adaletname

• Mahkemeye davet yazısı.

adavet / adâvet / عداوت

• Düşmanlık. (Arapça)
• Adâvet etmek/eylemek: Düşmanlık gütmek. (Arapça)

arig

• Kırılma, gücenme. (Farsça)
• Kıskançlık, kin, nefret, adavet, düşmanlık. (Farsça)

azam

• (Çoğulu: Azamât) Kin, husûmet, adâvet, garaz, fena niyet.
• Öfke, hiddet.
• Kıskançlık.

ba's

• Gönderme, yollama, gönderilme.
• Allah'ın bir peygamberi, Hak dinine davete memur buyurması.
• Dirilme veya diriltme.

bagiz

• Adavet olunmuş, düşmanlık yapılmış.

bedave

• (Bak: BEDAVET)

bedeviyet

• (Bedâvet) Göçer hayatı yaşayış. Göçebelik. Bedevilik.

büfe

• İçinde sofra takımı konulan dolap. (Fransızca)
• Davetlileri ağırlamak için çeşitli yiyecek ve içeceklerin hazır bulundurulduğu masa. (Fransızca)
• İstasyon lokantası. (Fransızca)
• Sigara, kibrit, gazete, sandviç v.s. satılan yer. (Fransızca)

celpname

• Davetiye.

cumhur-u ulema / cumhur-u ulemâ

• Âlimler cemaatı. Âlimler sınıfı. (Bir fikre dâvet cumhur-u ulemânın kabulüne vâbestedir, yoksa dâvet bid'attır, reddedilir. Mek.)

da'i / dâ'î / داعى

• Dua eden, duacı. (Arapça)
• Davet eden. (Arapça)

dai

• Dua eden, duacı.
• Sebep.
• Davet eden. Muktazi. (Meselâ: Yemek yemek, iştihadan gelen bir lezzet, bir iştiyaktır. Onu yemeğe sevk eder. Buna dai denir.) Resul-ü Ekrem'in (A.S.M.) bir ismi de daidir.
• Çağıran. Müezzin.

davet-i kur'ani / davet-i kur'ânî

• Kur'ân'ın daveti, çağrısı.

davet-i münferide / dâvet-i münferide

• Tek bir dâvet, çağrı.

davet-i rahmaniye / davet-i rahmâniye

• Rahmânî davet.

davetname / dâvetname / dâvetnâme

• Davet mektubu.

• Davetiye.

dellal

• İlân edici. Yüksek sesle bildiren.
• Müşterileri çeken. Davet eden.
• Hakka davet eden.

diabe

• Davet.

dıayet

• Dâvet.

duat

• (Tekili: Dâî) Duâ edenler. Allah'a yalvaranlar.
• Dâvet edenler.

eben

• Töhmetli, kabahatli kişi.
• Adâvet, düşmanlık.

el-buğzu fillah

• Allah için buğzetmek. Bütün şiddet, adavet ve düşmanlık Cenab-ı Hakk'ın (C.C.) rızası dairesindedir. İhlâsı kıracak, hissî hareketten sakınmaktır.

enbiya / enbiyâ

• Nebîler, peygamberler. Yeni din ile gönderilmeyip, insanları önceki dîne dâvet eden peygamberler Nebî kelimesinin çoğulu. Yeni bir din ile gönderilen peygambere ise, resûl denir.

ezan / ezân

• Namaza dâvet ve vahdaniyet-i İlâhiyyeyi ve hakaik-ı İslâmiyyeyi âleme, kâinata ilân etmek için minare ve emsali mahallerde edilen nidâ. Kamet getirmek.
• Bildirmek.

• Namaza davet için edilen nida.

• Bildirmek. Namaz vakitlerini bildirmek, müslümanları namaza dâvet etmek (çağırmak) için yüksek bir yerde belli olan Arabca kelimeleri sırası ile okumak.

ezan-ı muhammedi / ezân-ı muhammedî

• Hz. Muhammed'in (a.s.m.) tebliğ ettiği dinin ezanı; tevhidi ilân etmek amacıyla yüksek sesle yapılan kutsal davet.

ezan-ı muhammedi (a.s.m.) / ezan-ı muhammedî (a.s.m.)

• Hz. Muhammed'in tebliğ ettiği dinin ezanı; tevhidi ilân etmek amacıyla yüksek sesle yapılan kutsal davet.

ferk

• El ile bir şeyi ovmak.
• Buğz ve adâvet etmek, düşmanlık yapmak.

firaş-ı kavi / firaş-ı kavî

• Fık: Evli kadının firaşı mânâsına gelir bir tabirdir. (Bununla bilâdavet neseb sabit olup, nefy ile neseb nefy olunmayıp, lâkin laan ile nefy olunur.)

firaş-ı mütevassıt

• Fık: Ümmü veledin firaşı mânâsına gelen bir tabirdir. Firaş-ı mütevassıtta bilâ davet neseb sahih olmaz.

gıll

• Düşmanlık, garaz ve adavet, gizli kin ve haset.

gıll u gış

• Aklın muhtelif fikirler üzerinde kararsızlığı.
• Gönül darlığı.
• Kin ve hile. Hıyanet ve adavet.

hakd

• Kin tutmak. Adâvetini gizlemek.

handek gazvesi

• Peygamberimizin (A.S.M.) büyük muharebelerinden birisi olup, hicretin beşinci senesinde Şevval ayında vuku bulmuştur. Asıl muharebeyi uyandıranlar Beni Nadir kabilesi olup bunlar Kureyş ve Gatfan kabilelerini de davet etmekle hepsi birden Medine-i Münevvere'ye hücuma geçtikleri vakit, Hz. Resullulah

haşafet

• Kin ve düşmanlık, haset ve adavet.

hasek

• Kin, adavet, hased.
• Savaş âletlerinden, üç köşeli diken şeklinde bir silâh.

haseke

• (Çoğulu: Husek) Kin tutmak, adavet etmek.
• Demir dikeni denilen üç köşeli diken.
• Demirden yapılan üç köşeli "bıtırak" denilen harp âletleri.

haşife

• Adâvet, düşmanlık, kin.

hasmi / hasmî

• Düşmanlık, husumet, adavet.

hebhebe

• Dâvet.

hidayete getirme

• Doğru ve hak olan İslâma çağırma, İslâmın kurallarını uygulamaya davet etme.

hıkd

• Kin, buğz, adâvet.
• İntikam almak için fırsat beklemek.

husafe

• Düşmanlık, adavet. Gizli kin, hased.

husake

• Düşmanlık, adavet. Hased, gizli kin.

icabet / icâbet

• Davete cevap verme.

idab

• Herkesi ziyafete davet etme. Sofrası herkese açık olma.
• Doğruluğunu ve hak olduğunu herkese bildirme.

ıdgan

• Kalbinde bir kimseye kin ve adavet olmak.

iftariyye

• İftarlık. İftar için hususi olarak hazırlanmış nevale. Bunlar oruç bozulduktan sonra yemek yenmeden evvel yendiği için bu ad verilmiştir.
• Osmanlı İmparatorluğu zamanında padişah sarayında, vüzera, eşraf ve âyân konaklarında, davetlilere iftardan sonra diş kirası namıyle verilen bahşi

ihzaren

• Huzura getirerek. Birini mahkemeye dâvet ederek.
• Hazırlayarak, ihzar ederek.

irman

• Arzu, taleb, istek. (Farsça)
• Dalkavuk. (Farsça)
• Nedâmet, pişmanlık. (Farsça)
• Dâvet edilmeden bir yere giden kimse. (Farsça)

istid'a

• Rica ile istemek. Davet etmek.
• Bir işi için resmî bir daireye verilen ve istek bildiren kâğıt. Dilekçe.

istihzar

• Huzura gelme, hazır etme, huzura dâvet etme.
• Hazırlama, bir şeyi hatıra getirme.
• Konferans verecek olan hatiplerin okumak ve araştırmak suretiyle evvelce hazırlanması.

itat

• Düşmanlık, zıtlık, adavet, muhasame.

kademiyye

• Ayak bastı parası.
• Eskiden hükûmete ait bir davetiye veya emri tebliğ etmek için gönderilen memura, masrafları karşılığı olarak verilen ücret.

kala

• Buğz, adâvet.

kaly

• Et ve buğday kavurmak.
• Buğz, adavet, düşmanlık.

kin

• Gizli düşmanlık. Garaz. Buğz. Adâvet. (Farsça)

kitab-ı emir ve davet

• Emir ve davet kitabı.

kitab-ı emr ü davet / kitab-ı emr ü dâvet

• Emir ve dâvet kitabı.

lut

• Hz. İbrahim'in kardeşi Harran oğlu Lut (A.S.) onunla beraber Bâbil diyarında Şam yakasına geçmişti. Sodom nahiyesine peygamber oldu. Bu nâhiyenin ahalisi ehl-i küfr ve fücur idi. Yolsuz giderlerdi ve hiçbir kavmin yapmadığı fuhşiyatı yapalardı. Hz. Lut, onları doğru yola dâvet etti, dinlemediler ve

makam-ı ibrahim / makâm-ı ibrâhim

• Kâbe'de İbrâhim aleyhisselâmın, Kâbe'yi inşâ ederken veya insanları hacca dâvet ederken üstüne çıktığı taşın bulunduğu yer.

med'i / med'î

• Dâvet edilmiş, davetli. Çağrılmış.

med'uv / مدعو

• Davet olunan. Çağırılmış. Davetli.

• Davetli. (Arapça)

med'uvven

• Çağrılarak, davetli olarak, davet olunarak.

med'uvvin / med'uvvîn / مدعوین

• (Tekili: Med'uvv) Davetliler, davet olunmuşlar, çağrılmış olanlar.

• Davetliler. (Arapça)

meşakka / meşâkka

• Muhalefet ve adâvet etmek. Karşı gelip düşmanlık yapmak.

mi're

• (Çoğulu: Miâr) Kin, adâvet, düşmanlık.

mübagaze

• (Bugz. dan) Kin besleme. Adavet etme. Düşmanlık yapma.

müdacat

• Adâvetini gizlemek, düşmanlığını belli etmemek.

mugalaza

• Düşmanlık, husumet, adâvet.

muhabbet

• Sevgi, sevme.
• Sohbet. Ruhun, kendisinden lezzet duyduğu şeye meyletmesi. (Zıddı: Buğzetme ve adavettir.)

muhbir-i sadık / muhbir-i sâdık

• Peygamberimiz Hz. Muhammed'in (A.S.M.) bir ismi. Diğer Peygamberlere de denebilir. Çünkü hepsi sâdık, sağlam, doğru haberleri insanlara ulaştırmışlar, kendilerine bildirilenleri aynen bildirmişler, insanları doğruluğa, felâha, hakka, hakikata, imana dâvet etmişlerdir.

muhtasım

• Düşmanlık yapan. Adavet eden. Husumet eden.

mümaret

• Adavet edişmek, düşmanlık yapmak.

münaferet

• Birbirinden kaçıp nefret etmek, karşılıklı huzursuzluk.
• Adâvet, hased ve şeref cihetinde hakeme müracaat eylemek.
• Birbiri ile müfahere eylemek.

müsaafe

• Bir kimse ile adavet edişmek, düşmanlık yapmak.
• Yardımlaşmak.

müşare

• Düşmanlık, adâvet, muhâsama.

mute harbi

• Mute, Şam'a bağlı, Kudüs'e iki konak mesafede bir yerdi. Mute harbi müslümanlarla Rumlar arasında vuku bulan muharebelerin başlangıcıdır. Sebebi de Peygamber'in elçisinin öldürülmesidir. Resul-ü Ekrem Busrâ emiri Şürahbil bin Amr'e, ashâbından Hâris bin Umeyr ile bir mektub göndererek İslâma dâvet e

müteadi

• (Adv. dan) Düşmanlık eden, adavet eden.

muvadaa

• Düşmanlığı bırakıp barışma. Adaveti bırakıp sulh etme.
• Vedâlaşma.

müzaheme

• Yakınlık.
• Ayrılık.
• Düşmanlık, adâvet.

nair

• Parlak, parlayan.
• Düşmanlık, adavet.

nakra

• Hususi dâvet, özel dâvet.

nebi / nebî

• Yeni bir din getirmeyen, daha önce gönderilmiş olan bir Resûlün dînine dâvet eden, çağıran peygamber. Resûllere (yeni bir dinle gönderilen peygamberlere) tâbi olan peygamberler.

raşin

• Adı tufeylî olan ve davetsiz olarak ziyafetlere giden kimse.

şahna'

• Buğz, düşmanlık, adâvet.

sala / salâ

• Namaza davet için çağırmak. Minarede okunan salavat, dua. (Kelimenin aslı "Essalât" veya "Salât" dır.)

sala-han / salâ-han

• Minarede cuma veya cenaze namazına davet için salâvat okuyan kimse. (Farsça)
• Meydan okuyan kişi. (Farsça)

salih

• Büyük peygamberlerden olup Hicaz ile Şam arasında oturmuş olan Semud kavmine gönderilmişti. Semud kavmi Âd kavminden sonra Arap yarımadasında kuvvet ve ma'muriyet bulup küfür ve dalâlete meyl ile putlara ibadet ediyorlardı. Salih (A.S.) kendilerini hak dine davet etmiş ise de, inanmayıp kendisinden

şani'

• Adavet etmek, kin tutmak mânasına "şeneân" dan ism-i fâil olup, buğz eden, kin tutan demektir. Esas murad ise; buğz edip geçmiş olan değil, buğzunda devam ve ısrar eden demektir.

şen'

• Buğz ve adâvet etmek. Kin bağlamak. Düşmanlık yapmak.

şenan

• Buğz, adâvet, kin, düşmanlık.

şıhne

• Adâvet, düşmanlık.
• Davar bağladıkları yer.

şuayb

• Ashab-ı Eyke ile Medyen ahâlisine gönderilen bir peygamberdir. Çok hakikatlı ve güzel sözlerle bu iki kavmi Hakka davet ettiği halde kendisini dinlemediler. Cenab-ı Hak Eykeliler üzerine şiddetli sıcaklık ve Medyen ahalisine de şiddetli sayha ile azab verdi ve onları mahveyledi. Şuayb Aleyhisselâm k

tabv

• Sarfetmek, harcamak.
• Dâvet etmek.

tedai / tedaî

• Birbirini bir iş için davet etmek.
• Yıkılıp harap olmak.
• Bir şeyi hatıra getirmek. Bir şeyin başka bir şeyi hatıra getirmesi. Çağrışım.

tenakür

• Bilmezlikten gelmek. Tecâhül etmek.
• Birbirine adâvet etmek.

tenviş

• Ziyafete davet etmek.

tufeyli / tufeylî

• (Davetsiz ziyafete giden Tufeyl adında birisinin ismindendir) Sahte.
• Dalkavuk. Çanak yalayıcı.
• Başkasının sırtından geçinen. Asalak. Parazit. Fazladan.

ümmet

• Cemaat, kavim, taife.
• Bir hâkim milletin ashabından olan hey'et-i içtimaiye.
• Bir peygambere inanıp onun yolundan giden insanların hepsi. Bir peygamberin Hakka davet ettiği cemaat.
• Bir dille konuşan millet.
• Arkasına düşülecek bir cemaat veya tarikat.

ümmet-i davet / ümmet-i dâvet

• Kendilerine gönderilen peygambere inanmaya dâvet edilip de îmân etmeyen kimseler.

ümmet-i icabet / ümmet-i icâbet

• Kendilerine gönderilen peygamberin dâvetini kabûl edip, ona inanan ve tâbi olan kimseler.

ümmet-i muhammed

• Hz. Peygamberin (a.s.m.) davetine muhatap olan bütün insanlar.

variş

• Bir topluluk yemek yerken davetsiz olarak yemeğe katılan kimse.

vazife-i risalet ve davet / vazife-i risalet ve dâvet

• Peygamberlik ve davet görevi.

zahl

• Öç. İntikam almak.
• Düşmanlık, adâvet etmek, kin tutmak.

zann-ı kabul-ü cumhur

• Bir hükmün doğruluğunu ekseri müçtehidlerin ve ehl-i reylerin zann derecesinde, yani kuvvetli ihtimal ile kabul etmeleri. (Ümmeti da'vetle teşri' edemez, fehmi şeriatten olur; lâkin şeriat olamaz. Müçtehid olabilir, fakat müşerri' olamaz.İcma' ile cumhurdur, sikke-i şer'i görür. Bir fikre davet etme