ikab / ikâb

• Cezâ, azâb. Günâhın cezâsını vermek.

ad / âd

• Hz. Hud Peygambere (A.S.) isyan ettiklerinden gazab-ı İlâhiyyeye uğrayan ve helâk olan, Yemen tarafında yaşamış bir kavmin adı.

akl-ı mead / akl-ı meâd

• Ebedî rahata kavuşmak, Cennet'te ebedî kalmak ve Cehennem azâbından kurtulmak için hâlini ıslâh etmeyi, düzeltmeyi düşünen, uzak görüşlü, dünyâya değil, âhirete değer veren akıl.

asar-ı gadab-ı ilahi / âsâr-ı gadab-ı ilâhî

• Allah'ın gazabının eserleri, delilleri.

ateş

• Odun vs. gibi maddelerin yanmasından hasıl olan hâl. Od, nâr. (Farsça)
• Kızgınlık, hararet. (Farsça)
• Hiddet, gazab, şiddet. (Farsça)
• Hayvanın çevik, hareketli ve oynak olması. (Farsça)
• Yangın. (Farsça)
• Gözyaşı. (Farsça)
• Hastalık. (Farsça)
• Harb, savaş. (Farsça)

ayn-ı azap

• Azabın tâ kendisi.

ayn-ı ikab

• Azabın tâ kendisi.

azab-engiz

• Azab verici, keder verici. (Farsça)

azab-ı cehennem / azâb-ı cehennem

• Cehennem azabı.
• Mc: Büyük ıztırab, sıkıntı.

• Cehennem azabı.

azab-ı kabir / azâb-ı kabir

• Kabir azabı.

azab-ı kabir ve sakar

• Kabir ve Cehennem azabı.

azab-ı nar / azâb-ı nâr

• Cehennem azabı.

azab-ı vicdani / azâb-ı vicdânî

• Vicdan azabı.

azab-ı vicdaniye

• Vicdan azabı.

be's

• Azab, şiddet. Korku.
• Zarar, ziyan.
• Zorluk, meşakkat, zahmet.
• Fenalık. (Arapçada: "Savaşta şiddetli harekette bulunmak veya sıkıntı ve fakirlikten fenâ durumda olmak" mânâlarına gelir.)

bolis çukuru

• Kendini beğenenlerin, kibirlilerin, büyüklük taslayanların, Cehennem'de şiddetli azâba uğrayacakları yer.

büreha

• Şiddetli azab. Sıkıntı.

cahim / cahîm

• Cehennem'in dördüncü tabakasına verilen ad. Güneşe ve yıldıza tapanların azab göreceği Cehennem.

cefa ender cefa

• Cefa içinde cefa. Azab içinde azab veya ayrılık.

cehennem

• Kâfirlerin devamlı, günahkâr müslümanların ise, günahları kadar âhirette azab görecekleri yer.

cehennem-i cismani / cehennem-i cismanî

• Cismen, bedenen yaşanacak olan cehennem azabı.

cehennem-i maneviye / cehennem-i mâneviye

• Bu dünyadayken hissedilen manevî cehennem azabı.

cehennem-nümun

• Cehennem gibi çok azab verici. (Farsça)

celal / celâl

• Allahü teâlânın kahr ve gazab sıfatlarından. Azamet, büyüklük, ululuk, hiçbir şeye muhtâç olmamak.

ceza

• Karşılık, mukabil, ivaz. Cürüm veya günâh işleyenlere verilen azab.
• Gr: Şart cümlelerinde ikinci kısım.

dar-ül ikab / dâr-ül ikab

• Cehennem. Çok azab çekilen yer.

demdeme

• Hiddetli söz. Avâz. Hoşa gitmeyen sesler. (Farsça)
• Sinek vızıltısı. (Farsça)
• Öğütmek. Sürte sürte ezmek. (Farsça)
• Azab vermek, eziyet etmek. (Farsça)
• Hile. (Farsça)
• Davul. (Farsça)
• şöhret, nam, ün. (Farsça)

dildil

• Iztırab, acı, elem, sıkıntı, azab. İnilti. (Farsça)

ehl-i azap

• Azap ehli, azaba uğrayanlar.

elem-i manevi / elem-i mânevî

• Mânevî acı, vicdan azabı.

engizisyon

• XVI. ve XVII. asırlarda Hristiyan Katolik Mezhebine âit kiliselerden alâkayı kesen veya Papa'ya karşı gelenlere yapılan -insanları arslanlara parçalatmak, fırında yakmak gibi- dehşetli işkenceler veya onları bu azaba mahkûm eden mahkemelere verilen isim. (Fransızca)
• Çok ağır ve çok zâlimce cezây (Fransızca)

fi'l-i mürekkeb

• Gr: Yardımcı bir fiille birleşerek tek kelime hükmüne geçen fiil. Birleşik fiil. (Vurabilmek, yazabilmek, okuyabilmek gibi.)

gadab

• (Bak: Gazab)

gadab-ı ilahi / gadab-ı ilâhî

• Allah'ın gazabı; bir hikmete binaen Allah tarafından gelen musibet, belâ.

gazab-ı ilahi / gazab-ı ilahî / gazab-ı ilâhî

• Allah'ın gazabı. Belâ, musibet.

• Allah'ın gazabı, kahrı.

gazab-ı ilahiye / gazab-ı ilâhîye

• Allah'ın gazabı.

gazaben

• Gazabla, hiddetle, öfkeyle.

gazub

• (Gazab. dan) Öfkeli, kızgın, hiddetli. Kükremiş.
• Büyük yılan.
• Abus deve.

halet-i cehennem-nümun / hâlet-i cehennem-nümun / hâlet-i cehennem-nümûn

• Cehennem gibi çok azab verici hal.

• Cehennem gibi çok azab verici hâl.

halim / halîm

• Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Hep hilm sâhibi olan; günâh işleyenlerin, günâh işlemelerini ve emirlerine muhâlefetlerini, karşı geldiklerini gördüğü hâlde gazablanmaya ve onları cezâlandırmaya gücü yettiği hâlde, acele etmeyen. Allahü teâlâ kullarına cezâ vermekte

haviye / hâviye

• Cehennem'in yedinci tabakası. Burada inanmadıkları hâlde inanmış görünen münâfıklar ile müslüman iken İslâm dînini terk eden mürtedler azâb görecektir.

helak

• Yıkılma, bitme, mahvolma.
• Harislik ve pek düşkünlük.
• Azab. Korku, havf.
• Fakr.

hemgame-i azab / hemgâme-i azab

• Azab zamanı.

hizba

• (Çoğulu: Hazâbî) Engebeli arazi, ârızalı toprak.

huld azabı

• Ahiratteki ebedî azab.

hulf-ül vaid / hulf-ül vaîd

• Va'dedilmiş azabı yapmamak, cezâyı yerine getirmemek. (Cenâb-ı Hak kendine isyan edenlerin, günahta devam edenlerin cehenneme gideceklerini beyan ediyor, tehdid ediyor, vaid ile beyanda bulunuyor. Affetmediği takdirde bu vaidinden dönmesi, aslâ adâletine yakışmaz, muhâldir.)

husban

• Hesab.
• Azab.
• Sıkıntı.
• Şer.
• Koltuk yastığı.

i'zab

• Suyu temizleme.
• Vazgeçme.
• Azaba düşürme veya düşürülme.

igtiyaz

• Gazaba gelme, kızma, öfkelenme.

igtizab

• Gücenme, kızma, gazaba gelme, darılma.

igzab

• (Gazab. dan) Gazaba getirme, hiddetlendirme, kızdırma, öfkelendirme.

ihan

• (Tekili: İhnet) Kızgınlıklar, öfkeler, gazablar, dargınlıklar.

ihtiyar elden gitmek

• Mc: Kendini zaptedememek, hiddet ve gazaba gelmek, irâdeyi kaybetmek.

ikab / ikâb

• Şiddetli azab, eziyet, ceza.

• Ağır ceza.
• Âhiret azabı.

ikab-ı ilahi / ikab-ı ilâhî

• Allah'ın azabı.

iltihat

• Öfkelenme, kızma, gazaba gelme, hiddet etme.

intikam

• Öc alma.
• Allahü teâlânın; zâlim, inadcı ve kibirli (büyüklenen) kimseleri şiddetli bir azâb ile cezâlandırması.

inzar

• (Çoğulu: İnzârât) (Nezr. den) Neticenin kötü olacağını bildirerek fenalıktan sakındırmak. Azab ve ceza va'detmek.

işkence

• F. Eziyet, azab.

istidrac

• Derece derece yükselmeyi isteyiş.
• Ist: Hakkı ve hakiki değeri olmadığı halde ve kabiliyetsizliğine rağmen bir kimsenin kesret-i nimete mazhar olması ve bu sebeple küfür ve isyana devam etmesi ile azab ve gazab-ı İlâhiyeye yaklaşması.

istigzab

• Öfkelendirme, kızdırma, gazaba getirme, hiddet ettirme.

istişat

• (Şatt. dan) Çok kızma, öfkelenme, gazaba gelme.
• Coşma, taşma.
• (Kuş) hızla uçma.

ıztırab

• Acı, elem, sıkıntı, vesvese, azab.

ıztırabat

• (Tekili: Iztırâb) Elemler, acılar, sıkıntılar, azablar. Vesveseler.

kabr azabı / kabr azâbı

• Îmânsız ölenin ve günahkâr müslümanın kabre konulduktan sonra çektiği, nasıl olduğunu bilemediğimiz azâb, cezâ.

kahr

• Zorlama. Cebir.
• Ezme. Mahvetme.
• Fazlaca üzüntü. Keder içine işleme.
• Cenâb-ı Hakkın şiddetli ve azab verici vasıflarının tecellisi. (Kahr, lütfun zıddıdır.)

karun / karûn

• Azaba uğramış ünlü bir zengin.

kebair

• (Tekili: Kebire) Büyük şeyler, büyük günahlar. Kebairin sıralanışı:-Allah'ı inkâr etmek.-Allah'a şirk koşmak.-Kat'iyyen sâbit olan dini bir hükme inanmamak.-Allah'ın rahmetinden ümidini kesmek.-Allah'ın cezasından, mekrinden ve azabından emin olmak.-Günah üzerinde ısrar etmek. Yâni, herhangi bir gün

kerubiyan / kerûbiyân

• Azâb meleklerinin büyükleri. Kerûb kelimesinin Farsça çoğul şeklidir. Arabî çoğul şekli ise Kerûbiyyûn'dur.

keşf-ül kubur

• Kabirdeki ölünün hâlinden anlamak. Ölünün azab çekip çekmediği ve sair bazı hususların bâzı veli kimselerce bilinmesi.

kubh

• Günah ve çirkin hareket. Kabahat. Suç.
• Fık: Aklen ve şer'an müstehcen olup dünyada zemme, âhirette azaba ve itaba mahal olan şey.

lahiyane ta'zib

• Oyun olsun diye zahmet vermek. Oynarcasına azab vermek. (Farsça)

lazy

• Hiçbir dîne inanmıyanlar ile müşriklerin (Allahü teâlâya ortak koşanların) azâb görecekleri, Cehennem'in altıncı tabakası.

mağdub / mağdûb

• Gazaba uğramış.

magzebe

• Hiddetlenme, öfkelenme, kızma.
• Hiddet ve gazabı icâb ettiren şey.

mağzub / mağzûb / مغضوب

• Gazaba uğratılmış. (Arapça)

makhur / makhûr / مقهور

• (Kahır. dan) Kahredilmiş. Mahvedilmiş. Bozguna uğratılmış. Mağlub. Mahkum. Allah'ın (C.C.) gazabına uğramış. Yenilmiş. Hakaret görmüş.

• Kahrolmuş, yenilmiş. (Arapça)
• Gazaba uğramış. (Arapça)

makhur-u kahr-i ilahi / makhur-u kahr-i ilâhî

• Allah'ın gazabına uğramış. Allah'ın kahrıyla kahrolmuş.

makhurane

• Kahr ve gazaba uğramış hâlde. Gazaba uğramış olanlara benzer şekilde.

makhuriyet

• Kahrolmuşluk, ezilmişlik, bitkinlik. Allah'ın kahr ve gazabına uğrama.

mesulat

• Azab, ukubet. Cezâ çekme.

mihal

• Kuvvet. Azab. Ukubet.

mü'sade

• (İsad. dan ism-i mef'uldür) "Asadet-ül bab" denir ki; kapıyı kapadım, sımsıkı kilitledim demektir. Üzerlerine ateşin yakılıp fırın gibi kapısının kapanması ateşin şiddetini icab edeceğinden, Cehennemde azabların şiddet ve ebediyetinden kinayedir.

mu'zib

• (Azab. dan) Azab ve eziyet veren

mugazebe

• Karşılıklı olarak birbirini kızdırıp gazaba getirme.

mugzib

• (Gazab. dan) Gazaba getiren, kızdıran.

mukmehun

• Elleri boyunlarına bağlı veya boyunlarından zincir takılı olarak azab çekenler.
• Başı yukarı kalkmış, gözleri bir yere dikilmiş ve etrafa bakamayan somurtmuş kimseler.

münci

• İncâ eden. Kurtaran, necat veren.Resul-i Ekremin (A.S.M.) insanların azabtan kurtulmasına ve dünyâ ve âhiret saadetlerine sebeb olmasından mübarek isimlerinden birisi de münci olmuştur.

müntekim

• İntikam alıcı. Zâlim ve mütekebbir (kibirli) cânîleri başkalarına ders olacak şekilde cezâlandıran, âsîleri ve taşkınlık yapanları şiddetli azâb ile azablandıran.

mürcie

• "Günâh işlemek insana zarar vermez. Âsî (isyân eden), fâsık (açıktan günâh işleyen) azâb görmeyecektir" diyerek, Ehl-i sünnetten (Peygamber efendimizin ve Eshâbının yolunda olanlardan) ayrılan bozuk fırka.

mütegayyiz

• (Gayz. dan) Öfkelenen, kızan, tegayyüz eden, gazaba gelen. Kızgın, kızmış kimse.

mütegazzib

• Hiddetlenen, öfkelenen, kızan, gazaba gelen.

nar

• (Çoğulu: Niran, envar, niyere, niyâr) Ateş. Cehennem.
• Bir meyve adı.
• Mc: Allahın gadabı.
• Yakıcı, azab verici her şey. Şer. Dalâlet. Sefâhet.

nefs-i azap

• Azabın tâ kendisi.

nekal / nekâl

• Şiddetli azab. İşkence ve ukubet.
• İbret.

pür-kine

• Düşmanlık ve gazab dolu. (Farsça)

ra'de

• Muztarib oluş, azablı ve sıkıntılı hâl. (Rı'de şeklinde de okunur)

renc

• Sıkıntı, zahmet, eziyet. (Farsça)
• Ağrı, sızı. (Farsça)
• Öfke, gazab, hışım. (Farsça)

ricz

• Azab, vesvese.
• Maddi ve mânevi pislik.
• Puta tapma.

ris

• Öfke, gazab, gayz. (Farsça)

saika

• Yıldırım. Ölüm, mevt.
• Nüzul ateşi.
• Semadan gelen şiddetli ses.
• Mühlik ve azab.
• Bulutları sevke vazifeli melek.

savt-ı azab

• Daima elem verici azab.

sayha

• (Çoğulu: Siyâh) Çağırış. Çığlık. Feryad. Nâra.
• Azab, eziyet.

şeddad

• Kâfir.
• Çok eskiden Yemen'de Âd Kavminin hükümdarı Allah'a isyan ederek Cennet'e benzetmek iddiasiyle İrem bağını yaptırmış, bu bağdaki köşke girmeden kavmi ile yani taraftarlariyle birlikte gazaba uğramış, çarpılmış, yerin dibine geçmiştir.

şedid-ül mihal

• Şiddetli kuvvet. Ağır ve şiddetli azab.

sekar

• Cehennem'i meydana getiren tabakalardan üçüncüsü. Burada İncîl'i değiştirenler azâb görecektir.

siccin / siccîn

• Şeytanların, kafirlerin (Allahü teâlâya ve Resûlullah efendimize inanmayanların) ve günahkâr mü'minlerin amellerini toplayan bir kitap; insanların ve cinlerin kötülerine mahsûs amel defterleri.
• Şakîlerin, kötülerin ve azâb olunan rûhların bulunduğu yer.
• Yerin altında veya Ceh

şiddet-i gazab

• Azabın, cezanın şiddeti.

sıfat-ı ilahiye / sıfât-ı ilâhiye

• Allah'a aid sıfatlar. Kendisini ve mânasının zıddını Cenab-ı Hakk'a nisbet caiz olan vasıflar. (Rıza, Rahmet, Gazab... gibi)

şuayb

• Ashab-ı Eyke ile Medyen ahâlisine gönderilen bir peygamberdir. Çok hakikatlı ve güzel sözlerle bu iki kavmi Hakka davet ettiği halde kendisini dinlemediler. Cenab-ı Hak Eykeliler üzerine şiddetli sıcaklık ve Medyen ahalisine de şiddetli sayha ile azab verdi ve onları mahveyledi. Şuayb Aleyhisselâm k

ta'zib / ta'zîb / تَعْذ۪يبْ

• Azab verme. Eziyet etme. Men eylemek.

• Azâb etme.

• Azâb etme.

• Azab verme.

ta'zibat / ta'zibât

• (Tekili: Ta'zib) Eziyetler, tâzibler, azablar.

tahşim

• Öfkelendirme, kızdırma, gazablandırma.

taziyane-i ta'zib

• Azab vermek, azablandırmak kamçısı.

tegaddüb

• (Gadab. dan) Hiddetlenme, öfkelenme, gazaba gelme, kızma.

tegazzüb

• (Gazâb. dan) Öfkelenme, hiddetlenme, gazaba gelme, kızma.

tehdid-i ilahi / tehdid-i ilâhî

• Cenâb-ı Hakkın kullarını Cehennem azabı ve dünyevî belâlarla tehdit etmesi.

tevrim

• Gazaba getirme, öfkelendirme.
• Verem etme, verem edilme.
• Bedenin azâsını şişirip kabartmak.

ukubet

• (Çoğulu: Ukubât) İşkence, azab, eziyet.
• Ceza.

ümmid ve korku / ümmîd ve korku

• Allahü teâlânın rahmetini ummak ve azâbından korkmak.

va'd

• Söz verme, söz verilen şey.
• Allahü teâlânın; emirlerini yerine getirenleri çeşitli nîmetlerle mükâfâtlandıracağını, karşı gelenleri ise, azâb ile cezâlandıracağını bildirmesi, söz vermesi. Buna va'd-ı ilâhî de denir.
• Bir kimsenin, başka birisine bir husûsta söz vermesi.

va'id / va'îd

• Allahü teâlânın azâb yapacağına söz vermesi.

vebal

• Günah. Zarar. Ziyan. Şiddet. Ağırlık. Azab. Doğru olmayan bir hareketin manevî mes'uliyeti.

veleh

• Kahr, gazab, şiddet, hışım. (Farsça)

veyl

• Vay hâline, yazık, felâket, hüzün ve hüsran.
• Cehennem'de bir çukur ismi veya Cehennem'in bir kapısına bu isim verilmiştir.
• Vaid, tehdid makamında kullanılan azab kelimesidir.

• Vay hâline, yazıklar olsun.
• Bir kimse veya topluluğun işledikleri kötülükler sebebiyle karşılaşacakları azâbı, kötü hâlleri ve acınacak bir hâlde bulunduklarını ifâde eden bir söz.
• Cehennem'de bir vâdinin adı.

zebani / zebânî

• Cehennem meleği, azâb yapıcı melek.

zenub

• Sakaların su dağıttıkları bir kapdır ki; Kur'ân'da azabdan nasib mânasına istiare olunmuştur.