akademi

• yun. Yüksek mekteb.
• Âlimler, edebiyatçılar heyeti.
• Eflatun'un vaktiyle talebesine ders verdiği yer.
• Çıplak modelden yapılan insan resmi.
• Belli bir ilmin gelişme ve ilerlemesini te'min maksadı ile müşterek tetebbularda veya serbest tedrisatta bulunan salâhiyetl

amuziş

• Öğrenme. (Farsça)
• Öğretme, tedrisat. (Farsça)

bedri / bedrî

• Bedr'e ait ve onunla alâkalı.
• Erkek ismidir. (Müennesi: Bedriye)

bilinemezcilik

• (Bak: Lâedriye)

hareket-i dahil / hareket-i dâhil

• Tar: Kanuni Sultan Süleyman zamanında Süleymaniye medreselerinin binasından sonra onikiye çıkarılan tarik-i tedris (okutma yolu) silsilesinin dördüncü mertebesindeki müderrislerine verilen bir ünvandır.

laedri / laedrî

• Bilmiyorum. (Eski zamanda şüpheci olup hiç bir şeye inanamıyan sofestailere Lâ edriye denirdi. Septisizm.

mütemehhil

• Teenni ve sükûn üzere olup acele etmeyen.
• Zamana muhtaç, büyüyüp gelişmesi belli bir zaman içinde olan şey, tedric kanununa tabi olan.

pey-a-pey

• Birbiri ardınca, birbirinin arkasından. (Farsça)
• Azar azar, tedricen, peyderpey. (Farsça)

skolastik

• Lât. Kurun-u vustâda (Orta çağlarda) Hristiyan âleminde, papazların dinî görüşüne ve onların baskısı altındaki dinî fikirlerine göre yapılan tedrisat usulü.

sofizm

• Fls: Sofestaiye. Safsatacılık. Alemde hakikat olarak hiç bir şey tanımayan ve hakikatı araştırmaktan sarf-ı nazar ederek zevk ü safâ ve şiir gibi şeylerle eğlenmeği tercih eden bâtıl bir meslek. İnâdiye, indiye ve Lâedriye "Septizm" adlarıyla üç kısma ayrılırlar. (Mesail-i İlm-i Kelâm'dan) (Fransızca)

tedric-i habit / tedric-i hâbit

• Edb: İfadenin alçalması. Bir şeyi tarif ederken vasıf bakımından yukarıdan başlayıp aşağıya inmek. Bunun aksini yapmağa da Tedric-i sâid denir.

tedricat / tedricât

• (Tekili: Tedric) Tedricler.

tedrici / tedricî

• (Tedriciyye) Yavaş yavaş olan, derece derece yapılan.

tedris / tedrîs / تدریس

• Ders verme. (Arapça)
• Tedrîs etmek: Ders vermek. (Arapça)

tedrisat / tedrisât

• (Tekili: Tedris) Tedrisler. Ders vermeler.

tenzil

• Bir şeyin bir miktarını çıkarmak.
• İndirmek, indirilmek, indirilen. Aşağı indirmek.
• Kur'an-ı Kerim'in vahiy vasıtası ile Peygamberimize (A.S.M.) indirilmesi. Tedricen indirme. (Birden indirmeye inzal, parça parça indirmeye de tenzil denir.)

teveddüd

• Tedricen kendini sevdirmek. Dostluk etmek.
• Cenab-ı Hakk'ın çeşitli ve lezzetli nimetler vererek insanlara kendisini sevdirmesi.