adil

• Eş, denk, akran, benzeri. Ölçüde, miktarda eşit olan.

ahfa / ahfâ

• Kalbe bağlı duyguların en gizli, en kapalı olanıdır ki, Cenâb-ı Hak sıfat, şuûnat ve Zât'ına ait en gizli, en mahrem mânâları izin verdiği ölçüde bu duyguya hissettirir.

aşiret / aşîret

• Dil ve kültürü büyük ölçüde aynı türden olan, birçok boydan oluşan, yapısındaki aileler arasında sosyal, ekonomi, din, kan veya evlilik bağları bulunan göçebe veya yerleşik nitelikteki topluluk; oymak.

ayar-dan

• Ölçüden anlar, değerbilir. (Farsça)

bedihiyat / bedîhiyât

• Delil ve ispatı gerektirmeyecek ölçüde apaçık şeyler.

cedeme

• (Çoğulu: Cüdem) Yaramaz dişi koyun.
• Kısa boylu erkek.

cüddet

• (Çoğulu: Cüded) Dağ arasındaki yol.
• Şekil, tarz, işaret.
• Çizgi.

cüdere

• (Çoğulu: Cüder) Ur dedikleri yumru. (İnsan bedeninde çıkar)

fabrika

• Sanayi mâmüllerinin büyük ölçüde imal edildiği yer.

havz-ı kebir

• Fık: Büyüklüğü 45 - 50 metre kare genişliğinde olan akmayan, durgun su bulunan havuzdur. Genişliği bu ölçüden küçük olursa ona havz-ı sagir denilir.

hem-seng

• Aynı ölçüde, aynı mizanda, bir tartıda.

iznen

• Şeriatın müsaade ettiği, izin verdiği ölçüde.

kıst

• Pay. Hisse. Nasib. Kısım. Mizan. Rızık. Kısım kısım verilen bir hediyenin, borcun her defada verilen bir parçası. Tartı ve ölçüde doğruluk. Adalet etmek.

maket

• Bina, şehir gibi eserlerin, belirli bir ölçüde küçültülmüş modeli. (Fransızca)

mutaffifin / mutaffifîn

• Ölçüde ve tartıda hile yapanlar, haksızlık edenler.

riyazet-i şer'iye

• Şeriatın izin verdiği ölçüde açlık ile nefsi kırarak yaşamak.

tebaüd-ü acib / tebâüd-ü acîb

• Hayret verici ölçüde birbirinden uzaklaşma.