alim / âlim

• Bilen, ilim sâhibi.
• Her şeyi bilen mânâsına Allahü teâlânın sıfatlarından biri.
• Zamânın fen ve edebiyât bilgilerinde yetişmiş, Kur'ân-ı kerîmin ve yüzbinlerce hadîs-i şerîfin mânâsını ezberden bilen, İslâm'ın yirmi ana ilmi ve bunların kolları olan seksen ilminde mütehassıs (uzman),

cum'a hutbesi / cum'â hutbesi

• Cumânın ilk dört rek'atlik sünnetten sonra ve iki rek'atlik farzdan önce, imam tarafından cemâat huzurunda minberden Arabça olarak okunan hutbe.

galiye

• Galeyan eden.
• Değerinden çok pahalı.
• Misk ve amberden yapılmış meşhur koku.
• Hoş kokulu kıymetli madde.

haberi / haberî

• (Haberiyye) Haberle ilgili. Haberden ibaret olan.
• Gr: Yüklemle ilgili.

hadd-i evsat

• Man: Hadd-i asgar ile hadd-i ekberden çıkartılan diğer bir hüküm veya netice. Meselâ: Âlem hâdistir. Bunu, bu dâvayı isbat için: "Çünkü: Âlem mütegayyerdir ve her mütegayyer hâdistir" dediğimizde: Âlem, "hadd-i asgar"; hâdis, "hadd-i ekber", mütegayyer, "hadd-i evsat" olur.

huccet-ül-islam / huccet-ül-islâm

• Üç yüz bin hadîs-i şerîfi, senetleri (rivâyet edenleri) ile birlikte ezberden bilen büyük İslâm âlimi.
• Dinde söz sâhibi mânâsına İmâm-ı Gazalî hazretlerinin lakabı.

hutbe

• Cuma ve bayram namazlarında minberden okunan Allah'ın emir ve buyrukları.

ifade-i hadisiye / ifade-i hadîsiye

• Hz. Peygamberden (a.s.m.) nakledilen hadisin açıklaması.

irhas / irhâs

• Bir peygamberden, peygamberliği bildirilmeden önce meydana gelen hârikulâde (olağanüstü) haller.

isa

• Dört büyük peygamberden birisidir. Hakiki Hristiyanlık dininin peygamberidir. Kur'an-ı Kerim'de meziyet ve senası geçmektedir. İncil, mukaddes kitabıdır. Vahiy ile kendine gönderilmiştir. Ancak kendisinden sonra Havarileri tarafından yazılmıştır.

• Dört büyük peygamberden biri.

işarat-ı harika-i aleviye

• Hz. Peygamberden (a.s.m.) aldığı derse binaen Hz. Ali'nin (r.a.) harika işaretleri.

kasaid-i aleviye / kasâid-i aleviye

• Hz. Ali'nin (r.a.) Hz. Peygamberden (a.s.m.) aldığı derslere istinaden yazdığı kasideler.

kaside-i gaybiye

• Hz. Ali'nin (r.a.) Hz. Peygamberden (a.s.m.) ders alarak yazdığı gelecekteki hadiselere ışık tutan, Ercûze ve Celcelutiye isimli kasideler.

mufarakat-i ahmediye

• Hz. Peygamberden ayrılma.

musa aleyhisselam / mûsâ aleyhisselâm

• İsrâiloğullarına gönderilen peygamberlerden. Ülü'l-azm adı verilen altı büyük peygamberden biridir. Yâkûb aleyhisselâmın soyundan, İmrân adında bir zâtın oğlu, Hârûn aleyhisselâmın kardeşidir.

rivayet-i hadis / rivayet-i hadîs

• Hz. Peygamberden (a.s.m.) aktarılan söz, fiil ve haller.

ulema / ulemâ

• Âlimler, ilim sâhibleri; zamânın fen ve edebiyât bilgilerinde yetişmiş, Kur'ân-ı kerîmin ve binlerce hadîs-i şerîfin mânâsını ezberden bilen, İslâm'ın yirmi ana ilim ve kolları olan seksen ilimde mütehassıs (uzman), tasavvufun (evliyâlığın) en yüksek derecesine ulaşmış, yetişmiş ve yetiştirebilen, i