dall-bi'l-iktiza / dâll-bi'l-iktizâ

• İktiza ile delalet etme, sözün gereklilik yolu ile delâlet etmesi.

dall-i bi-l iktiza / dâll-i bi-l iktiza

• (Dâllibiliktiza) İktizası ile delâlet eden.
• Ist: Şer'an muhtacun ileyh olan bir lâzime delâlet eden lâfızdır. Başka bir tâbir ile; vaz'olunduğu mânadan mukaddem isbatına şer'an lüzum ve ihtiyaç mevcud olan bir medlule delâlet eden ibaredir. Meselâ: Bir kimse bir şahsa hitaben: "Evini

desatir-i hikmet

• Hikmet düsturları. Hikmet ve maslahatın iktiza ettirdiği kaideler.

hasbel icab

• (Hasb-el icâb) Durum icabı olarak, hâl ve durum iktiza ettiği için, durum dolayısıyla.

hasbel iktiza

• (Hasb-el iktizâ) İktiza ettiği için, gerektiğinden dolayı.

hey'atın feletatı / hey'atın feletâtı

• Birini taklit eden kimsenin taklitçiliğini gösterip ilân eden sürçmeleri, falsoları. Kemalât-ı ruhiye veya mükemmelliğin iktizası olan umum ahvaldeki fıtrîlik ve müvazeneyi o seviyede olmayanın sun'î taklitteki gayr-ı fıtrîliği.

hey'et-i temsiliye

• Temsil hey'eti.
• Tar: Erzurum Kongresinde Şarkî Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ismini alan cemiyetin nizamnamesi iktizasınca seçilen şahıslardan teşekkül etmiş olan hey'et. (6 Ağustos 1919)

ibretbahş

• İbret veren, ibreti iktiza eden. (Farsça)

iktiza / iktizâ / اقتضا

• Gerekme. (Arapça)
• İhtiyaç. (Arapça)
• İktizâ etmek: Gerekmek. (Arapça)

illet-i tamme / illet-i tâmme

• Herhangi bir şeyin var olması için lâzım gelen sebeblerin tamamı. Bu sebebler var olunca neticesinin vücuda gelmesi bizzarure ve bilvücub iktiza eder.

indelicab

• (İnd-el icab) İcab ettiği zaman, gerekince, iktiza ettiğinde.

lede-l-iktiza

• İktiza edip gerektiği zaman.

matemengiz / mâtemengiz

• Mâtemi ve yası iktiza eden. (Farsça)

mess-i hacet / mess-i hâcet

• Lüzum görülme, iktiza etme, gerekme.

mukteza

• İktiza etmiş, lâzım gelmiş.
• Kanun gereğince yazılmış yazı, derkenar.

muktezi / muktezî

• (Muktazî) Lüzumlu olduğu taayyün etmiş, anlaşılmış.
• İktiza eden. Gerekli. Lâzım.

mukteziyyat

• İktiza eden şeyler. Gerekli olan ve icab eden şeyler.

sıla

• Kavuşmak, ulaşmak, vuslat.
• Âşıkın mâşukuna kavuşması.
• Doğduğu yeri, hısım akrabayı gidip görme.
• Bahşiş, hediye.
• Gr: Cümlenin içinde ism-i mensub bulunmasıyla, dahil olduğu cümlenin evvelce mâlum olması iktiza eder. İçinde bulunduğu cümleyi sonradan gelen cümle

sümme

• Sonra, ba'dehu gibi mânalara gelen bir zarftır. Bazan istiâre olarak "vav" mânâsına da kullanılır.
• Harf-i atıftır. Sonraki mânayı evvelkiyle bağlar veya tertib, mühlet iktizasını ifade eder.