ah

• Kardeş, birader.
• Dost.

ahder

• Kardeş çocuğu. Biraderzâde. (Farsça)

ahma

• (Tekili: Hamâ) Kayın biraderler.

akl

• (Akıl) Men'etmek.
• Sığınacak yer.
• Kırmızı mihfe örtüsü.
• Diyet.
• İnsanın; hayrı, şerri ve ilimleri anlayan, sebeblerden neticeleri çıkaran ve eserden eser sahibine intikal eden hassası. Düşünme ve anlama kabiliyeti. Zihin, zekâ, tefehhüm, fehim, irade, anlayış, k

aktivizm

• Hakikatin, düşüncede kalmasından ziyade, hayat ve fiile intikalini ve bütün ilimlerin, cemiyetin gelişmesine hizmet etmesini isteyen ve böylece iradenin faaliyet ve tesirliliğini açıklayan felsefî bir meslek.

allah

• İnsanı, dünyayı, kâinatı, görülen veya görülemiyen bütün varlıkların yaratıcısı. Allah ezelidir; yani varlığının başlangıcı yoktur, çünki yaratılmamıştır ve varlığı devamlıdır, sonsuzdur. Hiç bir şey yokken o yine vardı. Allah'ın ilmi, kudreti ve iradesi ve diğer sıfatları da sonsuzdur. O herşeyi ve

ashar

• (Tekili: Sıhr) Evlenme neticesinde akraba olan erkekler. (Kayınbiraderler, kayınpederler, güveyler.)

ayn-ı irade / ayn-ı irâde

• İradenin kendisi.

azimet / azîmet

• Kuvvetli irâde, istek, arzu. Haramlardan, dinde yasak edilen şeylerden sakınmakla berâber, mümkün olduğu kadar ruhsatlardan yâni dinde izin verilen kolaylıklardan uzak durup; evlâyı, en iyi olduğu bildirilenleri, nefse zor gelenleri yapmak; takvâ yol u.

bi-ihtiyarem / bî-ihtiyarem

• İradesizim, kendi irade ve ihtiyarımla hareket edemiyorum.

bil'irade

• İrade ile, isteyerek.

bilirade / bilirâde

• İradeyle, istemekle.

cani

• Cinayet işlemiş olan. Birisini öldürmüş veya yaralamış bulunan. Caniler nasıl haksız yere insanı öldürüyorlar ve onların hayatlarına son veriyorlarsa; kâfirler, inkârcılar, dinsizler de birer cani sayılırlar. Çünkü Allah'ın eserleri olan canlı ve cansız varlıklar onun sonsuz kudretini, ilmini, irade

ceber

• (Ceberiyyun) Cüz'i iradeyi inkâr eden bir fırka-i dalle. Hak yolundan çıkmış, dalâlete düşmüş bir fırka. Bunların zıdları da Mu'tezile'dir.

cebir / جَبْرْ

• Kulun iradesini inkar eden batıl Cebriye mezhebi.

cebr

• Zorlama, zor kullanma. İrâde ve ihtiyârın zıddı.

cebri / cebrî / جَبْرِي

• İnsan iradesini inkâr eden batıl bir mezhebe inanan kimse.

• Kulun iradesini inkar eden batıl Cebriye mezhebi.

cebri nefy

• "İnsan iradesizdir. Yaptığı işlerde mecburdur. Kendi seçme gücü yoktur" şeklindeki iddiayı reddetme; iradesizliği reddetme.

cebriye

• Cüz'i irâdeyi inkâr edenlerin bâtıl mezhebi.

• İnsandaki iradeyi inkâr eden batıl bir mezhep.

cebriyye

• Cüz'î iradeyi inkâr eden mezhep.

cilve-i irade / cilve-i irâde

• Cenâb-ı Hakkın iradesinin bir yansıması, izi.

• İrâde ve kasdı gösteren tezahür ve tecelli. Cenab-ı Hakkın kendi bizzat isteği ve iradesiyle yaptığını gösteren oluş ve intizam, mükemmeliyet.

cilve-i irade-i ilahiye / cilve-i irade-i ilâhiye

• İlâhî iradenin yansıması, görünmesi.

cilve-i kudret-i rabbaniye / cilve-i kudret-i rabbâniye

• Rabbânî kudret ve iradenin yansıması.

cüz'-i ihtiyari / cüz'-i ihtiyârî / جُزْءِ اِخْتِيَار۪ي

• Kulun tercîhi, irâdesi.

cüz'i ihtiyar / cüz'î ihtiyar

• İnsandaki sınırlı irade.

cüz'i irade / cüz'î irade

• Allah tarafından insana verilen çok az irade serbestliği.

cüz-i ihtiyar

• İnsandaki çok az seçim gücü, irade.

cüz-i ihtiyari / cüz-i ihtiyarî

• İnsanın sınırlı iradesi.

cüz-i irade

• İradeden bir cüz. Allah tarafından insana verilen irade.

cüz-ü ihtiyar

• İnsandaki çok az seçim gücü, irade.

cüz-ü ihtiyari / cüz-ü ihtiyârî

• İnsanda bulunan sınırlı irade.

cüziirade / cüziirâde

• İnsanın azıcık iradesi.

dader / dâder

• Karındaş, kardeş, birâder. (Farsça)

daire-i ihtiyar ve şuur

• İrade ve şuurun kullanıldığı alan.

daire-i irade ve meşiet

• İrade ve dileme dairesi, alanı.

daire-i meşiet ve irade

• Allah'ın istek ve iradesinin yansıdığı daire, alan.

daire-i tasarruf-u rububiyet

• İlâhî irâde ve terbiyenin tasarruf dairesi.

daire-i tedbir ve irade

• İdare ve irade dairesi.

demokrasi

• yun. (Demos: Halk; Kratia: İdare, iktidar) Halk iktidarına dayanan hükümet şekli. Devlet iktidarını elinde bulunduranların, halkın çoğunluğunun iradesiyle seçildiği hükümet şeklidir. Tatbikatı üç şekildir:1- Vasıtasız hükümet şekli: Halk, devlet iktidar ve hâkimiyetini vasıtasız olarak kullanır. Kan

dest-i ihtiyar / dest-i ihtiyâr / دَسْتِ اِخْتِيَارْ

• İrade ve dileme eli.

• Tercih etme, irade eli.

düstur-u irade-i ilahiye / düstur-u irade-i ilâhiye

• İlâhî iradenin kaide ve prensipleri.

ef'al-i ihtiyariye / ef'âl-i ihtiyariye

• Kulun irade ve isteğiyle yapılan davranışlar, fiiller.

fail-i muhtar / fâil-i muhtâr

• Kendi iradesiyle faaliyette bulunan, istediğini yapan Allah.

feletat

• Lisanın döküntüleri, iradesiz ağızdan çıkan söz veya kelime.
• Ansızlık.
• Her ayın son geceleri.

fena fiş-şeyh / fenâ fiş-şeyh

• Tasavvuf ilminde talebenin velî olan hocasının arzû ve isteklerine tâbi olması, irâdesini isteğini onun eline bırakması. Ölü yıkayıcının elindeki meyyit (ölü) gibi olması. Ona hiç bir işinde muhâlefet etmemesi.

fena-i irade / fenâ-i irâde

• İrâde ve isteklerin yok olması.

feth-i suver

• Suretlerin meydana çıkışı. Her mahlûkun Allah'ın ilim, irade ve kudretiyle en münasib şekilde suretlerinin açılışı.

hayat

• Dirilik. Canlılık. Yaşama. Sağlık.
• Fık: Allah (C.C.) kendi Zât-ı Ehadiyyetine mahsus bir hayat sıfatı ile muttasıftır. Bu, Hak Teâlâ'nın ilmi ile, irade ve kudret ile ittisafına hâs bir sıfattır.

himmet

• Kast, irâde, kuvvetli istek, arzu. Allahü teâlânın velî kullarından bir zâtın, kalbinde yalnız bir işin yapılmasını bulundurup, başka bir şeyi kalbine getirmemesi ve Allahü teâlâdan o işin olmasını dileyerek, bu şekilde mânevî yardımda bulunması. Evliyânın himmeti, yaktı beni kül eyledi Sofi

hitabet

• Cemaate, topluluğa veya birisine karşı söz söylemek. Güzel ve faideli söz konuşmakla halka dinletmek. Güzel söz söyleme san'atı. Hutbe okuma. Nutuk irâdetmek.
• Man: Makbul ve zannî mukaddemelerden terekküb eden kıyas.

hükm

• (Hüküm) Karar. Emir. Kuvvet. Hâkimlik. Amirlik.
• İrade. Kumanda. Nüfuz.
• Kadılık etmek.
• Tesir. Cari olmak.
• Makam.
• Bir dâvanın veya bir meselenin tedkik edilmesinden sonra varılan karar.
• Man: Fikirler ve tasavvurlar arasındaki râbıtayı tasdik veya

icraatçı

• Bir uygulamayı doğrudan kendi iradesiyle yapan.

iftihar madalyası

• Padişaha sadakat gösterenlere, tarım ve san'atın ilerlemesine çalışanlara, yangın ve sâri hastalık anında devlet ve millete büyük hizmetleri dokunanlara verilmek üzere II. Abdülhamid'in irade-i seniyesiyle altın ve gümüşten olmak üzere çıkarılan madalya. (1886 ve 1887) Madalyanın ön yüzünde yukarı k

ihtiyar / ihtiyâr

• İrade.

ihtiyar elden gitmek

• Mc: Kendini zaptedememek, hiddet ve gazaba gelmek, irâdeyi kaybetmek.

ihtiyar ve irade-i ilahiye / ihtiyar ve irade-i ilâhiye

• Allah'ın dilemesi, istemesi ve iradesi.

ihtiyar-ı amm / ihtiyar-ı âmm

• Allah'ın herşeyi kuşatan iradesi, seçme ve tercih gücü.

ihtiyar-ı beşer

• İnsan iradesi.

ihtiyar-ı beşeri / ihtiyar-ı beşerî

• İnsanın iradesi, tercihi.

ihtiyar-ı cüz'i / ihtiyar-ı cüz'î

• Cüz'î irade, insana ait sınırlı seçme ve dileme özgürlüğü.

• (İhtiyar-ı cüz'iye) İnsanın küçücük ihtiyarı, iradesi. Pek az, zayıf ihtiyar.

ihtiyar-ı rabbaniye / ihtiyar-ı rabbâniye

• Rab olan Allah'ın iradesi, dilemesi.

ihtiyaren

• Bizzat isteyerek, irade ederek.

ihtiyari / ihtiyarî

• İsteğe bağlı, iradeyle yapılan.

ihtiyarsız

• İrade dışı, istemeyerek.

intiyat

• Kendi reyi ile davranma, kendi istek ve iradesi ile hareket etme.
• Asılı kalma.

ipnotizma

• (Hypnotisme) Telkin ile kabiliyetli bir kimsenin üzerinde, söz ve bakış ile elde edilen bir çeşit uyku hâli. (Fransızca)
• Uyuşukluk. İradesizlik hâli ve bu hâle ait vaziyetler. (Fransızca)

irad-ı nutk

• Nutuk iradetme. Nutuk söyleme.

iradat

• (Tekili: İrade) İstemeler, buyruklar, iradeler, emirler, fermanlar.

irade

• İstek, arzu. Dilemek. Emir. Ferman.
• Bir şeyi yapmak veya yapmamak için olan iktidar, güç. (İrade, ihtiyardan daha geniştir, umumidir. İhtiyar, taraflardan birini diğerine tafdil ile beraber tercihtir. İrade; yalnız tercihtir. Mütekellimler bazan iradeyi ihtiyar mânasında kullanmışlar

irade-i aliye / irade-i âliye

• Yüce irâde.

irade-i amme / irade-i âmme

• Kuşatıcı irade.

irade-i cüz'iye

• Cüz'î irade; insanın elindeki çok az seçme gücü.

irade-i cüz'iyye / irâde-i cüz'iyye

• Allah tarafından insanın kendi salâhiyetinde bıraktığı istek, arzu. İnsanın herhangi bir tarafa meyletme kuvveti ve isteği. Az ve zayıf irade.

• Allah tarafından insanın yetkisine bırakılan cüz'î irade. İnsan iradesi.

irade-i ezeliye / irâde-i ezeliye

• Varlığının başlangıcı olmayıp zamanla sınırlı olmayan Allah'ın irâdesi.

irade-i gaybi / irade-i gaybî

• Gaybî irade; Cenâb-ı Hakkın dilemesi.

irade-i gaybiye tahtında

• Gaybî irade altında; Allah'ın dilemesi ile.

irade-i halık / irade-i hâlık

• Yaratıcının iradesi.

irade-i hassa

• Özel irade, Allah'ın özel iradesi.

irade-i ilahi / irade-i ilâhî

• Allah'ın iradesi, dilemesi.

irade-i ilahiye / irade-i ilâhiye / irâde-i ilâhiye

• Külli irade. Allah'ın emri ve isteği.

• Allah'ın iradesi, dilemesi.

irade-i istihfaf

• Başkalarını küçükseme ve hafife alma iradesi.

irade-i külliye

• Allah'ın herşeyi kaplayan iradesi.

• Külli irade. Allah'ın her şeye şâmil olan emri ve iradesi.

irade-i külliye-i ilahiye / irade-i külliye-i ilâhiye

• Allah'ın her şeyi kuşatan iradesi.

irade-i külliyye / irâde-i külliyye

• Allahü teâlânın irâdesi. İrâde-i ilahiyye de denir.

irade-i mutlaka

• Sınırsız irade.

irade-i nafize / irade-i nâfize

• Her yere ve her şeye tesir ve nüfuz eden İlâhî irade.

irade-i nimet

• Nimet verme isteği, iradesi.

irade-i rabbani / irade-i rabbânî

• Bütün varlıkları terbiye eden, idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın iradesi, dilemesi.

irade-i rabbaniye / irâde-i rabbâniye

• Her şeyi yaratılış gayelerine göre terbiye ve idare edip, egemenliği altında tutan Allah'ın iradesi, dilemesi.

irade-i şamile / irade-i şâmile

• Herşeyi kuşatan irade.

irade-i seniyye

• Padişahın, bir işin yapılması veya yapılmaması hakkında verdiği emir. İrade eskiden şifahî, yani ağızdan emir vermek, yahut kendi el yazısı ile yazmak suretiyle verilirdi. Sonradan iradeler mabeyn baş kâtibinin imzasını taşıyan yazılı kâğıtla bildirilmeğe başlamıştır.
• Çok yüksek ve m

irade-i tahsin

• Güzelleştirme iradesi, isteği.

irade-i tahsin ve tezyin

• Güzelleştirme ve süsleme iradesi, isteği.

irade-i tamme / irade-i tâmme

• Tam ve eksiksiz irade, Allah'ın iradesi.

iradet / irâdet

• İrade, istek, dileme.
• Gönül isteği.

• (Bak. İRÂDE)

• İrade.

iradi / iradî / irâdî

• İrade ile alâkalı, iradeye dâir.

• İrade edilerek ve istenilerek yapılan.

• İradeyle ilgili, istemekle.

iradi bir şeriat / iradî bir şeriat

• İrade sıfatından gelen bir kanun ve düzenleme.

iraga

• İsteme, irade etme.

kanun-u ilahi / kanun-u ilâhî

• İlâhî kanun, İlâhî irade.

kanun-u meşiet

• İrade, dileme kanunu.

kasıd

• Sonsuz ilim, irade ve ihtiyarıyla her şeyi bir gaye için yaratan Allah.

kast ve irade

• Yönelme ve isteme; burada herşeyi kuşatan, Allah'ın küllî iradesi kastediliyor.

kavanin-i meşiet / kavânin-i meşiet

• Allah'ın irade ve dilemesinin tecellisi olan kanunlar.

kayınço

• Kayın. Kayınbirader.

kaza / kazâ

• Allahü teâlânın ezelde irâde ve taktir buyurduğu şeyleri, zamânı gelince, ilim ve irâdesine muvâfık (uygun) olarak yaratması. Kazâ gelmez Hak yazmayınca, Belâ gelmez kul azmayınca.

kemal sıfatları / kemâl sıfatları

• Allahü teâlânın zâtında ve işlerinde hiçbir kusûr, karışıklık, değişiklik ve noksanlık olmadığını gösteren hayât (diri olmak), ilim (bilmek), sem' (işitmek), basar (görmek), kudret (gücü yetmek), irâde (istemek), kelâm (söylemek) ve tekvîn (yaratmak) sıfatları. Bunlara Subûtî, Hakîkî ve Kâmil sıfatl

kudret ve irade-i ilahiye / kudret ve irade-i ilâhiye

• Allah'ın kudret ve iradesi.

kudret ve irade-i rabbaniye / kudret ve irade-i rabbâniye

• Bütün varlıkların idaresi ve terbiyesi elinde olan Cenâb-ı Hakk'ın güç, iktidar ve iradesi.

külli irade / küllî irâde / كُلّ۪ي اِرَادَه

• Allahü teâlânın başlangıcı ve sonu olmayan irâde (dileme) sıfatı.

• Allahın her şeyi kuşatan irâdesi.

ma'na

• (Mânâ) İç, içyüz. Bir sözden veya birşeyden anlaşılan. Lâfzın delâlet ettiği şey.
• Rüya, düş.
• Dilemek, irade.

ma'nat

• Dilemek, iradet.
• Kasdolunmuş nesne.

mahkum-u mutlak / mahkûm-u mutlak

• Mutlak sûretle hüküm altında bulunan, başkasının hüküm ve iradesiyle her yönden sınırlı olan.

mahlukatın hukuku / mahlûkatın hukuku

• Hukuk-u ibâd; kul hakları; toplum bireyleri arasında birlikte yaşamaktan doğan, yükümlünün irade ve tercih hakkının bulunduğu haklar; mülkiyet, sağlık, alışveriş, borç gibi.

mahz-ı irade

• Tam bir irade, saf kasıt.

makzi / makzî

• Kaza olunmuş, ödenmiş, te'diye olunmuş olan. Ümid edildiği üzere tamam ve ikmâl edici olan. Ödeyici. Sâhib-i mucib ve muris.
• Fık: Kendi irade ve kesbimizin neticesi olmak üzere Cenab-ı Hakk'ın (C.C.) yaratıp vücuda getirdiği bazı şeyler vardır ki, bunlar Allah'ın rızasına muhalif old

meksub

• İrade ile elde edilmiş olan; kazanım, kazanç.

meksube / meksûbe

• Kesb edilen, irade dairesinde kazanılan şey.

meşiet / meşîet

• Meşiyyet. Dilemek. İrade. Arzu. Matlub. Murad. İstek.

• İrade, dileme.

meşiet ve irade-i ilahiye / meşiet ve irade-i ilâhiye

• Allah'ın iradesi ve dilemesi.

meşiet-i ezeliye / meşîet-i ezeliye

• Cenâb-ı Hakkın ezelî iradesi, dilemesi.

meşiet-i ilahiye / meşîet-i ilâhiye

• Cenâb-ı Hakkın irade ve dilemesi.

meşiet-i insaniye

• İnsanın dilemesi, iradesi.

meşiet-i rabbani / meşiet-i rabbânî

• Allah'ın dilemesi, iradesi.

meşiet-i rahman / meşiet-i rahmân

• Allah'ın iradesi, dilemesi.

meşiyyet

• İrade, arzu, istek.
• Yürüyüş, yürütme.

• İrâde, dileme, isteme.

mevcud-u harici / mevcûd-u hâricî / مَوْجُودُ خَارِج۪ي / mevcud-u hâricî / مَوْجُودِ خَارِجِي

• Allahın irâde ve kudretiyle var olan.

• Allahın irâde ve kudretiyle var olan.

mevcudat-ı hāriciye / mevcûdât-ı hāriciye / مَوْجُودَاتِ خَارِجِيَه

• Allah'ın kudret ve iradesiyle var olanlar.

meyl-i tabi'i / meyl-i tabî'î

• İç güdü. İnsanın irâdesi dışında, yaratılıştan olan meyl, bedenin istemesi.

mizan-ı kasti / mizan-ı kastî

• İstek ve irade dahilinde bir ölçü, denge.

muaviye

• (Mi: 603 - 682) Sahabe-i Kiramdan olup Şam'da yirmi seneden ziyade valilik yaptı, sonra hilâfetini ilân etti. Yirmi sene de halifelik yaptı. Resul-i Ekrem Aleyhissalâtu Vesselâmın kayın biraderi ve vahiy kâtibi idi. Beni Ümeyye sülalesinden olan bu zattan itibaren İslâm Devletine, Emevi Devleti denm

mucib-i bizzat / mûcib-i bizzat

• Her şeyi yapmaya bizzat mecbur olan, Cenâb-ı Hakkın iradesini inkâr eden felsefî görüş.

• İradesiyle değil de varlığı icabı herşeyi yapmaya mecbur olan.

muhtar

• Kendi iradesiyle hareket edebilen.

muhtariyet

• Muhtarlık. Kendi kendine hareket edebilme. İhtiyar ve iradesi kendi elinde olma.

murad

• İrade edilen, istenen.

murad-ı ilahi / murâd-ı ilâhî

• Allahü teâlânın murâdı; irâde buyurduğu, emrettiği.

mürid / mürîd / مُرِيدْ

• İrade eden, istiyen.
• Tarikata girmiş olan. Şeyhin veya mürşidin şakirdi, talebesi.

• İrade eden, isteyen, Allah.

• Ezelden irade eden (Allah).

müridane / mürîdane

• İrade ederek, isteyerek.

mütevekkil / متوكل

• Tevekkül eden her işini Tanrı'nın iradesine bırakan. (Arapça)

namus

• Irz, iffet, edeb, hayâ.
• Şeriat.
• Melâike.
• İrade-i İlâhiyenin tecellisi.
• Nizam.
• Emniyet ve istikamet gibi faziletlerin muhassalası olan pek kıymetli haslet.
• Bir kimsenin mahrem, gizli esrarı olup işleri ve hallerinin iç yüzüne vakıf ve muttali ki

nefs-i levvame

• Kötülüğü işledikten sonra fenâlığını hatırlayarak insanı rahatsız eden pişmanlık hâli ve vicdan rahatsızlığı.
• İnsanın, kendine ait kötülük ve günahını görüp fenalığını bilen ve hayra meyleden iradesi.

nefs-i mutmainne

• İyiliği kötülükten ayırt ettirerek insanlık vazifesini tanıttıran ve vicdanına rahatlık veren hâl. İnsanı Allah'a yaklaştıran hâl. Günaha meyleden kötü sıfatlardan temizlenmiş ve güzel ahlâk ile muttasıf olarak kurb-u İlâhiye itmi'nan ve istikrar kazanmış olan insan iradesi. Nefsin, Allah'ın emirler

nur-i kasd

• Kasd ve irâdenin nuru. Kasd ve iradeden gelen parlaklık. Bir istek ve kasıtla yapıldığına âit alâmet ışığı.

rahman

• Bütün yaratıklara rızıklarını veren, her an bütün mahlukat hakkında hayır ve rahmet irade buyuran, bütün mahlukatına sayısız nimetler veren. Nizam ve adâlet sâhibi. (Allah)

reşahat-ı ihtiyar / reşahât-ı ihtiyar

• İşin en iyi seçimle yapıldığını gösteren sızıntılar.
• İrade ve dileme sızıntıları.

reşahat-i ihtiyar

• İstekle yapılma alâmetleri. İhtiyar sızıntısı, yâni bir irade ve tercih ile yapıldığını gösteren alâmetler.

sahibü'n-nur ve'l-azm ve'l-irade ve'l-irşad

• Nurun, azmin, iradenin ve doğrulara ulaştırıcı irşadın sahibi.

şeriat-ı fıtriye

• Cenab-ı Hakk'ın kâinatta vaz'ettiği fıtrî kanunlar. Âlemin harekât ve sükûnetini tanzim eden ve Allahın irade sıfatından gelen kanunlar.

şeriat-ı iradiye

• Allah'ın iradesiyle oluşan şeriat, tabiat kanunları.

seyl-i şuunat / seyl-i şuunât

• İcraat-ı Rabbaniyenin dâima görünmesi ve hakiki müessir olan Allah'ın (C.C.) iradesiyle devamlı olan, cereyan eden her çeşit hâdiseler. Hâdiseler akıntısı, seli.

sıfat-ı irade / sıfat-ı irâde / صِفَتِ اِرَادَه

• Cenâb-ı Hakkın irade sıfatı.

• Allahın herşeyi kuşatan irâde sıfatı.

sıfat-ı sübutiye / sıfât-ı sübutiye

• Cenab-ı Hakk'ın sıfatları: Hayat, İlim, Sem', Basar, İrade, Kudret, Kelâm, Tekvin sıfatları. Bunlara "Sıfât-ı semaniye" de denir.

sinema-i rabbaniye / sinema-i rabbâniye

• Rabbâni sinema; Cenâb-ı Hakkın tedbir ve irâdesiyle, bütün faaliyetlerinin âdeta sinema perdeleri ve levhaları gibi gösterildiği âlem.

su'-i ihtiyar / sû'-i ihtiyâr / سُوءِ اِخْتِيَارْ

• (İrâdesiyle) kötüyü tercîh etme.

su-i ihtiyar / sû-i ihtiyar

• İradenin kötüye kullanımı.

• İradeyi kötüye kullanma.

suiihtiyar / sûiihtiyar

• İradenin kötü yönde kullanımı.

şümul-ü iradet

• Allah'ın herşeyi kaplayan iradesi.

tecelli-i kudret ve irade / tecellî-i kudret ve irade

• Allah'ın irade ve kudretinin tecellîsi, yansıması.

teslim

• Kendini, başkasının irâdesine terketme (bırakma), onun emrine uyma, boyun eğme, itâat etme.

teslimiyet

• Bağlılık, kendini Allah'ın iradesine bırakma.

• Kendini Allah'a veya başka birinin iradesine terketmek, boyun eğmek.

tevfik / tevfîk

• İnsan iradesiyle ilâhî iradenin birbirine uygunluğu.

tıbb

• Tabiblik, doktorluk.
• Her şeyi gereği gibi bilmek.
• Rıfk. Suhulet.
• İrade.
• Hastayı ilâçlarla tedaviye çalışmak.
• Şan.
• Şehvet.

vali / vâlî

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Her şeyin mâliki (sâhibi), yaratıcısı, bütün işler tasarrufunda olan, her şey O'nun irâdesi, hükmü ile olan.

vasf-ı irade

• İrade sıfatı.

vücud-u harici / vücûd-u hâricî / وُجُودُ خَارِج۪ي

• Allahın irâde ve kudretiyle varlığa çıkma.

yed-i ihtiyar

• İrâde eli.