enfal / enfâl

• Ganimetler. Düşmandan alınan mallar.

• Devlet reîsinin, herkesin elde ettiği kendisinin diyerek, harbe teşvik için gâzilere (İslâm askerlerine) ganîmet hisselerinden fazla olarak verdiği mallar. Tekîli nefeldir. Gâzileri böyle teşvik etmeye tenfîl denir.

• "Nefel"in çoğulu. Harpte düşmandan alınan mallar, ganimetler. Kur'ân-ı Kerim'in 8. Sûresi.

enfal-i ganimet / enfâl-i ganimet

• Ganimet malları; ele geçen değerli şeyler.

envah

• (Tekili: Nevh) Nevhler, ölmüş olan bir kişinin arkasından ağlayan kadınlar, matem tutan hanımlar, ağıt yakanlar.

envar-ı marifet / envâr-ı marifet

• Bilme ve tanıma nurları.

envar-ı marifetullah / envâr-ı mârifetullah

• Allah'ı bilmenin ve tanımanın nurları.

esasat-ı teçhiziye

• Donanım unsurları ve kuralları.

ezvac / ezvâc

• Hanımlar, eşler.

ezvac-ı tahirat / ezvac-ı tâhirat / ezvâc-ı tâhirât

• Hz. Peygamber Efendimizin (A.S.M.) ismetli ve iffetli, pâk zevce-i muhteremeleri (R.A.) "Mü'minlerin anneleri" diye bilinen ve Peygamberimize (A.S.M.) âilelik etmek şerefine ermiş mübârek hanımlar.

• Temiz eşler; Peygamber Efendimizin (a.s.m.) iffetli, mübarek hanımları.

• Peygamber efendimizin temiz ve çok mübârek hanımları, mü'minlerin anneleri.

ezvacıtahirat / ezvâcıtâhirât

• Peygamberimizin iffetli hanımları.

fahamet

• (Fehâmet) Büyüklük. Kadr ü şânı yüksek. (Eskiden büyük zatlara veya sadrazamlara karşı kullanılan hitab şekli idi. Fehametli Sultânım... gibi)

fahşa

• Büyük günahlar. Çirkinlikler. Zina gibi şehevâta tâbi olmakta ifrat ile alâkadar olan günahlardır ki, lisanımızda fuhşiyat tâbir olunur. Ve bunlar, insanların en çirkin hâlleridir.

fasık / fâsık

• Allah'ın emirlerini tanımayan, günah işleyen.

fevzai / fevzaî

• Anarşist. Hiç bir din ve nizam tanımayan.
• Kargaşalık ve anarşi ile alâkalı.

fevzaiye

• Fls: Anarşik. Kanun ve nizam tanımayan hal ve hareket.

fey'

• Ganimet. Harbde elde edilen mal.
• Rücu'.
• Haraç.
• Zeval vaktinden sonraki gölge.

• Savaşta elde edilen mal ve ganimet.

fey'üz ganaim / fey'üz ganâim

• Savaşta elde edilen mallar ve ganimetler.

fi-zamanina / fî-zamanina

• Devrimizde. Zamanımızda.

fir'avniyyet

• Firavun gibi oluş, isyankârlık ile Allah'ı tanımayış. İnat ile Allah'a isyan edip halkı sapık yollara, dalâlete ve dinsizliğe sevke çalışmak.

fistan

• Hanım elbisesi.

fücur / fücûr / فُجُورْ

• Helâl haram tanımama.

füzul

• (Tekili: Fazl) Ganimetten artıp taksimi mümkün olmayan şey.

gall

• Girmek, sokmak, akmak.
• Boynunu, elini zincir ile bağlamak.
• Hâinlik yapmak. Hıyanet etmek.
• Ganimet malından hırsızlık etmek.

ganaim / ganâim / غنائم

• (Tekili: Ganimet) Harpte ele geçen mallar. Ganimetler.

• Ganimetler. (Arapça)

ganaim-i harbiye

• Harbde düşmandan alınan top, tüfek, gemi, vasıta, yiyecek, içecek vs. gibi ganimetler.

ganim

• Ganimet alan.

ganimen

• Ganimet almış olarak.

ganimin / ganimîn

• Harbe bizzat iştirak edip, ganimet almağa hak kazanan muzaffer mücahidler.

güldeste-i marifet

• Allah'ı tanıma ve imanın meydana getirdiği bilgilerden derlenmiş gül destesi.

gulul

• Ganimet malında hıyanet etmek.

gunm

• Bir şeye meşakkatsiz nâil olmak veya düşmandan doyumluk almak mânalarına gelir ve alınan doyumluğa da isim olarak ıtlak olunur ki ganimet de, her iki mânada böyledir. Şeriatta ise ganimet, küffardan anveten, yani harben alınan maldır. Binaenaleyh, velevse harbin neticesi olsun bir sulh ve ahd ile al

haber / خَبَرْ

• Cümle başındaki ismin ardından gelen ve onu tanımlayan bölüm.

hafif-ül-haz / hafîf-ül-hâz

• Zevcesi (hanımı) ve çocuğu olmayan.

hakk-bini / hakk-bînî

• Hakkı görme, hakkı tanıma. (Farsça)

hakk-ı marifet / hakk-ı mârifet

• Hakkıyla, gerçek bir şekilde bilme ve tanıma.

hakşinaslık

• Doğruyu, hakkı tanımak.

haminne

• Hanım nine sözünün bozulmuş şekli, büyük anne.

harem / حَرَمْ

• Hanım, eş.

haremim

• Eşim, hanımım.

hatıra / hâtıra / خاطره

• Hatıra, hatıra gelen. (Arapça)
• Hatıra getirmek: Aklına getirmek, düşünmek. (Arapça)
• Hâtıra hutûr etmek: Hatırlamak, anımsamak. (Arapça)

hatun

• (Çoğulu: Havâtın) Kadın. Hanım.
• Tar: Yüksek şahsiyetli kadınlara veya hakan eşlerine verilen ünvan.

havatin / havâtîn / خواتين

• Hatunlar, saygın hanımlar. (Türkçe > Arapça)

hazine-i hümayun

• Hazine-i Hümayun'da bulunan savaş eşyasından bir kısmının manevî değeri büyüktü. Diğer kısmının ise maddî değeri fazla idi. (Savaşlarda ele geçirilen kıymetli ganimet, padişahlardan kalmış olan değerli eşyalar gibi.)

helal / حلال

• Helal. (Arapça)
• Eş, hanım. (Arapça)

hikmet-i imhal / hikmet-i imhâl

• Zaman tanımanın sebebi.

hizve

• Ganimet malını vermek.
• Yan.

hodbin

• Başkasına hak tanımayıp, kendi lezzet ve menfaatını tâkib eden. Bencil. Enaniyetli. Kibirli. (Farsça)

hubase

• Ganimet malı.

hücre-i seadet / hücre-i seâdet

• Medîne-i münevverede Mescid-i Nebevî içinde Peygamber efendimizin mübârek kabirlerinin bulunduğu oda. Peygamber efendimizin sağlığında burası, hanımlarından hazret-i Âişe vâlidemizin odasıydı. Peygamberimiz burada vefât etti. "Peygamberler vefât ettikleri yere defnolunurlar" hadîs-i şerîfi gereğince

hüdabinlik / hüdâbinlik

• Allah'ı tanımak.

hümanizm

• Lât. Edb: İslâmiyete mugayir ve aykırı eski Yunan ve Lâtin edebiyatı ve felsefesi taraftarlığı hareketi.
• Fls: İnsan menfaatını hayatta değer ölçüsü kabul eden ve dine tâbi olmayan, insana aşırı hâkimiyet tanımak isteyen ve maddeperest, dinsiz, imansız bir cereyan, bir fikir ve bâtıl

hums

• Beşte bir; ganîmetten, mâdenlerden ve bulunan defînelerden beytülmâl denen devlet hazînesine ayrılan beşte bir hisse.

huzya

• Ganimet malından vermek.

ibadet-i tefekkür

• Allah'ı tanımayı sonuç verecek şekilde varlıklar üzerinde düşünme ibadeti.

ibaha mezhebi / ibâha mezhebi

• Dinî kuralları, ahlâk ve namus prensiplerini, şahsî mülkiyet kavramını tanımayan sözde özgürlükçü batıl bir akım.

iftiras

• Fırsat gözlemek. Fırsatı ganimet bilmek.

igtinam

• Yağma etmek. Fırsatı ganimet bilmek.

iğtinam / iğtinâm / اغتنام

• Ganimet bilme. (Arapça)
• Ganimet alma. (Arapça)

ıhfak

• Gazâda ganimet malından pay almamak.
• Avcıların av yakalayamaması.

ihsas-ı ganaim

• Düşmandan ele geçirilen ganimet mallarını paylaşma.

ihtiyare

• İhtiyar hanım.

ihtiyat hazinesi

• Tar: Savaş ve diğer fevkalâde masraflara karşılık olmak üzere sarayda biriktirilen paralar. Gelirleri havass-ı hümayun hâsılatı, ganimetlerin beşte biri ve başka hükümdarlardan gelen hediyelerdi. Buna "iç hazine" veya "enderun hazinesi" de denilirdi.

ihza'

• Ganimetten pay ayırma.
• Ayakkabı giydirme.

ilm-ül-yakin / ilm-ül-yakîn

• Eserden müessire yol bulmak. İşi görüp yapanı tanımak, bilmek. Dumanı görüp, orada ateşin olduğunu anlamak böyledir.

inayet-i bari / inâyet-i bâri

• Varlıklardaki organ ve donanımı gayelere uygun yaratan Allah'ın ihsanı, yardımı.

indimiz

• Yanımız.

indimizde

• Yanımızda.

• Bize göre, bizce, yanımızda. (Türkçe)

infal

• Ganimetten mal ayırıp verme.

inkar / inkâr

• Bilmeme, tanımama. Yaptığını ve söylediğini gizleme.
• Yapmadım deme ve ayak direme.
• Reddetme.

• Tanımama.

irfan / irfân

• Bilme, anlama. Mârifet. Kalble bilip tanıma. Allahü teâlânın ihsânı olan mânevî, vehbî ilim. Buna ma'rifet de denir.

ism

• (İsim) Ad, nâm.
• Ist: Bilinen veya bilinmeyen, hissedilen veya hissedilmeyen herhangi bir şeyi birbirinden ayırmak, tanımak veyahut zihne getirmek için kullanılan söz veya lâfız.
• Man: Tam mânalı ve hem mevzu, hem mahmul olabilen lâfızdır.

ismetlü

• Tar: Derece bakımından yüksek kimselere, sultan ve şehzâdelerin hanımlarıyla kızlarına verilen bir ünvan idi.

isti'zam

• Büyük tutmak ve büyük tanımak.
• Gururlanmak. Kibirlenmek.

istiare-i mutlaka

• (Temlihiye veya tehekkümiye) Edb: Şaka, lâtife veya alayı içine alan bir istiaredir. Meselâ: Tilkinin eşeğe "gelsem olmaz mı huzura, a benim aslanım" demesi gibi... (Edb.S.)

istibdadkarane / istibdadkârane

• İstibdad idaresi gibi. Kendi kendine, kanunları ve kimseyi tanımadan idare eder surette. (Farsça)

istignam

• Ganimet araştırmak, ganimet isteklisi olmak.

istimalce

• Kullanımca.

ıyal / ıyâl / عيال

• Bir kimsenin bakmak (geçindirmek) zorunda olduğu kimseler: Zevce (hanım), çocuklar (erkek ve kız), ana-baba, hizmetçi.

• Eş, hanım. (Arapça)

iyal / iyâl / عيال

• Hanım, eş. (Arapça)

kafir / kâfir

• Hakk'ı tanımayan, bilmeyen,
• Allah'ın varlığına ve birliğine inanmayan.
• Küfreden, küfredici.
• İyilik bilmeyen, nankör.

katibe / kâtibe

• Yazan hanım.

keffaret-i zıhar / keffâret-i zıhâr

• Bir erkeğin, hanımını veya onun yüz, baş, ferc gibi bir uzvunu, kendisine nikâhı ebedî haram olan bir kadına veya onun bakılması haram olan yerine benzetmesi yâni "Sen anam gibisin" veya "Senin sırtın anamın sırtı gibidir" demesinin affı ve onunla te krâr münâsebet kurabilmesi için olan çâre.

kenne

• (Çoğulu: Kınât-Kenâyin-Kenânin) Bir kimsenin gelini, oğlunun hanımı.

kesb-i muarefe / kesb-i muârefe

• Tanımak, alışkanlık kazanmak.

• Bir mevzuda çalışarak ihtisas sahibi olmak. Birbinini tanımak ve alışmak.

kesirü'l-istimal / kesîrü'l-istimal

• Kullanımı çok olan, çokça kullanılan.

kiramen katibin / kirâmen kâtibîn

• Sağ ve sol yanımızdaki günah ve sevap yazan melekler.

küfr-i inkari / küfr-i inkârî

• Aslâ Cenab-ı Hakk'ı tanımayıp, İslâmiyet hakikatlarını ikrar ve tasdik etmemektir.

kur'an-ı ezher / kur'ân-ı ezher

• Parlak Kur'ân (ayrıca burada Kur'ân, insanlığın bütün kabiliyet ve donanımının gelişmesine hitap ettiği için evrensel üniversite anlamında Ezher Üniversitesine benzetilmiş de olabilir.).

kutb-ül-aktab / kutb-ül-aktâb

• Âlemin nizâmı ile alâkalanan, bolluk, kıtlık, sağlık-hastalık, barış-savaş, rızık, yağmur ve benzeri olaylarla vazîfeli kılınan ricâl-i gayb yâni herkesin tanımadığı zâtların reisi. Emrinde üçler, yediler, kırklar... denilen yine bu işlerle vazîfeli seçilmiş kimseler bulunur.

lezzet-i ma'rifet / لَذَّتِ مَعْرِفَتْ

• (Allah'ı) tanımanın lezzeti.

lian / liân

• Lânetleşmek, erkeğin zevcesini (hanımını) zinâ etmekle suçlaması veya bu çocuk benden değildir demesi hâlinde dört şâhid getiremezse, zevcenin isteği üzerine eşlerin hâkim huzûruna çağrılarak usûlüne uygun (âyet-i kerîmedeki bildirildiği şekilde) kar şılıklı yemîn etmeleri ve lânetleşmeleri. Buna mu

ma'nevi miras / ma'nevî mîrâs

• Âlem-i emrdeki (gözle görülmeyen âlemdeki) şeyler yâni îmân, mârifet (tanıma, bilme), rüşd (doğru yolda olmak) gibi nîmetler (güzellikler, iyilikler).

ma'rifet / مَعْرِفَتْ

• Bilme, tanıma, gönülle bilme. Allahü teâlânın sıfatlarını ve isimlerini hakkıyla bilme, tanıma. Ma'rifetullah.

• Tanıma.

ma'rifet-i ilahiye / ma'rifet-i ilâhiye / مَعْرِفَتِ اِلٰهِيَه

• Allahı tanıma.

ma'rifet-i kamile / ma'rifet-i kâmile / مَعْرِفَتِ كَامِلَه

• (Allahı) Kâmil bir imanla tanıma.

ma'rifet-i kudsiye / مَعْرِفَتِ قُدْسِيَه

• Mukaddes tanıma.

ma'rifetullah

• Masnuat-ı İlâhiyeyi ve Kur'âni hakikatleri tefekkür ve tahsil ile veya lütf-i İlâhi ile kalbi inkişâf ve basirete sâhib olmak. Esmâ-i İlâhiyyeyi tanımak. İlâhi hakikatlara vukufiyet. Her işte Allah rızâsına en uygun hareket tarzını bilip amel etmek.

• Allah'ı tanıma, bilme.

• Allahü teâlâyı tanıma, bilme.

maarif / maârif

• Marifetler, ilimler, tanımalar, eğitim.

maarif-i ilahi / maarif-i ilâhî

• Allah'ı tanıma yolunda elde edilen bilgiler.

maarif-i ilahiye / maârif-i ilâhiye

• Allah'ı tanıma ilmi.

maganim

• (Tekili: Magnem) Ganimetler. Düşmandan ele geçirilen mallar.

magnem

• (Çoğulu: Maganim) Ganimet. Harpte düşmandan ele geçirilen mal.

malzeme-i cihadiye-i vahdaniye / malzeme-i cihadiye-i vahdâniye

• Allah'ın birliği yolunda mücadele için gerekli malzeme, donanım.

mana-yı ismi / mânâ-yı ismî

• İsme dair mânâ. Bir şeyin sadece kendisini bilip tanımak. Bir şey başka şeyleri tanıttığı, bildirdiği veya sevdirdiği için olan mânâya da mânâ-yı harfî denir. Bir ağacı gölgesinden, zahirî görünüşünden, bize verdiği meyvesinden dolayı alâka gösterir ve seversek mânâ-yı ismî ile seviyoruz demektir. A

marifet / mârifet

• Allah'ı bilme ve tanıma.

• İlim, hüner, tanıma.

marifet-aşina / marifet-âşinâ

• Allah'ı tanıma ve bilmeye alışmış.

marifet-i ilahiye / mârifet-i ilâhiye

• Allah'ı bilme ve tanıma.

marifet-i islamiye / marifet-i islâmiye

• İslâmiyeti bilme ve tanıma.

marifet-i kamile / marifet-i kâmile

• Allah'ı tam olarak tanıma ve bilme.

marifet-i kudsiye / mârifet-i kudsiye

• Allah'ı tanıma ve bilmeden gelen kutsal bilgi, marifet.

marifet-i nebi / mârifet-i nebi

• Peygamberi bilme ve tanıma.

marifet-i rabbaniye / marifet-i rabbâniye

• Rab olan Allah'ı bilme ve tanıma.

marifet-i sani / mârifet-i sâni

• Herşeyi sanatlı bir şekilde yaratan Allah'ı tanıma ve bilme.

marifet-i tamme

• Allah'ı tam olarak tanıma ve bilme.

marifet-i zülcelal / mârifet-i zülcelâl

• Sonsuz yücelik ve haşmet sahibi Allah'ı bilme, tanıma.

marifetü'n-nebi / mârifetü'n-nebî

• Peygamberi (a.s.m) bilmek, tanımak.

marifetullah / mârifetullah

• Allah'ı bilme ve tanıma.

• Allahı bilme, tanıma.

materyalizm

• Maddecilik, maddeden başka varlık tanımayan îmansız felsefe.

meclis-i a'yan / meclis-i a'yân

• Osmanlı İmparatorluğu zamanında hükümet tarafından seçilmiş olan meclis. (Bunun karşılığı, zamanımızda, senato meclisidir.)

meganim

• Ganimet malları. Harbde alınan mallar.

mehl / مهل

• Süre tanıma. (Arapça)

meksub

• İrade ile elde edilmiş olan; kazanım, kazanç.

melahide / melâhide / ملاحده

• Dinsizler, tanrıtanımazlar. (Arapça)

menkuha / menkûha / منكوحه

• Nikahlı hanım, eş. (Arapça)

mertebe-i marifet

• Allah'ı tanıma ve bilme derecesi.

meş'ur

• Bir şeyi iyice idrak eylemek.
• Şuurlu. Kendini bilen.
• Tanımak.

meyyite / مَيِّتَه

• Ölü hanım.

mikyas-ı ma'rifet / mikyâs-ı ma'rifet / مِقْيَاسِ مَعْرِفَتْ

• Tanıma ölçüsü.

mikyas-ı marifet

• Allah'ı tanıma ölçüsü.

mir'at-ı ma'rifet / mir'ât-ı ma'rifet / مِرْاٰتِ مَعْرِفَتْ

• (Allahı) Tanıma aynası.

mir'at-ı marifet / mir'ât-ı marifet

• Marifet aynası, tanıma aynası.

mirba

• Ganimet malının dörtte biri.

muallime

• Hanım hoca. Öğreten ve tâlim eden kadın veya kız.

• Hanım öğretmen.

muarefet

• Tanıma, yakından bilme.

muattıl

• Îmansız, tanrıtanımaz.

muattıla

• Îmansız, tanrıtanımaz.

müfsid

• İfsad eden, fenalaştıran. Bozan.
• Başlanmış ibadeti bozan.
• Nifak koyan, fesad ilka eden. (Hiç bir müfsid, ben müfsidim demez. Daima suret-i haktan görünür. Yahut, bâtılı hak görür. Evet kimse demez "ayranım ekşidir." Fakat siz mihenge vurmadan almayınız. Zira çok silik söz tic

mugtanem

• Ganimet olarak alınmış olan, alınan.

mugtenem

• (Ganimet. den) Ganimet olarak alınmış.

mugtenim

• Ganimet olarak alan. Bedava alan. Ganimet bilen.

mühlet / مهلت

• Tanınmış süre. (Arapça)
• Mühlet vermek: Süre tanımak. (Arapça)

muhtereme

• Hürmete lâyık, saygıdeğer anlamında, hanımlar için kullanılan ifade.

müstebid

• Başlı başına, müstakil olan. Emri altındakilere söz ve hürriyet hakkı tanımayan, istibdat yapan. Despot.

mutasarrıf

• Kendinde kullanım hakkı bulunan.

mütegannim

• Bir şeyi ganimet bilen.
• Koyun şeklinde görünme.

• Koyun şeklinde görünen, ganimetçi.

muvakkat nikah / muvakkat nikâh

• Geçici nikâh. Bir adamın, yüz sene de olsa, belli bir zaman sonra hanımını boşamağı söyleyerek, bütün şartlarına uygun yapılan ve harâm olan nikâh.

na-şinas

• Bilmez, câhil. (Farsça)
• Tanımaz olan, tanımayan. (Farsça)

nafile

• Fık: Farz ve vâcibden gayrı mecburiyet olmadığı hâlde yapılan ibadet. Fazladan yapılan iş.
• Menfaatli olmayan. Ziyâdeden olan.
• Torun.
• Ganimet malı. Bahşiş. Atiyye.

nahife / nahîfe / نَح۪يفَه

• Çelimsiz, zayıf (hanım).

navakıf / nâvâkıf

• Tanımayan, bilmeyen.

nefel

• Düşmandan alınan mal, ganimet.
• Ulü-l emrden müsaade almadan düşmana karşı çıkan az sayıda bir cemaat.

nefis

• Can, maddî arzuların kaynağı olup sınır tanımayan bir duygu.

nefis-perest

• Şeriat kanunlarına aykırı olarak, ahlâk kaidesini tanımadan nefsinin isteklerine uyan. Nefsine taparcasına düşkün olan.

nefl

• Sevab için yapılan ibâdet. Emredilmemiş, farz veya vâcib olmadan yapılan ibadet. Nâfile.
• Birisine ganimet malı veya atiyye, ihsan vermek.
• Yemin etmek.

neşita

• Bir şeyin, aramaksızın bulunması.
• Ansızın bulunan nesne.
• Gâzilerin kastettikleri yere varamadan yolda buldukları ganimet.

nikah / nikâh

• Evlilik için yapılan akit, sözleşme. Evlenecek müslüman bir erkek ile kadının şâhidler huzûrunda ben seni zevceliğe (hanımlığa) aldım, diğerinin de kabûl ettim demesi.

nisa / nisâ

• Kadın, hanım.

nitak-ı ka'be-i ulya / nitâk-ı ka'be-i ulyâ

• Yüce Kâbe'nin örtüsü (Burada Kâbe örtüsü nutaka benzetilmiştir. Nutak ise, hanımların vücudun ortasına gelecek şekilde taktıkları ikiye bölünmüş bir elbise veya elbisenin bir parçasıdır ve yere kadar serbestçe sarkıtılır.).

nur-u marifet / nur-u mârifet

• Allah'ı bilme ve tanıma nuru.

nüşur

• Neşirler.
• Yaymalar, dağıtmalar.
• Öldükten sonraki dirilmeler. (Nüşur, neşir gibi bâzan müteaddi, bâzan lâzım olur. Müteaddi olursa bir şeyi açıp yaymak mânasına gelir ki, lisanımızda neşr ve neşriyat ve menşur bu mânadandır. Bunun lâzımına intişar denilir, lâzım oldukları zama

örf

• İnsanlar arasında güzel görülmüş, red ve inkâr edilmeyip mükerreren yapılagelmiş olan şeydir. Bu kelime; ihsan, ma'ruf, cud, sehâ, bezl ve atâ olunan, atiyye, tanımak, bilmek, biliş, ikrar eylemek, arka arkaya tetebbu ve tevâli etmek, Allah (C.C.) tarafından ulülemre ve Sultana tevdi' olunan

partizan

• Kendi partisine aşırı düşkün olup başkasına hak tanımak istemeyen kimse. (Fransızca)

pencere-i marifet

• Allah'ı bilmeye ve tanımaya açılan bir pençere.

protestanlık

• (Prutluk) Papayı Hristiyanların başı olarak tanımayıp ruhaniyetini kabul etmeyen bir Hristiyanlık mezhebi.

radh

• Az bir şey verme. Az verilen şey.
• Fık: Cihada iştirak eden kadınlara, kölelere, çocuklara ve zimmilere ganimet malından verilen mal.

radıyallahü teala anha / radıyallahü teâlâ anhâ

• Hanım sahâbîlerden birinin ismi anılınca veya yazılınca söylenen "Allahü teâlâ ondan râzı olsun" mânâsına duâ, hürmet ve saygı ifâdesi. İki hanım sahâbî için (Radıyallahü teâlâ anhümâ" ve ikiden çok için "Radıyallahü anhünne" denir.

refika / refîka / رَف۪يقَه

• Eş, hanım.

• Arkadaş, hanım.

refika-i ebediye

• Sonsuza kadar arkadaş olarak kalacak olan eş, hanım.

ruh u canımla

• Ruh ve canımla, bütün içtenlikle.

sadaka

• Allahü teâlânın rızâsına niyet ederek ve karşılık beklemeden muhtâc olanlara, fakirlere, hibe edilen mal, para ve her türlü iyilikte, ihsânda bulunma.
• Zekât.
• Ganîmet.

safiyy

• Peygamberimizin sallallahü aleyhi ve sellem ganîmet taksîminden önce kılıç, zırh ve at gibi seçip aldığı bâzı şeyler.

saliha / sâliha

• İyi hâl üzere olan dindar hanım.

sarfiyat

• Harcamalar, kullanımlar, giderler.

selamün aleyküm / selâmün aleyküm

• İki müslüman karşılaşınca veya ayrılırken birinin diğerine; "Ben müslümanım. Benden sana zarar gelmez, selâmettesin. Dünyâda ve âhirette selâmette ol, sıhhat ve âfiyet üzerinize olsun." mânâsına söylenen söz.

seyyide

• Peygamber (A.S.M.) sülâlesinden gelen ve O'nun izinden giden temiz kadın, hanım.

şikar

• Av, avlanan hayvan. Avlama. (Farsça)
• Düşmandan ele geçirilen mal. Ganimet. (Farsça)

sitt

• Hanım. (Aslı seyyidet iken muharref ve âmi arapçada sitt ve sitte olarak kullanılır.)

sofestai / sofestaî

• (Sevfestâi) Kâinatın yaratıcısını, Cenab-ı Hakkı kabul etmemek için herşeyi inkâr eden. Müsbet veya menfi hiç bir hükme varmayan, daima şüphe içinde kalmayı esas alan felsefi bir doktrinin (Septisizm) mensubu. Septik. Alemde hakikat namına hiç bir şey tanımayan ve hakikatı araştırmaktan sarf-ı nazar

sofizm

• Fls: Sofestaiye. Safsatacılık. Alemde hakikat olarak hiç bir şey tanımayan ve hakikatı araştırmaktan sarf-ı nazar ederek zevk ü safâ ve şiir gibi şeylerle eğlenmeği tercih eden bâtıl bir meslek. İnâdiye, indiye ve Lâedriye "Septizm" adlarıyla üç kısma ayrılırlar. (Mesail-i İlm-i Kelâm'dan) (Fransızca)

• Hakikatı tanımayan şüpheci filozofların felsefesi.

su-i ihtiyar

• İradenin kötüye kullanımı.

şuaat-ı marifetü'n-nebi / şuâât-ı mârifetü'n-nebî

• Peygamberi tanıma parıltıları, nurları.

suiihtiyar / sûiihtiyar

• İradenin kötü yönde kullanımı.

suiistimalat / suiistimalât / sûiistimâlât

• Kötü kullanımlar, vücut enerjisini israf etmeler.

• Kötüye kullanımlar.

şuur

• Anlayış, idrak. Vicdan. Hiss-i zâhirle duymak.
• Nefsin mânâya ilk vusul mertebeleridir.
• Kendi varlığından haberi olma.
• Bir şeyi hoşça tanıma.
• İnceliklerini iyice idrak etme.
• (Tekili: Şa'r) Kıllar.

ta'rif / ta'rîf / تعریف

• Anlatma. (Arapça)
• Tanımlama, tanım. (Arapça)
• Ta'rîf edilmek: (Arapça)
• Anlatılmak. (Arapça)
• Tanımlanmak. (Arapça)
• Ta'rîf etmek: (Arapça)
• Anlatmak. (Arapça)
• Tanımlamak. (Arapça)

taarrüf

• Tanışma, tanıma.

taarrüfat / taarrüfât

• Tanıtmalar, tanımalar.

taarüf

• Birbirini bilmek, tanımak.

• Karşılıklı tanışma, birbirini tanıma.

tahattur / تخطر

• Anımsama, hatırlama. (Arapça)
• Tahattur etmek: Anımsamak, hatırlamak. (Arapça)

takdis

• Mukaddes tanıma.

talak-ı selase / talâk-ı selâse

• Bir sözü üç kere veya daha fazla sayı söyleyerek, erkeğin zevcesini (hanımını) boşaması. Bu durum bir anda olduğu gibi, ayrı ayrı zamanda da olabilir.

tarif / târif

• Tanım, tanıtma.

• (Ar. gr.) Marife yapma; tanımlama; bir amaca binaen bir ismi belirlilik anlamı katan eliflâm takısı ile birlikte zikretmek.

tarif-i hakiki / tarif-i hakikî

• Gerçek tarif, gerçek tanımlama.

tarif-i şer'i / târif-i şer'î

• Bir şeyin İslâm hukukuna göre tarifi, tanımı.

tarifat

• Tarifler, tanımlar.

tarifname

• Tanım yazısı.

tasarrufat-ı azime / tasarrufât-ı azîme

• Büyük tasarruflar, kullanımlar.

tasvir

• Bir şeyin şeklini çıkarma, resmini yapma.
• Resim yaparcasına güzel tarif etme, tanımlama.

tazim / tâzim

• Büyük tanıma.

tearüf / teârüf

• Tanışmak. Birbirini tanımak. Birbirine tanış çıkmak.

• Tanışma, birbirini tanıma.

techizat

• Donanım.

teçhizat

• Cihazlar, donanım.

techizat-ı askeriye

• Askerî donanım.

teçhizat-ı askeriye

• Askeri donanım.

teçhizat-ı harika

• Hayranlık veren cihazlar, donanımlar.

teçhizat-ı hayatiye

• Hayatta kalmak için gerekli teçhizat, donanımlar.

tefekkür

• Allah'ı tanımayı sonuç verecek şekilde düşünme.

tefekkür etmek

• Allah'ı tanımayı sonuç verecek şekilde düşünmek.

tefekkürname / tefekkürnâme

• Allah'ı tanımayı sonuç verecek şekilde varlıklar üzerinde düşünmeye sevk edici eser, yazı.

temhil / temhîl

• Temhîl etmek: Süre tanımak.

temlik / temlîk

• Mülk olarak vermek.
• Erkeğin, talak (boşama) hakkını zevcesine (hanımına) vermesi.

tenasuhvari / tenasuhvâri

• Reenkarnasyonu anımsatır bir şekilde.

terakkiyat-ı hazıra / terakkiyat-ı hâzıra

• Zamanımızdaki ilmî ve teknik ilerlemeler.

tesfih

• Sefih görme, kıt akıllı sayma, eğlence düşkünü olarak tanıma.

teşhis

• Şahıslandırma. Şekil ve suret verme. Seçme, ayırma, ne olduğunu anlama. Tanıma.
• Hastalığın ne olduğunu anlayıp bilmek.
• Edb: Canlılandırmak, suretlendirmek.
• Eşyaya şahsiyet vermek.

• Şahıslandırma, tanıma.

teslis

• Üçleme. Hristiyanların sonradan uydurdukları ve dinlerinin esasında olmayan bir akidedir ki; bazılarının hâşâ, Cenab-ı Hakk Üçdür, bazıları da Üçü birdir diyerek, Allah'a şerik ve ortak tanımaları. Cenab-ı Hakk'ı Üç Unsurdur diye tevehhüm etmeleri. (Ekanim-i selâse de denir.)

• Üçleme, ekanim-i selâse, Allah'ı üç olarak kabul eden ve sonradan uydurulan hıristiyan inancı.

tesvib

• Sevab vermek demektir. Sevab da ceza gibi, hayır veya şer herhangi bir şeyin karşılığıdır. Sevab, hayırda meşhur olmuştur. Lisanımızda da ceza, şerde kullanılmıştır.

tetebbu

• Araştırıp incelemek, derinliğine inceleyip tanımak.

tetebbu'

• Araştırıp tetkik etme. Derinliğine inceleyip tanıma, öğrenme. Öğrenmek için okuma.

tetimme-i tarif

• Tanımın tamamlayıcısı, devamı.

tevkil

• Birini vekil atama, birini vekil etme, vekil tanıma.

tezekkür

• Akla getirme, hatırlama, anımsama.
• Birkaç kişinin toplanarak bir işi konuşması, görüşme, müzakere etme.

uknum / uknûm

• (Çoğulu: Ekanim) Asıl.

• Hıristiyanların kabûl ettiği teslis (üç tanrı) inancındaki üç asıl veya üç esas varlıktan her birine verilen ad. Üçüne birden üç uknum mânâsına ekânim-i selâse denir.

ukuk

• Anaya babaya itaatsizlik ve hürmetsizlik etmek. Zorbalık, tanımamak, âsi olmak.

vaty etmek

• Erkeğin hanımına yaklaşması; cimâ etmek.

vazife-i tefekküriye ve ubudiyet

• Varlıklar ve olaylar üzerinde düşünüp Allah'ı tanıma ve Ona kullukta bulunma görevi.

vicdan

• İnsanın içindeki iyiyi kötüden ayırabilen ve iyilik etmekten lezzet duyan ve kötülükten elem alan manevî his.
• Kendinden geçme, dalma.
• Bir şeyi bir halde görme, bulma.
• Duyma, duygu.
• İnanç.
• Şuur.
• Bâtın ile Hakkı tanımak.
• Din.

zenbilli ali efendi

• Yavuz Sultan Selim Han ve Kanuni Süleyman devrinin meşhur Şeyh-ül İslâmı ve âlimidir. Asıl adı Alâaddin Ali Cemâl Çelebi'dir. Allah rızası ve Allah korkusundan başka birşey tanımaması sayesinde, pervasız hareketleri ile bir çok insanın hayatlarını koruyabilmiş, adaleti te'min etmiştir. Sağlam dindar

zevce / زوجه / زَوْجَه

• Eş, hanım.

• Eş (hanım).

• Nikahlı hanım, eş.

zıhar / zıhâr

• Bir kişinin, kendi hanımını, annesi gibi evlenmesi kendisine haram olan birine benzetmesi.

• Erkeğin, hanımını veya onun yüz, baş, ferc gibi bir uzvunu, kendisine nikâhı ebedî haram olan bir kadına veya onun bakılması harâm yerine; "Sen anam gibisin" veya "Senin sırtın anamın sırtı gibidir" gibi sözlerle benzetmesi.