atf için vav

• Arap gramerine göre başına geldiği kelimeyi daha önce geçen bir kelime yapmayı sağlayan vav harfi.

cahd-ı mutlak, cahd-ı müstağrak

• Arab gramerinde menfî olan iki geniş zaman sigası. Muzari fiillerinin başına (Lem) ve (Len) getirilerek olur.

fenn-i sarf

• Gramer. Sarf bilgisi.

haber

• Arapça gramerde, isim cümlesindeki hükmü (iş, oluş veya hareketi) ifade eden kısım.

ilm-i nahv

• Arapça gramer ilmi.

ilm-i sarf

• Dilbilgisi, gramer.

kaide-i nahviye

• Arapça gramer kaidesi, dilbilgisi kuralı.

kaide-i sarfiye

• Arapça gramerinde yer alan bir kural.

kavaid

• (Tekili: Kaide) Kaideler. Hareket porgaramları. Dil öğreten bir kitaptaki kaideler. Arab lisanındaki kaidelerin dercedildiği gramer kitabı.

kıraet-i şazze / kırâet-i şâzze

• Arabî gramer şartlarına uyan ve mânâyı değiştirmeyen, fakat bâzı kelimeleri hazret-i Osman'ın çoğalttığı nüshaya benzemeyen Kur'ân-ı kerîm kırâeti (okunuş şekli).

kütüb-ü nahiv

• Gramer kitapları; Arapça cümle yapısını ele alan eserler.

lisan-ı nahvi / lisan-ı nahvî / lisân-ı nahvî / لِسَانِ نَحْو۪ي

• Arapça gramer dili.

• Sağlam gramer yapısına sâhib dil.

muzafun ileyh

• Arapça gramerine göre kendisine bir sıfatın izafe edildiği kelime.

nahiv

• Dilbilgisi, gramer.

nahvi / nahvî / نحوی

• Nahiv ilmine ait. Arapça gramere ait. Nahiv ilmini iyice bilen.

• Gramerci, nahiv uzmanı. (Arapça)

nahviyyun

• Kelime dizimi ve nahiv ilminin ehli olan âlimler. Arapça dil âlimleri, gramerciler.

nuhat

• Nahiv (gramer) âlimleri.

sarf / صرف

• Harcama. (Arapça)
• Gramer. (Arapça)
• Sarf olunmak: Harcanmak. (Arapça)

sarf u nahiv

• Dilbilgisi. Gramer.

sarfi / sarfî

• (Sarfiye) Masrafa, sarfa ait, gidere dair.
• Gr: Sarf kaidesine dair, gramere ait, dilbilgisiyle ilgili.

şartiye

• Arapça gramerinde şart edatı olarak kullanılır.

sıfat-ı semaiye / sıfat-ı semâiye

• Gr: Kelimeye ait, kaideye, gramere uygun olmaksızın işitilmekle öğrenilen sıfat.

suruf

• (Tekili: Sarf) Dilbilgisi kitapları, gramerler.

ta'diye

• Tecavüz ettirmek, geçirmek. Bir eylemi müteaddi hali koymak. (Gramer terimi)

tabir-i sarfiye

• Gramerle ilgili ifade.

tenvin

• Arapça gramerinde bir kelimenin sonunu nun gibi okutmak üzere konulan işaret; kelimenin sonuna iki üstün (en), iki esre (in), iki ötre (ün) gelmesi hali.

ulum-u aliye / ulum-u âliye / ulûm-u âliye

• (Âlet. den) Âlet ilimleri. (Gramer, sarf, nahiv, belâgat ve mantık gibi.)

• Yüksek ilimleri anlamaya yarayan mantık, gramer gibi âlet ilimleri.

usul-ü arabiye

• Arapça gramerinde geçerli olan temel kurallar.