afaki / afakî

• Kâinat ve içindeki hâdiselere âid. Nefsin haricindeki âleme dair.
• Kıymetsiz sözler ve meseleler. (Enfüsinin zıddı.) (Objektif)

ahfa / ahfâ

• Çok gizli, âlem-i emrin (madde ve ölçü olmayan ve arşın üstündeki âlemin) beşinci ve son latîfesi (makamı, mertebesi).

ahiret / âhiret

• Bu dünyadan sonra gideceğimiz ebedi âlem. Âhiret, kıyamet koptuktan sonra, bütün varlıkların ve insanların devamlı kalacakları yerdir. Orada ölüm yoktur, hayat sonsuzdur; dinin emirlerine bağlı olanlar için cennet; dine bağlı olmıyanlar için de cehennem vardır. Âhirete inanmayan insan müslüman olama

alem reisi / âlem reisi

• Âlemlerin Efendisi olan Fahr-i Âlem Hz. Muhammed (a.s.m.).

alem-i baki / âlem-i bâkî

• Devamlı ve kalıcı âlem.

alem-i berzah / âlem-i berzah

• Öldükten sonra ruhların kıyamete kadar kalacakları mânevî âlem, kabir âlemi.

alem-i ceberut / âlem-i ceberut

• Âlem-i azamet ve kudret. (Bununla âlem-i esmâ ve sıfât kasdolunur. Muhakkıkların ekserisine göre bu, âlem-i evsattır. Yâni üstte olan Lâhut âlemi ile altta bulunan melekut âlemi arasındaki âlem. Amiriyyet-i umumiyyeyi muhit olan berzahtır. Ceberut, ibranice "kudret" mânasındadır).

alem-i cismani / âlem-i cismanî

• Maddî âlem.

alem-i cismaniyye / âlem-i cismaniyye

• Maddî âlem, kâinat, dünya.

alem-i emr / âlem-i emr

• Arşın üstünde olup, madde olmayan, ölçülemeyen ve herkesin anlayamayacağı âlem. Buna, âlem-i melekût ve âlem-i ervâh (rûhlar âlemi) ve mekânsızlık âlemi de denir.

alem-i fani / âlem-i fâni

• Gelip geçici âlem, dünya.

alem-i fena / âlem-i fenâ / عَالَمِ فَناَ

• Geçici alem.

alem-i kesif ve süfli / âlem-i kesîf ve süflî / عَالَمِ كَثِيفْ وَ سُفْلِي

• Şeffaf olmayan, yoğun ve aşağı âlem.

alem-i kevn ü fesad / âlem-i kevn ü fesad

• Cismani âlem. Bir taraftan vücuda gelip, diğer taraftan da harab olan fâni âlem.

alem-i ma'na / âlem-i ma'nâ / عَالَمِ مَعْنَا

• Ma'nevî âlem.

alem-i ma'nevi / âlem-i ma'nevî / عَالَمِ مَعْنَو۪ي

• Ma'nevi âlem.

alem-i maddi / âlem-i maddî / عَالَمِ مَادّ۪ي

• Maddî âlem, görünen âlem.

• Maddi âlem.

alem-i mana / âlem-i mânâ

• Mânâ âlemi; maddî gözle görünmeyen mânevî âlem; rüya ve keşif âlemi.

alem-i manevi / âlem-i mânevî

• Mânevî âlem.

alem-i maneviyat / âlem-i mâneviyat

• Mânevi âleme ait olan şeyler.

alem-i maneviye-i islamiye / âlem-i mâneviye-i islâmiye

• İslâmiyetin mânevî âlemi.

alem-i melekut / âlem-i melekût

• Madde, his, akıl, ölçü âleminin üstündeki âlem.

alem-i misali / âlem-i misalî

• Görüntüler âlemi; bütün varlıkların ve olayların görüntülerinin yansıdığı madde ötesi âlem.

alem-i misaliye / âlem-i misaliye

• Bütün varlıkların ve olayların görüntülerinin yansıdığı madde ötesi âlem.

alem-i mülk / âlem-i mülk

• Görünen maddî ve cismanî âlem.

alem-i mülk ve şehadet / âlem-i mülk ve şehadet

• Gözle görünen maddî ve cismanî âlem.

alem-i rahmet / âlem-i rahmet

• Allah'ın sonsuz rahmetin yaşanacağı âlem.

alem-i rububiyet / âlem-i rububiyet

• Rubûbiyet âlemi, Cenâb-ı Hakkın terbiye, idare ve hâkimiyetinin icra edildiği âlem.

alem-i süfli / âlem-i süflî / عَالَمِ سُفْلِي

• Aşağı âlem.

alem-i uhra / âlem-i uhrâ

• Öteki âlem, âhiret âlemi.

alem-i ulvi / âlem-i ulvî

• Ulvi âlem, ruhlar âlemi.

alem-i ziya / âlem-i ziya

• Işıklı âlem, dünya.

alem-i ziyadar / âlem-i ziyadar

• Işıklı âlem.

alemeyn / âlemeyn

• İki âlem. Dünya ve âhiret.

avalim-i maneviye-i islamiye / avâlim-i mâneviye-i islâmiye

• İslâmiyetin mânevî âlemleri, mânevî dünyaları.

avalim-i ulviye ve ruhiye ve cismaniye / avâlim-i ulviye ve ruhiye ve cismâniye

• Yüce âlemler, ruh âlemleri, cismânî âlemler.

avalimü'l-guyub / avâlimü'l-guyûb

• Gaybî âlemler.

ayet-i tekviniye / âyet-i tekvîniye

• Maddî alemde gözle görülen âyet.

bakiyat-ı salihat / bâkiyat-ı salihat

• Ebedî âlemde sevap olarak bâki kalan kutsal sözler, dine uygun iyi ve yararlı işler.

berzah

• İki âlemin arası. Kabir. Dünya ile âhiret arası.
• Perde.
• Sıkıntılı yer.
• İki yer arasındaki geçit.
• Mani'a, engel,. Ölen insanların ruhları kıyamete kadar berzah âleminde bulunurlar. Berzah büyük ve mânevi bir âlemdir. Dindar olup cennetlik olanlar, berzah âlemin

• Dünya ile âhiret arasındaki âlem.

berzah alemi / berzah âlemi / berzâh âlemi

• Öldükten sonra ruhların kıyamete kadar kalacakları mânevî âlem, kabir âlemi.

• Dünyâ ile âhiret arasındaki âlem; kabir âlemi.
• Tasavvufta âlem-i misâle verilen ad.

cem-i kutbiyet ve ferdiyet ve gavsiyet

• Manevî âlemlerde en yüksek seviyeler olan kutupluk, gavslık ve ferdiyet özelliklerini üzerinde toplama; bu makamlara sahip olan Şeyh Abdülkadir-i Geylânî hazretleri.

daire-i esbab

• Sebepler dâiresi. Sebep ve kanunların bulunduğu yer olan maddi âlem.

dar-ül-fena / dâr-ül-fenâ

• Geçici âlem, dünyâ.

ders-i maneviye / ders-i mâneviye

• Mânevî alemde alınan ders.

dü-giti

• İki âlem. Dünya ve âhiret. (Farsça)

dünya

• (Müz: Ednâ) (Denâet veya dünüvv. den) En yakın, en aşağı.
• Şimdiki âlemimiz.

efkar-ı mücerrede / efkâr-ı mücerrede

• Mücerret fikirler; maddî âlemlerden uzak ve soyutlanmış düşünceler.

ehl-i sekir

• Tasavvuf yoluyla mânevî âlemleri temaşa edip aldıkları ruhî lezzetle kendinden geçenler.

elsine-i semaviye / elsine-i semâviye

• Semâvî diller; göklerdeki ve mânevî âlemlerdeki meleklerin ve ruhanî varlıkların konuştukları diller.

erkan-ı alem / erkân-ı âlem

• Maddî âlemin temel unsurları.

ervah-ı neyyire ashabı / ervâh-ı neyyire ashâbı

• Nurlu ruh sahipleri; manevî âlemlerdeki nurlara ulaşan büyük zâtlar.

ezan

• Namaza dâvet ve vahdaniyet-i İlâhiyyeyi ve hakaik-ı İslâmiyyeyi âleme, kâinata ilân etmek için minare ve emsali mahallerde edilen nidâ. Kamet getirmek.
• Bildirmek.

fahr-i kainat / fahr-i kâinat

• (Fahr-i Âlem, Zübde-i Kâinat, Seyyid-i Kâinat) Peygamberimiz Hz. Muhammed'in (A.S.M.) nâmları. Bütün âlemin kendisi ile şeref bulduğu, iftihar ettiği Hz. Muhammed (A.S.M.).

fahrü'l-alemin / fahrü'l-âlemin

• Âlemlerin övünç kaynağı olan Fahr-i Âlem Hz. Muhammed (a.s.m.).

fani alem / fâni âlem

• Geçici âlem; dünya.

felek

• Gök, gök katı, devir.
• Tâli', baht.
• Büyük ve dâirevi olan şey.
• Her gök seyyaresinin gezdiği âlem.
• Dünyâ, âlem,
• Bir zilli âlet.
• Yuvarlak kütük, kızak. (Felek her türlü esbab-ı cefasın toplasın gelsin Dönersem kahpeyim millet yolunda bir azimetten

gaybü'l-gayb

• Gayb âleminden de ötede bulunan gizli âlem.

hace-i kainat / hâce-i kâinât

• Hâce-i âlem.

hadisat-ı kevniye-i gaybiye / hâdisât-ı kevniye-i gaybiye

• Maddî âlemde gelecekte meydana gelecek olan olaylar.

hak / hâk

• Toprak. Turab. (Hâk ol ki, Hüdâ mertebeni eyleye âli.Tâc-ı ser-i âlemdir o kim hâkk-ı kademdir.) (Farsça)

hakaik-i ahval / hakâik-i ahval

• Maddî ve mânevî âlemlerdeki hâllerin gerçek mahiyetleri, içyüzleri.

hakikat alemi / hakikat âlemi

• Âhiret âlemi; mânevî ve ruhanî âlem.

hakikat-ı hariciye / hakikat-ı hâriciye

• Hayat gibi âlem-i şehadete gelmiş varlık.

hakikat-i hariciye / hakikat-i hâriciye

• Dışa ait, maddî âlemde yer alan varlık.

harekat-ı ruhiye / harekât-ı ruhiye

• Mânevî âlemlerde ruh ile yapılan faaliyetler.

harice temessül

• Zihnî olan kelâmın hâricî âlemdeki kanunlara uygun şekilde tanzim edilişi.

hüsn-ü ta'lil

• Edb: Herhangi bir hâdisenin hakiki sebebini saklayarak, güzel ve hayalî bir sebep göstermeye hüsn-ü ta'lil denir. Bu gösterilen sebep hakiki olmamalı, fakat güzel olmalıdır.Bağ-ı âlemde yüzün menendi bir gül isteyüp.Cüst ü cu idüp gezer gülzarı bülbül şah şah. (Fatih Sultan Mehmed)Bülbülün, gül bahç

işret / عشرت

• İçki. (Arapça)
• İçki alemi. (Arapça)

kainat seması / kâinat seması

• Kâinatın ve bütün varlıkların üzerinde duran gökyüzü; burada bütün varlıklar âlemi dünyaya, onu kuşatan gökyüzü ise yücelerde bulunan manevî âlemlere benzetilmiştir.

keşf

• Açığa çıkarma; mânevî âlemlere ait bazı hakikatleri kalb gözüyle görme.

keşf ü keramat / keşf ü kerâmât

• Allah'ın bir ikramı olarak mânevî âlemlerde bazı hakikatleri görme ve olağanüstü hâllere mazhar olma.

keşf-i evliya

• Velilerin mânevî âlemlerde bazı olayları ve hakikatleri görmesi.

keşf-i kat'i / keşf-i kat'î

• Kesin keşif, mânevî âlemlerde bazı hakikatleri görme ve ortaya çıkarma.

keşf-i sadık / keşf-i sâdık

• Allah'ın velî kullarının mânevî âlemlere ait bazı sır ve hakikatleri Allah'ın ilham etmesiyle görmeleri.

keşfiyat-ı kat'iye

• Kesinliğinde şüphe olmayan keşifler; mânevî âlemlerde bazı hakikatleri görme.

keşfiyat-ı sadıka

• Doğru keşifler; manevî âlemlerde bazı olayları ve hakikatleri görme.

kevneyn

• İki âlem. Dünya ve Ahiret.

• İki âlem.

küşuf / küşûf

• Keşifler, mânevî âlemlere ait bazı hakikatleri görme işlemleri.

lahut / lâhut

• İlâhî âlem. Uluhiyet âlemi. Ruhanî, manevî alem.

• Allah tarafından, mânevî âlemden olan.

• İlâhî âlem.

lahüt / lâhüt

• İlâhî âlem, ulûhiyet âlemi.

lahuti / lahutî / lâhutî

• Uluhiyet âlemine mensub ve müteallik olan. Sır âlemi. Gaybî âleme ait. Ruhanî âlemle alâkalı.

• İlâhî âlemle ilgili.

mele-i ala / mele-i âlâ

• Çok yüce manevî âlem.

mirac-ı ahmedi / mirac-ı ahmedî

• Peygamberimizin (a.s.m.) Allah'ın huzuruna yükselişi ve bütün mânevî âlemleri gezdiği yolculuk.

mülk ve melekut / mülk ve melekût

• Görünen cismânî ve görünmeyen mânevî âlemler.

rahmet ve istirahat alemi / rahmet ve istirahat âlemi

• Berzâh âlemi; öldükten sonra ruhların gittiği, dünya ile âhiret arasındaki âlem.

risalet / risâlet

• Peygamberlik, resûllük.Fahr-i âlem girdi çün kırk yaşına Kondu pes, risâlet tâcı başına.

rüya

• (Rü'ya) Uykuda görülen misalî âlem. Düş.

seyr ü süluk-i ruhani / seyr ü sülûk-i ruhanî

• Mânevî âlemlerde ruh ile bazı mertebelere yükselme ve yolculuk etme.

seyr-i ruhani / seyr-i ruhânî / seyr-i rûhânî

• Ruhanî ve mânevî âlemlerdeki seyir, ruhî gezinti.

• Ruhanî ve mânevî âlemlerdeki seyir, ruhî gezinti.

seyyid-ül kevneyn

• İki âlemin efendisi, seyyidi. Hz. Muhammed'in (A.S.M.) bir nâmı.

sıfat-ı ef'al alemi / sıfât-ı ef'al âlemi

• Cenâb-ı Hakkın fiillerinin sıfatları âlemi.

sinema-i rabbaniye / sinema-i rabbâniye

• Rabbâni sinema; Cenâb-ı Hakkın tedbir ve irâdesiyle, bütün faaliyetlerinin âdeta sinema perdeleri ve levhaları gibi gösterildiği âlem.

tabiat

• Doğa, canlı cansız bütün varlıklar, maddî âlem.

tasarruf-u ilahi / tasarruf-u ilâhî

• Allah'ın maddî âlemde dilediği gibi tasarrufta bulunması, dilediğini yapması.

ulvi / ulvî

• Yüce, yüksek, göğe ve manevî âleme mensup.

umur-u hakikiye

• Hakiki işler; maddi âlemde gerçekliği bulunan şeyler, işler.

vakıa-i ruhaniye / vâkıa-i ruhaniye

• Ruhanî ve mânevî âlemde müşahede edilen ve görülen olay.

zevk

• Mânevî âlemlerde iman hakikatlerinin hazzına erişme.