analoji

• Mant. Benzetme yoluyla sonuç çıkarma. Bilinmeyen bir durum, bir hadise, bir münasebet ve bir varlık hakkında hüküm vermek için bilinen bir benzeri hakkındaki bilgilerden faydalanılarak muhakeme yürütülmesidir. Bu tarz düşünce çok defa düşüneni yanlış sonuca götürür. Muhtemel olanın muhakkak zannedil

cehl-i mürekkeb

• Câhil olduğu hâlde, câhilliğini bilmeyip, kendini âlim zannetmek.

da'va / da'vâ

• Takib edilen fikir, iddia.
• Bir kimsenin hakkını aramak üzere mahkemeye müracaat etmesi.
• Hakkı olanın iddia etmesi. Kendini haklı görüp veya zannedip üstün fikirlilik iddia etmek.
• Mes'ele.
• İnat. Ayak diremek.
• Cenab-ı Hak'tan hayır ve rahmet dilemek.

deveran-ı umumi / deveran-ı umumî

• Genel dönüş, akış; birinin diğerine sebep zannedilecek biçimde iki şeyin devamlı bir şekilde var ve yok sanılması.

evham etmek

• Olmayan bir şeyi var zannederek şüphelenmek, kuruntuya kapılmak.

felsefe-i tabiiye / felsefe-i tabîiye / فَلْسَفَۀِ طَب۪يعِيَه

• Tabiatı yaratıcı zanneden felsefe.

halüsinasyon

• Gerçekte olmayan bir şeyi varmış gibi görme, olmayan bir şeyi varmış zannetme ve işitme, hayal etme.

hamletmek

• Yüklemek, zannetmek.

hass

• Zannetmek.
• Silkmek.
• Davarı kaşağılamak.
• Közün üstünde birşey pişirmek.
• Katletmek, öldürmek.

hayle

• Zannetmek, sanmak.

ihsas

• Hissetmek. Hissettirmek. Açık anlatmadan kapalıca bahsetmek.
• Bulmak. Görmek. Bilmek. Zannetmek. İdrak etmek. Duyurmak.

imkan-ı vehmi / imkân-ı vehmî

• Vehimle bir şeyi mümkün görmek, zannetmek.

kudret-i mevhume

• Gerçekte olmayıp, varmış gibi zannedilen kudret, güç.

mahrum

• Maddi veya manevi nimetlerden uzak kalmak.
• Malı bereket bulmaz olan bedbaht. Felâhtan nasibsiz olan.
• İffetinden dolayı zengin zannedildiğinden sadakadan mahrum olan.

mezan-ül icaz / mezan-ül îcaz

• İcaz zannedilen yerler.

mükerrem

• Hürmet ve tâzim edilen. İkram olunmuş. Muhterem. Kerim olan. (İnsan fıtraten mükerrem olduğundan, hakkı arıyor. Bazan batıl eline gelir, Hak zannederek koynunda saklar. Hakikatı kazarken, ihtiyarsız, dalâlet başına düşer; hakikat zannederek kafasına giydiriyor. Mek.)

mültebis

• İltibas etmiş, birini öteki zannetmiş, karıştırmış olan.
• Karışık, şüpheli ve benzer olan.

pindar

• Sanma, zannetme.
• Böbürlenme.

şihab

• Parlak yıldız.
• Kıvılcım.
• Yıldızdan fırladığı zannedilen ve dünyanın atmosferinde bir an görünüp kaybolan gök taşı.

su-i zan

• Kötü zanna sahib olma, başkasının hareketini kötü zannetme.

tabiatperest / طَبِيعَتْپَرَسْتْ

• Tabiatı yaratıcı zanneden kimse.

• Tabiatı yaratıcı zanneden.

teferrüs

• Ferasetle bir şeyi kestirmek. Bir şeyi dikkat ve teemmül ederek isabetli olarak idrak etmek, anlamak.
• Zannetmek.

teşbih

• Benzetmek, benzetiş. Bir nitelikte saymak ve zannetmek.

tevehhüm

• Evhamlanmak. Az tehlike ihtimâli olsa çok korkmak. Yok olanı var zannetmekle ye'se ve korkuya düşmek.

• Kuruntuya kapılma, sanma, zannetme.

tevehhüm eden

• Zanneden.

tevehhüm-i ebediyet

• Ebedî yaşayacağını zannedip Allah'ın emirlerinden ve âhiret için hazırlanmaktan gaflet etmek. Hiç ölmeyecekmiş gibi evhâm ile sâdece bu dünyayı ve dünya menfaatlerini düşünmek.

tevehhüm-ü ebediyet / تَوَهُّمِ اَبَدِيَتْ

• Ebedî yaşayacağını zannetme.

tevehhüm-ü zarar

• Zarar zannetmek.

ücra

• Pek uçta ve kenarda olan. Uzak. (Bu kelime, Arapça zannedilerek "hücra" yazılması yanlıştır.) (Farsça)

vehmen

• Öyle olmadığı halde öyle zannederek.

vehmi / vehmî

• Olmadığı halde var zannederek. Düşünmeye, vehme dair, vehme ait.

yevm-i şek

• Şaban ayının otuzuncu günü; ramazan olması zannedilip ancak görülmedikçe oruç tutulması münasip olmayan gün.

yevm-i şevk

• Şaban-ı Şerifin otuzuncu günü. Ramazan olması zannedilip ancak hilâl görülmedikçe oruç tutulması münasib olmayan gün.

zahir

• (Zuhur. dan) Görünen, âşikâr olan. Açık, belli, meydanda olan.
• Görünüşe göre.
• Şüphesiz.
• Suret. Dış yüz. Görünüş.
• Anlaşılan.
• Meğer. Galiba. Zannederim. Elbette.

zan

• Zannetme, sanma.

zanin

• Suç işlediği zannedilen kimse. Töhmetli, suçlu kimse.

zann / zânn / ظن

• Şüphe. Zannetmek, samak. Sezme.

• Sanan, zanneden.

• Zanneden. Sanan. Zannedici.

• Zan, sanı. (Arapça)
• Zannedilmek: Sanılmak. (Arapça)
• Zannetmek: Sanmak. (Arapça)