ahmak / احمق

• bön, salak, budala.

• Akılsız, budala.

• Budala, aptal, ahmak. (Arapça)

ahmakane

• Ahmakça, budalaca.

ajüg

• Hurma lifi. (Farsça)
• Ağaç budama. (Farsça)

anem

• Bir ağaç cinsi ki, kızıl yumuşak budakları olur.

asak

• Darlık.
• Hurma budağının yaramazı.

azüg

• Hurma lifi. (Farsça)
• Ağaç ve asma budantısı. (Farsça)

bakure / bakûre

• Sığır sürüsü.
• Budala. Fayda ile zararı birbirinden ayırt edemeyen.

beden

• (Çoğulu: Ebdân) Gövde, vücut, ten.
• Vücudun kol, bacak ve baş gibi ayrıca kısımlarından başka diğer merkezi kısmı.
• Ağacın dal ve budaktan başka olan kısmı, kütük.
• Kale bedeni.

beladet

• Ahmaklık, sersemlik, kalınkafalılık. Budalalık.

belahet / belâhet

• Ahmaklık, budalalık, düşüncesizlik.

beleh

• Sersemlik, bönlük, ahmaklık, budalalık.

belid

• (Belâdet. den) Ahmak, sersem, bön, budala.

berrüste

• Karpuz, kavun, kabak, çimen gibi dalbudak salıp da yükselmiyen nebat. (Farsça)
• Mc: Alçak, edepsiz, rezil kimse. (Farsça)

berze

• İpekli kumaş (Farsça)
• Yakışıklı, nâzik. (Farsça)
• Ekin, zirâat. (Farsça)
• Dal, budak. (Farsça)
• Letâfet, zerâfet. (Farsça)

biraste

• Budanmış ağaç. Fazla dalları kesilmiş ağaç. (Farsça)

bön

• Budala, ahmak, saf.

budei / budeî

• (Hindistan'da) Buda Dininden olan. (Farsça)

• Buda dininden olan.

budizm

• Hindistan'da M.Ö. altıncı yüzyılda yaşamış olan Buda'nın kurduğu, Uzakdoğu ülkelerinde yaygın bozuk bir inanış. Bu inanışta olanlara Budist denir.

cerid

• (Çoğulu: Cerâyid) Hurma budağı.
• Yaprağı dökülmüş olan hurma ağacı.

cesis

• Hurma ağacının yeni çıkan budağı. (Fesîl-ün-nahl derler).

Dalyarak / dalyarak

• budalalığı yüzünden her zaman densizlik yapan (kimse). Bön, salak, budala.

• Bön, salak, budala.

• Dalyarak kelimesi Türkçe'de "sallamak" anlamına gelir.
• Türkiye Türkçesinde dal-1 "sallamak" fiilinden türetilmiştir.
• Dalyarak kelimesi tarihte bilinen ilk kez dallamak "sallamak, eliyle tartmak" TDK, Tarama Sözlüğü (1600 yılından önce) eserinde yer almıştır.
• Dalyarak kelimesi Türkçe'de "Budalalığı yüzünden her zaman densizlik, küstahlık eden (kimse)." anlamına gelir.

dehre

• (Dahra) Testere gibi dişli ve eğri budama âleti. Bağ budamak için kullanılan testere gibi dişli olan bıçak. (Farsça)

eber

• Hurmanın budaklanması ve ıslah edilmesi.
• Akrep sokması.

ebleh

• Ahmak. Bön. Budala.

• Alık, budala.

eblehane / eblehâne

• Alıkça, budalaca.

far'

• Budak ve ağaç başı.
• Her şeyin alâsı. İyisi.
• Her kavmin şereflisi.

fedm

• Ahmak, bön, kalın kafalı, budala.
• Yaşamak.
• Yaşlanmak, ihtiyarlamak.
• Yorulmuş, sakil kimse.

felfak

• Ağaç dibinden çıkan budağın yaprağı.

fenen

• (Çoğulu: Efnân-Efânın) Budak.
• Üslup.

fer'

• Şube, kol. İkinci derecede olan. Dal budak.
• Bir aslın neticesi.
• Bir cemaatın şerefli ve daha meşhuru.
• Kazancı olan mukayyed mal. Hâzır ve muhâfaza altında olan.
• Yükseğe çıkmak ve iki nizalı olanın arasına girip ıslah etmek.
• Asıl mes'eleden kollara ayrı

füru' / fürû'

• (Tekili: Feri') Bir kökten ayrılmış kısımlar. Dallar. Budaklar.
• Bir sülâleden gelmiş torunlar. Çocuklar.
• Fık: Cüz'î hüküm ve kaideler. Ahkâm-ı cüz'iyye.

• Dallar, budaklar, ayrıntılar.

gabi / gabî

• Ahmaklık eden, budalalık eden.

gazl

• Budaklanmak.

gıras

• Ağaç budağı.
• Ağaç dikecek vakit.

gusn

• Ağaç dalı. Budak.
• Tıb: Damar ve sinir gibi ayrılan bedenin cüzleri.

• Dal, budak.

gusun

• Dallar, budaklar.

halafet

• Ahmaklık, hamâkat, budalalık.

hamakat

• Ahmaklık. Budalalık. Bönlük. Anlayışsızlık.

hamka

• Ahmak ve budala kadın.

hazad

• Yaş ağaçtan kesilmiş budak ve diken.

hımbıl

• Budala ve miskin.

hulb

• Kuyu dibinde olan balçık.
• Ağaç dibinden çıkan budağın yaprağı.
• Lif.

hurs

• Hurma budağı.
• Şey.

hütr

• Ahmaklık, hamâkat, budalalık.

ıhdılal

• Yaş olmak, ıslanmak.
• Ağacın budak ve yapraklarının çok olması.

inşiab

• Şubelendirme. Ayırma. Şubelere ayrılma.
• Bölük bölük olma.
• Dalbudak verme.

ırdam

• Üzüm veya hurma salkımı olan budak.

istah

• Budak, taze filiz. (Farsça)

kan'ar

• Büyük, kaba budaklı ağaç.

karanful

• Yaprağı, çiçeği ve kokusu güzel ve uzun olan budaklı bir nebat. Karanfil.

karta'

• Gözünün birisine sürme çekip diğerini unutan ve gömleğini ters giyen budala kadın.

kernaf

• (Çoğulu: Kerânif) Hurma ağacının budaklarının aslı. (Kesildikten sonra ağacında bâki kalır.)

kernafe

• (Çoğulu: Kürnüf) Dibinden kesilmiş olan hurma ağacının budakları.

koç yiğit

• Güçlü kuvvetli, bahadır, gözünü budaktan sakınmaz, cengâver.

ledn

• (Çoğulu: Lidân-Ledun) Taze ve yumuşak olan ağaç budağı.

makalim

• (Tekili: Maklem) Ucu budanmış ve sivrilmiş şeyler.

meyla

• Çok budaklı ağaç.

mi'zad

• Ağaç veya tahta budama bıçağı.
• Pazvant, kolçak.

micesse

• Ağaç budamada kullanılan keskin demir.

miclat

• Ağaç budamada ve bağ filizini kesmekte kullanılan demir.

müdemmag

• Budala, ahmak, salak.

müferri'

• (Fer'. den) Dal budak salan. Tefri' eden.

müşeccer

• (Şecer. den) Ağaç gibi dallı budaklı olan yazı veya resim.

müteşa'ib

• Budaklanmış ve perâkende olmuş. Dağılmış.

müteşaib

• Şu'belenen.
• Birbirine karışmamış.
• Dallı, budaklı. Kollara ayrılmış.

nahl-bend

• Ağaçları budayıp tanzim eden kişi. (Farsça)
• Balmumundan taklid süs ağacı yapan, balmumcu. (Farsça)

neb'

• Suyun çıkıp akması.
• Bir ağaç cinsidir ve yay yaparlar, budaklarından da ok yapılır.

necat

• Kurtuluş, selâmet.
• Hırs ve hased.
• Yüksek mekân.
• Ağaç budağı.
• Mantar.

şah

• Ağaç dalı. Budak. (Farsça)
• Boynuz. Karın. (Farsça)
• Su arkı. (Farsça)
• Alın. (Farsça)
• Kadeh. (Farsça)

şahdar

• Dallı, budaklı ağaç. (Farsça)
• Dallı boynuzlu hayvan. (Farsça)

şahsar

• Dallı budaklı ağaçlar. Ağaçlık yer. Koruluk. (Farsça)

şatbe

• (Çoğulu: Şütab-Şütub) Hurma ağacının budağı.
• Yaş ekin yaprağı.
• Yarmak.
• Kesmek.
• Uzun boylu kadın.

şecen

• (Çoğulu: Eşcân-şücun) Dal, budak, kol.
• Hâcet, ihtiyaç.
• Keder, hüzün.

şecere-i küfriye

• Küfür ağacı, ağaç gibi dal budak vermiş olan inkâr.

şecere-i meylü'l-istikmal-i alem / şecere-i meylü'l-istikmâl-i âlem

• Ağaç gibi dal budak salan kâinattaki gelişme eğilimi.

şecere-i tuba-i ubudiyet / şecere-i tûbâ-i ubudiyet

• Kulluğun nurlu tûbâ ağacı; tûbâ ağacı gibi şekillenmiş ve dal budak salmış kulluk.

sefahet / sefâhet

• Yasak zevk ve eğlencelere düşkünlük, beyinsizce davranış, budalalık.

sefahet-i beşeriye

• İnsanların zevk, eğlence ve yasak şeylere düşkünlükleri, budalalıkları.

şezat

• Budak kırmak.
• At sineği.
• Bir gemi cinsi.
• Tuz.
• Kuvvet ve şiddet bakiyyesi.
• Ağaç ismi.

şezb

• Ağaçtan budanan kuru odun.
• Geçmek, intikal etmek.
• Sınır. (Bu mânâya Çoğulu: Eşzâb)

şezebe

• (Çoğulu: Şüzub ) Ağacın çeşitli budaklarından budanıp kesilmiş olan.

sınv

• Dal, budak. Bir kökten çatallanan dallar.
• İki kardeş.
• Misil. Şebih, benzer.
• Amca.
• Oğul.

şu'be

• Bölük, bölüm.
• Dal, budak.
• İkinci derecedeki kollar. Kol.

şümruh

• Hurma budağı.

tegassun

• (Gusn. dan) Dalbudak peydâ etme. Dallanma.

tehdil

• (Budak) aşağı eğilmek.
• (Dudak) aşağı sarkmak.

teşe'ub

• Budaklanmak.
• Perâkende olmak, dağılmak, saçılmak.

teşzib

• Ağaç budamak.

tuba / tûbâ

• Kökleri yukarıda, dal ve budakları aşağıya doğru sarkan cennet ağacı.

ud

• Meşhur bir sazın adı.
• Bir hoş kokulu buhur.
• Ağaç parçası.
• Budak.

ul'ul

• Yaramazlık.
• Çağırmak.
• Budak.

usluc

• (Çoğulu: Asâlic) Yeni belirmeğe başlamış ağaç budağı.

vahdet

• Birlik. Yalnızlık. Teklik. (Kesretin zıddıdır.)
• Edb: İfade esnasında mevzuun haricine çıkılmaması, maksad ne ise yalnız ondan bahsedilmesi, sözün dallandırılıp budaklandırılmaması.
• Tas: Allah'a yakınlık. Gönlünü, kalbini tamamen Allah ile meşgul etme hali.