bedre

• (Çoğulu: Bider) Kuzu veya oğlak derisi.
• İçi altun dolu olan kese.
• Onbin dirhem.

beladir

• Kadınların kullandıkları altun, gümüş, zümrüt, yakut, elmas gibi süs eşyası. (Farsça)
• Belâyı def etmek için verilen sadaka. (Farsça)

dehdehi / dehdehî

• Hâlis altun. (Farsça)

ebu-l fadl

• Altun.

ezhab

• (Tekili: Zeheb) Yumurta sarıları.
• Altunlar.

fettane

• Mehenk taşı. Altun ve gümüşü muâyeneye yarıyan taş.

filiz

• Ağaç ve çiçek fidanı, taze sürgün.
• Eritilip temizlenmemiş olan altun, gümüş,demir, bakır gibi külçe, ham maden.
• Erimiş bakır.

gevher-tab

• Altun ve mücevherlerle işlenmiş kadın eşarbı. (Farsça)

girit madalyası

• Tar: Biri Sultan Aziz diğeri Sultan II.Abdülhamid devrinde olmak üzere ihdas olunan madalyalar. Her ikisinin de altun ve gümüş olmak üzere iki türlüsü vardı. Girit işinde hizmeti görünen devlet ricaline altun, ikinci derecedeki memurlarla halka, gümüş olanı verilirdi.

gisu-bend / gîsu-bend

• Saç örgüsü, saç bağı. (Farsça)
• Altundan yapılmış kadın tarağı. (Farsça)

gülabdan

• İçine gülsuyu konularak mevlüt gibi toplantılarda serpmeye mahsus kap. Bu, çiniden, gümüşten veya altundan yapılırdı. Buhurdanlar ile birlikte bir takım teşkil ederdi.

gümüş kozak

• Tar: Eskiden hükümdarlara gönderilen nâme-i hümayunların konulduğu mahfaza. Nameler atlas keseye konur, sonra da kozaya geçirilirdi. Kozakların gümüşten yapılmış olanları olduğu gibi altundan, şimşirden de yapılanları vardı. Altundan olanlar imparatorlara, gümüşten olanlar da küçük devlet reislerine

hacereyn

• İki taş.
• Mc: Altun ile gümüş.

halahil

• (Tekili: Halhal) Arap kadınlarının süs olarak ayak bileklerine taktıkları halkalar. Bunlar altun veya gümüşten yapılır.

halhal

• Eskiden kadınların süs için ayaklarının topuklariyle baldırları arasına yani ayak bileklerine taktıkları altundan veya gümüşten yapılmış halka. Ayak bileziği.

hasene

• İyilik. Güzellik. Hayırlı amel. Allah rızasına çok uygun iş.
• Eski altun paralardan biri.

hatt-ı zerendud

• Altunla yazılmış celi yazılar.

huliyy

• (Çoğulu: Huliyyât) Altun, gümüş, elmas, zümrüt, vs. gibi süs eşyası. Mücevher.

hulliyyat

• (Tekili: Hulliyy) Pırlanta, altun, gümüş gibi süs eşyaları.

ibrik

• (Çoğulu: Ebârik) Topraktan, tenekeden, hattâ bakırdan, gümüşten, altundan yapılan emzikli su kabı.
• Abdest almağa, çay, kahve v.s. yapmağa yarayan ayrı ayrı ve türlü türlü kaplar.
• İyi ve parlak kılıç.

ibriz

• Halis altun, saf altun.

ifrazciyan

• Darphanede sikke (para) kesenler. Altun, gümüş ve bakır madenlerini para haline getirdikleri için bu tabir meydana gelmiştir.

iksir

• Çok te'sirli, her derde devâ sayılan mevhum cisim. Bir şeyin olmasına veya hastanın iyileşmesine sebeb olan ehemmiyetli madde.
• Tıb: Oldukça şekerli ve kolayca alınabilen bir ilâç.
• Eski kimyada: (Bazılarının söylediğine göre) kıymetsiz madenleri ve sair şeyleri altuna tebdile

imtiyaz madalyası

• 2. Abdülhamid'in 11/10/1885 tarihli emriyle devlet ve memleket yararına hizmet edenlere, vazifeyle gönderildikleri yerde başarı gösterenlere verilmek üzere çıkarılan madalya. Altun ve gümüşten olmak üzere iki çeşit olan bu madalyaların ön yüzünde II. Abdülhamid'in "Elgazi" tuğrası, bunun altında sal

imza-yi padişahi / imza-yi padişahî

• Padişahın imzası. Osmanlı Padişahları tarafından vaktiyle hükümdarlara yazılan name-i hümayunların kenarlarına altun yaldızla imza konurdu. Bunlara imza-yı padişahî denilirdi.

izhab

• Gönderme.
• Giydirme veya giydirilme.
• Altun kaplama.

izra'

• Korkutma.
• Çok fazla medhetme, aşırı derecede övme.
• Altun arama.

kem-iyar

• Ayarı bozuk. Hileli. Kalp altun veya gümüş. (Farsça)

kibrit

• Kükürt.
• Kırmızı, yakut, altun.
• Ucu kibritlenmiş yakacak madde.

kibrit-i ahmer

• Kırmızı kibrit.
• Cisimleri altun hâline koyacak derecede te'sirli olduğu söylenen şey. İksir.
• Tas: Mürşid. Kıymeti çok yüksek olan.

kuraze

• Altun ve gümüş kırıntısı.
• Kumaş parçaları.

ma-i zerrin / mâ-i zerrin

• Altun suyu.

nadar

• (Nadâret) Altun.

nokta-i zerrin

• Güneş. Altun nokta.

perize

• Ateşte pişirilen ekmek. (Farsça)
• Kırmızı altun. (Farsça)

pervaze

• Kır gezisi için hazırlanan yemek. (Farsça)
• Altun ve gümüş yaprakların kırıntısı. (Farsça)

şahi / şahî

• şaha, hükümdara ait, şah ile ilgili. (Farsça)
• Hükümdarlık, şahlık. (Farsça)
• Eski topların bir çeşiti. (Farsça)
• Nişastalı, yumurtalı bir helva. (Farsça)
• Tar: Osmanlı Padişahlarından Yavuz Sultan Selim Han'ın bastığı altun para. (Bu ismin verilmesi, üzerinde "şah" kelimesinin yazılı bulunmasından (Farsça)

sebike-i zehebiye

• Altun külçesi.

şezre

• (Çoğulu: Şezerât-Şüzur) İşlenmemiş ham altun.
• Süs için asılan inci ve altun.

sivar-ı zerrin

• Altun bilezik.

sündüs

• Sırmadan kabartma deseni. Eski bir çeşit ipekli kumaş. Parlak renkli, çiçekli, işlemeli, nakışlı olarak dokunmuş ipek kumaş. Altun veya gümüş tellerle işlemeli ve nakışlı olarak dokunmuş ipek kumaşlardan biri.

şüzur

• (Tekili: Şezre) Süs eşyası olarak kullanılan altun veya inci gibi şeyler.
• İşlenmemiş madenin içinden toplanan altın parçaları.

tabe-i zer

• Altun tava.
• Mc: Güneş.

vezne

• Tartı. Terazi.
• Tartı yeri. Eskiden altun ve gümüş paralar sayı ile olduğu gibi tartıyla da alınıp verildiği için bu tabir meydana gelmiştir. Para alınıp verilen yer mânasında da kullanılır. Devlet daireleri ile büyük müesseselerde para alıp veren memura Veznedar denir.
• Barut

zer-enduz

• Altun kazanan.