badi / bâdî / بادی

• Sebep olan, yol açan. (Arapça)
• Bâdî olmak: Sebep olmak, yol açmak. (Arapça)

bahs

• Kazmak.
• Ayırmak.
• Saçmak.
• Birşey hakkında etrafiyle söz söyleyip hakikatı araştırma. Konuşulan şey.
• Teftiş.
• Söz münazarası, muaraza, mübahese.
• Bir mevzû hakkında tafsilât, açıklama.
• İddialaşma.

bais / bâis / باعث

• Yol açan, sebep olan. (Arapça)
• Bâis olmak: Yol açmak, sebep olmak. (Arapça)

bakr

• Açmak.
• Genişletmek.

bast

• Genişlemek, açmak, yaymak.
• Bir şeye el uzatmak.
• Sevindirmek.
• Bir mecliste haya sebebiyle olan sıkılmanın gitmesiyle açılmak.
• Özür kabul etmek.
• Kaplamak.
• Tas: Allahın cemâl tecellisiyle kalbin sükûn ve huzur içinde ferahlaması. (Mukabili: "Kabz"

belk

• Kapı açmak.
• Ak ile kara alaca olma.
• Büyük terazi.

bizz

• Açmak, feth.

cesten

• Atlamak, sıçramak. Kaçmak, kurtulmak. Atılmak. (Farsça)

def'

• Ortadan kaldırmak, Öteye itmek.
• Mâni' olmak. Savmak. Savunmak.
• Himaye etmek.
• Fık: Bir dâvayı müdafaa için başka bir dâva açmak.

derkaa

• Kaçmak, firar.

ebr

• Ürkmek. Kaçmak.

efk

• (Ufuk) Yalan söyleme.
• Kaçmak. Bir işten sapmak.

fagr

• Açmak.

farz

• Bir kimseyi bir vazifeye tayin etmek veya maaş bağlamak. Bir kimsenin kendi nefsine âid iken başkasına hibe ettiği muayyen bir şey. (Bunun zıddı "karz"dır.)
• Takdir veya beyan eylemek.
• Bir şeyi delmek, gedik açmak.
• Bir dâvaya mevzu ve rükün kılınan husus.
• Addet

fass

• Yüzük taşı.
• Kemiğin oynak yeri.
• Meyve içi. Lüb.
• Kitabın bend ve mebhası.
• Mektup ve emsâlinin mühürünü açmak.
• Mc: Gözbebeği.

fazz

• Kırmak. Dağıtmak.
• Fethetmek, açmak.

fekk

• Açmak. Ayırmak.
• Kırmak.
• Kaldırmak.
• Kesmek.
• El ve bilek, yerinden burkulup çıkmak.
• Rehin verilen şeyi kurtarıp çıkarmak.
• Köle azadetmek.
• Pir-i fâni olmak.

ferr

• Kaçmak. Firar etmek.
• Davarın yaşını anlamak için dişini görmek.

fers

• Dağıtmak. Saçmak.
• Ciğer parçalamak.
• Hurma çekirdeğinin kabuğunu soymak.
• Atın pisliği. Fışkı.

ferşeha

• İki ayak arasını açmak.

feth

• Açma, başlama.
• Zaptetme. Ele geçirme. Zafer. Nusret.
• Faydalı şeyleri elde etmek için yolları açmak. Muğlak şeyleri açmak. Bu iki suretle olur. Biri, basâr ile idrâk olunur. Gam ve kederi gidermek gibi. İkinci de: İki nevi olup birincisi; dünya işlerinde olur. Sürur vermekle g

feth-i bab

• Kapı açmak.

fethetmek

• Açmak.

fettahiyyet

• Fethedicilik. Her şeye lâyık bir şekil açmak ve suret vermek sıfatı.

fette

• Açmak.
• Yardım.
• Hüküm.

firar / firâr / فرار

• Kaçmak. Kaçış.

• Kaçış, kaçma. (Arapça)
• Firâr etmek: Kaçmak. (Arapça)

firari seyahat / firarî seyahat

• Kaçmak için yapılan seyahat.

fıtr

• Oruç açmak, iftar etmek.

hall

• Çözme. Çözülme. Karışık bir mes'elenin içinden çıkma.
• Anlayıp karar vermek. Neticelendirmek.
• Susam yağı.
• Ezmek.
• Açmak.
• Dühul etmek, girmek.

hardal

• Çok küçük tohumları olan ve yaprakları yenen bir nebat ismi. Döğülerek macun haline getirilir ve sofrada iştah açmak için kullanılır.

hasa

• Toprak saçmak.

hasv

• Toprak saçmak.
• Az birşey vermek.

herab

• Kaçmak, firar etmek.

his / hîs

• Ürkmek.
• Kaçmak, firar.

huml

• Kaçmak.
• Korkmak.

husumet / husûmet

• Dâvâ açmak.
• Düşmanlık.

ibadet

• Allah'ın (C.C.) emirlerini yerine getirmek ve nehiylerinden kaçmak. Yapılmasında sevab olup, ihlâsla yapılan herhangi bir amel. Şeriatta bildirildiği gibi Allah'a kulluk etmek. Kâinatın ve dolayısıyla insanların hilkatindeki hikmet ve gaye.

iblak

• Alaca olmak. Kapı açmak.

ibrinşak

• Ağaçta çiçek açmak.

ifrac

• Açılma.
• Ayrılmak.
• Genişletmek.
• Açmak.

ifsah

• Açmak, genişletmek.

iftah

• Açmak. Fethetmek.

iftar / iftâr / افطار

• Oruç açmak. Oruç açılırken yenen yemek. (Zıddı: İmsak)

• Oruç açma. (Arapça)
• Ramazan ayında verilen akşam yemeği. (Arapça)
• İftâr etmek: Oruç açmak. (Arapça)

iftitah

• (Fetih. den) Açmak, başlamak, fethetmek. Zabtetmek.

ıhtilas

• Hırsızlık için gelip bir şey alıp kaçmak.

ihtimal-i küfri / ihtimal-i küfrî

• "Ya yoksa" diye ihtimal vererek iman ve inançtan kaçmak.

ikame

• Oturtmak. Mukim olmak. Yerleştirmek. İskân eylemek. Bulundurmak. Meydana koymak. Vücuda getirmek. Dâva açmak. Ayağa kaldırmak. Kıyam etmek.

ikame-i dava / ikame-i dâvâ

• Dâvâ açmak.

ir'ad

• Tehdid etmek, korkutmak. Muztarib etmek.
• Kılıç parlatmak.
• Kadın yüzünü kendisi açmak.

isar

• Kendisi muhtaç olduğu halde başkasına nimet vermek, cömertlik, ikrâm.
• İhtiyar etmek.
• Yumuşatmak.
• Dökmek, serpmek. Saçmak.

istiftah

• Siftah etmek. Başlamak. Açmak.

kaş'

• (Kış') Şaşkın ve ahmak adam. Zayıf adam.
• Açmak.
• Gidermek. Dağıtmak.
• Kuru deri. Deriden olan çadır.
• Hamam pisliği.
• Deriden yapılmış döşek.
• Balgam.

kaşt

• Deri yüzmek.
• Açmak.
• Koparmak.

kazh

• Atmak, saçmak.

ken'

• (Çoğulu: Kün'ân) Tilki eniği.
• Cem'etmek, toplamak.
• Yakın olmak.
• Mülâyemet.
• Alçaklık yapmak.
• Firar, kaçmak.

keşf

• Açmak.
• Olacak bir şeyi evvelden anlamak. Gizli kalmış bir şeyin Cenab-ı Hak tarafından birisine ilham olunması ile o gizli şeyin meydana çıkarılması.

• Açmak, gizli bir şeyi bulmak, ortaya çıkarmak. Bir şeyin üzerindeki kapalılığı kaldırmak.
• Evliyânın, his ve akılla anlaşılmayan şeyleri, kalbine gelen ilhâm yoluyla bilmesi.

keşt

• Soymak.
• Keşfetmek.
• Fazlalığı kesmek. Koparmak.
• Açmak. Deriyi yüzmek.
• Yüzden perdeyi kaldırmak.

küfv

• Eş, denk. Evlenecek kız ile erkeğin din bilgileri, takvâ (haramlardan kaçmak), neseb (soy), mevki ve servet bakımından denk olması.

küşad / كشاد

• Açmak, açılış.

• Açma. (Farsça)
• Açılma, açılış. (Farsça)
• Küşâd etmek: Açılış yapmak, açmak. (Farsça)

küşadetmek

• Açmak. Açış merâsimi.

kuule

• Ayağının arkasıyla yerden toprak saçmak.

lağım

• Kaleleri düşürmek için gedik açmak veya düşman ordugâhına zarar yapmak maksadıyla açılan ve barut konulup atılan yerler. Bu işi yapanlara "lâğımcı" denilirdi. Sonradan bu türlü işlere "İstihkâm" denilmiş ve o ad altında askeri teşkilât yapılmıştır.
• Kazurat ve çirkef sularının akmasın

ma'l

• Evmek, acele etmek, tez tez gitmek.
• Alıp kaçmak.

mecc

• Ağızla su püskürmek.
• Sulu şeyler atmak ve saçmak.

mecra açmak / mecrâ açmak

• Kanal açmak.

muazere

• İnadlaşmak.
• Yardımlaşmak.
• Birbirinden kaçmak.
• Ekin kuvvetlenmek.

muhalese

• Bir şeyi alıp kaçmak.

müharebe

• Kaçmak, firar.

mukarrihat

• (Tekili: Mukarrih) Yara açmakta kullanılan etkili ilâçlar.

münasere

• Saçmak.

na'r

• Çağırmak.
• Haykırmak.
• Burun içinden çıkan ses.
• Gitmek.
• Firar, kaçmak.
• Galeyan.

nakb

• (Çoğulu: Enkâb) Delmek, delik açmak.
• Girmek.
• Dağ içindeki yol.

nazh

• Su serpmek, su saçmak.
• Suyun çok olması.
• Suyun, pınarından çıkıp akması.
• Defetmek, kovmak.

nedd

• Gitmek.
• Kaçmak.

nefret

• Tiksinmek, ürküp kaçmak.
• Birisinin yakını ve akrabası.

• Tiksinmek, ürküp kaçmak.

nefş

• Açmak.
• Yapmak.
• Yün ve pamuk atmak.
• Davarların, geceleyin yayılıp çobansız otlaması.

nesr

• (Nesir) Çoğaltmak, saçmak, yaymak.
• Manzum olmayan söz veya yazı.

nevs

• Tehir etmek, sonraya bırakmak.
• Kaçmak, firar etmek.
• Vahşi hımar, yabani eşek.

nifar

• İntikal etmek, göçmek.
• Dağılıp kaçmak.
• Ürkme, korkma, çekinme.
• Nefret gösterme.

nisar / nisâr / نثار

• Saçmak, dağıtmak.
• İ'ta etmek. Vermek.

• Saçmak.

• Saçma. (Arapça)
• Nisâr etmek: Saçmak. (Arapça)

pa-çile

• Karda yürüyüp yol açmak gayesiyle ayağa giyilen bir çeşit ayakkabı. (Farsça)

pervaz

• Uçmak, kanat açmak.

• Kanat açmak, uçmak. Uçan, uçucu. (Farsça)
• Nur. (Farsça)
• Karargâh. (Farsça)
• Saçmak. (Farsça)
• Hücre. (Farsça)
• Saçak. (Farsça)
• Ayna. Dolap. (Farsça)
• İnce, uzun tahta. (Farsça)
• Uçan, uçucu gibi mânâlara gelerek birleşik kelimeler yapılır. (Farsça)

rahnedar

• Rahnedar etmek
• Gedik: Açmak.
• Zarar vermek.
• Rahnedar olmak
• Yarılmak, gedik: Açılmak.
• Bozulmak, zarar görmek.

rekz

• Harıl harıl ayak ile tepmek. Hayvana tekme ile vurmak. Kakıvermek.
• Kaçmak. Seğirtmek, koşmak.
• Hicret. Gaza.

reşraş

• Kavak ağacı.
• Su veya yağ damlayan kebap.
• Su saçmak.

sefr

• Ev süpürmek.
• Yüzünü açmak.
• Yazı yazmak.
• Islâh etmek, düzeltmek.

sefy

• Savurmak. Saçmak.

şehav

• Açmak, feth.

şekva

• Şikâyet, âciz kaldığını ve zayıflığını haber vermek.
• Su kabının ağzını açmak.

şerh

• Yarmak, açmak, açıklamak; bir kitâbın metnini kelime kelime açıklayıp îzâh etmek.

şirad

• Dağılmak.
• Kaçmak.

ta'rid

• Kaçmak.
• Gitmek.

taftir

• Orucunu açmak.

tahlil

• (Hall. den) Sirkeleştirme. Ekşitme.
• Dişlerini hilâllamak. Gerçek yere yemin etmek.
• Açmak.

tahsa'

• Toprak saçmak.

tayy

• Bükmek, sarmak, dürmek.
• Kaldırmak.
• Geçmek.
• Açmak.
• Çıkarmak. Bir haberi ketmetmek. Kasten açtırmak.
• Atlama, üzerinden geçme.

tecbib

• Ürkmek. Kaçmak.
• Davarın ön ayaklarının dizlerine kadar beyaz olması.

tefe'ül / تفأل

• Fal açmak, bazı olayları uğurlu saymak, olacak şeyleri tahmin etmek.

• Fal açmak.
• Bazı hâdiseleri, tevafukları uğurlu saymak. Meselâ: Bir kitabı rast gele açarak ilk tevafuk eden yeri okuyup ona dikkat ederek onu uğurlu ve esas bir ders sayma gibi.
• Olacak şeyi tahmin etmek. (Zıddı: Teşe'üm)

• Fal açma. (Arapça)
• Hayra yorma, uğur sayma. (Arapça)
• Tefe'ül etmek: (Arapça)
• Fal açmak. (Arapça)
• Hayra yormak, uğur saymak. (Arapça)

tefessüh

• Açılmak. Genişlemek. İnbisat bulmak.
• Mecliste çekilip bir adama oturacak yer açmak.

teflic

• Açmak.

teflil

• Gedik açmak, yarmak.

tefric

• Gönül açmak. Gam ve tasa gidermek.

tefsir / tefsîr

• Örtülü bir şeyi açmak, yorumlamak.
• Kur'ân-ı Kerim'in anlamını açıklayan bilim.

• Örtülü, kapalı olan şeyi ortaya çıkarmak, açmak, beyân etmek, beşerî kudret dâhilinde, Kur'ân-ı kerîm âyetlerindeki murâd-ı ilâhîyi (Allahü teâlânın murâdını) anlamak. Bu işi yapabilen âlime müfessir denir.

teftih

• (Çoğulu: Teftihât) (Feth. den) Açmak.
• Bırakmak.
• Yarmak, yardırmak.
• Geğirmek.

teftik

• (Fetk. den) Yün, pamuk gibi şeyleri ditmek, tarayıp açmak.

tenafür

• Birbirinden kaçmak. Ürkmek.
• Uzağa çekilmek.
• Bir mes'elenin halli için hâkime başvurmak.
• Edb: Kulağa hoş gelmeyen hece veya kelimelerin bir arada bulunması.

tenahnuh

• Öksürerek boğazını açmak, öksürmek. Öhö öhö demek.
• Fık: Zaruret olmasa bu öksürük namazı bozar.

tenfiz

• Silkmek.
• Saçmak, dağıtmak.

terb

• Bir nesneyi toprakla örtmek, üstüne toprak saçmak.

tevahhuş

• Korkmak. Ürkmek. Kaçmak.
• Hâli, tenhâ ve ıssız olmak.

üfuk

• (Efk) Yalan söylemek.
• Kaçmak.
• Bir işten sapmak.

vatş

• (Çoğulu: Evtâş) Açmak.

zer'

• Yaratmak.
• Yere tohum saçmak.