aktivizm

• Hakikatin, düşüncede kalmasından ziyade, hayat ve fiile intikalini ve bütün ilimlerin, cemiyetin gelişmesine hizmet etmesini isteyen ve böylece iradenin faaliyet ve tesirliliğini açıklayan felsefî bir meslek.

alüfte madam / âlüfte madam

• Namus dışı hareketlerde ve faaliyetlerde bulunan kadın.

atıl / âtıl

• Yazı yazmayı bırakan, faaliyet göstermeyip boş duran.

aziz-i mısır

• Mısır Mâliye Bakanı.

bahreyn

• İki deniz. (Basra Körfezi ile Hind Denizi veya Karadenizle Akdeniz. Yahut da Akdenizle Hind Denizi)
• Basra Körfezi'nde bulunan bir devlettir. 1971 yılında İngilterenin körfezden çekilmesi üzerine istiklâliyetini ilân etmiştir. Bahreyn, Manama ve Muharrak Adalarından müteşekkildir. Hal

bekaya

• Geride kalanlar, bakiyeler.
• Maliye işlerinde tahsil olunmayan gelir, meblağ.

beytülmal / beytülmâl / بيت المال

• (Beyt-ül mâl) İlk defa Hz. Muhammed (A.S.M.) tarafından kurulan ve gelir kaynaklarıyla sarfiyat yerleri şer'î olarak tayin edilmiş İslâm devletinin mâliye hazinesi.Gelir kaynakları: 1- Zekât ve sadakalar. 2- Ganimetler. 3- Fey=Zekât ve ganimet dışında kalan ve beyt-ül male ait olan mallar.Beyt-ül ma

• İslâm devleti hazînesi, mâliye teşkîlâtı.

• Hazine, maliye hazinesi. (Arapça)

bülten

• Halka bilgi veren, özet olarak yazılmış resmi yazı. (Fransızca)
• Bir müessesenin, kurumun faaliyetlerini tanıtan ve belli zaman aralıklarıyla yayınlanan mevkute. (Fransızca)

bürhan-üt temanü' / bürhan-üt temânü'

• İstiklâliyet, ulûhiyetin zâtî bir hassası ve zaruri bir lâzımı olduğuna dair ve şirkin butlanını isbat eden delil ki; eşyanın yaradılışı müteaddit ellere ve esbaba verilse, âlemdeki nizam bozulup karışıklıklar çıkacağını gösterir, isbat eder.

cem'iyyet

• (Cemiyet) Topluluk, birlik. Hey'et.
• Bir yere cem' olma.
• Mânevi birlik teşkil eden cemaat.
• Huk: Kazanç paylaşmaktan başka bir maksadla, ikiden ziyade şahsın ilim ve mâlumâtlarını ve faaliyetlerini devamlı bir şekilde birleştirmek suretiyle bir esas nizamnameye müstenid

cerbeze-alud / cerbeze-âlûd

• Cerbezeli. Cerbeze ile olan faaliyet.

cereyan / cereyân

• Akma, akış, gidiş. Hareket. Akıntı. Gezme. Mürûr. Vuku, vâki olma.
• Mc: Aynı fikir ve gaye etrafında toplananların meydana getirdikleri faaliyet ve hareket. Bu hareket; dinî, fikrî veya siyasî hareketler gibi birbirlerinden farklı sahalarda olabilir.

cerre çıkma

• Eski zamanda medrese talebelerinin, mübarek üç aylar olan Receb, Şaban ve Ramazanda köylere dağılıp halka, ahaliye dini nasihatlarda bulunmak, namaz kıldırmak veya müezzinlik etmek suretiyle para ve erzak toplamaları.

cevelan-ı zihn / cevelân-ı zihn

• Düşünce turu, fikir faaliyeti.

daire-i hareket

• Hareket, faaliyet alanı.

defterdar / defterdâr / دفتردار

• Defter tutan. Devletin gelir ve masraflarını tutan vazifeli memur. Eskiden Maliye Nâzırı bu nam ile anılırdı. Bir vilayetin maliye işlerine bakan memur.

• İldeki en üst düzey maliye yetkilisi. (Arapça - Farsça)
• Maliye bakanı. (Arapça - Farsça)

defterdarlık

• Eskiden maliye bakanlığı.
• Şimdi vilâyetlerin mali işlerine bakan daire.

düldül

• Peygamberimizin Hazreti Aliye hediye ettiği binek hayvanı.

düstur-u faaliyet

• Faaliyet prensibi, kuralı.

ef'al-i hakime / ef'âl-i hakîme

• Hikmetli fiiller; bir gaye ve faydaya yönelik olarak, tam yerli yerinde olan işler, faaliyetler.

ef'al-i ruhiye / ef'âl-i ruhiye

• Ruha ait faaliyetler, işler.

fa'alün lima-yürid

• "Kayyumiyet sırrıyla ve faaliyet-i daimesiyle her an istediğini istediği gibi yapar." meâlinde bir âyettir.

faaliyet-i daime

• Sürekli faaliyet, iş.

faaliyet-i hayretnüma / faaliyet-i hayretnümâ

• Hayret veren, hayranlık uyandıran faaliyet.

faaliyet-i ilahiye / faaliyet-i ilâhiye

• Allah'ın varlık âleminde gerçekleştirdiği faaliyetler.

faaliyet-i mu'ciznüma / faaliyet-i mu'ciznümâ

• Mu'cizeli faaliyet.

faaliyet-i müstevliye

• Her tarafı istila eden, kaplayan faaliyet.

faaliyet-i rabbaniye / faaliyet-i rabbâniye

• Herşeyi terbiye ve idare edip egemenliği altında bulunduran Allah'ın faaliyet ve icraatı.

faaliyet-i rububiyet

• Herşeyi terbiye ve idare eden Allah'ın faaliyeti.

• Allah'ın rububiyet faaliyeti ve icraatı.

faaliyetkarane / faaliyetkârâne

• Faaliyet göstererek.

fail-i muhtar / fâil-i muhtâr

• Kendi iradesiyle faaliyette bulunan, istediğini yapan Allah.

galle

• Mahsul geliri. Ekin, irat, gelir.
• Akarât kirası.
• Hammaliye kirası.
• Susamak.

garaib-i icraat

• Alışılmışın dışında garip uygulamalar, faaliyetler.

gavali / gavalî

• (Galiye) Güzel kokular.

hal-i faaliyet

• Faaliyet hâli.

haliyyat

• (Tekili: Haliye) Bekâr kadınlar, evlenmemiş kızlar.

harekat-ı ruhiye / harekât-ı ruhiye

• Mânevî âlemlerde ruh ile yapılan faaliyetler.

hazine-i devlet

• Devlet hazinesi. Maliye idaresi.

hazine-i emiriye

• Maliye dairesi.

hazine-i millet

• Millet hazinesi.
• Maliye idaresi.

hükumet-i gayr-i müstakille / hükûmet-i gayr-i müstakille

• İstiklâliyet ve hâkimiyet haklarını tamamen haiz olmayıp, diğer bir devletin boyunduruğu altında bulunan hükûmet.

hükumet-i müstakille / hükûmet-i müstakille

• İstiklâliyet ve hâkimiyet ve haklarını tamâmen hâiz olan hükümet.

hummalı

• Ateşli, kızgın.
• Çok faaliyetli. Hararetli.

icra-i faaliyet

• Faaliyette bulunma.

icra-yı tedris

• Ders verme, eğitme faaliyeti.

icraat

• Faaliyet, iş.

icraat-ı aliye / icraat-ı âliye

• Yüksek icraatlar, büyük iş ve faaliyetler.

icraat-ı celaliye / icraat-ı celâliye

• Allah'ın celâl sıfatıyla ilgili işleri, faaliyetleri.

icraat-ı rububiyet

• Allah'ın bütün varlıkları kuşatan idare ve terbiyesinin ve egemenliğinin sonucu olan faaliyetler.

iktisad / iktisâd

• Orta yol, orta hâl. Tutumlu olma, gereği kadar ölçülü harcama.
• Üretim ve tüketim faâliyetlerinin nasıl düzenlendiğini inceleyen ilim dalı.

irade-i aliye

• Tar: Sadrazam tarafından verilen emir. Bu emir yazılı olduğu gibi, şifâhi de olurdu. Yazılı olana "iş'arat-ı âliye" de denilirdi.

istihsalat

• (Tekili: İstihsal) Üretilen şeyler. Bir memleketin veya fabrika gibi faaliyet merkezlerinin çıkardığı, yetiştirdiği şeyler.

ittihad-ı islam cemiyet-i kudsiyesi / ittihad-ı islâm cemiyet-i kudsiyesi

• Bütün Müslümanların birliğini sağlama gibi mukaddes bir hedef için faaliyet gösteren bir topluluk.

kampanya

• Sıkı bir iş ve çalışma devresi.
• Maksatlı uğraşma. Bir maksad için faaliyete geçme.

kar haddi / kâr haddi

• Bir malı satarken, alış fiyatına veya mâliyeti üzerine eklenen fazlalığa, kâra konulan sınır.

kavanin-i icraat / kavânîn-i icraat

• Kâinattaki, tabiattaki İlâhî icraat ve faaliyet kanunları.

komite

• Belli bir amaç için bir araya gelen ve faaliyet gösteren topluluk.

komiteci

• Belli bir amaç için bir araya gelip, faaliyet gösteren.

komitecilik

• Belli bir amaç için bir araya gelme ve faaliyet gösterme.

lafzullah

• Allah lâfzı. (Bu kelime Kur'ân-ı Kerimde 2806 defa zikredilmiştir. Bu lâfız bütün "sıfat-ı kemâliyeyi" tazammun eden bir sadeftir.)

mal müdürü

• Kazâ mâliye memuru.

mali / malî / mâlî / مالى

• (Maliye) Mala ve paraya mensub. Mal ve para cinsinden. Mala ait.

• Mal ile ilgili. (Arapça)
• Maliye ile ilgili. (Arapça)

maliyat

• Maliye işleriyle alâkalı. Maliye bilgisi.

maliyyun

• Maliyeci.

mecleb

• Beyaz çiçekli bir otun adı. (Adam boyu uzar ve yaprağı zerdaliye benzer.)

merkez-i faaliyet

• Faaliyet merkezi.

meziyyet

• İyilik. İyi ve salih hareket ve faaliyet.

mi'van

• Ahâliye yardım eden, halka yardımı çok olan kimse.

misyonerlik

• Propaganda yaparak belirli bir fikir ve inancı yayma işi. Dar anlamda, henüz hıristiyanlığı kabûl etmemiş ülkelerde veya hıristiyan ülkelerde çeşitli isimler altında hıristiyanlığı yayma ve hıristiyanlık propagandası yapma faâliyeti. Bu çalışmaları yürüten râhib, papaz ve din adamlarına misyoner, bu

muharrik-i vicdan

• Vicdanı harekete geçiren, faaliyet azmi veren.

muhayyile

• Kuvve-i hayâliye. Hayâl kurma merkezi. Zihinde bulunan hayal kuvveti.

musavvire

• Tasvir edilmiş. Suretlenmiş. Şekli çizilmiş.
• Kuvve-i hayâliye.

mutasarrıf-ı fa'al / mutasarrıf-ı fa'âl

• Her zaman Zâtına has ve lâyık iş yapan, daima faaliyette bulunan, idâre eden ve tasarrufta bulunan Cenâb-ı Hak.

mütehayyil

• (Hayal. den) Kuvve-i hayaliyeden geçiren, hayal kuran. Bir şeyi görüp gözetici, idrak edici olan.

nefs-i faaliyet

• Faaliyetin kendisi.

netice-i faaliyet

• Faaliyetin neticesi.

ordu

• t. Bir devletin dinini, namusunu, vatan ve istiklâlini her çeşit yabancı taarruz ve tecavüzüne karşı koruyan askerî en büyük üç kuvvetten biri. Hava Ordusu, Deniz Ordusu, Kara Ordusu gibi.
• En büyük askerî birlik.
• Aynı iman ve düşünce sahiplerinin faaliyette olanlarının hepsi.

propaganda

• Bir fikrin tanıtılması faaliyeti.

sahife-i icraat

• İcraat ve faaliyet sayfası.

sene-i maliye / sene-i mâliye

• 1 Mart'tan itibaren başlaması Mâliyece kabul edilen yıl.

şii / şiî

• Hazreti Aliye aşırı taraftarlık gösteren kimse.

sinema-i rabbaniye / sinema-i rabbâniye

• Rabbâni sinema; Cenâb-ı Hakkın tedbir ve irâdesiyle, bütün faaliyetlerinin âdeta sinema perdeleri ve levhaları gibi gösterildiği âlem.

şuun / şuûn

• İşler, faaliyetler.

şuunat / şuûnât

• İşler, faaliyetler; Cenâb-ı Hakkın yüce sıfatlarının mahiyetlerinde bulunan ve onları tecellîye sevk eden Zâtına ait mukaddes özellikler.

• İşler, faaliyetler
• Cenâb-ı Hakkın yüce sıfatlarının mahiyetlerinde bulunan ve onları tecellîye sevk eden Zâtına ait mukaddes özellikler.

şuunat-ı askeriye / şuûnât-ı askeriye

• Askerliğe ait işler, faaliyetler.

şuunat-ı seyyale / şuûnât-ı seyyâle

• Akıp giden haller, işler, faaliyetler.

ta'til / ta'tîl / تعطيل

• Durdurma. (Arapça)
• Kapatma. (Arapça)
• Faaliyete son verme. (Arapça)

tabiat bataklığı

• Materyalist düşünce; tabiat için, "insan faaliyetlerinin dışında kendi kendini sürekli olarak yeniden yaratan ve değiştiren güç" düşüncesi.

tabiat dalaleti / tabiat dalâleti

• Materyalist düşünce; tabiat için, "insan faaliyetlerinin dışında kendi kendini sürekli olarak yeniden yaratan ve değiştiren güç" düşüncesi.

tabiat fikri

• Materyalist düşünce; tabiat için söylenen, "insan faaliyetlerinin dışında kendi kendini sürekli olarak yeniden yaratan ve değiştiren güç" düşüncesi.

taht-eş şuur

• Şuur altı. Şuur haricinde olarak açılıp yayılan zihnî faaliyet.

tarikatçılık / tarîkatçılık

• Tarikat faaliyeti yürütme veya herhangi bir tarikata taraftar olma.

tasarruf

• Faaliyet, icraat, dilediği gibi kullanma.

tasarruf-u amm / tasarruf-u âmm

• Genel tasarruf; bütün kâinatta görülen faaliyet ve icraat.

tasarruf-u hallakıyet / tasarruf-u hallâkıyet

• Allah'ın varlıkları istediği şekilde yaratma faaliyeti.

tasarrufat / tasarrufât

• Faaliyetler, istediği şekilde yönlendirmeler.

tasarrufat-ı azime-i bahariye / tasarrufât-ı azîme-i bahariye

• Bahar mevsimindeki büyük tasarruflar, faaliyetler.

tasarrufat-ı azime-i yevmiye / tasarrufât-ı azîme-i yevmiye

• Hergün meydana gelen büyük tasarruflar, faaliyetler.

tasarrufat-ı beşeriye / tasarrufât-ı beşeriye

• İnsanların gerçekleştirdikleri tavır, davranış, faaliyet ve uygulamalar.

tasarrufat-ı kudret / tasarrufât-ı kudret

• Allah'ın kudretiyle dilediği gibi icraat ve faaliyetlerde bulunması.

tedbir-i rububiyet

• Her şeyi idare ve terbiye eden Allah'ın kâinat ve varlıklar üzerindeki hikmetli faaliyeti, emri altında tutması, idaresi.

tenbih

• (Çoğulu: Tenbihât) Göz açtırmak.
• Gafletten ikaz etmek. Faaliyetini arttırmak.
• Sıkı emir vermek.
• Bir işin yapılacağı hakkında yapılan nasihat.

vav-ı haliye / vav-ı hâliye

• Haller cümle olabilir. Eğer isim cümlesi olursa, başında bir "vav" bulunur. Ona Vav-ı hâliye denir. Bu vav, hâl'i zi-l-hâle bağlar. (Reeytuhu ve biyedihi kitâbün: Elinde bir kitap olduğu halde onu gördüm) cümlesindeki gibi.

zenberek

• (Zenburek) Hareket ettirmeğe yarıyan yay. Saatin zenbereği. (Farsça)
• Hayvan üzerinde taşınan ve ateşlenebilen küçük top. (Farsça)
• Mc: Faaliyet ve harekete sebep olan şey. (Farsça)