akl-ı matbu'

• Yaradılıştan olup, her çocukta olan akıl. Öğrenmeden var olan fıtrî akıl. Bu akıl mümeyyiz olmayıp kabil-i hitap değildir.

aşk-ı kimyevi / aşk-ı kimyevî

• Fıtrî meyil ve alâka. Kimyevî unsurlar arasında birbirlerine karşı olan cazibe ve birleşme meyelanları ki; birer İlâhi emir ve kanunlardır.Fransızcası: Affinite (afinite) dir.

beşeri / beşerî

• İnsana ve insanın fıtrî hallerine mensub ve müteallik. İnsanla ilgili.

beşeriyyet

• İnsanın tab' ve hilkati ve fıtrî halleri. İnsanlık.

cesaret-i fıtriye

• Fıtrî bir cesaret, yaratılıştan gelen cesaret.

def-i tabii / def-i tabiî

• Bünyede ve içte olan şeyi, fıtrî ve normal şekilde dışarı atmak.

emr-i tekvini / emr-i tekvinî

• Yaradılışa ait İlâhi kanun ve nizam. Tekvine dair işler, hâdiseler, maddeler. Fıtri kanunlar ve Âdetullahın tazammun ettiği emirler.

fıtnat

• Cibillî ve fıtrî ve âni anlamak ve idrak etmek.
• Hikmet.
• Zekâvet, basiret, tedbir, fatânet, zeyreklik. Fıtnet diye de okunur. (Zıddı: Gabâvet'tir.)

fıtraten

• Yaradılıştan, fıtrî olarak.

gayr-i fıtri / gayr-i fıtrî

• Fıtrî olmayan. Doğuştan olmayan.

hamasi / hamasî

• Hamâsetle alâkalı. Fıtrî cesarete âit ve müteallik.

hararet-i gariziye

• Fıtrî vücut ısısı.

hey'atın feletatı / hey'atın feletâtı

• Birini taklit eden kimsenin taklitçiliğini gösterip ilân eden sürçmeleri, falsoları. Kemalât-ı ruhiye veya mükemmelliğin iktizası olan umum ahvaldeki fıtrîlik ve müvazeneyi o seviyede olmayanın sun'î taklitteki gayr-ı fıtrîliği.

ibtika'

• Bir şeyin renginin fıtri olarak değişikliğe uğraması.

iğreti

• t. Ödünç, borç, kendi malı olmayan. Yerli ve sabit olmayan, muallak gibi duran.
• Muvakkat, bağlı bulunmayan, geçici.
• Fıtrî olmayan, sahte, sun'î.

ihtiyacat-ı fıtriye

• Fıtrî, yaratılıştan gelen ihtiyaçlar.

iptida-yı tahsil-i fıtri / iptidâ-yı tahsil-i fıtrî

• Fıtrî, doğal öğrenimin başlangıcı.

isti'dad

• Bir şeyin kabulüne ve kazanılmasına olan fıtrî meyil.
• Kabiliyet. Akıllılık. Anlayışlılık. Allah Teâlâ Hazretlerinin (C.C.) insanlara ve sâir mahluklara tevdi buyurduğu kabiliyet kuvveleri.

kitabet-i fıtriye

• Fıtri olan yazılmış şeyler.
• Kâinat sahifelerinin kitab gibi oluşu.

letafet-i fıtriye / letâfet-i fıtriye

• Fıtrî letâfet, doğal şirinlik.

mefatır

• Yaradılıştan olan huylar. Fıtri olan huylar.

muamelat-ı fıtriye / muamelât-ı fıtriye

• Doğuştan gelen, fıtrî olan davranışlar, işler.

müzahrefiyet

• Fıtri olmayan, yapmacık.

• Dışı süs içi pis olma, fıtri olmama, yapmacık.

nefs

• (Nefis) Can, kişi, kendi, öz varlık. Bir şeyin zatı olan, kendisi.
• Göz.
• Şehvet ve gadabın mebdei olan kuvve-i nefsaniye. Fıtri meyil, bedenin hissi istekleri.
• Ruh, hayat, asıl.
• Maya.
• Hamiyet.

nihadi / nihadî

• Yaradılışta olan, fıtrî. (Farsça)

nokta-i istinad

• Dayanma ve güvenme noktası. Kâinatta cereyan eden ve insana dehşet verip âciz bırakan hâdiseler karşısında insanın çok kuvvetli bir yere dayanmaya ve güvenmeye olan fıtri ihtiyacı.

sebuiyet

• Yırtıcılık, parçalayıcılık. Yırtıcı hayvanın fıtri hassası.

şeriat-ı fıtriye

• Cenab-ı Hakk'ın kâinatta vaz'ettiği fıtrî kanunlar. Âlemin harekât ve sükûnetini tanzim eden ve Allahın irade sıfatından gelen kanunlar.

sevk-i fıtri / sevk-i fıtrî

• Allah'ın yaratılışta koyduğu fitrî meyil ve sevk, yönlendirme.

tabiat

• (Tabia) Yaratılış, huy, karakter.
• Âlem ve içindekiler. Şeriat-ı fıtriyye. Hadiselerin ve varlıkların bağlı olduğu kanunlar. Allah, tabiatı yarattığı ve varlıkların nasıl hareket edeceğini kanunlariyle ve emirleriyle tayin ettiği halde Allah'ı inkâr edip tabiat yapıyor diyenler büyük

tabii / tabiî

• Doğal, fıtrî.

vaziyet-i fıtriye

• Fıtrî vaziyet, doğal durum.