atyeş

• Gayet tez uçar bir kuş.

bi-gaye / bî-gaye

• (Bak: BÎ-GAYET)

bi-gayet / bî-gayet

• Gayetsiz, sonsuz.
• Gayesiz.

cuur

• Hurmanın gayet yaramazı, iyi olmayanı.

dahiyane / dâhiyâne

• Dahice, gayet zekice.

dakaik-i umur

• Üzerinde gayet dikkatle durulması lâzım gelen işlerin ince ve mühim noktaları. (Farsça)

derviş

• Gayet mütevazi ve kanaatkâr olan. (Farsça)
• Kimsesiz, fakir. (Farsça)
• Mâneviyâtla gönlü zengin olan fakir. (Farsça)
• Mürid veya şeyh. (Farsça)

dik-ul elfaz / dîk-ul elfaz

• İfade zorluğu. Gayet ince ve derin ve ruhen hissedilen bazı mânaların ifade edilemeyişi.

ebu iyaz seleme bin amr bin el ekva / ebu iyaz seleme bin amr bin el ekvâ

• Biat-ı Rıdvanda hazır bulunan, gayet cesur, nişancı, hamiyetperver bir sahabedir. 77 hadis-i şerif rivayet etmiştir. Hicrî 74 tarihinde, 80 yaşında iken Medine-i Münevvere'de vefat etmiştir. (R.A.)

emed

• Son, nihayet. Gayet. Encam, intihâ.

enis

• (Üns. den) Dost, arkadaş, ünsiyet edilmiş olan. Alışılmış, kendisi ile ülfet edilmiş olan. Sevgili.
• Sulu ve ağaçlı yerlerde bulunan ve sesi gayet hoş bir kuş. Çeşitli nağmelerde öter, kâh deve gibi kükrer ve at gibi kişner; insana alışır.
• Yaban horozu.

es'abi / es'abî

• Gayet güzel ve beyaz göz.

ev'iye-i şa'riyye

• Tıb: Siyah ve kırmızı kan damarları arasındaki gayetle ince olan damarlar.

fehz

• (Çoğulu: Efhâz) Kişinin gayet yakın olan kabilesi.
• Uyluk.

fenik

• (Çoğulu: Finak-Efnâk) Gayet kerim ve necip olan.

furkan-ı hakim / furkân-ı hakîm

• Hak ile bâtılı gayet hikmetli bir şekilde birbirinden ayıran Kur'ân.

jean

• Dev. Gayet büyük. Dev cüsseli.

kelh

• Söğüt ağacına benzer, uzunca, dik bir ot. (İçi kamış gibi boş ve gâyet hafif olur; ondan hasıl olan zamka "eşk" derler, kokusu cündübâdester kokusu gibi olur, tadı acıdır.)

kemal-i vüsuk / kemâl-i vüsûk

• Gayet mükemmel şekilde kendinden emin.

kevser

• Kıyamete kadar gelecek Âl, Ashâb, Etbâ' ve onların iyilikleri, hayırları.
• Bereket.
• Kesretten mübâlağa. Çokluğun gayesine varan şey. Gayet çok şey.
• Pek çok hayır. Hikmet, ilim. Kur'an, İslâm, tevhid. İlm-i Ledün. Ma'rifetullah.
• Cennet ırmaklarının kaynakları.

kırla

• Bir kuş cinsidir ve sulardan balık avlar; derler ki su içine girdiğinde bir gözüyle üstünü gözler, bir gözüyle su içinde avını gözler. Gayet korkak bir kuştur.

kuvve-i kudsiye

• Evliyâ kuvveti. Cenab-ı Hakk'ın yardımına mazhar olan kuvvet. Hakaik-ı imâniye ve Kur'aniyeyi gayet ince ve derin bir firaset ve dirayetle anlayabilme kuvveti.

muavvezetan / muavvezetân

• (Muavvezeteyn) Kur'ân-ı Kerim'in son iki suresi. (Dâima okunacak gâyet lüzumlu dersleri verdiği ve her çeşit şerli işlerden Allah'a sığınmayı tavsiye ve emrettiği için bu isim verilmiştir.)

mübin / mübîn

• Açık, vâzıh, âşikâr. Ayân kılan, beyan ve izah eden.
• Dilediğine doğru yolu gösteren.
• Hak ile bâtılın arasını tefrik edip, ayıran. Hakkı hakkınca beyan ve izhar eden. (Mübin, bâne mânasına "ebâne" den beyyin, gayet açık, parlak demek olduğundan, Kitab-ı Mübin i'cazı zâhir olan

muhkemat-ı kur'aniye / muhkemât-ı kur'âniye

• Mânâsı ve hükmü gayet açık olan Kur'ân âyetleri.

nakir

• Bir insanın hem cins ve aslı.
• Gayet fakir.
• Bir nevi kara sinek.
• Ağzı dar olan küçük kab.
• Hurma çekirdeğinin arkasındaki beyaz çukur.
• Kıymetsiz şey.

nevah

• Kül renkli beyaza benzer kumru gibi bir kuş cinsidir ve sesi gayet lâtiftir.

nühye

• (Çoğulu: Nühâ) Akıl.
• Gayet. Son.

saduk / sadûk

• Çok sadık, gayet bağlı.

secc

• Gayet ince olan nesne.
• Duvar sıvamak.
• Hoş kokulu nesne ezmek.

sereka

• İpeğin gayet iyisi.
• Beyaz ipek.
• (Tekili: Sârik) Hırsızlar.

summaki

• Gayet sert, değerli ve parlak olan bir taş.

ta

• Kat. Kıvrım. Büklüm. Misil, mânend. Nihayet. Gayet. Kadar, beri, dek. (mânalarına gelir) Meselâ : (Farsça)

tefarik-ul asa / tefarik-ul asâ

• Bir atasözüdür. Bu darb-ı mesel hakkında meşhur Kamus Tercümesi'nde hülâsaten şu mâlumat var: "Arab'dan fakir bir kadının zaif ve gayet huysuz bir oğlu varmış. Yaptığı müteaddit kavgalarda meselâ bir defasında burnunu, bir defasında kulağını, bir defasında dudaklarını kesmişler. Her bir defasında da

tenhib

• Suya gayet yakın olmak.

tılsım-ı kur'ani / tılsım-ı kur'ânî

• Harika sonuçlar doğuran Kur'ân hakikatleri; Kur'ân'ın gayet tesirli, derin hakikatleri.

tugmus

• Şeytanın ve cinnin gayet habisi.

velayet-i kübra

• Büyük velilik. Akrebiyet-i İlâhiyenin inkişafına bakan ve veraset-i nübüvvetten gelen gayet kısa, fakat yüksek olan ve tarikat berzahına uğramadan zâhirden hakikata geçen velilik mesleği. (Sahabeler gibi)