adet / âdet

• Usul, görenek, alışılmış davranış. Huy, tabiat. Toplumda nesiller boyunca uyulan ve kamuoyunda (umumî efkârda) saygı ve müeyyideye sahip hareket kaideleri (Sosyoloji). İslâm cemiyetinde âdetler de İslâmî olur, İslâma uygun olur. Müslüman, İslâma aykırı âdetlere uymaz. Cemiyetin yabancı âdetlerle boz

adiyat / âdiyât

• (Adiv. den ism-i faildir) Hızla koşmak, seyirtmek. (At, deve v.s. koşanların hepsine ıtlak olunabilir.)
• Mc: Düşmanlık, zulüm.
• Dâima muharebeye koşup hücum eden cemaat.
• Uzaklık. (Kamus)

aksa-yı terakki / aksâ-yı terakki

• Tekâmülün son basamağı. Terakkinin son hududu.

amme / âmme

• Herkes, kamu.

asef

• (Asf) Büyük kadeh.
• Bir şeyi almak.
• Yoldan çıkmak. Zulüm eylemek. Körü körüne gitmek.
• Birisini istihdâm eylemek. Irgatlık etmek, tarlada işçilik etmek.
• Ölüm. (Kamus'tan alınmıştır.)

avan-ı tekamül / avan-ı tekâmül

• Tekâmül, olgunlaşma ve terakki zamanları.

ayıklanma

• (Biyolojide) Çevre şartlarına en iyi uyabilen canlıların hayatta kalıp çoğaldığı, uyamıyanların öldüğü ve nesillerinin yok olduğu, böylece canlılardan tabii bir tekâmül (evrim) meydana geldiğini savunanların ileri sürdüğü bir tâbirdir. (Türkçe)

bahit

• Baht ve ikbalden vasıftır. Tâlii yaver olan adama denir. (Kamus'tan)

cennat-ı adn / cennât-ı adn

• Adn cennetleri. Hulûd üzere ikamet ve temekkün edilen cennetler. (Kamus Tercümesi.)

efkar-ı amme / efkâr-ı âmme / افكار عامه

• Genel düşünce, kamuoyu.

• Kamuoyu.

efkar-ı amme-i alem / efkâr-ı âmme-i âlem

• Dünya kamuoyu.

efkar-ı amme-i islamiye / efkâr-ı âmme-i islâmiye

• İslâm kamuoyu.

efkar-ı amme-i millet / efkâr-ı âmme-i millet

• Kamuoyu, milletin fikir ve düşünceleri.

efkar-ı umumi / efkâr-ı umumî

• Kamuoyu; genelin fikir ve düşünceleri.

efkar-ı umumiye / efkâr-ı umumiye

• Kamuoyu, genelin fikir ve düşünceleri.

enzar-ı amme / enzâr-ı âmme

• Kamuoyu; herkesin gözü önüne sunma.

hibale-i telbisat

• Gizli, kamufleli tuzak.

hidemat-ı amme / hidemat-ı âmme

• Umuma ait vazifeler. Kamu görevleri. Millete fayda veren hizmetler.

hitabet-i umumiye

• Bütün toplumu muhatap alarak seslenme; kamuoyuna hitap etme.

hukuk-u amme / hukuk-u âmme

• Kamu hakları.

hukūk-u amme / hukūk-u âmme / حُقُوقُ عَامَّه

• Kamu hukuku.

hukuk-u umumiye

• Kamu hukuku.

hukukullah

• Allah'ın hakkı (kamu hakları).

idrab

• (Darb. dan) Rüc'u etmek, vaz geçmek. Bir şeyi yapmaktan yüz çevirmek. Mukim olmak.
• Bir kimse üzerine kırağı yağmak.
• Sıcak yel eserek yerdeki suyu kurutmak.
• Ekmeğin pişmesi. (Kamus'tan alınmıştır.)

ikindi namazı

• İslâm'ın şartlarından biri olan beş vakit namazın üçüncüsü, öğle vakti ile akşam vakti arasında kılınan namaz.Gökten yere iner kamû (bütün) melekler, Meleklere müştâk olur (can atar) felekler, Kabûl olur anda bütün dilekler, İkindi namâzın kıldığın zaman.

insan

• (Bu kelimenin aslı, lugat âlimlerince "ins" den geldiği söylenir. Kamusta da kûfiun'a göre "Nisyan" kelimesinden geldiği zikredilmektedir.)Akıl, şuur ve imân ile diğer canlılardan ayrı, Cenab-ı Hakk'ın en mükerrem yarattığı mahluku olup, Rabbanî ni'metleri unutkanlığı dolayısıyla insan denil

istimlak / istimlâk / استملاک

• Kamulaştırma.

• Kamulaştırma. (Arapça)
• İstimlâk edilmek: Kamulaştırılmak. (Arapça)
• İstimlâk etmek: Kamulaştırmak. (Arapça)

kamu

• (Kamuğ) t. Hep, bütün, tamamen.

ledün

• İnd kelimesi gibi, zaman ve mekân zarfıdır.Hel-i istifhâmiye mânasına geldiği de vaki'dir. Kamus Müellifine göre ledün ile leda, aynı şeydir. Başkaları ise tefrik etmişlerdir. Demişlerdir ki: Ledün kelimesi zaman ve mekânın evvel ve ibtidasından muteberdir. Onun için ekseri harf-i cer olan "min" kel

maslahat-ı amme / maslahat-ı âmme

• Kamu işler.

medeniyet

• Adaletseverlik, insanca iyi ve ferah yaşayış. Şehirlilik. Yaşayışta, içtimaî münâsebetlerde, ilim, fenn ve san'atta tekâmül etmiş cemiyetlerin hâli.
• İslâmiyetin emirlerine göre, usulü dâiresinde yaşayış.

miri malı / mîrî malı

• Devlete ait mal, kamu malı.

mütekamil / mütekâmil

• Kemâlli, olgun, tekâmül etmiş olan.

mütekamilin / mütekâmilîn

• Tekâmül etmiş olanlar. Kâmil ve olgun kimseler. Allah'ın emrine uygun şekilde hareketi alışkanlık hâline getirmiş olanlar.

nazar-ı dikkat-i ammeyi celb etme / nazar-ı dikkat-i âmmeyi celb etme

• Bütün kamuoyunun dikkatini çekme.

necaşi

• Habeş Meliki olan "Eshame" nin lâkabıdır. Kamus Şârihinin dediğine göre, mutlaka bu isim, Habeş Meliklerinin has isimleridir.

nefret-i umumiye

• Genel nefret, kamunun nefreti.

nefs-i mülheme

• Tas: Lüzumu hâlinde Cenab-ı Hak tarafından kendisine hakikatlar ilham edilen, tasaffi ve tekâmül etmiş nefis.

sahife-i efkar / sahife-i efkâr

• Düşünceler sayfası; kamuoyu, insanlığın genel düşünce sayfası.

setr / ستر

• Örtme, gizleme. (Arapça)
• Setr etmek: Örtmek, gizlemek, kamufle etmek. (Arapça)

seyr-i afaki / seyr-i âfâkî

• Terbiye ve mâneviyatta tekâmül yollarında, hariç âlemden, âfaktan başlamak suretiyle bulunan delillerle tekâmül edip nefsini ıslâh ve imâni ve Kur'âni hakikatlarda terakki etmek usulü.

seyr-i enfüsi / seyr-i enfüsî

• Hafî tariklerin çoğunda takib edilen ve nefsinin iç âlemindeki delillerle, vasıtalarla tekâmüle gidenlerin usûlü.

siyasetü'l-medeniyye

• Kamu yönetimi.

takattur

• Damla. Damlama. Damla damla akma.
• Ud ağacı ile buhurlanma.
• Vuruşmağa hazırlanma.
• Bir kimse kendini bir yerden atma.
• Ağacın dalı kopup düşme.
• Bir adamı yanı üzere düşürmek. (Kamus'dan)

tama'

• Hırsla istemek. Doymazlık. Aç gözlülük. Çok isteme.
• Askerî fertlerin maaşları. (Kamus)

tefarik-ul asa / tefarik-ul asâ

• Bir atasözüdür. Bu darb-ı mesel hakkında meşhur Kamus Tercümesi'nde hülâsaten şu mâlumat var: "Arab'dan fakir bir kadının zaif ve gayet huysuz bir oğlu varmış. Yaptığı müteaddit kavgalarda meselâ bir defasında burnunu, bir defasında kulağını, bir defasında dudaklarını kesmişler. Her bir defasında da

tekamül / tekâmül / تكامل

• Olgunlaşma. (Arapça)
• Evrim. (Arapça)
• Tekâmül etmek: Olgunlaşmak, gelişmek. (Arapça)

tekamülat / tekâmülât

• (Tekili: Tekâmül) Olgunlaşmalar, tekâmüller.

teveccüh-ü amme / teveccüh-ü âmme

• Kamuoyunun teveccühü, halkın ilgisi.

vicdan-ı içtimaiye

• Toplumun vicdanı, kamu vicdanı.

vicdan-ı umumi / vicdan-ı umumî

• Bütün toplumun vicdanı, kamu vicdanı.