ab-kur

• Lâğım çukuru. Pisliğin aktığı yol ve delik. (Farsça)

agiyye

• İçine su biriken çukur.

ahfaz

• (Ahfad) Alçak ve çukur yer.
• Mc: Çok alçak gönüllü. Mütevâzi.

akat

• Çukur yer.

arak

• Ter, rutubet.
• Dağdaki yol.
• Çukur.
• Deve izleri.
• Sıra sıra olan şey.
• Zenbil.
• Menfaat, sevab, karşılık.
• Süt.

asbab

• (Tekili: Sabeb) Çukur yerler.

ashab-ı uhdud / ashâb-ı uhdûd

• Cenab-ı Hakka imân ve itâat edenleri çukurlara doldurup yakan veya sopa ile döven, fir'avn gibi zâlim kimseler.

baluat / bâlûat

• Su dökecek çukur.
• Lağım kuyusu.

bend-rug / bend-rûg

• Tarla ve bostan kenarlarına suyun akıntısını kesip havuz gibi birikmesi için yapılan setli çukur. (Farsça)

bers

• (Çoğulu: Bürâs-Ebrâs) Çukur, yumuşak yer.

betan

• (Çoğulu: Bitnân) Çukur yer.

beyincik

• Art kafa çukurunda beyin kökünün üst arka kısmında bulunan merkezi sinir sisteminin bir organıdır. Mühim bir görevi, hareketlerimizin âhenk içinde olmasını sağlamaktır.

bu're

• Çukur.
• Çölde çukur tarzında yapılan ocak.

büüre

• Çukur kazmak.
• Çukur.

çah / çâh / چاه

• Kuyu, çukur.

• (Çeh) Kuyu. Çukur. (Farsça)

• Kuyu, çukur.

• Kuyu. (Farsça)
• Çukur. (Farsça)

cah-ı masiva / câh-ı mâsiva

• İtibar, makam, mevki gibi Allah'tan başka, dünya ile alâkalı şeyler ve onların oluşturduğu tehlike çukuru.

cahim

• Şiddetli ve kat kat birbiri üzerine yanan ateş. Çukur yerde yanan ateş.
• Cehennem'in bir tabakası.

çeh / چه

• Kuyu, çukur. (Farsça)

• Kuyu. (Farsça)
• Çukur. (Farsça)

cevf

• Boşluk. Oyuk. Çukur. İç boşluğu.
• Orta, yarı.
• Kof.

• Boşluk, oyuk, çukur.
• Orta yarı.

ciran

• (Çoğulu: Cürün) Devenin boynunun önünde boğazlanacak yerinden boğazı çukuruna kadar olan yer.

cübb

• Kuyu.
• Küp. Kulpsuz desti.
• Vaktiyle zindan gibi kullanılan çukur, susuz kuyu.

cüfre

• Bir şeyin ortası. Mezar.
• Boşluk. Çukur.
• Göğsün içerisi. Sadır.

cürum

• Sıcak, çukur yer.

da'sa

• Güneşten çok ısınan yumuşak, çukur yer.

dahl

• (Çoğulu: Dihâl-Edhâl-Dahlân) Pencere.
• Çukur yer.

derdur

• Su çevriği, girdab.
• Derin çukur yer.

ebtine

• (Tekili: Bâtın) Çukur yer, kuytu yer.

egvar

• (Tekili: Gavr) Dipler, çukurlar, kuyular. Sonlar, uçlar.

esva'

• (Tekili: Sâ') Kuyular, çukur yerler.
• Ölçekler.

evcar

• İçinde gizlenmek için avcılar tarafından yapılan siperler, çukurlar.

evk

• (Çoğulu: Evâk) Ağırlık, yük.
• İçinde su biriken çukur yer.

evzak

• İçinde su veya başka birşey biriken çukur yer.

ezat

• (Çoğulu: Üzâ-Ezy) İçinde su birikmiş çukur yer.

ferz

• Çukur yer.
• Düz yer.
• Ayırmak.

gabit / gabît

• (Çoğulu: Gubut) Çukur yer.
• Bir dere ismi.
• Üstüne mıhfe bağlanan çok kuvvetli hayvan.

gadire / gadîre

• (Çoğulu: Gadâir) Saç örgüsü.
• Çulha çukuru.

gait

• Necaset, neces, insan pisliği.
• Çukur yer. Düz ve geniş yer.

• İnsan pisliği, necaset,
• Çukur yer, düz ve geniş yer.

gal

• (Çoğulu: Gılâl) Ağaçlı çukur yer.
• Muz ağacı.
• Selem ağacının bittiği yer.
• Bir ot cinsi.

gamaza

• Çukur, çukurluk.
• Sözün anlaşılmasını zorlaştırmak.

gamız

• Anlaşılmaz, anlaşılması güç.
• Kapalı ve karışık söz.
• Çukur yer.
• Zayıf kişi.

gamz

• (Çoğulu: Gamuz) Göz yummak, gizli olmak, yumuşak muamele etmek.
• Kolay görerek ihmal etmek.
• Çukur yer.

• Kaş ve gözle işaret, göz kırpmak.
• Çene veya yanak çukurluğu.

gamze / غمزه

• Çene veya yanak çukuru.

• Göz kırpma, gözle işaret, Nâz ile bakma, süzgün bakış.
• Çene veya yanak çukurluğu.

• Yanak çukuru. (Arapça)
• Çene çukuru. (Arapça)
• Süzgün bakış. (Arapça)

gar

• Mağara. İn. Kehf.
• Defne ağacı.
• Gayret.
• Fesad.
• Tren istasyonu.
• Tıb: Beden âzalarında olan cep gibi çukur yer.

gaser

• Rüzgârın çukur yere getirip yığdığı.

gavr

• Bir şeyin dibi. Çukur.
• Batmak.
• Derinlik, nihayet. Kök, esas, temel.
• Tefekkür, teemmül.
• Dolanmak.
• Hakikat.

• Çukurun dibi.

gavr-ı in'idam

• Yokluk çukurunun dibi.

• Yokluk çukuru.

gavt

• Derin çukur.
• Bir şeyin içine girme, batma, garkolma.

gavta

• Ağaçlık, sulak yer.
• Toprakta çukurluk.

gayıt

• (Çoğulu: Gaytân-Agvât) Çukur yer.
• Kenef.

gayya-i cehennem / gayyâ-i cehennem

• Cehennem çukuru.

girdab

• Suların dönerek çukurlaştığı yer. (Farsça)
• Tehlikeli yer. Mühlike. Tehlikeli yer ve zaman. (Farsça)

• Anafor; suların dönerek çukurlaştığı tehlikeli akıntı yeri.

habt

• (Çoğulu: Ahbât) Sükun. Huşu.
• Sönmek.
• Çukur yer.
• Düz yer.

hadid / hadîd

• Dağ eteği.
• İçinde yağmur suyu biriken alçak çukur.
• Arz, yer, dünya.

hafair / hafâir / حفائر

• (Tekili: Hafîr) Oyuklar, delikler, çukurlar.

• Çukurlar. (Arapça)
• Oyuklar. (Arapça)

hafer

• Çukurdan çıkartılan toprak.
• Dişin çürümüş kısmı veya kiri.

haffar

• Çukur kazan, kuyu kazan.

hafir / hafîr / hâfir / حفير

• Kazılmış yer. Çukur. Mezar.

• Kazan, kazıcı, hafriyat yapan. Yerde çukur açan.

• Çukur. (Arapça)
• Mezar. (Arapça)

hafr

• Kazmak ve çukur etmek.

hakıne

• Boğaz altındaki çukurcuk.

hanadık

• (Tekili: Handek) Hendekler. Bir mekânın etrafına kazılan geniş ve derin çukurlar.

handek

• Kale ve tarla gibi yerlerin etrafına kazılan geniş ve derin çukur. Hendek.

havan

• İçinde çeşitli şeylerin dövülüp ufalandığı ağaç, mâden veya taştan yapılmış çukurca kap.
• Tütün kesmekte kullanılan makine.
• Başkalarına destek olacak gücü bulunmadığı halde, yardakçılık eden kimse.
• Elektrikî bir boşalmanın ısı değerini gösteren âlet.
• İçine çuku

havas

• (Çoğulu: Ahvâs) Çukur ve kısık gözlü olmak.

haver

• Zayıf olmak.
• Yumuşak, çukur yer.
• Denize suyun akıp döküldüğü yer.

hebeta

• Çukur yer.

hebir

• Çukur yer.

hebr

• (Çoğulu: Hübur) Çukur yer.
• Kesmek.
• İki dağ arasında olan düz yer.
• Etli, semiz olmak.

hecil

• İki dağ arasındaki çukurca kısım. Vâdi.

hecl

• İki dağ arasındaki çukur ve düz yer.
• Atmak.

hendek

• Kazılan uzun ve derin çukur.

hezme

• Elle basıldığında veya sıkıldığında oluşan çukur.

hicac

• Hüccet, delil, senet göstererek muaraza ve mübahase eylemek.
• Tıb: Göz çukuru ve kaş kemiği.

hical

• (Tekili: Hecl) Uçurumlar, derinlikler, yarlar, çukurlar.

horst

• Alm. Jeo: Bir çukur veya hendeğin, tersine, faylar arasında yükselmiş kesimi.

hübur

• Çukur.
• Büyük tas.

hücul

• (Tekili: Hecl) Uçurumlar, çukurlar, derinlikler, yaralar.

hudde

• Çukur.

hufne

• (Çoğulu: Hufün) Çukur.

hufre / حفره

• Kazılmış çukur. Oyuk.

• Çukur.

• Çukur. (Arapça)
• Oyuk, delik. (Arapça)

hufreteyn

• İki çukur. İki delik.

hüvve

• (Çoğulu: Hevvât) Derinliği genişliğinden çok olan çukur yer.

isik

• Çukurluk, engebelik. Çukurlu.

ka'r / قعر

• Derinlik. (Arapça)
• Çukur. (Arapça)
• Dip. (Arapça)

kalet

• (Çoğulu: Kılât) Helâk olmak.
• Dağlarda, içinde su biriken çukur.
• Göz çukuru.
• Baş parmağın dibinde olan çukur.

kase / kâse

• Tas veya çanak. Kâse gibi olan çukurluk. (Farsça)
• Başı kaplayan ve başın üstündeki kemik. (Farsça)

kase-i çeşm / kâse-i çeşm

• Göz çukuru.

kavb

• Kesmek.
• Çukur kazmak.

kebkebe

• Yüz üstüne düşürme.
• Çukur bir yere döne döne düşme.

kebs

• Çukur bir yeri doldurup düzeltme.
• Bir cins hurma.
• Misk hokkası.

kende

• Hendek, çukur. (Farsça)
• Biçilmiş, kesilmiş. (Farsça)
• Kokmuş, ağır kokulu. (Farsça)

kızze

• Ufak taş.
• Taşlı çukur yer.
• Kızlık dedikleri hâlet.

kurmus

• (Çoğulu: Karâmıs) Avcıların dağda olan kulübesi veya soğuktan sakındıkları küçük çukur yer.

lahd

• (Çoğulu: Lühud) Mezar. Üstü yükseltilerek yapılan mezar.
• Eğilmek.
• Bir tarafına meyilli olan çukur.

lühud

• (Tekili: Lahd) Çukurlar, kabirler, mezarlar.

magak

• Çukur. (Farsça)

mağak / mağâk / مغاک

• Çukur. (Farsça)
• Mezar. (Farsça)

magakçe

• Küçük çukur. Çukurcuk. (Farsça)

magamiz

• (Tekili: Magmaz) Karanlık yerler. Karanlık ve çukur yerler.

magmas

• (Çoğulu: Megâmıs) Çok fazla çukur olan yer.

mahacir

• (Tekili: Mahcer) Göz çukurları.

mahcer

• Ev, hane. Hususi yer.
• Göz çukuru.

mahcir

• (Çoğulu: Mehâcir) Göz çukuru.
• Gözün çevre yanı. Yüzde perde varken gözden ve etrafından görünen yerler.
• Bahçe.

me'baz

• (Çoğulu: Meâbiz) Diz altındaki çukur.

medar-ül ayn

• Göz çukuru.

megak

• Mezar, kabir, çukur.

meğak / meğâk / مغاک

• Çukur. (Farsça)
• Mezar. (Farsça)

melhed

• Kabrin çukur açılacak yeri.

melle

• Çukur.

menka'

• Su toplanan çukur.

meşih

• Göğsü çukur, kanbur.

mı'la

• Çulhaların çukur içinde ayak ile basıp oynadıkları nesne.

minşakka

• Yarık, çukur, oyuk.

müdhen

• (Çoğulu: Medâhin) Yağ koyacak kap.
• Dağlarda olan çukur taş. (İçinde yağmur suyu birikir.)

muk'abe

• Kadeh gibi çukur göbek.

muka'ar

• (Ka'r. dan) Oyuk, çukur, çökük.

muka'ariyet

• Çukurluk, oyukluk.

mükabese / mükâbese

• Çukur doldurmak.

münfec

• Çukur.
• Açık.
• Gedik.

münhatt

• Aşağı inen, inhitât eden. Alçak. Çukur.

mutammer

• Anbarda veya çukur içinde saklanan şey.

mutbein

• Çukur yer.
• Kalbi karar etmiş kişi, mutmain.

nahr

• Boğazlamak. Bir hayvanın göğsü üstünden bıçak vurup boğaz damarını kesmek.
• İki şeyin birbirine göğüs göğüse olması.
• Boyun. Boğaz çukuru.
• Sadır.
• Gündüzün evveli.
• Namazda kıyamda iken sağ eli sol elin üstüne koymak.

nakir

• Bir insanın hem cins ve aslı.
• Gayet fakir.
• Bir nevi kara sinek.
• Ağzı dar olan küçük kab.
• Hurma çekirdeğinin arkasındaki beyaz çukur.
• Kıymetsiz şey.

nakkar

• Müzik, çalgı.
• Gagalıyan.
• Ağaç, taş ve madeni eşyayı oyarak ve çukurlaştırıp kabartarak ona mücessem şekiller veren sanatkârlar.

nazh

• Su çekme. Herhangi bir yer, çukur veya kuyudan bir şeyler çıkarma.

nişibgah / nişibgâh

• Çukur yer. (Farsça)

nukre

• Külçe hâlinde gümüş.
• Ense çukuru.

nukre-i kafa

• Ense çukuru.

nun

• Kur'an alfabesinde yirmibeşinci harf. Ebced hesabına göre değeri ellidir.
• Divid, kalem.
• Kılıcın ağzı. Kılıç.
• Çene çukuru.
• Balık, semek.

nüvne

• Çene çukuru.

pargi / pargî

• Mutfak ve banyo sularının toplandığı çukur. (Farsça)
• Orospuluk. (Farsça)

radhe

• (Çoğulu: Radh-Ridh) Taşlı yer, taşlık arazi.
• Büyük taşlardan olan çukur yer. (İçinde su birikip kalır.)

rehv

• (Çoğulu: Rahâ) Yüksek mekân, yüksek yer.
• Alçak, çukur yer, (içinde su toplanır)
• Mahalle içinde, yağmur suyu ve çeşme suyu akan ark.
• Üveyik kuşu.
• Arası açılmış ve ayrılmış.

rezen

• (Çoğulu: Revâzin) İçeri çukurca olup su toplanabilen yüksek ve sağlam yer.

sabeb

• (Çoğulu: Asbâb) Çukur yer, iniş yer.

şekab

• Çukur yer.

şıkb

• (Çoğulu: Şekâbe-Şikâb-Şükub) Mağara ve kaya yarığı.
• Çukur yer.

sinh

• (Çoğulu: Esnâh-Sünuh) Diş çukuru, diş yuvası.

sugre

• (Çoğulu: Sügur) Göğüs çukuru.
• Boğaz çukuru.
• Gedik.

sünuh

• (Tekili: Sinh) Diş çukurları. Diş yuvaları.

tagvir

• Sonuna yetişmek.
• Çukur yapmak.
• Öğle vaktinde uyumak.

tahfir

• (Çoğulu: Tahfirat) (Hufre. den) Çukur kazma.

tak'ir

• (Ka'r. dan) Çukurlaştırma, çukur yapma.

taka'ur

• (Ka'r. dan) Çukurlaşma.
• Kuyunun derin ve çukur olması.

tass

• (Çoğulu: Tâs-Tusûs-Tassât) Tas, çukurca kap.

teekk

• Çukur kazmak.

tefire

• Üst dudağın ortasında olan çukur.

tel'a

• (Çoğulu: Tilâ) Su yolu, su mecrası.
• Sel yolu.
• Yerin alçağı ve yükseği. Çukurluk ve tepe.

telhid

• (Lahd. dan) Mezar çukuru kazma. Kabire lâhid yapma.
• Gömme.

tenhiye

• İçinde suyu az olan çukur.

uhdud

• (Çoğulu: Ahâdid) Çukur.
• Uzun hat.
• Yeryüzündeki uzun yarık ve çatlak.
• Hendek.
• Kamçı vurulmasından vücutta hâsıl olan yara ve iz.

uhdut

• Çukur, hendek.

ükne

• Çukur içinde olan kuş yuvası.

ükre

• Yuvarlak nesne. Top.
• Çukur.

vadi / vâdî

• İki dağ arasındaki uzun çukur. Dere. Bir nehrin aktığı yer. Nehir yatağı.
• Yol, tarz, usül.
• Saha.

• Bir nehrin yatağı.
• İki dağ arasındaki uzun çukur.
• Yol, tarz, metod, dere.

• İki dağ arası uzun çukur.

vakt

• (Çoğulu: Vikat) İçinde yağmur suyu biriken çukur.
• Su ile faydalanacak mekân.
• (Horoz) tavuğa binmek.

varta

• Her çukur yer. Uçurum.
• Kurtuluşun zor olduğu yer. Tehlike. Muhatara.

verta

• (Çoğulu: Vırât) Çukur yer, varta, uçurum.
• Halledilmesi, içinden çıkılması zor olan iş.

veyl

• Vay hâline, yazık, felâket, hüzün ve hüsran.
• Cehennem'de bir çukur ismi veya Cehennem'in bir kapısına bu isim verilmiştir.
• Vaid, tehdid makamında kullanılan azab kelimesidir.

• Vay haline, yazık, hüzün ve hüsran. Cehennemde bir çukurun adı.

vırat

• (Tekili: Verta) Vartalar, uçurumlar, çukurlar.
• Halli güç, içinden çıkılması zor olan işler.

zafre

• Çukur yer.

zakıne

• (Çoğulu: Zevâkın) Enek çukuru.

zerecun

• (Zerâcin) Üzüm ağacı.
• Üzüm asması.
• Kızıl boya.
• Çukur taş içinde biriken yağmur suyu.