ilaca - Osmanlıca Türkçe Sözlük, lügât, لغت

Eksik. Gedik. Gizlenmesi lâzım gelen şey. Dinen örtülmesi vâcib olan âzâ, ud yeri. Utanılacak ve hayâ edilecek şey. Erkeklerde göbek ile diz kapağı arasındaki kısım.
Kadın. Zevce. Nikâhlı.
Gece uykuya yatacağı vakit ve seherden evvel uykudan kalkılacak saate de şeriat örfünde

ayb

Kusur ve utanılacak şey.

Ayıp, utanılacak kusur.

batıl satış / bâtıl satış

Sahîh olmayan, yâni dînen bulunması lâzım gelen şartların hepsi veya bir kısmı bulunmayan satış, alış-veriş. Satılacak malın mütekavvim olması (kullanılmasına dînen izin verilmesi, kıymetli ve kullanılabilir olması) bu şartlardandır. Buna göre; domuz, içki ve denizdeki balık mütekavvim değildir.

bedel-i nüzul / bedel-i nüzûl

Tar: Osmanlı İmparatorluğu devrinde askerlerin bir yere konaklamasında yapılacak olan masraflar için alınan vergi.

betkiş

Atılacak okların içine konulup omuza asılan mahfaza. Ok mahfazası, okluk. (Farsça)

Bolşevik

Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça "çoğunluk" anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.
Kongreden sonra iki taraf arasında birleşme girişimleri olsa da birleşme gerçekleşmeyecek ve 1912 yılında kesin ayrım yaşanacaktır. Bolşevikler Ekim Devrimi ile iktidarı alacaklar ve Sovyetler Birliği’ni kuracaklardır. Lenin ve Martov yandaşları kongredeki durumlarına göre Rusça “bolshinstvo” (çoğunluk) ve “menshinstvo” (azınlık) olarak adlandırılırlar. Kongredeki delegeler sürekli olarak saf değiştirdikleri için birleşim başarısız olacak ve parti fiilen ikiye bölünecektir.

Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça "çoğunluk" anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.
Kongreden sonra iki taraf arasında birleşme girişimleri olsa da birleşme gerçekleşmeyecek ve 1912 yılında kesin ayrım yaşanacaktır. Bolşevikler Ekim Devrimi ile iktidarı alacaklar ve Sovyetler Birliği’ni kuracaklardır. Lenin ve Martov yandaşları kongredeki durumlarına göre Rusça “bolshinstvo” (çoğunluk) ve “menshinstvo” (azınlık) olarak adlandırılırlar. Kongredeki delegeler sürekli olarak saf değiştirdikleri için birleşim başarısız olacak ve parti fiilen ikiye bölünecektir.

bolşeviklik

Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.
Kongreden sonra iki taraf arasında birleşme girişimleri olsa da birleşme gerçekleşmeyecek ve 1912 yılında kesin ayrım yaşanacaktır. Bolşevikler Ekim Devrimi ile iktidarı alacaklar ve Sovyetler Birliği'ni kuracaklardır.

bücr

Şaşılacak, taaccüb edilecek şey.
Şer, kötü, iyi olmayan.

bülaceb / بوالعجب

Şaşılacak şey. (Arapça)

ca-yi penah / câ-yi penah

Sığınılacak yer.

ca-yı taaccüp / câ-yı taaccüp

Şaşılacak ve hayret edilecek şey.

cebban

Sahrâ. Bayram namazını kılacak yer.
Mezarlık.

cem'iyyetgah / cem'iyyetgâh

Toplantı yeri, toplanılacak yer. (Farsça)

cem-i mükesser

Gr: Cemi yapılacağı zaman müfredinin şekli bozularak yapılan cemi. Kaide dışı yapılan, kaideye uymadan yapılan cemi. Kitab; kütüb, gibi.

dar-ül aman / dâr-ül amân

Sığınılacak, korunulacak yer.

debbağhane

Hayvan derilerinin kullanılacak duruma getirilme işleminin yapıldığı yer.

dehşet

Korkup kaçılacak şey. Ürkmek, şaşmak. Korku ve telâş içinde olmak.

devai / devaî

(Devâiye) İlâç cinsinden. İlâca âit ve müteallik. Devaya dâir.

divan-ı ahkam-ı adliye / divan-ı ahkâm-ı adliye

Huk: Kanunlara göre, bakılacak dâvalarla ilgilenmek üzere 1284 yılında kurulan ilk nizâmiye mahkemesi.

eacib / eâcib

(Tekili: U'cube) Çok tuhaf ve acaib, şaşılacak şeyler.

eacib-i dehr / eâcib-i dehr

Dünyanın ve zamanın çok şaşılacak yerleri, şeyleri.

ebter

Kuyruğu kesik hayvan.
Sonunda oğlu ve kızı kalmayan insan.
Ölümünden sonra adı hatırlanıp anılacak hayrı ve ihsanı kalmayan kişi.
Eksik, tamamlanmamış.

edeb

Güzel hallere ve huylara sâhib olma ve utanılacak hareketlerden sakınma, her hususta haddini bilip, sınırı gözetme hâli.
Namazda müstehab ve mendup olan şeyler.

Terbiye. Kavlen, fiilen insanlara lütuf ile muamele etmek. Güzel ahlâk. Usluluk. Hayâ.
Ist: Sünnet-i Resul'e (A.S.M.) uygun hareket etmek.
Utanılacak şeylerden insanı koruyan meleke; kuvve-i râsiha-i nefsiye.
Edebiyat ve ondan bahseden ilim. (Kur'anın edebi ise: Öyle

efid

(Eftid) : Medhedici, öven, sena eden. (Farsça)
Hayret edilecek, şaşılacak, taaccüb edilecek şey. (Farsça)

ehl-i sünnet

Îtikâdda (inanılacak şeylerde) ve yapılacak işlerde Peygamber efendimizin ve O'nun Eshâbının (arkadaşlarının) ve sonra gelen müctehid İslâm âlimlerinin yolunda bulunan müslümanlar, sünnîler.

eksantrik

Lât. Merkezden uzakta kurulmuş.
Mat: İç içe olduğu hâlde merkezleri ayrı olan daireler.
Müstesna, taaccüb edilip şaşılacak, hayret verici.

el-aceb

Acayip, Şaşılacak şey. Tuhaf şey.

elfaz-ı garibe / elfâz-ı garîbe

Şaşılacak, tuhaf sözler.

erkah

(Tekili: Rükh) Rükhler, sığınılacak yerler, sığınaklar, siperler.

evagi

(Tekili: Agıye) Bahçe, tarla ve bostanları sulamak için açılan arklar, su akıtılacak yerler.

evzar

(Tekili: Vizr) Ağırlıklar. Yükler.
Mc: Günahlar.
(Vezer) Kal'alar, kaleler, hisarlar, sığınılacak yerler.
Üstünlükler, galebeler.
Dağlar.

fabrika-i acibe

Hayret verici, şaşılacak fabrika.

fakih / fakîh

Fıkıh âlimi. Dînin amelî (yapılacak işlerle ilgili) hükümlerinde mütehassıs âlim. Çoğulu fukahâdır.
Müctehid. Kur'ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde açıkca bildirilmemiş olan hükümleri, açık ve geniş olarak bildirilenlere benzeterek meydana çıkarabilen derin âlim. İctihâd derecesine

fakir

Aslî (temel) ihtiyâçlarından başka nisâb miktârı (dînen zengin sayılacak kadar) malı olmayan.
Tasavvufta fakir: Derviş. Her zaman her işte yalnız Allahü teâlâya muhtaç olduğunu bilen, bütün ihtiyaçlarını hep Allahü teâlâya arz eden.

feraiz / ferâiz

Bir kimse vefât edince, bıraktığı malın kimlere verileceğini ve nasıl dağıtılacağını öğreten ilim, mîrâs hukûku.
Farzlar. Farîzanın çokluk şekli.

garaibat

(Tekili: Garâib) Garib ve şaşılacak şeyler. Alışılmadık, tuhaf ve acaib nesneler.

garaip / garâip

Şaşılacak şeyler.

gibet / gîbet

Bir kimsenin, yüzüne karşı söylendiği zaman hoşlanmayacağı, kalbinin kırılacağı bir sözünü, hâlini veya hareketini, arkasından, bulunmadığı yerde söylemek, hareketiyle göstermek veya îmâ etmek. Dedi-kodu.

hadisat-ı acibe / hâdisât-ı acîbe

Şaşılacak, garib olaylar.

halet-i ihtizar

Can çekişme hali, sakınılacak hal.

hanbeli mezhebi / hanbelî mezhebi

Ehl-i sünnetin amelde (yapılacak işlerde)ki dört hak mezhebinden biri.

hanefi mezhebi / hanefî mezhebi

Ehl-i sünnetin amelde (yapılacak işlerde)ki dört mezhebinden biri.

harikat / hârikat

(Tekili: Hârika) Şaşılacak şeyler, hârikalar. İnsanda hayret uyandıran şeyler.

harikulade / hârikulâde

Olağanüstü. İnsan gücünün üzerinde, insanı hayrette bırakan âdet dışı şaşılacak iş.

haşir meydanı

Öldükten sonra yeniden diriltilip Allah'ın huzurunda toplanılacak yer, meydan.

haşirdeki mizan

Haşir meydanındaki amelleri tartan terazi; insanın öldükten sonra âhirette diriltilerek Allah'ın huzurunda toplanmasının ardından günah ve sevapların tartılacağı İlâhî terazi.

havz

Suya girme.
Sakınılacak işe girişmek.
Başlamak.

hırz

Melce'. Sığınılacak yer.
Tılsım. Cenab-ı Hakk'ın muhafaza etmesine dair yazılı duâ.
Fık: Bir malın âdet üzere muhafazasına mahsus yer.
Muhafaza etmek.

humre

(Çoğulu: Humur) Küçük seccade.
Namaz kılacak yer.
Küçük hasır parçası.
Güzelleşmek için kadınların yüzlerine sürdükleri şey.

i'tikad / i'tikâd

Peygamber efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem), Allahü teâlâ tarafından, bildirdikleri şeylerin hepsine inanma veya inanılacak şeyler.

i'tikadda mezheb / i'tikâdda mezheb

Îmân edilecek, inanılacak husûslarda tâbi olunan, uyulan yol.

ilahiyyat / ilâhiyyât

İnanılacak şeylerden bahseden kelâm ilminin; Allahü teâlânın varlığı, zâtı, sıfatları ve fiillerinden (işlerinden) bahseden bölümü.

ilm-i usul

Bir işin nasıl yapılacağının yöntemini gösteren ilim, metodoloji, yöntembilim.

ilticagah / ilticagâh

Sığınılacak yer. Sığınacak şey. Sığınak. (Farsça)

karavana

Kışla, okul, hastane gibi kurumlarda dağıtılacak yemeğin konulduğu kap.

karur

Duş yapılacak soğuk su.

kenef

(Çoğulu: Eknâf) Yön, taraf.
Sığınılacak yer. Korunulacak mekân.
Tuvâlet, helâ, ayakyolu.

kımat

Örtü, sargı. Sarılacak bez. Beşik bağırdağı.
Keserken koyunun ayağını bağlamada kullanılan ip.

kitabet / kitâbet

Kâtiblik, yazıcılık, yazı yazma ilmi.
Güzel yazı ve güzel ifâde için lâzım olan yazı yazma usûl ve kâideleri.
Kölenin belirli bir ücreti ödemek veya bildirilen şartları yerine getirmek karşılığında âzâd edileceğine (serbest bırakılacağına) dâir sâhibi ile yaptığı akid, sözleşme.

levha

Üzerinde yazı veya resim bulunan, duvara asılacak kâğıt.
Bir sayfanın üzerindeki kalın yazı.

levha-i temaşa / levha-i temâşâ

Bakılacak, seyredilecek tablo.

lihaf

(Çoğulu: Lühuf) Örtünecek ve sarınılacak şey.
Yorgan. Sargı.
Kabuk, zar.

ma'dil

Sapılacak yer. Ma'dul.

maab

Ayıp, eksiklik.
Ayıp şey, utanılacak nesne, ayıp yeri.

maad

Dönüp gidilecek yer.
Ahiret.
Dönüş, geri gidiş.
Dünya'dan sonraki hayat.
Gaye, amaç, ulaşılacak yer.

maatıf

(Tekili: Ma'tıf ve Mı'taf) Gözlenilecek veya bakılacak yerler.

madalya

İtl. Büyük işlerde muvaffak olanlara veya büyük fedakârlık ve kahramanlık gösterenlere hediye ve hatıra olarak verilen ve çok defa yuvarlak biçimde, göğüse takılacak şekilde olan kıymetli madeni parça.

magasil

(Tekili: Magsel ve Magsil) Gusülhâneler, yıkanılacak yerler.

mahazir

(Tekili: Mahzur) Korkulacak ve sakınılacak şeyler. Maniler, engeller.

mahfil

(Çoğulu: Mahâfil) Toplanılacak yer. Toplantı ve görüşme yeri.
Büyük câmilerde eskiden pâdişahlara veya müezzinlere ayrılmış olan etrâfı parmaklıklarla çevrilmiş yüksekçe yer.

mahkeme-i kübra

Öldükten sonra, âhiretteki ve Allah (C.C.) huzurundaki mahkeme. Bütün insanların muhakemesinin huzur-u İlâhiyede yapılacağı yer.

mahrec

Dışarı çıkacak, çıkılacak kapı.
Ağızdan harflerin çıktığı yer.

mahrek

(Mahrak) Yakılacak yer. Bir şeyin yandığı yer.

mahrukat

Yakılacak madde. Yanan şeyler.

mahrukàt / mahrûkàt

Odun kömür gibi yakılacak şeyler.

mahşer

Haşr olunacak, toplanılacak yer. Kıyâmet gününde bütün mahlûkâtın (bütün canlıların) yeniden dirildikten sonra hesap için toplanacakları yer. Arasat Meydanı, Mevkıf.

mahzur

Sakınılacak, korkulacak şey, engel, sakınca.

makil / makîl

Öğle uykusuna yatılacak yer. Kaylule yeri. Rahat edecek yer. Kuşluk uykusu.

maksim

(Çoğulu: Makasim) Taksim edilecek, dağıtılacak yer.
Suyun kollara ayrılma yeri. Masluk, savak.

mas'ad

(Çoğulu: Masâid) Yukarı çıkılacak yer. Suud yeri.

masir / masîr

(Çoğulu: Masâyi) (Sayruret. den) Sürüp giden.
Karargâh.
Suyun aktığı yer.
Rücu etmek, dönüp gitmek.
Dönüp varılacak yer.

mataf

(Çoğulu: Matâif) (Tavâf. dan) Tavâf edilecek, etrâfı ziyaret edilip dolaşılacak yer.

mataif

(Tekili: Matâf) (Tavaf. dan) Tavaf edilecek, etrâfı ziyaret edilip dolaşılacak yerler.

maun / mâun

Malın zekatı.
Kendisinden faydalanılacak şey, eve gerekli olan şeyler.

mazca'

(Madca) Yatılacak yer. Mezar, kabir.

me'cuc / me'cûc

Çok eski zamanlarda, bir duvar arkasında bırakılmış, kıyâmete yakın, yeryüzüne yayılacak olan Nûh aleyhisselâmın oğlu Yâfes'in soyundan gelecek olan kötü bir millet. Yüzleri yassı, gözleri küçük, kulakları çok büyük, boyları kısadır.

me'va

Mekân. Varılacak yer. Mesken.
Sığınacak yer.

meab

Dönülecek yer. Sığınılacak yer. Melce'.

mead / meâd

Varılacak yer, âhiret.

mearic

(Tekili: Mi'rac) Mi'raclar. Merdivenler. Çıkılacak yerler.

Çıkılacak yerler.

meclis

Oturulacak, toplanılacak yer.
Görüşülecek bir mes'ele için bir araya gelmiş insan topluluğu.
Devlet işlerini görüşmek üzere Millet Vekillerinin toplandıkları büyük bina.

mecma'

Toplanılacak yer. Kavuşulan yer.

mecma-ı aher / mecma-ı âher

Başka bir toplanma yeri, öldükten sonra âhirette toplanılacak olan mahşer yeri.

meferr

Kaçılacak yer.

mehdi / mehdî

Kıyâmete yakın geleceği, Peygamber efendimiz tarafından haber verilen ve İslâmiyet'i ve adâleti yeryüzüne hâkim kılacak olan mübârek zât.

mehreb

Sığınılacak yer.
Ürküp kaçma.

melaci'

(Tekili: Melce) İlticâ edilecek ve sığınılacak yerler.

melaz

Sığınılacak yer. Melce'.

melce' / مَلْجَأْ

Sığınılacak yer. Halas olacak, kurtulacak yer.

Sığınılacak yer.

melhed

Kabrin çukur açılacak yeri.

menfer

Geri kaçılacak yer. Nefret edilecek, sevilmeyecek yer.

menkab

(Çoğulu: Menâkıb) Dağ arasında olan yol.
Dar yol.
Güzel hareket ve fiil.
Delik açılacak yer.

merci / mercî

Başvurulacak, sığınılacak yer.

merci'

Merkez. Kaynak. Baş vurulacak yer. Müracaat edilecek yer. Dönülecek yer. Sığınılacak yer.
Söylenen sözün kendine fayda verdiği kimse.

merci-i hakiki / merci-i hakikî

Gerçek başvurulacak, sığınılacak yer.

merciiyet

Müracaat yeri olma; sığınılacak yer, makam hâlinde olma.

mertebe-i uzma-yı tevhid / mertebe-i uzmâ-yı tevhid

Tevhid hakikatlerine ulaşmada varılacak olan en büyük mertebe.

meşati / meşatî

(Tekili: Meştâ) Kışlıklar. Kış mevsiminde barınılacak yerler.

meşta

(Çoğulu: Meşâti) (Şitâ. dan) Kış mevsiminde barınılacak yer. Kışlık otlak, kışla.

meydan-ı haşir

Haşir meydanı; öldükten sonra âhirette tekrar diriltilip hesap vermek için toplanılacak olan meydan.

mezheb taklidi

Amelde yapılacak işlerde bir müctehidin ictihâdlarına, fetvâlarına tâbi olma. Mevcût dört hak mezhebden birini öğrenip, kabûllenip, onunla amel etme.
Dört mezhebden birine uyan kimsenin bir işi yapmada ihtiyâç veya zarûret (başka hiçbir çâre bulunmama) veya meşakkat (güçlük) bulundu

mişvar

Tarz, tavır, gidiş, gidişât.
Gümeçten bal peteği sağılan âlet.
Davar satılacak yer.

mu'cibe

Taaccüb edilecek, şaşılacak şey.

mukallid

Amelde, yapılacak işlerle ilgili konularda müctehid denilen derin âlime tâbi olan, uyan kimse.
İnanılacak şeylerin delillerini araştırmadan, anlamadan, sâdece anasından babasından duyarak îmân eden.
Fıkıh âlimlerinin yedinci derecesinde bulunan âlim.

mülteca

(Lec'. den) Sığınılacak ve iltica edilecek yer. Melce'.

murabata

Düşmanla karşılaşılacak yerlerde gözetip sebatla nöbet beklemek.
Mülâzemet etmek.
Bağlamak.

murabıt

Kalbini Allah'a bağlayan.
Düşmanla karşılaşılacak yerlerde gözetip nöbet bekleyen.

müsennede

Arka yastığı, arkaya dayanılacak yer.

müsta'ceb

Şaşılacak olan.

mütehayyer

Hayrette kalınan şey, şaşılacak şey.

Şaşılacak.

nazargah / nazargâh

Bakılacak yer.

nişimengah / nişimengâh

Durak, yurt. Toplanılacak yer. (Farsça)

özr sahibi / özr sâhibi

Bir namaz vakti içinde yâni namaz vaktinin başından sonuna kadar, abdest alıp yalnız farzı kılacak kadar bir zaman, abdestli kalamayan yâni idrâr ve başka akıntılar gibi abdesti bozan şeylerden biri kendisinde devamlı mevcûd olup durduramayan kimse. İstihâzalı olan.

plan

Yapı, makine, bina...gibi yapılacak şeylerin ayrı ayrı parçalarını kâğıt üzerinde gösteren çizgilerin hepsi. (Fransızca)

program

Yapılacak işler için önceden hazırlanmış tasarı. Plân. (Fransızca)

rakim

Yazılmış nesne. Yazı yazılacak levha.
Ashab-ı Kehf'in mağarasının bulunduğu dağ; veya bazılarınca mağaranın bulunduğu dere; veya Ashab-ı Kehf'in başka bir ismi.
Ashab-ı Kehf'in isim ve kıssalarının yazılı bulunduğu kitabe.

rezail / rezâil

(Tekili: Rezile) Utanılacak çok fena işler, alçakça hareketler.

Rezillikler, utanılacak şeyler.

rezalet / rezâlet

Utanç verici şey. Utanılacak hal.
Alçaklık, rezillik.
Maskaralık.
Arsızlık.

Utanılacak hâl ve iş.

şayan-ı hayret

Şaşmağa değer. Hayret edip şaşılacak şey.

secdegah / secdegâh

Namaz kılınıp secde edilecek yer. İbadet yapılacak yer. (Farsça)

Namaz kılınıp secde edilecek yer, ibadet yapılacak yer.

sedd-i rasin-i istinad / sedd-i rasîn-i istinad

Dayanılacak çok sağlam ve sarsılmaz sed, engel.

şefi'

Şefaat eden.
Satılacak bir mal için satın almada üstünlük hakkı olan.

sened

Kuvvetli olabilecek söz.
Tapu.
Üzerine dayanılacak ve itimad edilecek şey. Mutemed. Melce'.
İki kişi veya çok kimseler arasındaki anlaşmayı tesbit eden ve karşılıklı imzalanan kâğıt, vesika.

şeni'

Kötü, fena, utanılacak ayıp.

şermende

Utanmış, mahcub. Utanılacak bir iş yapan. (Farsça)

sevab

Hayır. Hayırlı iş. Allah (C.C.) tarafından mükâfatlandırılacak doğruluk ve iyilik karşılığı. Allah'ın (C.C.) rızasını kazanmağa mahsus iyi amel.

Hayır, hayırlı iş, Allah tarafından mükâfatlandırılacak doğruluk ve iyilik karşılığı.

seyyid-ül-istiğfar / seyyid-ül-istiğfâr

Duâ ve istiğfârların başı. İstiğfâr duâlarının büyüğü. Allahü teâlâdan günâhın bağışlanmasını istemek için yapılacak duâların en üstünü, en kıymetlisi.

siper

Arkasına saklanılacak şey. Koruyan. (Farsça)
Mânia. Sığınak veya set arkası, duvar altı gibi kuytu yerler. (Farsça)
Okun, giderken kabzayı zedelememesi için sol elin üzerine konulan âlet. (Farsça)
Muharebede askerin kurşun ve gülleden korunması için toprak kazılarak açılan ve ön tarafına, çıkan (Farsça)

ta'miye

(Amâ. dan) Körletme. Kör etme.
Kapalı şekilde anlatmak.
Edb: Ebced hesabiyle düşürülen bir tarihin, hesabı doldurmak için çıkartılacak veya eklenecek sayılarını işaret etme.

taklid / taklîd

İnanılacak şeylerde düşünmeden, anlamadan, yalnız başkasından işiterek, görerek inanma, îmân etme.
Amelde yâni yapılacak işlerde delîlini araştırmadan bir müctehidin ictihâdlarına (mezhebine) uyma, bağlanma.
Kendi mezhebine göre yapmasında harâc (meşakkat) veya zarûret buluna

taklidi iman / taklîdî îmân

İnanılacak şeylerde düşünmeden anlamadan, yalnız başkasından işiterek inanma, îmân etme.

tavtie

Anlatılacak maksadı destekleyecek tarzda önceden bazı sözler söyleme.

tayy-i zeman / tayy-i zemân

Zamânın dürülmesi. Allahü teâlânın izniyle uzun zamanda yapılacak bir işi çok az zamanda yapma.

tekye

Zikir veya ders için toplanılan yer. (Farsça)
Dervişlerin meskeni ve mâbedi. (Farsça)
Yaslanılacak, dayanılacak şey. (Farsça)
İtimâd etmek, dayanmak. (Farsça)

tenbih

(Çoğulu: Tenbihât) Göz açtırmak.
Gafletten ikaz etmek. Faaliyetini arttırmak.
Sıkı emir vermek.
Bir işin yapılacağı hakkında yapılan nasihat.

teşkilat-ı esasiye / teşkilât-ı esasiye

Anayasa. Kanun-u esasî. Devletin temel kuruluş şeklini tayin eden ve teşrinin yani meclisin, hükümetin ve mahkemelerin salâhiyetleri nasıl kullanılacağını; vatandaşların umumi hak ve hürriyetlerini gösteren temel kanunlardır.