a'yan-ı sabite / a'yan-ı sâbite

• Tas: İlm-i İlâhide eşyanın ezelden beri sâbit olan sûret ve hakikatları. Mevcudat-ı ilmiye.

ahkam-ı ezeli / ahkâm-ı ezelî

• Bütün zamanlarda geçerli olan ezelî hükümler, esaslar.

ahkam-ı ezeliyye / ahkâm-ı ezeliyye

• Ezelî hükümler, başlangıcı bilinmeyen hükümler.

alim / alîm

• Bilen. İlmi, ebedi ve ezeli olan Cenab-ı Hak. (Kur'an-ı Kerim'de bu isim 126 kerre zikredilir.)

alim-i mukaddir / alîm-i mukaddir

• Her şeyi hakkıyla bilen ve sonsuz ilmiyle ezelden ebede her şeyi yaratılmadan önce takdir edip plânlayan Allah.

allah

• İnsanı, dünyayı, kâinatı, görülen veya görülemiyen bütün varlıkların yaratıcısı. Allah ezelidir; yani varlığının başlangıcı yoktur, çünki yaratılmamıştır ve varlığı devamlıdır, sonsuzdur. Hiç bir şey yokken o yine vardı. Allah'ın ilmi, kudreti ve iradesi ve diğer sıfatları da sonsuzdur. O herşeyi ve

avarız-ı müktesebe

• Cehil, sarhoşluk, hezel, sefeh, hata, ikrah gibi insanın ibtidâen dahli bulunan şeyler.

avukat

• Mahkemede ücret mukabilinde taraflardan birinin müdafaasını ve davasını üzerine alan hukukçu.
• Mc: Müdafaaya muktedir, çeneli, cerbezeli.

ayanısabite / ayânısâbite

• Varlıkların ilâhî ilimde ezelden beri bulunan hakikatları.

azal

• (Tekili: Ezel) Ezeller. Başlangıcı olmayan zamanlar.

bezer

• Gevezelik, boşboğazlık, çok konuşmaklık.

bezm-i ezel-i elestü

• Cenâb-ı Hak ezelde ruhları yarattığında, "Ben Rabbiniz değil miyim?" şeklindeki soruya bütün ruhların, "Evet Sen Rabbimizsin" diye söz vermeleri ânı; "Elest meclisi" veya "Bezm-i elest" şeklinde de ifade edilir.

burhan-ı tatbik / burhân-ı tatbîk

• Kelâm ilminde Allahü teâlânın varlığını ve kadîm (ezelî), olduğunu (başlangıcının olmadığını) isbâtta kullanılan delîllerden biri.

car

• Faydasız bağırıp çağırmayı ve gevezeliği ifade eder ve ekseriya mükerrer kullanılır.

cemal-i ezeli / cemâl-i ezelî

• Ezelî ve sonsuz güzellik sahibi olan Allah.

cerbeze-alud / cerbeze-âlûd

• Cerbezeli. Cerbeze ile olan faaliyet.

cilve-i kudret-i ezeliye

• Varlığının başlangıcı olmayan ve ezelden beri var olan Allah'ın kudretinin tecellisi, yansıması.

dad-ı ezel / dâd-ı ezel

• Ezelî bağış, lütuf ve ihsan.

dehriye

• Devre ait. Zamana dair ve müteallik.
• Âlemin ezelî ve ebedîliğini iddia edip âhirete inanmıyan münkir ve imansız bir fırka.

ebedi / ebedî

• Devamı, sonu olmayan. Ezelînin zıddı.

ecel-i müsemma / ecel-i müsemmâ

• Belli vakit, bilinen ecel, Allahü teâlânın bir kimse için ezelde takdir ve tâyin buyurduğu (belirlediği) hiç bir şekilde değişmeyen ecel, hayâtın sonu.

elhamdü lillah / elhamdü lillâh

• "Ezelden ebede her türlü hamd ve övgü, şükür ve minnet Allah'a mahsustur".

elhamdü lillahi / elhamdü lillâhi

• "Ezelden ebede her türlü hamd ve övgü, şükür ve minnet Allah'a mahsustur".

elhamdü-lillah

• Kısaca meali: Her ne kadar hamd ve şükür varsa, ezelden ebede ve kimden kime olursa olsun hepsi Allah'a mahsustur. İman, şükür, hamd, memnuniyet ifâde eden bir deyimdir.

elhamdülillah / elhamdülillâh

• Ezelden ebede her türlü hamd ve övgü, şükür ve minnet Allah'a mahsustur.

emr-i ezeli / emr-i ezelî

• Ezelî olan Allah'ın emri.

eşşükrü lillah / eşşükrü lillâh

• Ezelden ebede bütün şükürler ancak Allah'adır.

ezel ve ebed sultanı

• Başlangıç ve sonu olmaksızın, egemenliği, saltanatı ezelden ebede devam eden Sultan, Allah.

ezel-ebed sultanı

• Başlangıç ve sonu olmaksızın, hüküm ve saltanatı ezelden ebede devam eden Sultan.

ezelbeezel / ازل به ازل

• Ezelden beri. (Arapça - Farsça)

ezeli / ezelî / ازلى

• Ezele mensub ve müteallik. Devamlı var olup varlığının başlangıcı olmayan.

• Ezele ilişkin. (Arapça)

ezeli nutuk / ezelî nutuk

• Allah'ın ezelî konuşması.

ezeliyet

• Başlangıcı olmama.
• Ezeliyeti Müş'ir: Başlangıcı bildiren.

ezeliyet-i madde

• Maddenin ezelî oluşu.

ezeliyye

• Ezele mensub, ezel ile ilgili, ezelîlik

ezeliyyet / ازليت

• Ezellik durumu. (Arapça)

ferman-ı ezeli / fermân-ı ezelî

• Ezelî buyruk, hükmü belli bir zamanla kayıtlı olmayan ferman.

furkan-ı ezeli / furkan-ı ezelî

• Doğruyu yanlıştan ayırarak hükmeden ve ezelî olan Kur'ân.

gımd

• (Çoğulu: Agmâd) Kılıf, kın, mahfaza.
• Bakla, bezelye, fasulya ve benzerleri gibi şeylerin kabuğu.

gürbüz

• Yaşından fazla gösterişli, serpilmiş, vücutlu, genç irisi. (Farsça)
• Cerbezeli. (Farsça)
• Anlayışlı. İdrakli. (Farsça)
• Kahraman, yiğit. (Farsça)

hakim / hâkim

• Galib. Haklı ve haksızı ayırıp hak ve adalet üzere hükmeden. Başkasını müdahale ettirmeden idare eden, Allah (C.C.)
• Memleketi idare eden.
• Mahkeme reisi. (Hâkim-i Hakikî, Hâkim-i Ezelî, Hâkim-i Mutlak, Hâkim-i Zülcelâl, Hâkim-i Lemyezel... gibi isimlerle, Cenab-ı Hakk'a âit ol

halık-ı lemyezel / hâlık-ı lemyezel

• Ezelî, ebedî olan ve her şeyi yaratan Allah.

hamarat

• Becerikli, elinden iş gelir, cerbezeli.

han

• Okuyan, okuyucu, çağıran manasına gelir. Meselâ: Duâ-hân : (Niyaz ve tazarrukârane bir tezellül ile) duâ okuyan. (Farsça)

hatrebe

• (Hatribe) Dar gelirli olmak.
• Maaş sıkıntısı.
• Gevezelik etmek.

hayy

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Dâimâ hayât sâhibi ve diri olan, hep var, varlığı ezelî ve ebedî (sonsuz) olan.

• Ezelden beri hayat sahibi olan Allah.

hevacir

• (Tekili: Hâcire) Günlerin en sıcak olan anları.
• Göçenler, göç yapanlar, hicret edenler.
• (Hücr) Hezeler, hezeyanlar, boş ve mânasız sözler.

hikmet-i ezeliye / hikmet-i ezelîye

• Allah'ın ezelî hikmeti, herşeyi yerli yerinde ve bir gaye ve faydaya yönelik yapması.

hitab-ı ezeli / hitab-ı ezelî

• Ezele ait hitap; başlangıcı olmayan sonsuzluk âleminin hitabı; Allah'ın sözü.

hitabat-ı ezeliye / hitâbât-ı ezeliye

• Ezelî hitaplar; başlangıcı olmayan sonsuz varlığın sahibi Allah'tan gelen hitaplar, mesajlar, seslenişler.

hitabat-ı ezeliye-i sübhaniye / hitâbât-ı ezeliye-i sübhâniye

• Kusur ve aczden yüce olan Allah'ın ezelî konuşmaları.

huşu'

• Alçak gönüllülük. Hayâ etmek ve mütevazi olmak. Korku ile karışık sevgiden gelen edebli bir hâl. Yüksek ve heybetli bir huzurda duyulan alçak gönüllülük. Sükun ve tezellül.

hutbe-i ezeli / hutbe-i ezelî

• Ezelden gelen hutbe.

hüve'l-ahir / hüve'l-âhir

• O Âhirdir; her şeyin sonunu ezelî ilmiyle belirleyen ve sonu gelen varlıkların neslini tohum ve çekirdeklerle tanzim eden ve her şeyden sonra yalnız Kendisi bâkî kalan Allah'tır.

ihtizaz

• Alçalma, tezellül.

iksar-ı kelam / iksar-ı kelâm

• Çok söyleme, sözü uzatma, gevezelik etme.

ilm-i ilahi / ilm-i ilâhî

• Allahü teâlânın ezelî ilmi.

inayet-i ezeliye / inâyet-i ezeliye

• Varlığı ezelî olan Allah'ın inayeti, yardımı.

incizab-ı muhabbet-i şems-i ezel

• Ezel Güneşi olan Cenâb-ı Allah'ın sevgisinin çekiciliği, cazibesi.

ism-i evvel

• Allah'ın her şeyin aslını ve başlangıcını ezelî ilmiyle tespit eden ve Kendisinden önce hiçbir şeyin olmadığını ifade eden ismi.

ismi ahir / ismi âhir

• Allah'ın her şeyin sonunu ezelî ilmiyle belirleyen ve her şeyden sonra yalnız Kendisi bâkî olduğunu ifade eden ismi.

kader / قَدَرْ

• Cenâb-ı Hakk'ın kâinatta olmuş ve olacak her şeyin evsafını ve havassını ve sâir geleceğini ve geçmişini ezelden bilip, levh-i mahfuzunda takdiri ve yazması. Takdir-i İlâhî.
• Ezelî kısmet.
• Tali'. Baht. Şans.

• Cenab-ı Hakk'ın kâinatta mevcut her şeyin bütün özelliklerini ezelden bilip takdir etmesidir.

• Allahü teâlânın ilm-i ezelîsi (başlangıcı olmayan ilim sıfatı) ile, ilerde olacak hâdiseleri ezelde (başlangıcı olmayan öncelerde) bilip takdîr etmesi; alın yazısı.

• Allahın herşeyi ezelden bilip takdir etmesi.

• Her şeyin Allahın ezeli ilmiyle vukuundan önce bilinmesi.

kader kalemi

• Allah'ın ezelî ilmi ile kâinatta olmuş ve olacak her şeyi bilip takdir etmesi ve kudretiyle yazması, yaratması.

kader-i ezeli / kader-i ezelî

• Ezelî kader; Allah'ın ezelî ilmi ile kâinatta olmuş ve olacak herşeyi bilip takdir etmesi.

kader-i sübhani / kader-i sübhânî

• Her türlü eksiklikten sonsuz derecede yüce olan Allah'ın ezelî ilmi ile kâinatta olmuş ve olacak herşeyi bilip takdir etmesi.

kàdir-i kayyum / kàdir-i kayyûm

• Ezelden ebede kadar bütün varlıkları ayakta tutan sonsuz kudret sahibi, Allah.

kalem

• Levh-i mahfûz üzerine Allahü teâlânın ilm-i ezelîsi (başlangıcı olmayan ilim sıfatı) ile bilip taktîr ettiği şeyleri yazan, nasıl olduğu insanlar tarafından bilinemeyen kalem.

katib-i ezeli / kâtib-i ezelî

• Her şeyin hayatının mukadderatını ezelden bilip yazan Cenab-ı Hak (C.C.)

kavanin-i ezeliye-i sübhaniye / kavânîn-i ezeliye-i sübhâniye

• Her türlü kusur ve eksiklikten uzak ve temiz olan Allah'ın ezelî kanunları.

kavanin-i ilm-i ezeli / kavânin-i ilm-i ezelî

• Cenâb-ı Allah'ın ezelî ilminin kanunları.

kayyum

• Başlangıç, nihayet ve yeniden oluş gibi hallerden münezzeh ve ezelden ebede kaim, dâim ve var olan Allah (C.C.). Bütün eşyanın ancak kendisi ile kaim olduğu Cenab-ı Hak.

kayyumiyet

• Allah'ın ezelî ve ebedî oluşu, dâimî mevcudiyeti, bâkiliği.

kaza / kazâ

• Allah'ın ezeldeki hükmü
• Kadılık (ilçe) merkezi.
• Kadılık etme işi, mahkemenin kararı, hükmü.
• Yapma, yapılma, işleme.
• İstemeden yapılmış bir kötülük.

• Allahü teâlânın ezelde irâde ve taktir buyurduğu şeyleri, zamânı gelince, ilim ve irâdesine muvâfık (uygun) olarak yaratması. Kazâ gelmez Hak yazmayınca, Belâ gelmez kul azmayınca.

kaza ve kader / kazâ ve kader

• Allahü teâlânın meydana gelecek hâdiseleri ilm-i ezelîsi (başlangıcı olmayan ilim sıfatı) ile ezelde (başlangıcı olmayan öncelerde) bilip takdîr etmesi ve bu hâdiselerin zamânı gelince, Allahü teâlâ tarafından yaratılması ve meydana çıkması. Allahü teâlânın birşeyin varlığını ezelde bilip, takdîr et

kaza ve kader-i ezeli / kaza ve kader-i ezelî

• Allah'ın ezelî ilmi ile kâinatta olmuş ve olacak herşeyi bilip takdir etmesi ve takdir olunan şeylerin zamanı gelince yaratılması.

kelam / kelâm

• Söz. Bir mânayı ifâde eden, bir maksadı anlatan ifâde.
• Allah'a mahsus bir sıfat.
• Fık: Allah (C.C.) Kelâm sıfatını da hâizdir. Onun kelâmı harften ve savttan (sesden) münezzehtir, ezelidir, ebedidir.
• Ist: Hikmet ve mantık esaslarıyla Allah'ın (C.C.) varlığı, birliği, İ

kelam-ı ezeli / kelâm-ı ezelî

• Ezelî, zaman üstü söz.

kelam-ı kadim / kelâm-ı kadîm

• Ezelî yâni başlangıcı olmayan söz, kelâm; Kur'ân-ı kerîm.

kepaze

• İtibarsız, âdi, mübtezel, kıymetsiz kimse. Haysiyetsiz, şerefsiz, rezil. Hürmet ve saygıya müstahak olmıyan.
• Tâlim için kullanılır yay.

kıdem

• Öncelik ve eskilik.
• Evveli bulunmamak. Ezeli olmak.
• Başkasından daha önce olmak. Zamanca daha evvelki olmak. Rütbece daha yüksek olmak.
• Cenab-ı Hakkın "Kıdem" sıfatı, yâni; ebedî ve ezelî oluşu.

• Allahü teâlânın zâtî sıfatlarından. Allahü teâlânın ezelî olması, varlığının başlangıcı bulunmaması.

kısmet

• Nasîb. Allahü teâlânın ezelde (sonsuz öncelerde) herkes için dilediği şey.
• Birkaç kimsenin bir şeydeki hisse-i şâyialarını (ayrılmamış hisselerini) kile, terâzî, arşın gibi bir ölçü âleti ile tâyin ve tahsis etme, belli etme, ayırma.

kıyam-ı binefsihi / kıyam-ı binefsihî

• (Kıyâm-ı bizâtihî) : Fık: Varlığı, durması kendi zâtı ile olmak mânasında bir sıfat-ı İlâhîdir. Şöyle ki: Hak Teâlâ'nın ezelî ve ebedî olan varlığı kendi zâtı ile kaimdir. Kendi varlığı, kendi hüviyetinin, kendi mukaddes zâtının muktezasıdır. Aslâ başkasının değildir. Bunun için, Allah Teâlâ'ya "Vâc

kudret

• Güç. Takat.
• Her yeri kaplayan kudretullah.
• Varlık. Ehliyet. Becerebilme.
• Zenginlik.
• Kabiliyet.
• İlm-i kelâmda: Allah Teâlâ'ya mahsus ezelî ve ebedî ve bütün kâinatta tasarruf eden sıfattır.

kudret-i ezeli / kudret-i ezelî

• Bir başlangıcı olmayan ve ezelden beri var olan Allah'ın kudreti.

kudret-i ezeliye

• Ezelî olan Allah'ın kudreti, güç ve kuvveti.

kudret-i ezeliyye

• Allah'ın ezelden beri var olan kudreti, güç ve muktedir olan iktidarı.

kudret-i nuraniye-i ezeliye / kudret-i nurâniye-i ezeliye

• Nuranî ve ezelî olan kudret.

kunu'

• Kanaat etme, kâfi bulma.
• Suâl ve tezellül.

layetezelzel

• Sarsılmaz. Tezelzül etmez. (Tahkikî iman sâhibleri, lâyetezelzel bir itikada sâhibdirler.)

lazıme-i zaruriye-i beyyine / lâzıme-i zaruriye-i beyyine

• Bir meseleyle beraber düşünülmesi ister istemez zaruri olan diğer bir şey ("Allah" denilince Onun ezelî olduğu da zorunlu olarak bilinir).

levh-i ezeli / levh-i ezelî / لَوْحِ اَزَل۪ي

• Olmuş ve olacak her şeyin üzerinde yazılı olduğu ezeli levha.

• Olacak herşeyi Allahın ezelden bilerek yazdığı kader levhası.

maddiyyun

• Maddenin ezelî ve ebedî olduğuna inananlar, materyalistler.

mahbub-u ezeli / mahbub-u ezelî

• Ezelî Sevgili; bütün yaratılmışlar tarafından çok sevilen ve varlığı ezelî olan Allah.

mahfuz

• Saklanmış, korunmuş.
• Ezberlenmiş.
• Levhi mahfuz: Allah tarafından takdir edilenlerin ezelde yazılı bulunduğu levha.

mehn

• Hizmet.
• Mübtezellik, değersizlik.

meşiet-i ezeliye / meşîet-i ezeliye

• Cenâb-ı Hakkın ezelî iradesi, dilemesi.

min-el ezel

• Ezelden beri.

misak-ı ezeli / mîsak-ı ezelî

• Bezm-i elest veya Kalû-Belâ ile de tabir edilir; ezelî sözleşme; Allah ruhları yarattıktan sonra, onlara.

misak-ı ezeliye / misâk-ı ezeliye

• Ezelde gerçekleşen sözleşme; bütün ruhların kendilerini yaratan Allah'a iman ve emirlerini yerine getireceklerine dair yaptıkları yemin.

muhbit

• Alçak gönüllü, mütevazi. Mütezellil.

mukadderat / mukadderât

• Allahü teâlânın olacak şeyleri ezelde (sonsuz öncelerde) bilip takdîr ettiği şeyler, kader, alın yazısı.

mükaleme-i ezeliye / mükâleme-i ezeliye

• Ezeli konuşma, söyleşme.

mürid / مُرِيدْ

• Ezelden irade eden (Allah).

mutazarrı'

• Tazarru eden. Alçak gönüllülük eden.
• Bir şeye gizlice varıp yaklaşan.
• Can ve gönülden tezellül ile yalvaran.
• Noksan ve kusurlarını bilerek kibirden, büyüklenmekten çekinip tevazu eden.

mütekellim-i ezeli / mütekellim-i ezelî / مُتَكَلِّمِ اَزَل۪ي

• Ezelî kelâm sıfatına sahip olan ve konuşması, hiçbir varlığın konuşmasına benzemeyen Allah.

• Başlangıcı olmayıp ezelden beri konuşan (Allah).

mütezellil

• Tezellül eden. Alçalan, zillete katlanan. Kendini zelil gösteren.

mütezelzil / متزلزل

• Sarsılan. (Arapça)
• Mütezelzil olmak: (Arapça)
• Sarsılmak. (Arapça)
• Bozulmak. (Arapça)

mütezelzile

• (Bak: MÜTEZELZİL)

nakkaş-ı ezeli / nakkaş-ı ezelî

• Ezeli Nakkaş. Ezeli olup her şeyin nakşını yapan. Allah (C.C.)

nasib / nasîb

• Ele geçen, kavuşulan.
• Allahü teâlânın ezelde takdir ettiği maddî ve mânevî rızık, kısmet.

nur-u ilm-i ezeli / nur-u ilm-i ezelî

• Allah'ın ezelî ilminin nuru, ışığı.

şahid-i ezeli / şâhid-i ezelî

• Ezelden beri bütün zamanları ve herşeyi gören ve herşeye şahid olan Allah.

• Ezelden ebede her şey nazar-ı şuhudunda olan Cenab-ı Hak.

sani-i kadim / sâni-i kadîm

• Ezelden beri var olan ve varlıkları sa'natlı bir şekilde yaratan Cenâb-ı Allah.

şems-i ezel ve ebed

• Ezelden ebede kadar bütün varlık âlemini aydınlatan Allah.

şems-i ezel ve ebed sultanı

• Ezel ve ebedin sultanı olan Güneş; bu tabir ezelden ebede kadar bütün varlık âlemini aydınlatan Allah için bir benzetme olarak kullanılır.

şems-i ezeli / şems-i ezelî / شَمْسِ اَزَل۪ي

• Ezelî Güneş; bütün varlıkları yokluk karanlığından varlık aydınlığına çıkaran ve onlara hayat veren Allah.

• Ezelî güneş (Allah).

şems-i ezeliye / شَمْسِ اَزَلِيَه

• Ezelî Güneş; bu tabir ezelden beri bütün varlıkları aydınlatıp hayat veren Allah için bir benzetme olarak kullanılır.

• Ezelî güneş (Allah).

şems-i taban-ı zülcemal / şems-i tâbân-ı zülcemâl

• Sonsuz güzel ve parlak olan yüce (ezelî) güneş.

serfüru

• Baş eğme. Söz dinleme. İtaat, inkıyad. (Farsça)
• Mütezellil olan. (Farsça)

sermed

• Dâimî, sürekli, ebedî, ezelî.
• Uzun gece.

• Sürekli, ebedî ve ezelî, Allah.

sıfat-ı ezeliye alemi / sıfât-ı ezeliye âlemi

• Ezelden beri Allah'ın zatında bulunan nitelikler âlemi.

sübhanallahi ve bihamdihi / sübhanallahi ve bihamdihî

• Allah her türlü eksiklikten sonsuz derecede yücedir ve ezelden ebede her türlü hamd ve övgü, şükür ve minnet Allah'a mahsustur.

sultan-ı ezel

• Sonsuz otorite ve hâkimiyet sahibi Ezelî Sultan, Allah.

sultan-ı ezel ve ebed

• Başlangıç ve sonu olmaksızın, hüküm ve saltanatı ezelden ebede devam eden Sultan.

sultan-ı ezel, ebed

• Başlangıç ve sonu olmayan, hüküm ve saltanatı ezelden ebede devam eden Sultan, Allah.

sultan-ı ezeli ve ebedi / sultan-ı ezelî ve ebedî

• Başlangıç ve sonu olmaksızın, hüküm ve saltanatı ezelden ebede devam eden Sultan.

takdir / takdîr / تَقْد۪يرْ

• Ölçme, değer biçme, değer verme, tâyin etme. Allahü teâlânın, olacak hâdiseleri ezelde (başlangıcı olmayan öncelerde) ilm-i ezelîsi (başlangıcı olmayan ilmi) ile bilip tâyin etmesi.

• Allah'ın her şeyin kaderini ezelden bilmesi.

takdir-i ilahi / takdîr-i ilâhî

• Allahü teâlânın, olacak hâdiseleri ezelde ilm-i ezelîsi ile bilip tâyin etmesi.

tayyibat / tayyibât

• (Tekili: Tayyibe) Bütün güzel sözler, güzel mânalar, harika güzel cemaller.
• Bütün kâinat yüzünde cemalleri görünen ezelî Esma-i Hüsnâ'nın cilveleri.

tercüman-ı kelam-ı ezeli / tercüman-ı kelâm-ı ezelî

• Allah'ın ezelî kelâmının tercümanı, Hz. Muhammed.

tercüme-i ezeliye

• Ezelî tercüme; başlangıcı olmayan sonsuz varlık sahibi Allah'tan gelen tercüme.

tezellülat / tezellülât

• (Tekili: Tezellül) Alçalmalar, küçülmeler, zillete katlanmalar.

ümm-ül kitab

• Kitabın anası, esası. Levh-i Mahfuz ve ilm-i İlâhî. (Yâni: Kur'ân, İlm-i İlâhîde, Levh-i Mahfuz'da ezelî ve ebedî olarak mahfuz bulunduğundan Kur'anın aslı ve anası mânasında kullanılan bir tabirdir.)
• Kur'an-ı Kerim'in müteşabih olmayan muhkem âyetlerine de kitabın anası, esası mânas

üstad-ı ezeli / üstad-ı ezelî

• Cenab-ı Hak. Bütün ilim ve bilgilerin, marifetlerin öğreticisi. Alîm-i Mutlak ve Hakîm-i Ezelî.

ya mevcud / yâ mevcud

• Ey varlığı ezelî ve ebedî olan Allah.

zat-ı baki-i hayy-ı kayyum / zât-ı bâki-i hayy-ı kayyûm

• Varlığının sonu olmayan, hayatı ezelî ve ebedî olan ve bütün varlıkların ayakta durmaları, devam ve bekàları Kendine bağlı olan Zât; Allah.