aliyye / âliyye

• Âlete mensup. Âletle alâkalı.
• (Çoğulu: Alâyâ) Yemin etmek.

arz-ı belde ta'yini

• Ast: Herhangi bir bölgede kutup yıldızı veya diğer yıldızlarla astronomik hesaplar yapmak suretiyle o yerin arzını tayin etmek.

azime

• (Çoğulu: Azâim) Büyük iş, fevkalâde ve çok mühim iş.
• Tılsım, efsun, sihir.
• Sebat. Verilmiş olan kararda kat'ilik.
• Kasdetmek, yemin etmek.

belbele

• (Çoğulu: Belâbil) Vesvese vermek, gamkin etmek, kuruntu vermek.

belka'

• Tenha çöl. Harap ve boş yer.
• Yazı.
• Yalan yere yemin etmek.
• Su, süt gibi boğaz ıslatan şeyler.
• Bir hurma cinsi.

bülkut

• (Çoğulu: Belâki) Bir hurma cinsi.
• Ot ve su olmayan harap ve boş yer.
• Yalan yere yemin etmek.

conta

• Birbirinin üzerine kapanan iki madeni parça arasında, açıklık kalmamasını te'min etmek için konulan karton, kösele, lâstik vs. şey.

elve

• Yemin etmek, kasem.

etrika

• (Tekili: Tarik) Tarikler, yollar, caddeler.
• Sebepler, vesileler, vasıtalar.
• Maişeti te'min etmek için tutulan meslekler, geçinmek için yapılan işler.

farz

• Bir kimseyi bir vazifeye tayin etmek veya maaş bağlamak. Bir kimsenin kendi nefsine âid iken başkasına hibe ettiği muayyen bir şey. (Bunun zıddı "karz"dır.)
• Takdir veya beyan eylemek.
• Bir şeyi delmek, gedik açmak.
• Bir dâvaya mevzu ve rükün kılınan husus.
• Addet

fedk

• Atmak.
• Tezyin etmek, süslemek.

fes'e

• Sâkin olmak, sâkin etmek.

gamus yemini / gamûs yemîni

• Geçmişteki bir hâdise için, bile bile yalan söyleyerek, yemîn etmek.

half

• Yemin etmek. Andiçmek. Kasem etmek.

• Yemin etmek.

half etmek

• Yemin etmek.

halif

• Yemin etmek.

hars

• Tahmin etmek.
• Yalan söylemek.
• Acıkmak.

havagazı

• Isı veya ışık temin etmek maksadıyla yakılarak kullanılan bir gaz. (Türkçe)

hazr

• Bir şeyi takdir ve tahmin etmek, nazar ile tahmin etmek.
• Çehresini ekşitip çirkin olmak.

hevr

• Birisini itham etmek, töhmet. Zan. Takdir ve tahmin etmek.
• Binayı yıkmak, yıkılmak.
• Sulu, ağaçlı yer.
• Koyun sürüsü.

idna'

• Yakın etmek, yaklaştırmak.

ifraz

• Vazifeye tayin etmek.
• Farzedip vermek.

igna'

• Ganileştirmek. Zengin etmek.
• Kifâyet edip bir şeyin yerini tutmak.

ihlaf

• Yemin vermek. Yemin etmek.
• Yok etmek. Telef etmek.

ihtimal / ihtimâl / احتمال

• Olasılık. (Arapça)
• Yüklenme. (Arapça)
• Belki. (Arapça)
• İhtimal vermek: Sanmak, tahmin etmek. (Arapça)

ila / îlâ

• Yemin etmek.
• Erkeğin, bir müddet karısına yaklaşmaması. için yemin etmesi.
• Sıkıntı ve derde uğrama.

imhar

• Hâtun için mehr tayin etmek. Evleneceği kız veya kadın için mehr tayin etmek.

intifa'

• Fayda te'min etmek. Menfaatlanmak.

istihlaf

• Halef bırakmak. Birisini kendi yerine geçirmek. Kendi yerine başkasını tayin etmek. Kuyudan su çekmek.

istinbat / istinbât

• Bir iş veya sözden gizli bir anlam çıkarmak, tahmin etmek.

izafe

• Bir şeyi bir kimseye veya bir şeye nisbet etmek, yakın etmek. İsnâd etmek. Katmak, katıştırmak.
• Bir şey üzerine meylettirmek, havale olmak, bağlanmak.
• Mal etmek.
• Gr: İki isimden meydana gelen bağlılık tamlaması.

izafet

• Bir şeyi bir kimseye veya bir şeye nisbet etmek, yakın etmek. İsnâd etmek. Katmak, katıştırmak.
• Bir şey üzerine meylettirmek, havale olmak, bağlanmak.
• Mal etmek.
• Gr: İki isimden meydana gelen bağlılık tamlaması.

izlaf

• Yakın etmek. Toplamak, cem' etmek.

kimya-yı saadet

• Rezaletlerden sakınıp nefsi tehzib ve tezkiye ve faziletleri kazanmak sureti ile nefsi tahliye etmek, süslemek, tezyin etmek.
• İmâm-ı Gazalinin bir eserinin ismi.

kisve

• Giyecek. Nafaka vermekle vazîfeli kimsenin bakmakla mükellef bulunduğu kimselere te'min etmekle yükümlü olduğu giyecek.

kruvazör

• Daha ziyade toplarla mücehhez açık denizlerde emniyeti te'min etmek ve konvoyları korumakla vazifeli süratli harp gemisi. (Fransızca)

mülakane

• Telkin etmek.

mutamene

• Teskin etmek, sâkinleştirmek.

nak'

• (Çoğulu: Nuk'-Enku) Su saklayacak yer.
• Kuyu içinde olan su.
• Deve kuşu avazı.
• Feryâd etmek, bağırıp çağırmak.
• Susuzluğu teskin etmek, susuzluğu gidermek.
• Sıcak suda haşlama.
• İlâç olarak çıkarılan su.
• Suda ıslanma.
• Toz.

nakş

• Bir şeyi çeşitli renklerle boyamak.
• Resim.
• Tezyin etmek.
• Bedene batmış dikeni çıkarmak.
• Bir şeyin esasını araştırmak.
• Yaymak.
• Suda ıslanmış hurma.
• İpekle, sırma ile işleme.
• Mc: Hile.

nasbetmek

• Kelimenin son harfinin harekesini diye okutmak.
• Tâyin etmek.

nefl

• Sevab için yapılan ibâdet. Emredilmemiş, farz veya vâcib olmadan yapılan ibadet. Nâfile.
• Birisine ganimet malı veya atiyye, ihsan vermek.
• Yemin etmek.

refv

• Sabretmek.
• Korkudan emin etmek.
• Islah etmek, düzeltmek.

ta'rib

• Bir kimseden söz nakletmek.
• Çirkin etmek.
• Arabî olmayan kelimeyi arabi lügatına nakletmek.

tadri'

• Yakın etmek, yaklaştırmak.

tagniye

• (Gınâ. dan) Birini zengin etmek.

tahaddüs

• Bilmediği ve duymadığı ihbar ve havadisi idrak eylemek. Zan ve tahmin etmek.
• Sür'atle idrak etmek.

tahaddüs-ü visal / tahaddüs-ü visâl

• Kavuşmayı idrak etmek, tahmin etmek.

tahbir

• Tahsin etmek, tezyin etmek. Güzelleştirmek, süslemek.

tahdid

• Hudutlandırmak. Sınırlamak. Sınırı belli etmek.
• Tarif etmek.
• Bir şeyi kasdetmek.
• Keskin etmek. Bilemek.

tahılle

• Gerçek yere yemin etmek.
• Yeminden kurtulmak için verilen keffaret.

tahkim

• Hakem tayin etmek. Hâkim nasbeylemek.
• Kuvvetlendirme. Sağlamlaştırmak, kavileştirmek.
• Birisini fesattan men'eylemek.
• Mahkemede hasmın dâvalarının açıkça belli olması için hâkimi değiştirmek.

tahlil

• (Hall. den) Sirkeleştirme. Ekşitme.
• Dişlerini hilâllamak. Gerçek yere yemin etmek.
• Açmak.

takyin

• Tezyin etmek, süslemek.

tarih

• Hâdiseye vakit tayin etmek.
• Vak'anın vukuuna tayin olunan vakit. Zaman tesbiti.
• Geçen hâdiseleri kaydetmekten hâsıl olan ilim.
• Vak'anın vukuuna vakit tayin eden söz ve makam.
• Memlekette vâki olan hâdiseleri zamana nazaran tertip ve sırasıyla zikir ve beyan ede

tatbik

• Yakıştırmak. Yerine getirmek.
• Karşılaştırmak.
• Bir kaide, kanun veya emri yerine getirmek. Kıyas ve tahmin etmek.
• Benzetme, uydurma.

• Yakıştırmak. Yerine getirmek. Bir kanun hükmünü, kaide veya emri yerine getirmek. Kıyas ve tahmin etmek.

tatmin

• İkna etmek. Kandırmak.
• İnsanın kalbini emin etmek. Rahatlandırmak.

tatrir

• Keskin etmek, keskinleştirmek.

tazmin / tazmîn / تضمين

• Zarar ödeme, tazminat verme, zarar karşılama. (Arapça)
• Bir başka şaire ait beyti sahibinin adını da bildirerek kendi şiirinde kullanma. (Arapça)
• Tazmîn edilmek: Tazminat verilmek, zarar karşılanmak. (Arapça)
• Tazmîn etmek:
• (Arapça)

tebyin / tebyîn

• Tebyîn etmek: Açıklığa kavuşturmak.

tedfin / tedfîn / تدفين

• Gömme. (Arapça)
• Tedfîn edilmek: Gömülmek. (Arapça)
• Tedfîn etmek: Gömmek. (Arapça)

tedvim

• Teskin etmek, sâkinleştirmek.
• Kuşun, uçarken dönüp deverân etmesi.
• Dili ağızda döndürmek.
• Tatmak.

teelli

• Yemin etmek.

tefe'ül

• Fal açmak, bazı olayları uğurlu saymak, olacak şeyleri tahmin etmek.

• Fal açmak.
• Bazı hâdiseleri, tevafukları uğurlu saymak. Meselâ: Bir kitabı rast gele açarak ilk tevafuk eden yeri okuyup ona dikkat ederek onu uğurlu ve esas bir ders sayma gibi.
• Olacak şeyi tahmin etmek. (Zıddı: Teşe'üm)

tehdin

• Çocuğu güzel sözlerle susturup avutma. Yalandan yüze gülüp medhetme.
• Teskin etmek.

tel'in / tel'în / تلعين

• Lanetleme. (Arapça)
• Tel'în edilmek: Lanetlenmek. (Arapça)
• Tel'în etmek: Lanetlemek. (Arapça)

telkif

• Telkin etmek.

temin / temîn / تأمين

• Gerçekleştirme, sağlama. (Arapça)
• Gerçekleştirilme, sağlanma. (Arapça)
• Emin kılma, güvence verme. (Arapça)
• Temîn edilmek: (Arapça)
• Sağlanmak, gerçekleştirilmek. (Arapça)
• Güvenci verilmek, emin kılınmak. (Arapça)
• Temîn etmek:(Arapça)

terşih

• (Çoğulu: Terşihât) Süzme, sızdırma.
• Besleyip eğitme, terbiye etme.
• Edb: Sözü özlü söyleme.
• Tezyin etmek, süslemek.

teskin / teskîn / تسكين

• Yatıştırma, sakinleştirme. (Arapça)
• Teskîn etmek: Yatıştırmak, sakinleştirmek. (Arapça)
• Teskîn olmak: Yatışmak, sakinleşmek. (Arapça)

teşvif

• Tezyin etmek, süslemek.
• Haberli olmak, anlamak, muttali olmak.
• Bakmak, nazar etmek.

tesvil

• (Çoğulu: Tesvilât) Kötü bir şeyi güzel göstererek aldatma.
• Tezyin etmek, süslemek.

tevkil

• Kendine birisini vekil etmek. Vekil tâyin etmek.

tevkit

• Vakit tayin etmek. Vakitlendirmek.

tezvik

• Süslemek, tezyin etmek.

vakz

• Galebe etmek.
• Şiddetle vurup ölmeye yakın etmek.

yemin-i gamus / yemîn-i gâmûs

• Günâha ve Cehennem'e sokan yemin. Geçmişteki bir şey için, bile bile yalan söyleyerek, yemin etmek.

yemin-i lağv / yemîn-i lağv

• Boş yere yemîn. Geçmiş bir şey için zan ile yanlış yemîn etmek. Bunda günah ve keffâret yoktur.