasıf ve keyfiyetleri cihetinden benzerlerinden ayrı ve üstün. (Fransızca)
• Bir nümuneye göre olan. (Fransızca)

• Kendine has, özgün.

poz

• Fotoğraf alınırken kendine düzen vermek, tavır takınmak. Kımıldamadan durduğu halde kalmak. (Fransızca)

put

• Allah'tan başka tapılan herşey.
• Heykel. Sanem. Kendisinden medet beklenen veya lâyık olmadığı hürmet kendine yapılan maddi mânevi resim, heykel ve her çeşit cisim.

resm-i mahsus

• Kendine has bir biçim.

risalet-penah

• Risaletin kendine istinad ettiği Hazret-i Muhammed (A.S.M.). (Risalet-meab da denir)

sadha

• Şarabın iyisi. Kendine nisbet olunan bir yerin adı.

şahsiyyat

• Kişinin şahsına, kendine ait sözler.
• Birinin kendine ait münasebetsiz sözleri.

samed

• Her şeyin kendine muhtaç olup, kendisi hiç kimseye ve hiç bir şeye muhtaç olmayan. (Allah)
• Pek yüksek, dâim.
• Refi' ve âli ve içi dolu şey.
• Kavmin ulusu.

selb / سلب

• Kapma, kendine çekme. (Arapça)
• İnkâr etme. (Arapça)
• Selb: Etmek (Arapça)
• Kapmak, çekmek, almak. (Arapça)
• İnkâr etmek. (Arapça)
• Yok etmek. (Arapça)

seyr-i fillah

• Allahü teâlânın isimlerinde ve sıfatlarında ilerleme. Allahü teâlânın beğendiği ve râzı olduğu şeylerde fânî olma (yâni O'nun sevdiklerini sevmek ve O'nun sevdikleri kendine sevgili olmak).

sıfat

• Özellik, hâl, keyfiyyet. Varlıkta kendi kendine duramayıp başka bir şeye muhtaç olan şey.

süda

• Kendi kendine çobansız gezen hayvan.
• Bir şeyi kendi kolayına bırakmak.

sükub

• (Sekub) Kendi kendine dökülen su. Suyun dökülmesi.

tabiat-ı arap

• Arap milletinin kendine özel yapısı, mizacı, karakteri.

tabiat-ı belagat / tabiat-ı belâgat

• Belâgat ilminin kendine mahsus şekil karakteri ve mizacı.

tabiatı taklid

• Tabiatta cari olan kanunları kelâmda da kendine göre tatbik etme.

tabiatperest

• Her şeyin kendi kendine olduğunu veya tabiatın meydana getirdiğini kabul eden. Allah'tan (C.C.) gaflet edip, kâinatın tesadüfen olduğunu zu'meden. (Farsça)

tabii / tabîî / طَب۪يع۪ي

• Bir şeyin kendine hâs.

tahdisinimet / tahdîsinîmet

• Şükür için kendine verilen nimeti söyleme.

tahiyye / تَحِيَّه

• Her mahlûkun kendine has ibâdetini selâm ma'nasıyla Allah'a sunması.

tazallüm-i hal / tazallüm-i hâl

• Kendine yapılan bir hâlden, hareketten dolayı sızlanmak. Hâlinden şikâyet etmek.

te'lif / te'lîf

• Başkalarının sözlerini kendine mahsus bir sıra ile toplayıp kitâb hâline getirme.

tekemmül-ü zati / tekemmül-ü zâtî

• Kendi kendine gelişen, olgunlaşan.

temalük

• Nefsini zaptetme. Kendine hâkim olma.

temellük

• Mülk edinmek. Kendine mal edinmek. Sâhib olmak.
• Kadir ve muktedir olmak.

tenebbüh

• Uyanmak. Kendine gelmek. Aklını başına getirmek.

teşahhus / تَشَخُّصْ

• Kendine has kimlik kazanma.

teşerrüb

• Suyu kendine çekme, içme.
• Meşreb sahibi olma.

tevekkül

• İşi başkasına ısmarlamak.
• Sebeblere tevessül ettikten sonra neticesini Allah'a bırakmak. Allah'tan gelene razı olmak. Kendine ait vazifeyi yaptıktan sonra neticelerini Allah'dan istemek. Kadere razı olmak. Hakka güvenmek.
• Yeis ve kederden uzak olmak.
• Âcizlik göstermek

tevkil / tevkîl

• Kendine birisini vekil etmek. Vekil tâyin etmek.

• Vekîl tâyin etme. Kadına, kendini boşamak için seni vekil ettim demek.
• Bir ibâdetin, bir işin yapılması husûsunda birini kendine vekîl tâyin etme.

uzlet

• Yalnızlık, bir tarafa çekilip kendi kendine tenha kalma.

vahdet

• Birlik, bir ve tek olma.
• Yalnızlık, kendi kendine kalış.

vasiyy

• Yetim gibi güçsüzlerin işleri kendine vazife olarak verilen kimse.

vilayet-i muhammediyye / vilâyet-i muhammediyye

• Peygamber efendimizin kendine mahsûs vilâyetle birlikte bütün peygamberlerin vilâyetlerini (evliyâlık derecelerini) kendisinde toplamış olması. Vilâyet-i Mustafaviyye de denilir.

ya mabud / yâ mâbud

• Ey ancak kendine ibadet edilen Allah.

zabt

• Zabt etmek. İdâresi altına almak.
• Sıkıca tutmak. Kendine mal etmek.
• Kavramak.
• Kaydetmek. Hülâsasını yazmak.
• Bağlamak.

• Sıkı tutma.
• İdaresi altına alma, kendine mal etme.
• Silah zoru ile bir yeri alma.
• Anlama, kavrama.
• Kaydetme, özetini yazma.

zat-ı baki-i hayy-ı kayyum / zât-ı bâki-i hayy-ı kayyûm

• Varlığının sonu olmayan, hayatı ezelî ve ebedî olan ve bütün varlıkların ayakta durmaları, devam ve bekàları Kendine bağlı olan Zât; Allah.

zat-ul hareke / zât-ul hareke

• Kendi kendine hareket eden cisim. Aslında hareketli olan cisim. Otomatik.