ahkam-ı ezeliyye / ahkâm-ı ezeliyye

• Ezelî hükümler, başlangıcı bilinmeyen hükümler.

azab / azâb

• Eziyet, işkence.

azdad / azdâd

• Ezdâd. Zıd olan şeyler.

bang-i nemaz

• Ezan. (Farsça)

camiü'l-ezher

• Ezher Üniversitesi.

cefa / cefâ / جَفَا

• Eziyet, sıkıntı.

• Eziyet.

• Eziyet.

cefa-keş

• Eziyete dayanan, cefa çeken, acıya katlanan. (Farsça)

cefakar / cefakâr / cefâkâr

• Eziyet çeken.

• Eziyet çeken.

cemal-i ezeli / cemâl-i ezelî

• Ezelî ve sonsuz güzellik sahibi olan Allah.

cevir

• Eziyet.

cevr

• Ezâ, eziyet, haksızlık, sitem.

cevr ü zulm

• Ezâ ve zulüm.

dad-ı ezel / dâd-ı ezel

• Ezelî bağış, lütuf ve ihsan.

ebluç

• Ezilmiş tozşekeri. Nebat şekeri. (Farsça)

elhamdülillah / elhamdülillâh

• Ezelden ebede her türlü hamd ve övgü, şükür ve minnet Allah'a mahsustur.

emr-i ezeli / emr-i ezelî

• Ezelî olan Allah'ın emri.

eşşükrü lillah / eşşükrü lillâh

• Ezelden ebede bütün şükürler ancak Allah'adır.

ezani / ezanî / ezânî / اذانى

• Ezan ile alâkalı.

• Ezan ile ilgili. (Arapça)

ezani saat / ezanî saat

• Ezanın kendine göre ayarlandığı saat. Her hangi bir yerde güneşin tam gurub ettiği andan, sonraki gün aynı vakte kadar, 24 saat olmak üzere ayarlanmış saat.

ezelbeezel / ازل به ازل

• Ezelden beri. (Arapça - Farsça)

ezeli / ezelî / ازلى

• Ezele mensub ve müteallik. Devamlı var olup varlığının başlangıcı olmayan.

• Ezele ilişkin. (Arapça)

ezeliyye

• Ezele mensub, ezel ile ilgili, ezelîlik

ezeliyyet / ازليت

• Ezellik durumu. (Arapça)

ezheri ulema / ezherî ulemâ

• Ezher Üniversitesi âlimleri.

fakkah

• Ezhar otunun çiçeği.

ferman-ı ezeli / fermân-ı ezelî

• Ezelî buyruk, hükmü belli bir zamanla kayıtlı olmayan ferman.

gülbang-ı muhammedi / gülbang-ı muhammedî / گلبانگ محمدی

• Ezan.

gülbank-i muhammedi / gülbank-i muhammedî

• Ezan.

hafıza / hâfıza

• Ezberleme yeteneği.

halık-ı lemyezel / hâlık-ı lemyezel

• Ezelî, ebedî olan ve her şeyi yaratan Allah.

hayy

• Ezelden beri hayat sahibi olan Allah.

hayyeales-salah-hayyealel-felah / hayyeales-salâh-hayyealel-felâh

• Ezân ve ikâmet okunurken söylenen "Haydin namaza" ve "Haydin kurtuluşa" mânâsına mü'minleri kurtuluşa, seâdete sebeb olan namaza çağıran iki mübârek söz.

hezecat / hezecât

• Ezgiler.

hıfz etmek

• Ezberlemek.

hıfzına alan

• Ezberleyen.

hitab-ı ezeli / hitab-ı ezelî

• Ezele ait hitap; başlangıcı olmayan sonsuzluk âleminin hitabı; Allah'ın sözü.

hitabat-ı ezeliye / hitâbât-ı ezeliye

• Ezelî hitaplar; başlangıcı olmayan sonsuz varlığın sahibi Allah'tan gelen hitaplar, mesajlar, seslenişler.

huffaz

• Ezberleyiciler, Kur'ân'ı ezbere bilenler.

hutbe-i ezeli / hutbe-i ezelî

• Ezelden gelen hutbe.

ibdad / ibdâd

• Ezân-ı Muhammedî okunduğu zaman, her işi terk edip, cemâatle namaz kılmağa gitmek.

in'isar

• Ezip sıkma, sıkıştırma, suyunu çıkarma.

incizab-ı muhabbet-i şems-i ezel

• Ezel Güneşi olan Cenâb-ı Allah'ın sevgisinin çekiciliği, cazibesi.

inhiyaş

• Ezilip büzülme, sıkılma, çekinme.

kader-i ezeli / kader-i ezelî

• Ezelî kader; Allah'ın ezelî ilmi ile kâinatta olmuş ve olacak herşeyi bilip takdir etmesi.

kàdir-i kayyum / kàdir-i kayyûm

• Ezelden ebede kadar bütün varlıkları ayakta tutan sonsuz kudret sahibi, Allah.

kelam-ı ezeli / kelâm-ı ezelî

• Ezelî, zaman üstü söz.

kelam-ı kadim / kelâm-ı kadîm

• Ezelî yâni başlangıcı olmayan söz, kelâm; Kur'ân-ı kerîm.

kudret-i ezeliye

• Ezelî olan Allah'ın kudreti, güç ve kuvveti.

mahbub-u ezeli / mahbub-u ezelî

• Ezelî Sevgili; bütün yaratılmışlar tarafından çok sevilen ve varlığı ezelî olan Allah.

makhur

• Ezilen, kahrolan, mağlup.

maslahat-ı ezaniye / maslahat-ı ezâniye

• Ezandaki maslahat, gaye, maksat.

meşak / meşâk

• Eziyetler, sıkıntılar.

meşakk / meşâkk

• Eziyetler. Sıkıntılar. Meşakkatler. Mihnetler.

mi'zene

• Ezan okunacak yer.

min-el ezel

• Ezelden beri.

misak-ı ezeliye / misâk-ı ezeliye

• Ezelde gerçekleşen sözleşme; bütün ruhların kendilerini yaratan Allah'a iman ve emirlerini yerine getireceklerine dair yaptıkları yemin.

mü'zi

• Ezâ veren, eziyet eden.

muazzeb

• Eziyet çeken, azap içinde bulunan. Sıkıntıda kalan.

• Eziyet çeken.

muazzep

• Eziyet çeken, sıkıntı gören.

müezzin

• Ezân okuyan kimse.

• Ezan okuyan.

• Ezan okuyan.

mükaleme-i ezeliye / mükâleme-i ezeliye

• Ezeli konuşma, söyleşme.

mürid / مُرِيدْ

• Ezelden irade eden (Allah).

müteezzi / müteezzî / متأذی

• Ezâ duyan. Üzgün, incinen. Cefa gören.

• Eziyet çekmiş, eza görmüş. (Arapça)
• Müteezzi etmek: Acı çektirmek. (Arapça)

mütekellim-i ezeli / mütekellim-i ezelî

• Ezelî kelâm sıfatına sahip olan ve konuşması, hiçbir varlığın konuşmasına benzemeyen Allah.

nağme / nâğme / نغمه

• Ezgi.

• Ezgi, melodi. (Arapça)

nakkaş-ı ezeli / nakkaş-ı ezelî

• Ezeli Nakkaş. Ezeli olup her şeyin nakşını yapan. Allah (C.C.)

pamal / pâmâl / پامال

• Ezilmek, çiğnenmek. (Farsça)
• Pâmâl olmak: Ezilmek, çiğnenmek, ayaklar altında kalmak. (Farsça)

şahid-i ezeli / şâhid-i ezelî

• Ezelden beri bütün zamanları ve herşeyi gören ve herşeye şahid olan Allah.

• Ezelden ebede her şey nazar-ı şuhudunda olan Cenab-ı Hak.

sahik

• Ezip döğen.

sani-i kadim / sâni-i kadîm

• Ezelden beri var olan ve varlıkları sa'natlı bir şekilde yaratan Cenâb-ı Allah.

satvet

• Ezici kuvvet.

şems-i ezel ve ebed

• Ezelden ebede kadar bütün varlık âlemini aydınlatan Allah.

şems-i ezel ve ebed sultanı

• Ezel ve ebedin sultanı olan Güneş; bu tabir ezelden ebede kadar bütün varlık âlemini aydınlatan Allah için bir benzetme olarak kullanılır.

şems-i ezeli / şems-i ezelî / شَمْسِ اَزَل۪ي

• Ezelî Güneş; bütün varlıkları yokluk karanlığından varlık aydınlığına çıkaran ve onlara hayat veren Allah.

• Ezelî güneş (Allah).

şems-i ezeliye / شَمْسِ اَزَلِيَه

• Ezelî Güneş; bu tabir ezelden beri bütün varlıkları aydınlatıp hayat veren Allah için bir benzetme olarak kullanılır.

• Ezelî güneş (Allah).

sıfat-ı ezeliye alemi / sıfât-ı ezeliye âlemi

• Ezelden beri Allah'ın zatında bulunan nitelikler âlemi.

sude

• Ezilmiş, dövülmüş. Sürmüş, sürülmüş. (Farsça)

taziyane / tâziyâne

• Eziyet edercesine.

te'ziye

• Eziyet etme, cefa çektirme.

tercüme-i ezeliye

• Ezelî tercüme; başlangıcı olmayan sonsuz varlık sahibi Allah'tan gelen tercüme.

teshik

• Ezme, dövme, döğerek ezme.

vesile-i azap

• Eziyete sebep olan.

zemzeme

• Ezgili, nağmeli ses.