acb

• Kuyruk sokumu. "Us'us" denilen küçük kemik. Her şeyin kuyruk dibi ve nihâyeti. Fâtiha-i hilkat olan küçük kemik.Acb-üz zeneb diye Hadis-i Şerifte ismi geçen ve insanın kuyruk sokumundaki en küçük kemik.

adem-i hikmet

• Hikmetsizlik; her şeyin bir gaye ve faydaya yönelik olarak, tam yerli yerinde olmaması.

adl

• Hakkaniyet. Adâlet üzere oluş. Cevr ve zulüm etmeyip nefislerde ve akıllarda istikameti kaim ve mâlum olan emir ve hâleti icra etmek. Doğruluk.
• Her şeyi yerli yerince yapmak, beraber etmek.
• Meyletmek.

ahsen-i takvim

• En güzel kıvama koyma.
• Cenab-ı Hakkın her şeyi kendisine lâyık en güzel kıvam, sıfat ve surette yaratması. İnsanın en yüksek ve câmi isti'dâd ve kabiliyetlerde ve en güzel surette yaratıldığı.

ahsen-ül halıkin / ahsen-ül hâlıkîn

• Hâlıkıyyet mertebelerinin en güzel ve en münteha mertebesinde olan bir Hâlık-ı Zülcelal. Her şeyi herşeyle münasebetine lâyık bir tarzda güzel yaratan Hâlık. (C.C.)

akile / akîle

• (Çoğulu: Akayil) Baba tarafından akraba.
• Her şeyin en iyisi.

akl-ı külli / akl-ı küllî

• Kâinatta görülen umumi ahenk. Her şeyi kavrayan akıl.

akrebiyet-i ilahiye / akrebiyet-i ilâhiye / اَقْرَبِيَتِ اِلٰهِيَه

• Allahın her şeye her şeyden daha yakınlığı.

ala-yı illiyyin-i tevhid / âlâ-yı illiyyîn-i tevhid

• Tevhid mertebelerinin en yükseği; her şeyi bir olan Allah'a verme derecelerinin en yükseği, en zirvesi.

alem / âlem

• Allahü teâlâdan başka her şey, Allahü teâlânın yarattığı şeylerin hepsi, kâinât, varlıklar.

• Bütün cihan. Kâinat.
• Dünya.
• Her şey.
• Cemaat.
• Halk.
• Cemiyet. Dehr.
• Hususi hal ve keyfiyet.
• Bir güneş ile ona tâbi olan ve etrafında devreden seyyarelerin teşkil ettiği dâire.

alem-i esbab / âlem-i esbab

• Sebepler âlemi. Her şeyin bir sebebe dayanarak olduğu âlem. Bu dünya.

alem-i misal / âlem-i misâl / عَالَمِ مِثَالْ

• Her şeyin suretlerinin bulunduğu âlem.

alim / âlim / alîm / عَل۪يمْ

• Bilen, ilim sâhibi.
• Her şeyi bilen mânâsına Allahü teâlânın sıfatlarından biri.
• Zamânın fen ve edebiyât bilgilerinde yetişmiş, Kur'ân-ı kerîmin ve yüzbinlerce hadîs-i şerîfin mânâsını ezberden bilen, İslâm'ın yirmi ana ilmi ve bunların kolları olan seksen ilminde mütehassıs (uzman),

• Her şeyi hakkıyla bilen, sonsuz ilim sahibi Allah.

• Her şeyi hakkıyla bilen (Allah).

alim-i kadir / alîm-i kadîr

• Her şeyi hakkıyla bilen, herşeye gücü yeten, herşeyi yapabilen, sonsuz güç ve kudret sahibi Allah.

alim-i kerim / alîm-i kerîm

• Sonsuz cömertlik ve ikram sahibi ve her şeyi hakkıyla bilen, ilmi herşeyi kuşatan Allah.

alim-i külli şey' / alîm-i külli şey' / عَلِيمِ كُلِّ شَيْئ

• Her şeyi hakkıyla bilen (Allah).

alim-i mukaddir / alîm-i mukaddir

• Her şeyi hakkıyla bilen ve sonsuz ilmiyle ezelden ebede her şeyi yaratılmadan önce takdir edip plânlayan Allah.

alim-i mutlak / alîm-i mutlak / عَل۪يمِ مُطْلَقْ

• Her şeyi hakkıyla bilen (Allah).

allah

• Esmâ-i hüsnâdan. Varlığı muhakkak lâzım olan, îmân ve ibâdet edilecek hakîkî mâbûd. Her şeyi yoktan var eden yüce yaratıcı.

allam / allâm

• En çok bilen, her şeyi hakkı ile bilen. (Cenâb-ı Hakka mahsus bir sıfat olup, başka mahluka denemez.)

allam-ül guyub / allâm-ül guyub

• Esma-i Hüsnadandır. Bütün gaybları, geçmişi, geleceği, hazırda olmayanı, dünyadakileri, âhirettekileri ve her şeyi bilen Cenab-ı Hak.

ammered

• Her şeyin uzunu.
• Yaramaz huylu.
• Belâ ve meşakkat.

arş-ı azim-i muhit / arş-ı azîm-i muhit

• Cenab-ı Allah'ın her şeyi kuşatan sınırsız egemenliğinin tecelli ettiği yer.

asa-yı musa / asâ-yı musâ

• Hz. Mûsânın (A.S.) Asâsı.
• Kafir sihirbâzları Cenab-ı Hakkın izniyle mağlub eden ve taşa vurduğunda hemen Cenab-ı Hakkın izni ile su çıkaran Hz. Mûsânın (A.S.) mucizeli değneği. Bu mucizeye teşbih olarak, her bir zerrede ve her şeyde Allahın (C.C.) varlığını, birliğini ve kudsi sıfatl

ass

• Her nesnenin aslı, her şeyin esası.

avan

• (Çoğulu: Uven) Her şeyin orta yaşlısı.
• (Çoğulu: Avine-Avân) Esir.
• Yardımcı, nâsır.

avn-i hak

• Varlığı zorunlu ve gerçek olan, her şeyi hakkıyla yaratan ve her hakkın sahibi olan Allah'ın yardımı.

ayet-i rabbaniye / âyet-i rabbâniye

• Her şeyin rabbi olan Allah'ın âyeti, delili.

ayn

• (Çoğulu: A'yan-A'yun-Uyûn) Göz.
• Pınar, kaynak. Çeşme.
• Tıpkısı, tâ kendisi.
• Zât.
• Eşyanın hakikatı.
• Kavmin şereflisi.
• Diz.
• Altın.
• Nazar değme.
• Casus.
• Her şeyin en iyisi.
• Muayene etmek.

• Birşeyin kendisi.
• Boşlukta yer kaplayan ve ağırlığı olan yâni tartılabilen her şey, madde, cisim.
• Alış-verişte, belli, meydanda, mevcut ve hâzır olan veya hâzır olmayıp da bulunduğu yeri, cinsi, miktârı belli edilen mal.
• İnsanın zekât için ayırdığı ve yanında hazır bulunan mal

azamet-i sanii / azamet-i sânii

• Her şeyi san'atlı olarak yaratan Allah'ın büyüklüğü.

aziz / azîz

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Her zaman izzet ve şeref sâhibi. Gâlib, benzeri olmayan, büyük ve küçük her şeyin O'na şiddetle ihtiyâcı olan.
• Kıymetli, şerefli, üstün.

basar

• Âletsiz ve şartsız olarak, gizli ve âşikâr (açık) her şeyi görmesi mânâsına, Allahü teâlânın sübûtî sıfatlarından biri.

basir / basîr / بَص۪يرْ

• Her şeyi gören Allah.

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Gizli ve açık her şeyi hakkıyle görücü.

• Her şeyi gören Allah.

• Her şeyi gören (Allah).

bed-bin

• Her şeyi kötü gören, karamsar.

bedahet

• Açıklık. Zâhir delil. Belli, açık, aşikâr.
• Birdenbire, hazırlıksız söz söyleme.
• Atın yürümesi.
• Her şeyin evveli, öncesi.

bedbin

• Kötü görüşlü. Ümidsiz. Her şeyin fena cihetini görmek isteyen. Bed ve fena görüp, beğenmez, istihsan etmez olan. (Farsça)

bikr

• (Bikir) Bozulmamış. Temiz.
• Bekâr. El sürülmemiş.
• Her şeyin evveli.
• Eşi benzeri görülmemiş, misli sebkat etmemiş her amel ve vaziyet.

büdae

• Her şeyin öncesi, evveli.

buhter

• Her şeyin esası, aslı.
• Kısa boylu.

cazibe-i rahmet-i rahman / cazibe-i rahmet-i rahmân

• Rahmeti her şeyi kuşatan Cenâb-ı Allah'ın merhametinin çekiciliği.

cenab-ı hakim-i rahim / cenâb-ı hakîm-i rahîm

• Her şeyi hikmetle ve yerli yerinde yaratan, yarattıklarına sonsuz şefkat gösteren Allah.

cenab-ı rabbü'l-izzet / cenâb-ı rabbü'l-izzet

• Herbir varlığa ihtiyaçlarını veren ve onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran; her şeye gâlip gelen Allah.

çeşme-i rabbani / çeşme-i rabbânî

• Her şeyin Rabbi olan Allah'ın çeşmesi.

cilve-i kayyumiyet / cilve-i kayyûmiyet

• Allah'ın her şeyi kendi varlığıyla ayakta tutmasının cilvesi.

cümle-i tevhidiye

• Tevhid cümlesi; her şeyin bir olan Allah'a ait olduğunu bildiren cümle.

daire-i ihata / dâire-i ihata

• Her şeyi içine alan, kapsayıp kuşatan daire, alan.

daire-i itikad ve tevhid

• Sarsılmaz inanç ve her şeyin bir olan Allah'a ait olduğuna inanma dairesi.

derdak

• (Çoğulu: Derâdik) Küçük çocuklar.
• Her şeyin küçüğü.

derece-i tahkik

• Araştırma ve her şeyin gerçek yüzünü ortaya çıkarma derecesi.

derk

• En aşağı kat, her şeyin dibi. Aşağı inen basamak.
• Anlamak.

dünya / dünyâ

• Yer küresi.
• Ölümden önce olan her şey.
• Kalbi Allahü teâlâdan gâfil eden, O'nu unutturan her şey.
• Allahü teâlânın haram (yasak) ettikleri ile Resûlullah efendimizin mekrûh dediği şeyler.

dur-endiş

• Önceden görüp düşünen. Tedbirli. Her şeyin ilerisini evvelden mülâhaza eden. İlerisini düşünen. (Farsça)

efhas

• (Tekili: Fahs) Her şeyin içleri, boşlukları.

ehad-i samed / اَحَدِ صَمَدْ

• Her şey kendisine muhtaç olduğu halde, hiç bir şeye muhtaç olmayan, tek olan (Allah).

ehadiyyet

• Birlik. Allah'ın her bir şeyde kendilerine ait sıfatı. Her şeyde birliğinin tecellisi.

ehl-i hak ve iman

• Hak ve doğru yolda olan, Allah'a ve Allah'tan gelen her şeye inanan kimseler.

ehl-i iman ve hakikat

• Allah'a ve Allah'tan gelen her şeye inanan ve Kur'ân'a tâbi olan kimseler, mü'minler.

el-hayy

• Diri ve devamlı hayat sâhibi. Zâtî hayat ile münferid, her şeyi bilen ve her şeye gücü yeten Allah (C.C.)

el-müheymin

• Her şeye dikkat edip koruyan ve emin eden (Allah C.C.)

el-vali

• Her şeye mâlik ve sâhib olan Allah (C.C.)

ensar / ensâr

• Yardımcılar. Mekke'den Medîne'ye hicretten sonra, Resûlullah efendimize ve Mekke'den gelen müslümanlara yakın alâka gösterip, malları, mülkleri, bedenleri ve her şeyleri ile yardım eden Medîneli müslümanlar.

esbabperest

• Allah'ı unutarak sebeblere haddinden ziyade değer veren. Her şeyi bir sebebe bağlayıp, Allah'ın fâil ve her şeyin hâkimi olduğunu inkâr eden veya ona kıymet vermek istemeyen.

eshab-ı kehf / eshâb-ı kehf

• Mağara arkadaşları; Îsâ aleyhisselâmdan sonra din düşmanları her tarafı kapladığı bir zamanda, dinlerini korumak için her şeylerini terk edip, hicret eden ve Efsûs (Tarsus)'daki mağarada bulunan yedi kişi ile Kıtmîr adındaki köpekleri. Kur'ân-ı kerîm de Kehf sûresinde kıssaları uzun bildirilmektedir

esman

• (Tekili: Sümn-Semen) Her şeyin pahası, tutarları, semenleri.
• Sekizde birler.

etka

• (Taki. den) Allah korkusu ile günahtan çok fazla çekinen. Haram veya helâl olduğunu iyice bilmediği şüpheli şeyleri yapmayan. Günah işlemeyen. Her şeyde Cenab-ı Hakk'ın rızasını gaye ve maksad edinen.

evvel / اَوَّلْ

• Başlangıcı olmayan ve her şeyden önce var olan (Allah).

evvelemirde

• İşin başında, her şeyden önce. (Arapça - Türkçe)

faik / fâik

• Üstün, üstünde. Diğerinden daha değerli ve üstün. Her şeyin güzide ve a'lâsı. Âli.
• Başın boyun ile bitiştiği yer.

fail-i ferd-i samed / fâil-i ferd-i samed

• Kendisinin hiçbir şeye muhtaç olmadığı fakat her şeyin Kendisine muhtaç olduğu ve her şeyi tek başına yapan Allah.

fail-i kadir / fâil-i kadîr

• Her şeye gücü yeten, kudret sahibi olan fâil, Allah.

fakr

• İhtiyaç, yoksulluk.
• Azlık, muhtaçlık.
• Cenab-ı Hakk'a karşı fakrını, ihtiyacını hissetmek.
• Tas: Kendisindeki bütün her şeyin Allah'a âit olduğunu bilmek.

fakr-ı beşeri / fakr-ı beşerî

• İnsandaki fakirlik, her şeye muhtaç olma özelliği.

far'

• Budak ve ağaç başı.
• Her şeyin alâsı. İyisi.
• Her kavmin şereflisi.

fatır-ı hakim / fâtır-ı hâkîm

• Her şeyi hikmetle ve benzersiz olarak yaratan Allah.

fatır-ı hakim-i zülcelal / fâtır-ı hakîm-i zülcelâl

• Sonsuz haşmet ve yücelik sahibi olan ve her şeyi bir gaye ve faydaya yönelik olarak, tam yerli yerinde benzersiz yaratan Allah.

fe-sübhanallah

• Allah (C.C.) ne güzel yaratmış; Allah Sübhândır, bütün noksanlıklardan münezzehtir; Her şey kendine tesbih eder (anlamında olup hayret ve taaccübü ifâde için söylenir.)

feda etmek

• Uğruna her şeyi gözden çıkarmak.

felsefe-i maddiye

• Her şeyi maddede arayan ve madde ile açıklamaya çalışan felsefe.

felsefe-i tabiiye

• Yaratılışı ve her şeyi tabiata dayandıran felsefe.

fena / fenâ

• Tasavvuf ilminde bir terim. Kendini yok görmek. Mâsivâyı, Allahü teâlâdan başka her şeyi unutmak, mahlûkların (yaratılmışların) sevgi ve düşüncesini gönülden çıkarmak. Allahü teâlâyı çok zikir (anma) netîcesinde meydana gelen kendini unutma hâli.

fenafillah

• (Fenâ fillâh) Tas: Abdin zât ve sıfâtının, Hakk'ın zât ve sıfâtında fâni olması. Başka bir ifade ile: Dünya alâkalarını külliyen kat' ve ehadiyet dergâhına tam bir teveccühle istiğrak haletidir. Sofi, bu maksada erebilmek için her şeyi terk eder.

fettah / fettâh

• (Fetih. den) En iyi, en çok fetheden. Darlıktan kurtaran. Her şeyi en iyi cihetten açan. Her şeyi açan. Zabteden Allah (C.C.)

• Her şeyi görülmedik biçimlerde açan Allah.

fettah-ı allam / fettâh-ı allâm

• Herşeyi en ince ayrıntılarına varıncaya kadar bilen ve her şeye ayrı ayrı sûretler veren; Allah.

fettahiyet / fettâhiyet

• Fethedicilik; Allah'ın her şeye lâyık bir şekil ve suret verme sıfatı.

fettahiyyet

• Fethedicilik. Her şeye lâyık bir şekil açmak ve suret vermek sıfatı.

fevkalküll

• Her şeyin üstünde.

gafa

• Her şeyin kemi ve yaramazı.
• Toza benzer bir âfet. (Hurma koruğunun üstüne gelip olgunluktan men'eder ve lezzetini bozar.)

gafi / gafî

• Her şeyin kemi, yaramazı, kötüsü.

gani-yi mutlak

• (Gani-yi ale-l ıtlak) Cenab-ı Hak. Her şeye sahip ve hiç kimseye hiçbir cihetle ihtiyacı olmayan gani.

gayrullah

• Allah'tan gayrisi, yaratılan her şey.

gül-ü tevhid

• Tevhit gülü (burada her şeyin bir olan Allah'a ait olması güle benzetilmiş.

gurre

• Parlaklık. Her şeyin başlangıcı. Bu cihetle, kameri ayların ilk günlerine gurre-i şehr denilmiştir. Köleye, cariyeye ve malların en güzidelerine, gurret-ül emval denir. Güzel parlak yüze, vech-i agarr; açık ve nurani alına, cebhe-i garra denir ki, aynı asıldan müştaktırlar.
• Fık: İska

habir / habîr

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Her şeyin hakîkatini, kâinâtın, varlıkların, görünen ve görünmeyen her şeyi hakkıyla bilen, hiçbir zerrenin hareketi ve hareketsizliği ilminden hâriç olmayan, nefslerin ne ile mutmain (huzurlu) ne ile huzursuz olduğundan, sükûnete kavuştuğunda

• Her şeyden haberi olan Allah.

habir-i basir / habîr-i basîr

• Kendisine hiçbir şey gizli kalmayacak şekilde bilen, herşeyden haberdar olan ve her şeyi gören Allah.

hafiy

• Her şeyi arayıp bilmiş olan âlim.
• Bir şeyi mübâlağa ile arayıp bilen kimse.

hafız / hâfız

• Kur'ân-ı Kerim'i tamamen ezbere okuyan.
• Kur'an-ı Kerim'in mânası ile beraber her şeyini yaşamaya ve muhafazaya çalışan.
• Muhafaza eden. Koruyan. Hıfzeden.

hafiz / hafîz

• Her şeyi koruyan ve saklayan Allah.

hafiz-ı hakiki / hafîz-ı hakikî

• Her şeyin gerçek koruyucusu olan ve her şeyi bütün özellikleriyle kaydedip muhafaza eden Allah.

hafiziyet-i rabbaniye / hâfiziyet-i rabbâniye

• Her bir varlığı terbiye ve idare eden Allah'ın her şeyi koruyup saklaması.

hak teala ve tekaddes hazretleri / hak teâlâ ve tekaddes hazretleri

• Varlığı gerçek olan, her şeyi hakkıyla yaratan ve her hakkın sahibi olan ve her türlü kusur ve noksanlıktan sonsuz derece uzak olan yüce Allah.

hakem

• Her şey hakkında küllî ve genel hükmü veren ve her şeyi küllî hükme göre adalet ve denge ile yaratan Allah.

hakikat / hakîkat

• Bir lafzın (sözün) asıl mânâsı.
• Gerçek.
• Kötülüklerin kalbden tekellüfsüzce, zorlanmadan gitmesinin gerçekleşmesi, fenâ(Allahü teâlâdan başka her şeyi unutma) mertebesi.
• Mâhiyet.

hakim-i hakem-i hakim-i zülcelali ve'l-cemal / hâkim-i hakem-i hakîm-i zülcelâli ve'l-cemâl

• Herşeyin hâkimi, her varlığın küllî hükmünü veren, her şeyi hikmetle ve yerli yerinde yaratan, sonsuz büyüklük ve güzellik sahibi.

hakim-i kadir / hakîm-i kadîr

• Her şeyi hikmetle yapan sonsuz güç ve kudret sahibi Allah.

hakim-i mu'cizekar / hâkim-i mu'cizekâr

• Her şeyi mu'cize olan ve her şeyi emri altında bulunduran.

hakim-i mucizekar / hâkim-i mucizekâr

• Her şeyi mucize olan ve her şeyi emri altında bulunduran.

hakimiyet-i ilahiye / hâkimiyet-i ilâhiye

• Allah'ın her şeyi belli bir amaç ve fayda doğrultusunda yerli yerinde yaratması.

halık / hâlık

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Her şeyi taktîr ve tâyin eden, yaratan.

halık-ı azam / hâlık-ı âzam

• Her şeyi yaratan yüce Allah.

halık-ı hakim / hâlık-ı hakîm

• Her şeyi hikmetle yaratan Allah.

halık-ı hakim-i alim / hâlık-ı hakîm-i alîm

• Her şeyi hakkıyla bilen, ilmi herşeyi kuşatan ve yarattığı herşeyi hikmetle, belirli gayelere yönelik olarak, mânâlı, faydalı ve tam yerli yerinde yaratan Allah.

halık-ı hakim-i rahim / hâlık-ı hakîm-i rahîm

• Her şeyin yaratıcısı olan, her şeyi hikmetle yaratan ve herbir şeye özel rahmet ve merhamet tecellîsi olan Allah.

halık-ı kadim-i kadir / hâlık-ı kadîm-i kadîr

• Sonsuz cömertlik ve ikram sahibi olan, varlığının başlangıcı olmayan, her şeyi yaratan Allah.

halık-ı kadir / hâlık-ı kadîr

• Bütün varlıkların yaratıcısı olan ve her şeye gücü yeten, sonsuz kudret sahibi Allah.

halık-ı kerim / hâlık-ı kerîm

• İkramı bol ve her şeyi yaratan Allah.

halık-ı kerim ve rahim / hâlık-ı kerîm ve rahîm

• Sonsuz cömertlik ve merhamet sahibi ve her şeyi yaratan Allah.

halık-ı lemyezel / hâlık-ı lemyezel

• Ezelî, ebedî olan ve her şeyi yaratan Allah.

halık-ı rahman / hâlık-ı rahmân

• Rahmeti her şeyi kaplayan, yaratıklarını esirgeyip koruyan, şefkat eden ve rızıklandıran yaratıcı, Allah.

halık-ı rahman-ı rahim / hâlık-ı rahmân-ı rahîm

• Dünya ve âhirette yarattığı varlıklara sonsuz rahmet, şefkat ve merhametiyle davranan her şeyin yaratıcısı Allah.

halık-ı vahid / hâlık-ı vâhid

• Bir ve tek olan, her şeyin yaratıcısı Allah.

halık-ı zişan / hâlık-ı zîşan

• Şan sahibi, her şeyin yaratıcısı Allah.

halık-ı zülcemal / hâlık-ı zülcemâl

• Sonsuz derecede güzellik sahibi ve her şeyin yaratıcısı olan Allah.

halıki / hâlıkî

• Her şeyi yaratan Allah'ım.

hallak / hallâk

• Yaratan, her şeyi halkeden, Kadir-i Zülcelal, Allah Teala Hazretleri (C.C.)

• Yaratan, her şeyi yoktan vâr eden Allahü teâlâ.

hallak-ı alim / hallâk-ı alîm

• Küçük büyük, gizli açık, geçmiş ve gelecek her şeyi hakkıyla bilen ve kâinatta her şeyi yaratan Allah.

hallak-ı baki / hallâk-ı bâkî

• Hiçbir zaman yok olmayan, varlığı kalıcı ve devamlı olan, her şeyi sürekli olarak çokça yaratan Allah.

hamek

• Her şeyin küçükleri.
• Siyah bulut.

haşr-i umumi / haşr-i umumî

• Her şeyi kaplayan yeniden diriliş; her şeyin öldükten sonra âhirette yeniden diriltilip Allah'ın huzurunda toplanması.

havl ve kuvvet-i rabbaniye / havl ve kuvvet-i rabbâniye

• Her şeyi terbiye ve idare eden Allah'ın sonsuz güç ve kudreti.

hayy-ül kayyum

• Varlığı, diriliği her an için olup, gökleri, yerleri her an için tutan, daimî her şeye her hususta iktidarı yeten Allah (C.C.)

hazır ve nazır / حَاضِرْ و نَاظِرْ

• Zaman ve mekandan münezzeh olarak her yerde var olan ve her şeyi gören, gözeten.

hazret-i kahhar / hazret-i kahhâr

• Her şeyi hükmüne itaat ettirebilen bir hâkimiyet sahibi, düşmanlarını kahrederek zelil ve perişan eden ve kudretinin karşısında her şeyi âciz bırakan Allah.

hazul

• Kimsesiz. Yardımsız olarak her şeyden mahrum sürünmek.

herzevekil

• Kendine vazife olmayan şeylere karışan. Fodul, boşboğaz. Her şeye burnunu sokan. (Farsça)

hıfa'

• Her şeyin örtüsü ve perdesi.
• Kırba örtüsü.

hikmet-i amme / hikmet-i âmme

• Her şeyin alakâlı olduğu İlâhî gaye. Her şeyi kanun ve nizamına itaat ettiren umumi faydalar. Yaratılıştaki, kâinattaki umumi ve ilâhi gaye.

hikmet-i basire / hikmet-i basîre

• Her şeyi gören hikmet; herşeyi belli bir gayeye göre yerli yerinde yapan Allah'ın hikmeti.

hikmet-i ilahiye / hikmet-i ilâhiye

• Allah'ın her şeyi belirli gayelere yönelik olarak, mânâlı, faydalı ve tam yerli yerinde yaratması.

hikmet-i rabbaniye / hikmet-i rabbâniye

• Allah'ın her şeyi terbiye ederek, muhtaç olduğu şeyleri verip bir fayda ve gayeye yönelik olarak, anlamlı ve yerli yerinde yaratması.

hoş-alef

• Çok fazla yiyen hayvan. (Farsça)
• Mc: Helâl haram demeden her şeyi yiyen kimse. (Farsça)

hubb-ı dünya / hubb-ı dünyâ

• Dünyâ sevgisi. Ölümden sonra işe yaramayacak olan şeylere düşkün olmak. Dünyâ; haramlar, mekruhlar ve Allahü teâlâyı unutturan her şeydir.

huşare

• Bir yere giderken bırakılan faydasız şeyler.
• Her şeyin kötüsü.

hüve'l-ahir / hüve'l-âhir

• O Âhirdir; her şeyin sonunu ezelî ilmiyle belirleyen ve sonu gelen varlıkların neslini tohum ve çekirdeklerle tanzim eden ve her şeyden sonra yalnız Kendisi bâkî kalan Allah'tır.

hüve'z-zahir / hüve'z-zâhir

• O Zâhirdir; her şeyin dış yüzlerini çeşitli cihaz ve ürünlerle donatıp ve ince nakışlarla süsleyerek mükemmel ve güzel yaratan ve her şeyde varlık ve birliğinin işaretleri açıkça görünen, Allah'tır.

huzur-u tevhid

• Her şeyin bir olan Allah'a ait olduğuna kesin olarak inandıktan sonra kendini herzaman Allah'ın huzurunda hissetme.

hz. hak

• Her şeyi hakkıyla yaratan, varlığı hak olan ve her hakkın sahibi olan Allah.

i'tilal

• (İllet. den) Hasta olma.
• Hastalanma.
• Bahane etme.
• Her şeyden vazgeçip tek bir şeyle meşgul olma.

ibahiyyun

• İbaheciler. Her şeyi mübah sayan bâtıl bir zümre.

ibban / ibbân

• Uygun zaman, vakit. Her şeyin mevsimi.

iflas / iflâs / افلاس

• Her şeyini yitirme, bitip tükenme. (Arapça)

ilah / ilâh

• Kendine ibadet edilen, Allah (C.C.) Her şeyden çok sevilen, tâzim ve tesbih edilen Allah Teâlâ ve Tekaddes Hazretleri.

• Her şeyin kendisine ibadet ettiği ve her şeyin kendisine ait olduğu Allah.

ilm

• Bir şeyi hakkıyla bilmek, anlamak. Cehlin zıddı.
• Allahü teâlânın subûtî sıfatlarından. Her şeyi bilmesi.
• Bir şeyin sûretinin, görünüşünün zihinde şekillenmesi, bilme, bilgi.

ilm-i bedi'

• İlm-i beyânın üç bölümünden üçüncü bölümüdür ki, bediiyat da denir. Muktezâ-yı hâle uygun bir kelâmın lâfız ve mânâ bakımından daha da güzelleştirilmesinin kaidelerinden bahseder. Bu kaidelere Edebî San'atlar da denir.Her şeyin güzellik cihetlerinden bilhassa Arabi terkiblerden bahseder, kelâmın güz

ilm-i külli / ilm-i küllî

• Cenab-ı Hakkın her şeyi kuşatan sonsuz ilmi.

imam-ı mübin / imâm-ı mübîn / اِمَامِ مُب۪ينْ

• İlim ve emr-i İlâhînin bir nev'ine bir ünvandır ki, âlem-i şehadetten ziyade âlem-i gayba bakıyor. Yani, zaman-ı halden ziyade mazi ve müstakbele nazar eder. Yani, her şeyin vücud-u zahirîsinden ziyade aslına, nesline ve köklerine ve tohumlarına bakar.

• Her şeyin vukūundan evvel ve sonra yazılı olduğu kader defteri; Allahın şimdiki zamandan ziyâde, geçmiş ve geleceğe bakan ilmi.

imdad-ı vahidiyet / imdad-ı vâhidiyet

• Her şeyin bir tek noktaya bağlanmasından gelen yardım ve destek.

intizamperver

• Her şeyi tertib ve düzenli yapan. İntizâmı çok seven. (Farsça)

irade-i külliye

• Külli irade. Allah'ın her şeye şâmil olan emri ve iradesi.

irade-i külliye-i ilahiye / irade-i külliye-i ilâhiye

• Allah'ın her şeyi kuşatan iradesi.

irade-i nafize / irade-i nâfize

• Her yere ve her şeye tesir ve nüfuz eden İlâhî irade.

irade-i rabbaniye / irâde-i rabbâniye

• Her şeyi yaratılış gayelerine göre terbiye ve idare edip, egemenliği altında tutan Allah'ın iradesi, dilemesi.

iş'ar-ı samedani / iş'âr-ı samedânî

• Her şeyin Kendisine muhtaç olduğu, fakat Kendisi hiçbirşeye muhtaç olmayan Cenâb-ı Hakkın bildirmesi.

ism-i evvel

• Allah'ın her şeyin aslını ve başlangıcını ezelî ilmiyle tespit eden ve Kendisinden önce hiçbir şeyin olmadığını ifade eden ismi.

ism-i hakim / ism-i hakîm

• Her şeyi hikmetle, belirli gayelere yönelik olarak, mânâlı, faydalı ve tam yerli yerinde yaratan mânâsında Allah'ın Hakîm ismi.

ism-i hayy ve kayyum / ism-i hayy ve kayyûm

• Gerçek hayat sahibi olan, her canlıya hayat veren, her şeyi Kendi varlığıyla ayakta tutan ve varlıklarını devam ettiren Allah'ın ismi.

ismi ahir / ismi âhir

• Allah'ın her şeyin sonunu ezelî ilmiyle belirleyen ve her şeyden sonra yalnız Kendisi bâkî olduğunu ifade eden ismi.

ispat-ı tevhid

• Her şeyin bir olan Allah'a ait olduğunu ispat etme.

istilakarane / istilâkârâne

• Her şeyi ele geçirir bir şekilde.

ka'r

• Derinlik. Dip. Her şeyin dibi. Nihâyet.
• Yemeği dipten yemek.
• Çalmak. koparmak.

kaba necaset / kaba necâset

• İnsandan çıkınca abdesti veya guslü gerektiren her şey, eti yenmeyen hayvanların, (yarasa hâriç) ve yavrularının yüzülmüş, dabağlanmamış derisi, eti, pisliği ve bevli ile süt çocuğunun pisliği, bevli ve ağız dolusu kusmuğu, insanın ve bütün hayvanlar ın kanı ile şarab, leş, domuz eti ve kümes ve yük

kabs

• Her şeyin esası, aslı.
• Tâlim etmek.

kader / قَدَرْ

• Cenâb-ı Hakk'ın kâinatta olmuş ve olacak her şeyin evsafını ve havassını ve sâir geleceğini ve geçmişini ezelden bilip, levh-i mahfuzunda takdiri ve yazması. Takdir-i İlâhî.
• Ezelî kısmet.
• Tali'. Baht. Şans.

• Cenab-ı Hakk'ın kâinatta mevcut her şeyin bütün özelliklerini ezelden bilip takdir etmesidir.

• Her şeyin Allahın ezeli ilmiyle vukuundan önce bilinmesi.

kader kalemi

• Allah'ın ezelî ilmi ile kâinatta olmuş ve olacak her şeyi bilip takdir etmesi ve kudretiyle yazması, yaratması.

kadir / kâdir

• Gücü yeten, kudret sâhibi.
• Allahü teâlânın sıfatlarından biri; gücü her şeye yeten, hakîkî kudret sâhibi.
• Gücü yeten.

kadir-i mürid / kadîr-i mürîd

• Her şeye gücü yeten ve istediği şeyi yapan Allah.

kadiriyet-i mutlaka / kadîriyet-i mutlaka

• Allah'ın gücünün sınırsız olarak her şeyde görünmesi.

kainat / kâinât / كَائِنَاتْ

• Allahın yarattığı her şey.

kalp

• Yürek.
• Yürek hastalığı.
• Gönül.
• Her şeyin ortası, ehemmiyetli, alıcı noktası, değiştirme, çevirme.

kariha

• Fikir kabiliyeti. Zihin kudreti. Düşünme istidadı.
• Akıldan hâsıl olan fikirler. Her şeyin evveli.
• Kuyudan çıkarılan ilk su.

kasıd

• Sonsuz ilim, irade ve ihtiyarıyla her şeyi bir gaye için yaratan Allah.

katib-i ezeli / kâtib-i ezelî

• Her şeyin hayatının mukadderatını ezelden bilip yazan Cenab-ı Hak (C.C.)

kaviyy

• Allahü teâlânın Esma-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Her şeyi tam olarak yaratmakta kuvvet sâhibi olan, her şeyi yaratıp, varlıkta devâm ettiren; dilediğini yapmak kendisine zor gelmeyen.

kebiru'l-müteal / kebîru'l-müteâl

• Açık ve gizli her şeyi bilen, büyük ve yüce olan. Allah Teâlâ.

kelkahya / kelkâhya

• Mc: Vazifesi olmayan şeylerle alâkadar olan. Her şeye karışan.

keman

• Yay. Kavis. (Farsça)
• Yayı andırır her şey. (Farsça)
• Keman. (Farsça)

kerim

• Her şeyin iyisi, faydalısı. Kerem ile muttasıf olan, ihsan ve inayet sâhibi. Şerefli ve izzetli. Muhterem, cömert, müsamahakâr. (Kur'an-ı Kerim tâbirindeki kerim; muazzez, mükerrem mânâsınadır. Kur'an-ı Kerim'de bu kelime 27 defa geçer ve ancak iki defa Cenab-ı Hak hakkında kullanılmıştır.)

kerimiyet-i rabbaniye / kerîmiyet-i rabbâniye

• Her şeyi idare ve terbiye eden Allah'ın sonsuz ikram ve cömertliği.

kesir-i hakiki / kesîr-i hakikî

• Gerçek çokluk; her şey bir olan Allah'a verilmezse çok ilâhlar olacaktır.

ketum

• Sır saklayan. Herkese her şeyi konuşmayıp sırrını belli etmiyen.
• Her şeyi gizleyen.

kımme

• (Çoğulu: Kumem) Boy, kamet.
• Beden.
• Başın tepesi.
• Dağ tepesi.
• Her şeyin yükseği.
• İnsan cemaati, topluluk.

kitab-ı hikmet

• Hikmet kitabı; her şeyin belirli fayda ve gayelere yönelik olarak tam yerli yerinde olduğunu bildiren kitap.

kitab-ı mübin / kitâb-ı mübîn / كِتَابِ مُب۪ينْ

• Kaderde olan her şeyin gerçekleşmesinde esas tutulan kānunların bütünü; Allahın geçmiş ve gelecekten ziyâde, şimdiki hâle bakan ilmi.

kıtmir / kıtmîr

• Eshâb-ı Kehfin (Îsâ aleyhisselâmın dîninden olup, din düşmanları her tarafı kapladığı bir zamanda dinlerini korumak için her şeylerini terkedip hicret eden Efsûs (Tarsus)'daki mağarada bulunan yedi kişiden birinin köpeğinin adı.

kıvam

• Olgunluk derecesi. Her şeyin en uygun hali.
• Mâyi bir şeyin koyulaşmış hali.
• Tav.
• Durma.
• Çağ.
• Bir şeyin nizamı.
• Doğrular. Dikler. Dik ve doğru çizgiler.

kıyamet / kıyâmet

• Dünyanın yıkılıp harab olması. Her şeyin mahvolması. Dünyanın sonu ve mahşer meydanına bütün insanların dirilip toplanacağı zaman.
• Mc: Büyük belâ.
• Fazla sıkıntı.

• Allahü teâlânın emri ile İsrâfil aleyhisselâmın sûr denilen ve nasıl olduğunu bilmediğimiz bir âlete üfürmesi, (nefha-i ûlâ: Birinci üfürme) ile bütün canlıların ölüp, her şeyin yok olması, kâinâttaki (varlık âlemindeki) nizâmın, düzenin bozulması, kıyâmetin kopması.
• Her canlının ölü

kudret

• Güç, güçlü olma.
• Allahü teâlânın sıfat-ı sübûtiyyesinden biri. Allahü teâlânın her şeye gücünün yetmesi.
• Kullara âit sınırlı olan güç, kuvvet.

kudret-i rabbani / kudret-i rabbânî

• Her şeyi terbiye ve idare eden Allah'ın kudreti.

küfr-ü mutlak / كُفْرُ مُطْلَقْ

• Dine âit her şeyi inkâr etme.

külli irade / küllî irâde / كُلّ۪ي اِرَادَه

• Allahın her şeyi kuşatan irâdesi.

küllü atin karib / küllü âtin karîb

• Gelecekte olacak her şey yakındır.

kumandan-ı rabbani / kumandan-ı rabbânî

• Her şeyi terbiye eden Allah'ın seçtiği kumandan, Hz. Muhammed.

kur'an-ı mecid / kur'ân-ı mecîd

• Her şeyin üstünde şeref sahibi olan ve takdis ve senâlara lâyık olan Kur'ân.

kur'an-ı mübin / kur'ân-ı mübîn / قُرْاٰنِ مُب۪ينْ

• Her şeyi açıkça beyan eden Kurân.

la malike illa hu / lâ mâlike illâ hû

• Her şeyin hakiki sahibi olan Allah'tan başka ilâh yoktur.

la müdebbire illa hu / lâ müdebbire illâ hû

• İdare eden, ilmiyle her şeyin sonunu görüp ona göre hikmetle iş yapan Allah'tan başka ilâh yoktur.

lahm

• Et. Her şeyin içi ve üzeri.
• Bir işi sağlam kılmak.
• Kırık şeyi kuyumcunun yapıştırması. Lehimlemek.
• Bir yerde ilişip kalmak.

lath

• Her şeyin azı.
• Bulaşmak ve karışmak.
• Birine iftira atmak.

lehv

• Eğlence. Âhirette faydası olacak şeylerden alıkoyan her şey.

levh-i ezeli / levh-i ezelî

• Olmuş ve olacak her şeyin üzerinde yazılı olduğu ezeli levha.

levh-i mahfuz / levh-i mahfûz

• Her şeyin hayatının ind-i İlâhîde yazılması. İlm-i İlâhînin bir ünvanı.

• Allah yanında her şeyin yazılı bulunduğu manevî levha.

levh-ül-mahfuz / levh-ül-mahfûz

• Korunmuş levha; Allahü teâlânın takdir ettiği her şeyin yazılı bulunduğu, nasıl olduğu bizce bilinmeyen ve her türlü te'sirden korunmuş levha.

levha-i zeval ve firak / levha-i zeval ve firâk

• Her şeyin yok olup ayrıldığını gösteren tablo.

lisan-ı mu'cizü'l-beyan-ı nebevi / lisan-ı mu'cizü'l-beyân-ı nebevî

• Her şeyi ap açık şekilde açıklayan Peygamberimizin mu'cizeli dili.

lübb

• İç. Öz. Her şeyin iyisi, hülâsası.
• Akıl, içli şeyin içi.

lübub

• (Tekili: Lübb) Her şeyin hâlisleri. Özler.

lüham

• Her şeyi yutan.
• Çok miktar asker.

ma-halakallah

• Allah'ın (C.C.) yarattığı ve halkettiği her şey.
• Kalabalık, izdiham.

madde

• Zahir duygularla hissedilen, ruhâni olmayıp, ağırlığı olan, cismâni bulunan.
• Asıl, esas, cevher, mâye.
• Bend, fıkra, kısım.
• İlm-i Kelâmda: His âzâmız üzerine bir takım muayyen ihtisâsât husule getiren veya getirebilen, her şey.
• Tıb: Çıbanın içinde hasıl olan ya

maddiyun ve tabiiyyun taunu / maddiyun ve tabiiyyun tâunu

• Her şeyin tabiatın tesiriyle meydana geldiğini iddia etme ve her şeyi madde ile açıklamaya çalışma vebası.

maddiyyun

• (Maddiyun) Maddeciler. Her şeyin esası madde olduğunu iddia edip, ruhaniyatı inkâr eden dinsizler. Her şeyi madde ile ölçenler. Masnuât-ı İlâhiye olan mahlukatı ve zerrelerin muntazam hareketini, tesadüf eseri gibi kabul ve tevehhüm edip dinsizliğe yol açmağa çalışanlar.

maddiyyunluk

• Maddecilik, materyalizm, maddeden başka her şeyi inkâr eden dinsiz felsefeciler.

mafiha / mâfîhâ

• İçindekiler, içinde olan her şey.

mahluk / mahlûk

• Yaratılmış; yoktan vâr edilmiş. Rabbimiz cism değildir, zamânı, mekânı yok. Maddeye hulûl eylemez, böyle olmalı îmân. Mahlûka muhtaç değildir, ortağı benzeri yok, Her şeyi O'dur yaratan hem de varlıkta tutan.

makam-ı nur-u tevhid / makam-ı nur-u tevhîd

• Her şeyin bir olan Allah'a ait olduğunu gösteren tevhid nurunun aydınlattığı yüksek manevî makam.

makamat-ı aşere / makâmât-ı aşere

• Fenâ (Allahü teâlâdan başka her şeyi unutmak) makâmının başlangıcında olan ve fenâ makâmına kavuşmak için lâzım olan on şey.

malik

• Sâhib. Malı elinde bulunduran. Bir şeyin mülkiyetini elinde tutan.
• Her şeyin sâhibi olan Allah.
• Cehennem zebânilerine hâkim ve onları idare eden meleğin adı.

malik-ül-mülk / mâlik-ül-mülk

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Yaratılmışların ve onlarda bulunan her şeyin sâhibi olan.

maliki / mâlikî

• Görünen ve görünmeyen her şeyin gerçek sahibi olan Allah'ım.

masiva / mâsiva / mâsivâ / ماسوی

• Ondan gayrısı. (Allah'tan) başka her şey hakkında kullanılan tâbirdir) Dünya ile alâkalı şeyler.

• Bir şeyden başka olanların hepsi.
• Dünya ile ilgili olan şeyler.
• Allah'tan başka her şey.

• Allahü teâlâdan başka her şey. Âlem, tabîat, mahluklar.

• Tanrı'nın dışındaki varlıklar. (Arapça)
• Dünyaya özgü her şey. (Arapça)

masivallah

• Allah'tan başka her şey.

masivaullah / mâsivâullah

• Cenâb-ı Hakkın dışındaki her şey.

materyalist

• Maddeci. Her şeyi madde ile kıymetlendiren. (Fransızca)

materyalizm

• Allahü teâlâyı inkâr ve maddeyi her şeyin esâsı kabûl eden görüş, düşünce; toplum hayâtını ve fertler arasındaki münâsebetleri ve davranışları belirleyen tek faktörün madde olduğunu savunan felsefe akımı; maddecilik.

mektub-u rabbani / mektub-u rabbânî

• Her şeyi terbiye edip besleyen Allah'ın birer mektup gibi yarattığı varlıklar.

mektubat-ı samedaniye / mektubât-ı samedâniye

• Allah'ın hiçbir şeye muhtaç olmadığını, her şeyin O'na muhtaç olduğunu gösteren mektuplar.

melekut

• Tam bir hâkimiyyetle, Saltanat-ı İlâhiyyenin müessiriyyet ve idâresinin esrarı. Her şeyin kendi mertebesinde, o mertebeye münâsib ruhu, canı, hakikatı. Bir şeyin iç yüzü, iç ciheti.
• Hükümdarlık. Saltanat.
• Ruhlar âlemi.

melik

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Zâtında, sıfatlarında, hiçbir şeye muhtaç olmayan, her şey varlığında ve varlıkta kalmasında O'na muhtaç olan, her şeyin sâhibi, yaratıcısı.
• Pâdişâh, hükümdar.

menabi'

• (Tekili: Menba') Kaynaklar. Pınarlar. Nebeân eden yerler.
• Her şeyin zâhir olduğu yerler.
• Servetlerin çıktığı yerler.

menfi / menfî / منفى

• Olumsuz. (Arapça)
• Hep olumsuz düşünen, her şeye olumsuz yaklaşan. (Arapça)
• Sürgüne gönderilmiş. (Arapça)

mensaf

• (Çoğulu: Menâsıf) Her şeyin yarısı.

merhamet-i camia / merhamet-i câmia

• Kapsamlı merhamet; her şeyi kuşatan şefkat.

merhamet-i umumiye-i ilahiye / merhamet-i umumiye-i ilâhiye

• Allah'ın her şeyi kuşatan rahmeti, merhameti.

mevadd

• (Tekili: Madde) Fezâda, boşlukta yer kaplayan varlıklar. Maddeler. Cisimler.
• Kısımlar.
• Kanunlar. Kaideler. İşler. Hususlar.
• Söz ve beyana sebeb olan mevcudat. Her şeyin aslı, mayası.

mevcudat

• Var olan her şey. Kâinat. Yaratılmış şeyler.

mü'min

• Allah'a ve Allah'tan gelen her şeye inanan.

mucib-i bizzat

• Her şeyi yapmaya bizzat mecbur olan, Cenâb-ı Hakkın iradesini inkâr eden felsefî görüş.

mucibibizzat / mûcibibizzat

• Her şeyi yapmaya mecbur olan.

mucize-i rabbaniye / mûcize-i rabbâniye

• Her şeyin rabbi olan Allah'ın mucizesi.

müdebbir

• Evvelden düşünüp işleri ona göre ayarlayan. Her şeyin evvelden tedbirini yapan, gören.
• İlmi ile her şeyin akibetini ihâta edip ona göre hikmetle iş yapan Allah (C.C.).

muğni / muğnî

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Hikmeti îcâbı, her şeyin ihtiyâcını giderici, tamamlayıcı ve lütfuyla doyurucu.

muhatab-ı samedaniye / muhatab-ı samedâniye

• Her şeyin Kendine muhtaç olduğu, fakat Kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan Allah'ın muhatabı.

muhdis

• Her şeyi sonradan var eden Allah.

muhit / muhît

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). İhâta eden, çeviren, ilmi her şeyi kuşatan.

muhlas

• Devamlı ihlâs sâhibi olan. Her şeyi Allahü teâlânın rızâsıyla yapan.

mühr-ü samediyet

• Allah'ın hiçbir şeye muhtaç olmadığını, fakat her şeyin Kendisine muhtaç olduğunu gösteren mühür.

mukaddime

• Evvel gelen. Öne geçen. Her şeyin evveli.
• Bir kitapta asıl maksada başlamadan evvel kitapda olan bahisler hakkında ve kitabın muhteviyatına dâir yazılan makale, önsöz.
• Alın. Nâsiye. Alındaki perçem.

mukaddir

• Takdir eden. Bütün mahlukatın ve her şeyin esaslarını tanzim ve takdir edip sıralayan. Allah (C.C.). Bir şeyin kıymetini biçen, takdir eden. Beğenen.

mukim / mukîm

• İkamet eden. Ayakta duran.
• Okuyan.
• Bir memlekette devamlı duran.
• Fık: Vatanında veya vatanı sayılan bir yerde onbeş günden fazla kalan kimse. (18 saatlik uzağa gidene "Misâfir" denir.)
• Esmâ-i İlâhiyyeden olup "Her şeyi ayakta tutan, devam ettiren ve kayyumiyet

mukit / mukît

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (ism-i şerîflerinden). Beden için görünen kuvvet, rûh için mânevî kuvvet yaratan, her şeye kuvvet veren.

muktedir

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (ism-i şerîflerinden). Kudret sâhibi, her şeye gücü yeten.

mülk / مُلْكْ

• Her şeyin sebeblerle perdeli dış yüzü.

mümkin-ül-vücud / mümkin-ül-vücûd

• Var da olabilen, yok da olabilen. Allahü teâlâdan başka her şey, bütün âlem.

muntazam

• Düzenli. Tertibli. İntizamlı. Düzgün sıralanmış. Her şeyin yerli yerinde olması. Derli toplu olma.

mürid / mürîd

• Her şeyi istediği gibi, istediği zamanda ve keyfiyette yapan ve bir anda sonsuz şeyleri dilemekten âciz olmayan Allah.

müridane / müridâne

• Her şeyi istediği gibi yaparak.

musavvir

• Tasvir eden. Şekil ve suret çizen. Her şeye güzel şekil ve suretler veren Allah (C.C.)

musavviriyet-i ilahiye / musavviriyet-i ilâhiye

• Allah'ın her şeye kendine lâyık güzel şekil ve suretler vermesi.

müske

• Müracaat olunacak hayır ve fayda.
• Her şeyin artığı.
• Akıl, kâmil zihin.
• Kendine temessük olunacak şey.
• Geçinecek kadar kuvvet ve gıda.

müşkil-pesend

• Zorla beğenen. Her şeyi kolay kolay beğenmiyen. Zorlaştıran. (Farsça)

müstas'ib

• (Suubet. den) Her şeyi güç sayan ve zor gören kimse.

müte'al / müte'âl

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (ism-i şerîflerinden). Düşünülebilen, akla gelen, hayâl edilebilen her şeyden başka bunlardan pâk, temiz ve yüce olan.

mütekebbir

• Allahü teâlânın ism-i şerîflerinden. Yaratılanların sıfatlarından uzak, vehim ve aklın anlamasından yüksek, azamet ve kibriyâ (büyüklük) sıfatıyla her şeyden ayrılmış olup, her şeyden yüce ve yüksek olan.
• Kibirlenen, kendisini başkalarından üstün gören, kendini beğenen.

mütekellim-i alim / mütekellim-i alîm / مُتَكَلِّمِ عَل۪يمْ

• Gizli ve âşikâr her şeyi bilen ve kendi Zâtına lâyık şekilde konuşan Allah.

• Her şeyi hakkıyla bilen, şânına lâyık konuşan (Allah).

mütesavvıf

• Gafletten uzak yâni her an Hakk'ı zikreden, kalbini mânevî kirlerden temizleyen ve Allahü teâlâdan başka her şeyi gönlünden çıkaran, rûhunu cenâb-ı Hakk'ın zikri ile (anmakla) süsleyen tasavvuf ehli, velî, mürşid, ahlâk-ı hasene sâhibi. Çoğulu mütesa vvifûn, mütesavvifîn ve mütesavvife'dir.

mutlak fena / mutlak fenâ

• Allahü teâlâdan başka her şeyin kalbden çıkıp, isimlerinin bile unutulması.

muvazene-i alem / muvazene-i âlem

• Âlemdeki her şeyin denge içinde olması.

muzarris

• Her şeyi tecrübe eden kimse.

nakkaş-ı alim / nakkâş-ı alîm

• Her şeyi bilen ve her şeyi san'atlı bir şekilde işleyen Allah.

nakkaş-ı ezeli / nakkaş-ı ezelî

• Ezeli Nakkaş. Ezeli olup her şeyin nakşını yapan. Allah (C.C.)

nakkaş-ı hakim / nakkaş-ı hakîm

• Varlıkları sanatlı nakışlarla donatan ve her şeyi hikmetle, yerli yerinde yaratan Allah.

nar

• (Çoğulu: Niran, envar, niyere, niyâr) Ateş. Cehennem.
• Bir meyve adı.
• Mc: Allahın gadabı.
• Yakıcı, azab verici her şey. Şer. Dalâlet. Sefâhet.

nazar-ı adalet

• Allah'ın sınırsız adaletiyle her varlığa adaletle muamele etmesi; zerre kadar da olsa her şeyin hakkını vermesi, haksızı cezalandırması açısından.

nazar-ı ihata

• Her şeyi içine alan, kuşatan bakış.

nazd

• Her şeyi yerli yerine koymak.

nazım / nâzım

• Her şeyi en mükemmel şekilde düzenleyen, tanzim eden Allah.

nekavet

• Her şeyin iyisi, seçkini.
• Temizlik, paklık.

netice-i tevhid

• Birleme, her şeyin bir olan Allah'a ait olduğu sonucuna ulaşma.

nigahdaşt / nigâhdâşt

• Kalbde yalnız Allahü teâlâyı anıp, O'ndan başka her şeyi unutma hâlinin devâmını muhâfaza.

nikbin

• (Nîk-bin) İyi gören, iyimser, her şeyi iyi tarafından gören. (Farsça)

nimet / nîmet

• Hayat için lâzım olan her şey; iyilik, lütuf, ihsan.

nuka

• Her şeyin kötüsü.

nukave

• Temizlik, paklık.
• Her şeyin iyisi, seçkini.

nukuş-u hikmet

• Her şeyi bir sebebe, gayeye, faydaya binaen yaratan Allah'ın san'atlı nakışları.

nur / nûr

• Aydınlık, ışık, feyz, bereket ihsân.
• Kur'ân-ı kerîm.
• Îmân.
• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından. Tam ve kusursuz olarak zâhir olup her şeyi ortaya çıkarıcı, yaratıcı veya göktekileri ve yerdekileri nûru ile hidâyet edici, doğru yolu gösterici, gökleri; güneş, ay ve yıld

nur-u samedani / nur-u samedânî

• Hiçbir şeye muhtaç olmayan ve her şey Kendisine muhtaç olan Allah'ın nuru.

ödünç vermek

• Çarşıda misli yâni benzeri bulunan her şeyi, belirsiz bir zaman sonra, misli geri verilmek üzere verme.

pencere-i tevhid

• Her şeyin bir olan Allah'ın olduğunu gösteren pencere.

rabıta / râbıta

• Bir velînin şeklini, sûretini hayâline getirerek onun kalbindeki feyz (bereket) ve mârifetlere (ilimlere) kavuşma yolu. Kalbini büyüklerin kalbine bağlayarak onlardan feyz alma. Her şeyi unutarak, dünyâ işlerini düşünmeyerek, sevgi ve saygı ile bir velînin mübârek yüzünü hayâlinde veya gönlünde bulu

rahat

• Üzüntüsüz, tasasız, kedersiz bir halde olmak. İstediği her şeyi bulup telâşsız olmak. Müsterih.
• Dinlenmek.
• El ayası.

rahmanürrahim / rahmânürrahîm

• Bütün her şeye ve herbir varlığa, şefkat ve merhametiyle muamele eden Allah.

rahmet-i amme / rahmet-i âmme

• Her şeyi kaplayan rahmet.

rahmet-i umumiye-i ilahiye / rahmet-i umumiye-i ilâhiye

• Allah'ın her şeyi kuşatan rahmeti, merhameti.

rahmet-i zülcelal / rahmet-i zülcelâl

• Sonsuz haşmet ve yücelik sahibi olan Allah'ın her şeyi kuşatan rahmeti.

rakib / rakîb

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Her şeyi hakkıyla gören, gözeten, koruyan, bir an onlardan habersiz olmayan, murâkabesi (gözetmesi) devamlı olan.

rasyonalizm

• Fls: Akliyecilik. Her şeyin yalnız akıl ile bilinebileceğini iddia eden bir felsefi görüş. (Fransızca)

recac

• Her şeyin zayıfı.

reyean

• Artma, çoğalma, ziyâdeleşme, bereketlenme.
• Her şeyin evveli, tazelik zamanı.

rezzak-ı alim-i rahim / rezzâk-ı alîm-i rahîm

• Sonsuz ilmiyle her şeyi hakkıyla bilen ve rızkını veren ve rahmetinin çok özel tecellîleri olan Allah.

sabur / sabûr

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Her şeyi vakti gelince ve belli miktarı ile yaratan, bu hususta acele etmeyen, kendisine şirk (ortak) koşan ve başka günâhları işleyerek isyân edenleri cezâlandırmaya kâdir (gücü yetici) iken, cezâ vermekte acele etmeyen.

sadr

• Her şeyin öncesi ve başlangıcının en iyisi. Kalp, göğüs, ön.Başkan... Baş. Oturulacak yerlerin en iyisi.

• Her şeyin evveli ve başlangıcının en iyisi.
• Kalb, göğüs, ön.
• Meclisin önü ve en muteber yeri. Reisin oturduğu yer.
• Rücu.
• Bir aruz kalıbı.
• Baş, reis, başkan.
• Oturulacak yerlerin en iyisi.

şafi-i hakim-i zülcelal / şâfî-i hakîm-i zülcelâl

• Hastalara şifa veren, her şeyi hikmetle, belli bir gaye ile yaratan ve sonsuz haşmet sahibi olan Allah.

sahib-i tasarruf

• Her şeyi dilediği gibi kullanma ve yönetme kabiliyetine sahip olma.

şahid-i ezeli / şâhid-i ezelî

• Ezelden ebede her şey nazar-ı şuhudunda olan Cenab-ı Hak.

samed / صَمَدْ

• Her şeyin kendine muhtaç olup, kendisi hiç kimseye ve hiç bir şeye muhtaç olmayan. (Allah)
• Pek yüksek, dâim.
• Refi' ve âli ve içi dolu şey.
• Kavmin ulusu.

• Hiçbir şeye muhtaç olmadığı halde, her şey kendisine muhtaç olan (Allah).

samediyet / صَمَدِيَتْ

• (Allahın) hiçbir şeye muhtaç olmadığı hâlde, her şeyin kendisine muhtaç olması.

san'atkar-ı zülcelal / san'atkâr-ı zülcelâl

• Sonsuz haşmet ve görkem sahibi olan ve her şeyi san'atlı bir şekilde yaratan Allah.

sani'-i hakiki / sani'-i hakikî

• Doğrudan doğruya, hiç bir şeye muhtaç olmadan her şeyin aslını, esasını ve teferruatını yapan, yaratan. Allah (C.C.).

sani-i bizeval / sâni-i bîzevâl

• Sonu olmayan, her şeyi san'atla yaratan Allah.

sani-i fail / sâni-i fâil

• Her şeyi san'atla yaratan ve bütün fiillerin sahibi olan Allah.

sani-i hakiki / sâni-i hakikî

• Her şeyin gerçek anlamda san'atkârı ve yaratıcısı olan Allah.

sani-i hakim-i müdebbir / sâni-i hakîm-i müdebbir

• Her şeyi san'atlı olarak belli gaye ve hikmet doğrultusunda yaratan ve idare eden Allah.

sani-i hakim-i zülcemal / sâni-i hakîm-i zülcemâl

• Her şeyi san'atla yaratan güzellik ve hikmet sahibi Allah.

sani-i kadim-i ezeli / sâni-i kadîm-i ezelî

• Varlığının başlangıcı ve sonu olmayan ve her şeyi san'atlı ve mükemmel bir şekilde yaratan Allah.

sani-i semi ve basir / sâni-i semî ve basîr

• Her şeyi işiten ve gören ve her şeyi sonsuz mükemmellikteki san'atlarla yaratan Allah.

sani-i sermedi / sâni-i sermedî

• Zaman üstü ve yüce olmakla beraber her şeyi san'atla yaratan Allah.

sani-i vahid-i ehad / sâni-i vâhid-i ehad

• Her şeyi san'atla yaratan, birliği herşeyi kaplayan ve herbir şeyde görünen Allah.

sani-i zişuur / sâni-i zîşuur

• Her şeyi san'atla yaratan, şuur sahibi olan Allah.

sarah

• Her şeyin hâlis ve safisi.

saray-ı kabe-i ulya / sarây-ı kâbe-i ulyâ

• Bir saray hükmünde olan şu kâinatta her şeyin Rabbine yöneldiği yüce Kâbe.

saray-ı samedani / saray-ı samedânî

• Kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan fakat her şeyin Kendisine muhtaç olduğu Cenâb-ı Hakkın sarayı; kâinat.

sari kanun / sâri kanun

• Her şeye geçen, yayılan, her şeyde bulunan; yerçekimi kanunu gibi.

şecere-i muhammediye

• Muhammedî ağaç; Hz. Muhammed'in (a.s.m.) hakikati ve o hakikati doğrulayan her şey ve herkes.

sefine-i rabbaniye / sefine-i rabbâniye

• Her şeyi terbiye ve idare eden Allah'a ait bir gemi; iman ehlini sonsuz mutluluğa ulaştıracak araç.

sema

• Gök yüzü. Asuman. Gök.
• Her şeyin sakfı.
• Gölgelik.
• Bulut ve emsali örtü.

semi / semî

• Her şeyi işiten Allah.

semi' / semî' / سَم۪يعْ

• İşiten, duyan.
• Fık: Allah'ın (C.C.) insanlar gibi zamana, âlete muhtaç olmayarak her şeyi işitmesi ve duyması. (O'nun işitip duyamıyacağı hiç bir şey yoktur.)

• Her şeyi işiten (Allah).

semi-i mutlak

• Her şeyi şeksiz, şüphesiz, mutlak surette işiten Allah (C.C.).

şems-i ezeli / şems-i ezelî

• Vâcib-ül-vücud ve ebediyyen var olan, her şeyi nurlandıran Allah (C.C.) hakkında teşbihen söylenen bir tabirdir.

şey'an

• Uzaktan gören.
• İleriyi gören, her şeyin sonunu düşünen.

seyyal

• Akıcı şey, su gibi sıvı olup akan. Çokça akan su.
• Yer değiştiren her şey.

sıfat-ı samedaniye / sıfât-ı samedâniye

• Her şey Kendisine muhtaç iken Kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan Allah'ın sıfatları.

sikke-i ehadiyet

• Her şeyin bir elden çıktığını gösteren damga, işaret.

sikke-i samediyet / سِكَّۀِ صَمَدِيَتْ

• (Allahın) Hiçbir şeye muhtaç olmadığı halde, her şeyin kendisine muhtaç olması mührü.

sosyalist / صُوسُيَالِستْ

• Şahsî mülkiyeti kaldırıp her şeyi topluma mal eden sistemi savunan kişi.

şüfr

• (Çoğulu: Eşfâr) Kirpiğin bittiği yer.
• Her şeyin kenarı.

süfül

• (Çoğulu: Esfâl) Her şeyin köpüğü ve tortusu.
• Örtmek.
• Yemek.

sultan / sultân

• Reis. İslâm Hükümdarı. Hâkimiyet sahibi. Padişah.
• Allah. (C.C.)
• Kuvvet, kudret ve hâkimiyet sâhibi.
• Hükümdar âilesinden olan anne, kız gibi kadınlardan her biri.
• Hüccet ve delil.
• Kahr ve tegallüb mânasında masdardır. Her şeyin yavuz, şiddet ve satvetin

• Hükümdâr, yönetici.
• Her şeyin hâkimi olan Allah.

şümul-ü tasarrufat

• Tasarrufların her şeyi kaplaması.

sunafir

• Her nesnenin hâlisi. Her şeyin iyisi ve doğrusu.

tabiat tağutları / tabiat tâğutları

• Tabiat putları; insanları Allah'a karşı isyana sevk eden tabiattaki her şey.

tabiat-ı eşya / tabîat-ı eşyâ / طَب۪يعَتِ اَشْيَا

• Her şeyin kendi özelliği.

tabiatperest

• Her şeyin kendi kendine olduğunu veya tabiatın meydana getirdiğini kabul eden. Allah'tan (C.C.) gaflet edip, kâinatın tesadüfen olduğunu zu'meden. (Farsça)

tabiiyunluk

• Tabiatçılık, her şeyin tabiatın tesiriyle var olduğunu iddia etme.

tabiiyyun

• Tabiatçılar. Naturalistler. "Her şeyi tabiat yapıyor" diyen, maddeye dalmış, Allah'tan (C.C.) mânen uzaklaşmış kişiler.

tağut

• Allah'tan başka tapınılan her şey.

takdir / تَقْد۪يرْ

• Allah'ın her şeyin kaderini ezelden bilmesi.

tam fena / tam fenâ

• Allahü teâlâdan başka her şeyi unutma, mutlak fenâ.

tammah

• Her şeye göz diken pek hırslı kimse.

tanzimat-ı hayriye

• Osmanlı Devletinde Sultan Abdülmecid zamanında başlayan ve (1839-1876) tarihleri arasındaki devreye Tanzimat-ı Hayriye denir. Sözde ıslahat için çalışılan devirdir. Bu, Gülhane Hatt-ı Hümayunu namında padişah fermanı ile başlatıldı. Bu devirde her şey yeniden tanzim edilecekti, yeni müesseseler kuru

tarf

• Göz, bakış, nazar. Göz ucu.
• Soyu temiz kimse.
• Her şeyin nihayeti, sonu.
• Göz kapaklarını yummak veya oynatmak.
• Göze bir şey dokundurmakla yaşartmak.
• Koz: Menazil-i Kamer'den bir menzil adı. (Kamer menzillerinden birisinde aslanın alnını teşkil eden dört

tariküddünya / târiküddünya

• Dünya ile ilgili her şeyi terk eden.

tasarrufat-ı rububiyet / tasarrufât-ı rububiyet

• Allah'ın her şeyi dilediği gibi kullanması ve yönetmesi.

teakkul

• Aklı kullanarak, lüzumlu şeyleri öğrenirken, her şeyin haddini, sınırını aşmamak, yâni lüzumlu olanı terk etmemek, lüzûmsuz olanla meşgûl olmamak, bunlarla vakit öldürmemek.

tebaşir

• Müjde.
• Her şeyin öncesi, ilk zamanı.

tecrid-i mutlak

• Tam bir yalnızlık, her şeyden soyutlanma.

tedbir-i rububiyet

• Her şeyi idare ve terbiye eden Allah'ın kâinat ve varlıklar üzerindeki hikmetli faaliyeti, emri altında tutması, idaresi.

terbiye-i rabbaniye / terbiye-i rabbâniye

• Her şeyin rabbi olan Allah'ın terbiyesi.

tesbih

• Allahü teâlâyı, O'na yakışmayan her şeyden ve mahlûkların (yaratılmışların) alâmetlerinden ve yok olmaktan tenzîh ve takdîs etmek, yâni uzak tutmak mânâsına "Sübhânallah" sözü ve benzerleri.
• Namaz kılmak.
• Namazdan sonra, Sübhânallah, Elhamdülillah ve Allahü ekber cümleleri sö

teslim

• Her şeyiyle Allah'a bağlanma.

tevfik-i rabbani / tevfik-i rabbânî

• Her şeyin Rabbi olan Allah'ın yardımı, muvaffak kılması.

tevfikat-ı samedaniye

• Hiçbir şeye muhtaç olmayan ve her şey Kendisine muhtaç olan Allah'ın başarılı kılması.

tevhid

• Birleme. Bir Allah'tan başka İlâh olmadığına inanma. Lâ ilahe illallah sözünü tekrarlama. Her yerde ve her şeyde Allah'tan başkasının te'sir hâkimiyeti olmadığını anlamak, bilmek ve bilerek yaşamak.
• Edb: Allah'ın varlığına ve birliğine dair yazılan manzume.

tevhid-i şuhudi / tevhîd-i şuhûdî

• Mâsivâyı (Allahü teâlâdan başka her şeyi) görmemek ve düşünmemek.

tevhid-i vücudi / tevhîd-i vücûdî

• Mâsivâyı (Allahü teâlâdan başka her şeyi) yok bilmektir.

tevhidi / tevhidî

• Tevhitle, her şeyin bir olan Allah'a ait olması ile ilgili.

tevhidkarane / tevhidkârâne

• Her şeyin bir olan Allah'a ait olduğunu gösteren.

tevhit

• Birleme; her şeyin bir olan Allah'a verme.

tevzin-i adalet

• Adaletin her şeyi teraziye alması; her hak sahibine hakkının tam ve eksiksiz verilmesindeki ölçü, tartı, denge.

tıbb

• Tabiblik, doktorluk.
• Her şeyi gereği gibi bilmek.
• Rıfk. Suhulet.
• İrade.
• Hastayı ilâçlarla tedaviye çalışmak.
• Şan.
• Şehvet.

tıfl

• Küçük çocuk.
• Her şeyin cüz ve parçası.
• Batmaya yakın güneş.
• Kıvılcım.

• Küçük çocuk. Her şeyin cüz ve parçası. Batmaya yakın güneş..

tuba

• Ne hoş. Ne iyi. Her şeyin iyisi ve efdali.
• İyilik, güzellik. Baht.
• Cennette bulunan ve kökü göklerde dalları aşağıda olan ağaç ismi.
• Çok berrak ve saf olan.
• Saâdet. Hayır. Devlet.

ubab

• Her nesnenin muazzamı, her şeyin büyüğü.
• Cemaat, topluluk.
• Taşkın sel suyu.
• Pek taşkın, coşkun.

umumiyet-i rububiyet

• Cenab-ı Hakkın idare ve terbiye ediciliğinin ve egemenliğinin her şeyi kuşatması.

uztumme

• İnsanın ırk ve nesebi.
• Her şeyin aslı.

vahdet nağmesi

• Ahenkli bir nidayla her şeyin Allah'ın birliğini anlatması.

vahdet-i vücud / vahdet-i vücûd

• Sâlikin (tasavvuf yolunda bulunan kimsenin) muhabbetle zikir yapması esnâsında, Allahü teâlâdan başka her şeyi unutup, yalnız O'nu bilmesi hâli.

vahy-i rabbani / vahy-i rabbânî

• Her şeyin rabbi olan Allah'ın vahyetmesi.

vali / vâlî

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Her şeyin mâliki (sâhibi), yaratıcısı, bütün işler tasarrufunda olan, her şey O'nun irâdesi, hükmü ile olan.

vasi' / vâsi'

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Rahmeti, ilmi, kudreti, ihsânı ve nîmetleri her şeyi kuşatan ve her şeye kâfi olan, kudretinin ve ilminin nihâyeti olmayan.

vazife-i rabbaniye / vazife-i rabbâniye

• Her şeyin Rabbi olan Allah'a karşı yapılan görev.

vech

• (Vecih) Yüz, çehre, surat.
• Tarz, üslub.
• Her şeyin karşısına gelen ve karşısında olan. Satıh. Ön. Alın. Cephe.
• Tarih.
• Suret.
• Sebeb.
• Bir şeyin nefsi ve zatı.
• Semt. Cihet.
• Münasebet.

vesile / vesîle

• Kişiyi Allahü teâlâya yaklaştıran, Allahü teâlânın nezdinde (katında) yakınlığa ve hâcetlerin yâni ihtiyâçların giderilmesine sebeb olan her şey.

vidad

• Dostluk. Sevmek. Muhabbet.
• Dost ve muhib.
• Her şeye muhabbeti olan.

zamir

• Her şeyin iç yüzü.
• Yürek, vicdan.
• Gizli fikir.
• Zamir, ismin yerini tutan kelime.

zat-ı ehad-i samed / zât-ı ehad-i samed / ذَاتِ اَحَدِ صَمَدْ

• Her şey kendisine muhtaç olduğu halde, hiç bir şeye muhtaç olmayan, tek olan zat (Allah).

zat-ı hafiz / zât-ı hafîz

• Her şeyi koruyan ve saklayan Zât, Allah.

zat-ı hakim-i zülcelal / zât-ı hakîm-i zülcelâl

• Sonsuz haşmet ve büyüklük sahibi olan ve her şeyi hikmetle yaratan Allah.

zat-ı hakimane / zât-ı hâkimâne

• Her şeyde bir gaye ve maksadı düşünerek hikmetle davranan şahsiyet, kişilik.

zat-ı hayy-ı kayyum-u zülcelal / zât-ı hayy-ı kayyûm-u zülcelâl

• Her an diri olup her canlıya hayat veren ve her şeyi ayakta tutan, büyüklük ve haşmet sahibi zât, Allah.

zat-ı vahid-i ehad / zât-ı vâhid-i ehad

• Birliği her şeyi kapladığı gibi her bir şeyde de tecellîleri görülen Zât; Allah.

zemzeme-i tevhid

• Allah'ı birleyen ve her şeyin Ona ait olduğunu ilân eden coşkulu sesler.