akab-gir

• Peşe düşen, kovalıyan. (Farsça)

çağlar

• Kayalara veya setlere çarparak, yerden köpürerek düşen su. Şelâle, çağlayan.

cemre-i salise / cemre-i sâlise

• Üçüncü cemre ki, toprağa düşer.

cemre-i saniye / cemre-i sâniye

• İkinci cemre ki, suya düşer.

cemre-i ula / cemre-i ulâ

• Birinci cemre ki, havaya düşer.

cerem

• Ayrılmak.
• Günâh. Cinâyet.
• Hurma toplarken yere düşenleri yemek.

cüraşe

• Tuz döğülürken etrafına düşen iri parçalar.

da'da'

• "Güzel dur" mânasına gelir ve düşecek ve dayanacak yerde söylenir.

dalif

• (Çoğulu: Düllef) Nişandan öteye düşen ok.
• Ağır yük getirip adımlarını birbirine yakın atan adam.

dülfin

• Denize düşenlere yardım edip, onları kurtaran bir balık.

eftan

• Düşerek. Düşen. (Farsça)

fariza / farîza

• Namaz, oruç, zekât gibi kesin delil (mânâsı açık olan âyet-i kerîme) ile bildirilen emirler.
• Miktârı bildirilen vârislerden her birine düşen hisse. Mîrâs payı.

• Allah'ın emri, farz, vacip, gerek, vazife.
• Mirasçılardan her birine şer'an düşen hisse, pay.

• Borç, vazife. Allah'ın açık emri olup, yapılması şart olan vazife.
• Fık: Ölen bir kimsenin mirasından mirasçılara düşen hisse, pay.

farz-ı kifaye / farz-ı kifâye

• Müslümanların bir kısmının yerine getirmesi ile diğerlerinden düşen farz.

• Dinen mutlaka yerine getirilmesi gereken ancak bir kısım Müslümanın yapması ile diğerlerinin üzerinden düşen vazife, cenaze namazı kılmak gibi.

fütan

• Düşen, düşerek. (Farsça)

garizi / garizî / غریزی

• İçgüdüsel. (Arapça)

gayya

• Cehennemin beşinci tabakasındaki çok korkunç bir kuyunun adı. İçine düşenin kolay kolay kurtulamıyacağı korkunç yer.

gurbetzede

• Gurbete düşen.

habıt

• (Hübut. dan) Yukarıdan aşağıya inen. İnici. Düşen. Hübut eden.

hacer-i semavi / hacer-i semavî

• Gökten düşen taş.
• Gök taşı.

hallac-ı mansur

• Asıl adı Hüseyin olan bu zat, tasavvuf mesleğinde meşhurdur. Manevi istiğrak hallerinde hissettiklerini, şeriata zâhiren zıd düşen ifadelerle söylediği için, Hicri 306 senesinde idam edilmiştir.

harf-i zaid / harf-i zâid

• Gr: Kelimenin bazı tasrifinde düşen harf. Fazla, zâid harf. Te'kid için yazılan harf. Sonradan ilâve olan harf.

harifane

• Esnafça. Herkes kendi masrafını, hissesine düşeni vermek suretiyle, ortaklıkla yapılan. (Farsça)

haris / harîs

• Hırslı, bir şeye çok düşen, istekli.

haybet-zede

• Sıkıntıya uğrayan, kedere düşen, kederli olan. (Farsça)

hazm

• Midedeki yenen şeyleri eritmek, sindirmek. Vücuda yarayacak hale getirmek.
• Birisine ansızın hücum etmek.
• Ansızın bir şey üzerine inmek.
• Birisinin hakkını, malını gasb ile alıp zulmeylemek.
• Münasebetsiz bir hale, güce gidecek bir vaziyete düşenin kendi nefsini

heces

• Gönüle düşen hatıralar.

hecs

• Gönüle düşen hâtıralar.

heleke

• Helâk.
• Düşen.

hisse

• Pay. Nasip. Kısmete düşen kısım. Vârise intikal eden kısım.

hulle

• Ağır, pahalı.
• Belden aşağı ve belden yukarı olan iki parçadan ibâret olan elbise.
• Cennet elbisesi.
• Fık: Üç defa kocasının boşadığı bir kadının dördüncü defa eski kocasına nikâh düşebilmesi için başka birine nikâhlanması. Müslim bir erkek karısını üç talak ile boşarsa,

hüma kuşu / hümâ kuşu

• Devlet kuşu. (Hikâyede: Gölgesi kimin başına düşerse o padişah olurmuş, derler. Hümâyun da buradan gelmiştir. Tayr-ı hümâyun, tâlih kuşu, uğur kuşu gibi isimlerle söylenir.)

husare

• Arpa, buğday ve pirinç gibi hububâtın kabuğundan düşen parçalar.
• Her kabuklu nesnenin, kabuğundan ayrılıp temizlenmesi.
• Şirâ sıkıntısı.
• Her nesnenin fenâsı.

iltikat

• Yere düşen şeyi almak.
• Toplamak. Çeşitli kitaplardan bilgi toplamak.

insiyaki / insiyâkî / انسياقى

• İçgüdüsel. (Arapça)

intişar-ı arzani / intişar-ı arzanî

• Hedefin sağ veya sol taraflarına düşen mermilerle, hedef arasında kalan mesafe.

irs

• Mîrâs. Vefât eden bir kimsenin geriye bıraktığı terekesinden (malından) evlât ve akrabâsından sağ kalanlara düşen hisse, pay.

kàbil-i sukut

• Düşebilir, düşmeye meyilli, eğreti olan.

kamkam

• (Çoğulu: Kumâkım) Ulu, şerif kimse.
• İyi, keskin kılıç.
• Büyük deniz.
• Çok adet.
• Saç dibine düşen yavşak.
• Küçük kene.

kaziye-i şartiyye-i muttasıla

• Man: Mevzu ile mahmulü birer cümle olmakla, birinde bir şeyin üzerine olunan hüküm, diğerinde gösterilen şarta mütevakkıf olan kaziyyedir. (Eğer bir cisim ağır ise, bir yere yerleştirilmedikçe düşer gibi.)

kazze

• (Çoğulu: Kuzâ) Su üstündeki çörçöp.
• Göze düşen çöp.
• Gözün çapağı.

kontenjan

• İlgililerin her birine düşen pay ölçüsü.

• Alâkalıların her birine düşen miktar veya yer. Pay miktarı. (Fransızca)

küfv

• Denk olan, uygun düşen.

kürabe

• Ağaç dibine düşen hurmaları toplamak.

ledm

• Taşı taşla vurmak.
• Yere düşen taştan çıkan ses.
• Kaftana yama vurmak.
• Defetmek, kovmak.

ma-fi-l yed

• Fık: Bir terekenin taksimi yapılmadan varislerden biri veya birkaçı ölürse, bunların terekelerinden varislerine düşen kendi mikdarları.

mekid / mekîd

• Tuzağa düşen veya düşecek olan.

meskat

• Doğum yeri.
• Düşecek yer.

meskıt

• Düşecek yer.

muakkib

• Ardına düşen, takib eden, ardından koşan.
• Tağyir ve ibtal eden.

mudhak

• Kendisine gülünen. Soytarı. Gülünç hâle düşen.

mudhike

• Gülünç hâle düşen.

mükerrem

• Hürmet ve tâzim edilen. İkram olunmuş. Muhterem. Kerim olan. (İnsan fıtraten mükerrem olduğundan, hakkı arıyor. Bazan batıl eline gelir, Hak zannederek koynunda saklar. Hakikatı kazarken, ihtiyarsız, dalâlet başına düşer; hakikat zannederek kafasına giydiriyor. Mek.)

mükibb

• (Kebb. den) Bir şeyin üzerine çok düşen. Gayretle çalışan.
• Çok lüzumlu olan.
• Yüzü üstüne sürünen, zelil olan.

münekkib

• Yüzüstü düşen, kapanan.

münhemik

• (Hemk. den) Bir işin üzerine çok düşen. Bir işte çok uğraşan.

mürata

• Yüzden veya başka yerden yolunan kıldan düşen.

mürtedif

• Arkasından giden, ardına düşen.
• Hayvana binen kimsenin ardına binen.

müstahsir

• Yorulup halsiz düşen.

mütegallit

• Yanlışa düşen, yanılan, tegallüt eden.

mütehayyir

• Hayrete düşen.

mütehemmik

• İşinin üzerine düşen, ehemmiyet veren. İşine sıkı sarılan.

mütesakıt

• Birbiri ardınca dökülüp düşen.

namahrem / nâmahrem

• Mahrem olmayan, nikâh düşen.

nefaz

• Ağaçtan kendi düşen yemiş ve yaprak.

nüfaz

• Ağaçtan veya başka birşeyden silkmekten ve hareket ettirmekten dolayı düşen nesne.

pertab

• Atılma, sıçrama. (Farsça)
• Hız almak için geriden koşarak atılma. (Farsça)
• Uzağa düşen ok veya başka bir şey. (Farsça)

pişaheng

• (Piş-âheng) Önde giden, öne düşen.

rol

• Oyun. Sahnede gösterilen oyun hareketlerinden her bir oyuncuya düşen kısım. (Fransızca)

rücbe

• Canavar avlamak için yapılan yer. (İçine iple et bağlarlar ki canavar gelip yapıştığı gibi üzerine düşer.)

sakıt / sâkıt / ساقط / سَاقِطْ

• Düşen, düşük. Kıymetsiz, sukut eden. Ölü olarak düşmüş çocuk.

• Düşen, düşük.

• Düşük, düşük cenin. (Arapça)
• Düşen. (Arapça)
• Sâkıt olmak: Düşmek. (Arapça)

• Düşen.

şakul / şâkul

• Düşeyliği ölçme âleti.

şakuli / şakulî / şâkulî

• Şâkule bağlı, onunla alâkalı, onunla nisbeti olan şey. Geo: Düşey.

• Düşey.

sebaya

• (Tekili: Sebbî) Harbde esir düşenler.

sebi

• (Çoğulu: Sebâyâ) Savaşta esir düşen kimse.

sebih

• Kuş yeleğinin kopup düşeni.
• Pamuk ve yün atıldıktan sonra dürüp eğirmek için koydukları bez parçası.

şib

• Üzerine kar düşen dağ.
• Su içerken devenin dudağından çıkan ses.

sıkt

• Ana karnından ölü olarak düşen çocuk.
• Çakmaktan düşen ateş.

sıracü'l-gafilin

• Gaflete düşenlerin meşalesi anlamına gelen ve Gençlik Rehberi için kullanılan bir isim.

sükat

• Yüksek yerden düşen nesne.

sukut eden

• Düşen.

sünnet-i kifaye / sünnet-i kifâye

• Başkalarının meselâ beş-on kişiden birinin işlemesiyle, diğerlerinden sâkıt olan (düşen) sünnet.

sus

• Huy, tabiat, tıynet.
• Buğday ve arpa biti. Hububata düşen kurt. Güve.
• Miyan kökü.

ta'kiben / ta'kîben / تعقيبا

• Takip ederek, ardına düşerek. (Arapça)

taife-i dalle / taife-i dâlle

• Dalâlete ve inkârcılığa düşenler topluluğu.

tali '

• Doğan. Tulu' eden.
• Kısmet, kader, baht.
• Nişangâhın arkasına düşen ok.
• Yeni hilâl.

tasavvuran

• Düşenerek, hayal kurarak.

tesakutan

• Ardı ardına düşerek. Karşılıklı düşürmek suretiyle.

• Birbiri ardına düşerek.

tevafuk eden

• Denk gelen, uygun düşen.

tevekkül-ü tembelane / tevekkül-ü tembelâne

• Tembelce tevekkülde bulunma; üzerine düşen görev ve sorumlulukları yerine getirmeden sonucu Allah'tan isteme.

tevfik-i hareket

• Bir şeyin olmasına ve bir nizamın icablarına uygun düşen hareket.

üftan

• Düşen. Düşerek. (Farsça)

üftanühizan / üftânühîzân / افتان و خيزان

• Düşe kalka. (Farsça)

usafe

• Buğday sapından düşen parça.

vaki' / vâki'

• Olan, düşen, konan. Mevcud ve var olan.
• Geçmiş olan, geçen.

varis / vâris

• Cenab-ı Hakk'ın bir ismi.
• Mirasçı. Kendisine miras düşen. Mirasa konan. Vefat eden birisinin maddî veya manevî mal ve mülkünde kullanmaya, tasarrufa salâhiyetli olan.

veşi'

• (Çoğulu: Veşâyi) Bezlerde olan yol yol alaca.
• Sümâme otundan yapılan hasır.
• Ağaçlardan kuruyup düşen nesne.
• Girilmemesi için bahçe ve bostanların çevresine dikilen ağaç veya konan diken.
• Az nesne.

zahif

• Nişandan beri düşen ok.
• (Çoğulu: Zâhifât) Yılan gibi karnı üzerine sürünerek yürüyen.

zelil

• Sürçüp düşen.
• Yanılan.