a'yan / a'yân / اعيان

• İleri gelenler, eşraf, sosyete. (Arapça)
• Gözler. (Arapça)

ahyar

• Hayırlılar.
• Dostlar.
• İyilik sevenler. (Eşrar'ın zıddı)

batın / bâtın

• İç, dâhilî. Gizli. İçyüz. Sır, esrar. Künh ve zâtı itibarı ile gizli. (Zıddı: Zâhir'dir)

beng / بنگ

• Bir bitki ve tohumu ki, afyon gibi uyuşturan, keyf verici olarak da kullanılan bir madde. Esrar. (Farsça)
• Atlas üzerine işlenmiş sırma işlemeli bir çeşit kumaş. (Farsça)
• Küçük çitlenbik. (Farsça)

• Esrar. (Farsça)

bengi / bengî / بنگى

• Beng tiryakisi, esrarkeş. (Farsça)

• Esrarkeş. (Farsça)

ektem

• Çok sır saklayan, esrar gizleyen kimse.
• Büyük karınlı ve şişman olan adam.

esrar-engiz

• Esrarlı, gizli, ürperti verici. (Farsça)

esrar-keş

• Esrar denen zehiri kullanan kimse. Esrar içen. (Farsça)

esrarkeş / اسراركش

• Esrar çeken.

• Esrar içen, esrarcı. (Arapça - Farsça)

halid bin velid

• Câhiliye devrinde Kureyş eşrafındandı. Hudeybiye muahedesinden sonra Müslüman oldu. Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm, kendisine Seyfullah namını vermiştir. Çok kahraman bir gazi idi. Suriye, Filistin, Şam gibi yerler onun himmeti ile feth olunmuştur. 18 Hadis-i şerif nakletmiştir.Hicri 21 senesi

haşiş

• Esrar adı verilen "Hint keneviri"nin yaprağı.
• Kuru ot.

haşşaş

• Esrar, eroin gibi uyuşturucu maddeler kullanan. Esrarcı, esrar içen.

iftariyye

• İftarlık. İftar için hususi olarak hazırlanmış nevale. Bunlar oruç bozulduktan sonra yemek yenmeden evvel yendiği için bu ad verilmiştir.
• Osmanlı İmparatorluğu zamanında padişah sarayında, vüzera, eşraf ve âyân konaklarında, davetlilere iftardan sonra diş kirası namıyle verilen bahşi

ilbas-ı hil'at

• Hil'at giydirmek. (Üst elbisesi demek olan hil'at; padişahlar ile sadrazam ve vezirler tarafından memurlarla, âyân ve eşrâfa, taltif makamında giydirilirdi. Sonradan bunun yerine rütbe ve nişan verilmeğe başlanmıştır.)

irfan

• Bilmek, anlayış, tecrübe ve zekâdan ileri gelen zihnî kemal.
• İkrar.
• Mücazat.
• Fık: Esrar-ı İlâhiyeye, iman ve Kur'an hakikatlarına vukufiyet. (İlim ile irfan ve ma'rifet arasında fark vardır: İlim, vech-i küllî ile, yani her vechesiyle bilmektir. İrfan ve marifet ise;

keş

• (Keşiden) Çekmek fiilinin emir kökü. Birleşik kelimeler de yapılır. Meselâ: Cefâ-keş : Cefâ çeken. Esrar-keş : Esrar çeken, esrar içen serseri. (Farsça)

kesir

• (Çoğulu: Kesrâ) Parçalanmış, dağıtılmış. Kırılmış.

ledünn

• (İlm-i ledünn) Garib bir ilim ismidir. Ona vakıf olan, mesturat ve hafâyayı, gizlilikleri münkeşif bir halde göreceği gibi, esrar-ı İlâhiyyeye de ıttıla' kesbeder. Bu ilm-i şerifin hocası ve sultanı Fahr-i Kâinat Aleyhi Ekmelüttahiyyât vessalâvât Efendimiz Hz. leridir. Bu ilmin ehli ise, Enbiyâ-ı iz

mahreman

• (Tekili: Mahrem) Sırlar. Gizli şeyler. Esrar.
• Sırdaşlar.

melekut

• Tam bir hâkimiyyetle, Saltanat-ı İlâhiyyenin müessiriyyet ve idâresinin esrarı. Her şeyin kendi mertebesinde, o mertebeye münâsib ruhu, canı, hakikatı. Bir şeyin iç yüzü, iç ciheti.
• Hükümdarlık. Saltanat.
• Ruhlar âlemi.

meliyy

• Uzun zaman.
• Zengin. Varlıklı. Maldâr. Gani. Eşraf.

mesarih

• (Tekili: Mesrah) Çayırlar, otlaklar, mer'alar.

mesra

• (Bak: MESRAT)

mutalsam

• Tılsımlanmış olan. Esrârengiz hâle gelmiş olan.

müteayyin

• (Ayn. dan) Karar verilmiş.
• İleri gelen kimse. Eşraftan olan kişi.
• Belli, âşikâr ve meydanda olan. Taayyün eden.

müteayyinan / müteayyinân

• (Tekili: Müteayyin) (Ayn. dan) Eşraftan olanlar, ileri gelen kimseler. (Farsça)
• Belli ve meydanda olanlar. Taayyün edenler. (Farsça)
• Karar verilmişler. (Farsça)

namus

• Irz, iffet, edeb, hayâ.
• Şeriat.
• Melâike.
• İrade-i İlâhiyenin tecellisi.
• Nizam.
• Emniyet ve istikamet gibi faziletlerin muhassalası olan pek kıymetli haslet.
• Bir kimsenin mahrem, gizli esrarı olup işleri ve hallerinin iç yüzüne vakıf ve muttali ki

şerat

• (Çoğulu: Eşrât) Alâmet, iz, işâret, nişân.
• Bir şeyin en bayağı ve âdisi.

sereb

• (Çoğulu: Esrâb) Yer altında olan ev.
• Kırbadan akan su.
• Ot.

şereke

• (c.: Şerek-Eşrâk) Ağ, tuzak.
• Ulu yol, büyük yol.
• Yol ortası. (Bu mânaya. Çoğulu: Şürek)

serer

• (Çoğulu: Esirre) Ayın son gecesi.
• Ebenin doğan çocuğun göbeğinden kestiği parça.
• Mantar üstünde olan kabuk, balçık, toprak (Bu mânâya Çoğulu: Esrâr ve C: Esârir).

şeret

• (Çoğulu: Eşrât) Alâmet. İşaret, belirti.

sirb

• (Çoğulu: Esrâb) Çekirge ve balık yumurtası.
• Sığır sürüsü.

sırm

• (Çoğulu: Esrâm-Esârım) Ağaçtan yemiş düşürmek.
• Ekin biçmek.
• Cem'olmuş beytler.

sirr

• (Çoğulu: Esrar-Esirre) El ayasında ve alında olan hatlar.
• Gizli nesne.
• Cima etmek.
• Zikir.
• Hâlis.
• En iyi, en faziletli.

şirrir

• (Çoğulu: Eşrâr-Eşirrâ) Çok şer işleyen, pek çok şerir.

talam

• Esrar otunun tohumu.

tiryaki / tiryâkî / تریاكى

• Esrarkeş. (Arapça)
• Sigara tutkunu. (Arapça)

ulema-i batın / ulema-i bâtın

• Şeriatın, zâhir ve hükümlerinden daha çok, mânâ ve esrarını bilen âlimler.

ulema-i ilm-i huruf

• Kur'anın bir harfinden, bir sahife kadar esrar bulduklarını söyleyen ve dâvalarını, o fennin ehline isbat edenler.

ulema-i zahir / ulema-i zâhir

• Kur'an-ı Kerimin zâhir mânâsına göre hakikatları değerlendiren âlimler. Şeriatın mâna ve esrarından daha çok, zâhirini ve hükümlerini bilen âlimler.

ulema-yı batın / ulema-yı bâtın

• Şeriatın zâhirinden ve açık hükümlerinden daha çok, mânâ ve esrârını bilen âlimler.

ulum-u hafiye

• Gizli ilimler. Ancak veraset-i Nübüvvet muhakkiklerince veya bir kısım hakikatların esrarına vakıf âlimlerce bilinen ilimler.

vahiy

• Bir fikrin, bir hakikatın veya emrin Allah (C.C.) tarafından Peygambere bildirilmesi.
• Lügatte vahiy: Kelâm, kitap, işaret, irsal, ilham, ifham, emir, teshir, bir şeyi harfiyyen i'lâm, bazı hususi maksadları tebliğ gibi mânalara gelir.
• Şeriatta vahiy: Dilediği ahkâmı, esrar ve