akik / akîk

• Çoğunlukla kırmızı renkte olan değerli bir süs taşı.

• Değerli bir taş cinsi.

amit

• (Çoğulu: Amâmit) Zarif, çeri, değerli kimse.

atik

• Berrak, saf, temiz, karışmamış, değerli.

ayat-ı mübareke / âyât-ı mübareke

• Mübarek, değerli âyetler.

ayniyye / عينيه

• Taşınabilir değerli eşya. (Arapça)
• Göz hastalıkları bölümü. (Arapça)

aziz / azîz / عزیز

• Çok değerli, izzetli.

• Allah'ın isimlerinden biri. Değerli.
• Ermiş, velî.

• Değerli, saygın. (Arapça)

azizan / azîzan / عزیزان

• Değerliler. (Arapça - Farsça)

baha-dar

• Pahalı değerli, kıymetli. (Farsça)

bayram-ı şerif

• Şerefli, değerli bayram.

bedestan

• Değerli, kıymetli kumaşlar, silâhlar ve mücevherler vs. alış-verişine mahsus üstü örtülü ve mahfuz çarşı. (Farsça)

beyt-i kıymettari / beyt-i kıymettârî

• Değerli beyit; şiirde iki mısradan oluşan bölüm.

bezadi / bezadî

• Mavimsi bir cins değerli taş. Küçük yakut.

bezesten

• Değerli eşyanın satıldığı kapalıçarşı. (Farsça)

bi-baha / bî-baha

• Bahasız, Çok değerli.

bibaha / bîbahâ / بى بها

• Çok değerli, paha biçilmez. (Farsça)

bicad

• Yakuttan daha az değerli kırmızı bir taş. (Farsça)
• Kırmızı dudak. (Farsça)

biş-baha

• Pahalı, fiatı yüksek, değerli, kıymetli. (Farsça)

bü'bü'

• Her nesnenin aslı.
• İzzet, kerem.
• Zeyrek akıllı, zarif kişi.
• Hâkim, seyyid.
• Gözbebeği.
• Mc: Çok kıymetli ve değerli olan şey.

büzürgmeniş

• Yüksek fikirli, fikirleri değerli olan. (Farsça)

cevahir / cevâhir

• Cevherler, çok değerli olan şeyler.

• Değerli taşlar.

cevahir-i nüfus

• Nefisler cevherleri, değerli cevherler olan insanlar.

cevher

• Değerli taş; değerli mesele.

cevherbaha / cevherbahâ

• Mücevher gibi değerli.

cihan-değer

• Dünya, âlem değerinde, çok değerli.

cihan-kıymet

• Cihan kıymetinde, çok değerli.

cihankıymet / cihânkıymet

• Dünya kadar değerli.

dest-i damen-i kerimane / dest-i dâmen-i kerîmâne

• Değerli, yüce el ve etek.

din-i hakkın cevheri

• Hak din olan İslâmın en değerli cevheri ve özü; iman.

dürer-i ahkam / dürer-i ahkâm

• İnci tanesi gibi çok değerli hükümler, esaslar.

dürr-i yetim

• Yetim inci, inci gibi değerli yetim.

eazz / اعز

• Çok değerli. (Arapça)

ehemmiyet

• Mühim olma, ağırlık, değerlilik, dikkate değer olma, dikkat ve ihtimam, kıymet, nazar-ı dikkati çekme.

ekrem / اكرم

• En değerli.

elmas

• Değerli bir taş.

elmas-ı akide

• Elmas gibi değerli olan itikad, inanç.

emtia

• Değerli mallar.

enfal-i ganimet / enfâl-i ganimet

• Ganimet malları; ele geçen değerli şeyler.

enfes-i asar / enfes-i âsâr

• Eserlerin en nefisi, eserler içinde en değerli olanı.

ercmend / ارجمند

• Değerli, saygın. (Farsça)

ercümend / ارجمند

• Değerli, saygın. (Farsça)

esdaf-ı ayat / esdâf-ı âyât

• Ayetlerin sadefleri; inci kabuğu gibi değerli olan mahfazaları.

fahir / fâhir / فاخر

• Değerli. (Arapça)
• Şerefli, onurlu. (Arapça)

faik / fâik

• Üstün, üstünde. Diğerinden daha değerli ve üstün. Her şeyin güzide ve a'lâsı. Âli.
• Başın boyun ile bitiştiği yer.

fazıl / fâzıl

• Faziletli, üstün, değerli.

feda / fedâ

• Değerli nesi varsa verme.

ferd-i ferid / ferd-i ferîd

• Benzeri daha hiç gelmemiş.
• Hz. Muhammed (A.S.M.)
• Asrın en yüksek ve en değerli Zâtı. Asırda bir gelen büyük veli.

ferid-i kevn ü zaman / ferîd-i kevn ü zaman

• Bütün varlıkların en değerlisi ve bütün zamanlarda biricik ve tek olan.

ganimet

• Savaşta düşmandan ele geçirilen değerli şeyler; büyük nimet.

girami / girâmî / گرامى

• Değerli, kıymetli, saygın, sayın. (Farsça)

giran-maye

• Kıymetli ve değerli olan şey. (Farsça)

giranbeha / giranbehâ / گران بها

• Değerli, kıymetli. (Farsça)

girankıymet / گران قيمت

• Kıymetli, değerli, pahalı. (Farsça - Arapça)

giranmaye / girânmâye / گران مایه

• Değerli. (Farsça)

hak-i pa-yi ekremi / hâk-i pâ-yi ekremî

• Mübarek, değerli ayağın tozu.

hasib / hasîb / حسيب

• Muhterem, itibarlı, değerli ve soyu temiz kimse. şahsi meziyet sâhibi insan.
• Muhâsebeci.

• Değerli. (Arapça)
• Muhasebeci. (Arapça)

hatt-ı fazılane / hatt-ı fâzılâne

• Faziletli, değerli yazınız.

hazine-i cevahir

• Cevherlerden, değerli taşlardan oluşan hazine.

hazine-i hümayun

• Hazine-i Hümayun'da bulunan savaş eşyasından bir kısmının manevî değeri büyüktü. Diğer kısmının ise maddî değeri fazla idi. (Savaşlarda ele geçirilen kıymetli ganimet, padişahlardan kalmış olan değerli eşyalar gibi.)

haziyy

• Mertebeli, değerli kişi.
• Yarış atlarının sekizincisi.

hazret-i resul-i ekrem

• Allah'ın en şerefli ve değerli elçisi olan Hz. Muhammed (a.s.m.).

hazret-i resul-ü ekrem

• Allah'ın en şerefli ve değerli elçisi olan Hz. Muhammed (a.s.m.).

hil'at-i fahire / hil'at-i fâhire

• Çok kıymetli ve değerli olan kaftan.

hil'at-i hass-ül has

• Tar: En değerli kumaştan yapılan hil'atler için kullanılan bir tâbirdir. Bu türlü kaftanlar şeyh-ül İslâm, sadrazam ve Mekke şerifi gibi en yüksek derecedeki devlet memurlarına giydirilirdi.

hisse senedi

• Sermayesi paylara bölünebilen ticaret şirketlerinde, ortalıkdan doğan hakları ve sermaye payını temsil eden değerli evrak.

hulle

• Değerli elbise.

huzur-u resul-i ekrem

• Allah'ın en şerefli ve değerli elçisi olan Hz. Muhammed'in (a.s.m.) bizzat huzuru.

ipotek

• Bir borcun ödeneceği zamana kadar borçlunun alacaklıya vermiş olduğu değerli şey. Rehin. (Fransızca)

kabr-i şerif

• Şerefli, değerli kabir, mezar.

kadir-şinas

• Kıymet ve değerden anlayan. Değerli kimseleri tanıyabilen. (Farsça)

kaht-ı recul

• (Kaht-ı rical) Adam kıtlığı. Değerli devlet ve siyaset adamlarının yokluğu.

karm

• (Çoğulu: Kurum) Değerli insan. Kıymetli insan.

kaside-i mübarek

• Mübarek, değerli kaside, şiir.

kaside-i mübareke

• Mübarek, değerli kaside, şiir.

kayyime

• Müstakim, âdil. Çok değerli.

kehribar / kehribâr / كَهْرِبَارْ

• Birşeye hızlı bir şekilde sürüldüğü zaman hafif şeyleri kendine çeken değerli bir taş.

• Elektriklenme kuvvetine sahip olan değerli bir taş.

kelime-i beyza

• Parlak, değerli söz.

kırat / kırât

• Değerli metallerin ölçülmesinde kullanılan ağırlık birimi.

kıyemiyyat

• (Tekili: Kıyemî) Değerli nesneler, az bulunan pahalı şeyler.

kıymet-dar / kıymet-dâr

• Değerli, kıymetli, pahalı. (Farsça)

kıymetdar / kıymetdâr / قيمتدار

• Kıymetli, değerli.

• Kıymetli, değerli.

• Değerli. (Arapça - Farsça)

kıymetli

• Değerli.

kıymetli olmak

• Değerli olmak.

kıymettar / kıymettâr

• Kıymetli, değerli.

kıymettarlık

• Kıymetlilik, değerlilik.

kurum

• (Tekili: Karm) Değerli insanlar. Kıymetli ve değeri büyük kişiler.

laceverd

• Lacivert.
• Koyu mavi renkte değerli bir süs taşı.

levha-i mübareke

• Mübarek, değerli levha.

liyakatmend

• (Çoğulu: Liyâkatmendân) Değerli, liyâkatli. (Farsça)
• Faziletli. (Farsça)

liyakatmendan / liyakatmendân

• (Tekili: Liyâkatmend) Değerli, liyâkatli kimseler, faziletli kişiler. (Farsça)

mahra

• Değerli ve itibarlı insan.
• Uygun, münâsib ve elverişli şey.

mal / mâl

• Bir kimsenin eli altında bulunan değerli şey.

malzeme-i mübareke

• Bereketli, değerli malzeme.

mana-yı şerif / mânâ-yı şerif

• Değerli ve şerefli anlam.

mehir

• Nikâh bedeli; nikâh esnasında belirlenen ve erkek tarafından kadına verilmesi gereken mal, değerli eşya veya para.

meta / metâ

• Ticarî değer, değerli mal.

meziyet-i zatiye / meziyet-i zâtiye

• Bir şeyin veya bir kişinin bizzat kendisinde bulunan meziyet ve değerli özellik.

mirac-ı şerif

• Değerli Miraç gecesi.

muazzez / معزز

• Değerli, aziz. (Arapça)

mukaddem

• Zaman ve mekân cihetiyle daha evvel olan.
• Askerin ön tarafına sevkedilen karakol.
• Değerli, üstün.
• Küçükten büyüğe sunulan, takdim edilen.

münfis

• Ağır, pahalı, değerli.

murassa / murassâ / مرصع

• Değerli mücevherlerle süslenmiş şey.

• Değerli taşlarla süslenmiş. (Arapça)

murassaatlı

• Değerli taşlarla süslenmiş.

müşerref

• Şerefli, değerli.

na-dide

• Az bulunur, çok değerli. Az görülen, görülmemiş. (Farsça)

nadide / nâdide

• Az bulunur, değerli.

nakdine

• Hazır ve peşin para.
• Kıymetli ve değerli mal.

nazar ve teveccüh-ü fazılane / nazar ve teveccüh-ü fâzılâne

• Faziletli, değerli teveccüh ve bakış.

nefais / nefâis / نفائس

• (Tekili: Nefise) Değerli, güzel ve beğenilir şeyler.

• Değerli ve nefis eserler. (Arapça)

nefaset

• Beğenilir olmak, kıymetlilik, değerlilik, çok güzellik, pek iyilik. Nefis ve mergub olmak.

nevadir / nevâdir / نوادر

• Nadir olan değerli eşyalar. (Arapça)

ömr-ü makbul

• Makbul, değerli ömür.

rad

• Cömert, eli açık, faziletli, üstün, değerli. (Farsça)

resul-i ekrem / resûl-i ekrem

• Allah'ın en şerefli ve değerli elçisi olan Hz. Muhammed (a.s.m.).

• Allah'ın en şerefli ve değerli elçisi olan Hz. Muhammed (a.s.m.).

resul-i kerim / resul-i kerîm

• Allah'ın çok şerefli ve değerli elçisi Hz. Muhammed (a.s.m.).

resul-u ekrem

• Allah'ın en şerefli ve değerli elçisi olan Hz. Muhammed (a.s.m.).

resul-ü ekrem

• Allah'ın en şerefli ve değerli elçisi olan Hz. Muhammed (a.s.m.).

resul-ü ekrem (a.s.m.)

• Allah'ın en şerefli ve değerli elçisi olan Hz. Muhammed (a.s.m.).

revani

• Değerli, rağbetli revaçlı. (Farsça)
• Tepside pişirilen irmik veya undan bir tatlı çeşidi. (Farsça)

şaban-ı şerif / şâbân-ı şerif

• Hicri ayların sekizincisi ve mübarek üç ayların ikincisi olan değerli ve şerefli Şâban ayı.

sebeb-i kıymet

• Değerli oluş sebebi.

sehale

• Altın, gümüş gibi değerli maddelerin kırıntıları.

semin / semîn / ثمين

• (Semine) Çok değerli, pahalı, kıymetli.

• Değerli. (Arapça)

sencide

• Ölçülmüş, tartılmış, değerli. (Farsça)
• Tam yerinde söylenmiş söz. (Farsça)

şikar

• Mc: Değerli, kıymetli.

summaki

• Gayet sert, değerli ve parlak olan bir taş.

tac

• Hükümdarların başlarına giydikleri değerli taşlarla işlenmiş giyecek.

tafralık

• Kendini olduğundan değerli gösterme, yüksekten atma.

tagşiş

• (Gışş. dan) Karıştırmak saflığını gidermek. Değerli bir şeyi değeri olmayan şeylerle karıştırmak.
• Aklı gidermek.
• Hayran etmek.

tefsir-i şerif

• Şerefli ve değerli tefsir.

tuhfe

• Hediye, armağan, değerli şey.

ulum-u mühimme / ulûm-u mühimme

• Önemli ve değerli ilimler.

üstad-ı aziz / üstad-ı azîz

• Çok değerli Üstad.

varak-pare-i fazılane / varak-pâre-i fâzılâne

• Sizin çok değerli yaprak parçanız, kağıt parçanız.

vücud-u kıymetdar

• Değerli vücut, kıymetli varlık.

vücud-u muhterem

• Saygıdeğer ve hürmete lâyık varlık; değerli şahsiyet.

yaver-i ekrem / yâver-i ekrem

• Çok değerli, yüksek rütbeli memur.

zevat-ı kiram

• Muhterem ve değerli zâtlar, büyük şahsiyetler.