a'mer

• Yaşlı kişi. İhtiyar.

a'ni / a'nî / اعنى

• Yani ben demek istiyorum ki (manasında).

• Yani. (Arapça)

a'van

• Yardımcılar. Etbâlar.

a'vec / اعوج

• Yamuk, eğri büğrü. (Arapça)

a'zel

• Yalnız veya silâhsız bulunan.

abir / âbir / عابر

• Yaya. (Arapça)

abt

• Yalan, Şübhe uyandırıcı hareket.

acaibü'l-mahlukat / acâibü'l-mahlûkat

• Yaratılmışların şaşırtıcı, hayret verici halleri.

adat-ı ecanib / âdât-ı ecânib

• Yabancı örf ve âdetler.

adat-ı ecnebiye / âdât-ı ecnebiye

• Yabancı âdetler, alışkanlıklar.

adem-i ifa

• Yapmama, yerine getirmeme.

ademhar / âdemhâr / آدم خوار

• Yamyam, insan yiyen. (Arapça - Farsça)

adese-i mütekarib

• Yakınlaştıran mercek.

adub

• Yardımcı.

aferca

• Yaramaz huylu.

aferide / âferîde / آفریده

• Yaratık, yaratılmış, mahluk. (Farsça)

aferidgar / âferîdgâr / آفریدگار

• Yaratan, Tanrı. (Farsça)

aferin / âferîn / آفرین

• Yaratan. (Farsça)

aferinende / âferînende / آفریننده

• Yaratıcı. (Farsça)

aferiniş / âferîniş / آفرینش

• Yaratılış. (Farsça)

afik

• Yalancı, iftiracı.

ağlebi / ağlebî

• Yaygın, genel.

ağyar / ağyâr / اغيار

• Yabancılar. (Arapça)

ahderri / ahderrî

• Yabani eşek.

aheste / âheste / آهسته

• Yavaş, ağır. (Farsça)

• Yavaş, ağır.

• Yavaş.

• Yavaş, usul, ağır. (Farsça)

ahestegi / ahestegî / âhestegî / آهستگى

• Yavaşlık, acele etmemeklik. (Farsça)

• Yavaşlık. (Farsça)

ahger-i suzan

• Yakıcı kor.

ahkab

• Yabani eşek.

ahsen-i mahluk / ahsen-i mahlûk

• Yaratılmışların en güzeli, yaratılışı en kıvamda olan.

ahsen-i mahlukat / ahsen-i mahlûkat

• Yaratıkların en güzeli.

• Yaratıkların en güzeli.

ahsen-i takvim sureti / ahsen-i takvim sûreti

• Yaratılışın tam kıvamı ve en güzel şekli.

ahufizar / âhufizâr

• Yanıp yakınma.

akir

• Yaralanmış, cerih.

akis / عكس / عَكِسْ

• Yansıma.

• Yansıma, yankı.

• Yansıma, aksetme, akis. (Arapça)

• Yansıma.

akl-ı matbu'

• Yaradılıştan olup, her çocukta olan akıl. Öğrenmeden var olan fıtrî akıl. Bu akıl mümeyyiz olmayıp kabil-i hitap değildir.

akraba / akrabâ

• Yakınlar, hısımlar.

akran / اقران / اَقْرَانْ

• Yaşıtlar. (Arapça)

• Yaşıtlar.

akrebiyet

• Yakınlık.

aks / عكس

• Yansıma.

• Yankı, yansıma, tersi.

• Yansıma, akis. (Arapça)
• Aksetmek: Yansımak, vurmak. (Arapça)

aks-i misali / aks-i misalî

• Yansıma; (aynada yansıyan) görüntü.

aks-i sada / aks-i sadâ / عَكْسِ صَدَا

• Yankı.

aks-i seda / aks-i sedâ / عكس صدا

• Yankı.

akseden

• Yansıyan.

aksedilme

• Yansıtılma.

aksi / aksî

• Yansıyan, akseden.

aksisada

• Yankı.

alat-ı cariha / âlât-ı câriha

• Yaralayıcı âletler.

albay

• Yarbay ile tuğgeneral arasındaki askeri rütbede olan üstsubay.

alem-i harici / âlem-i hâricî / عَالَمِ خَارِجِي

• Yalnızca Allah'ın ilminde kalmayıp hâriçte de yaratılmış âlem.

alem-i sagir / âlem-i sagîr

• Yaratılmışların hepsinden kendisinde bir nümûne bulunduğu için insana verilen ad.

allame-i zaman / allâme-i zaman

• Yaşadığı zamanın allâmesi, büyük âlimi.

aman

• Yardım dileme sözü.

amel

• Yapma, uygulama; dinin emirlerini yerine getirme.

amel-i talih / amel-i tâlih

• Yaramaz iş, makbul olmayan amel.

amim / amîm / عميم

• Yaygın. (Arapça)

amin

• Yâ Rabbi! Öyle olsun, kabul eyle! (meâlinde olup, duânın sonunda söylenir). İncil'de iki yerde geçer. Tevrat'ta da geçer. İbranice ve Süryanicede de vardır. Hakikat, çok doğru, tamam mânâsındadır.

amut / amût

• Yalçın kayalarda ve yüksek yerlerde yapılmış olan kuş yuvası. (Farsça)

an-karib

• Yakından, çok zaman geçmeden.

an-karib-iz-zaman

• Yakın vakitten.

an-karibin

• Yakın vakitlerde.

andezit

• Yanardağ lâvlarının soğumuş kalıntısı.

anif / ânif

• Yakında geçen. Pek yakın geçmişte.

anin

• Yağ çıkarmağa mahsus olan yayık. (Farsça)

ankarib / ankarîb / عن قریب

• Yakında, yakından, çok geçmeden. (Arapça)

arız / ârız

• Yaklaşma, ilişme.

arşın

• Yaklaşık 68 cm'lik bir ölçü birimi.

arz-ı münacat

• Yalvarıp yakarma, kurtuluş isteme.

asa'

• Yaş olan şey kuruyup katılaşmak.

aşabe

• Yaş otun çok olması.

asabiyy-ül-mizac

• Yaradılışça sinirli olan kimse. Yaradılışı itibâriyle asabi, hırçın, öfkeli olan.

asar / asâr

• Yağcı, yağ satıcısı.

ashab-ı dünya

• Yalnızca dünyaya çalışan, dünyalık kimseler.

asırdide / asırdîde

• Yaşlı, gün görmüş, tecrübeli.

asl-ı hilkat

• Yaratılış başlangıcı.

ateş-i suzan / ateş-i sûzan

• Yakıcı ateş.

ateş-zede

• Yakılmış, yakılan. (Farsça)

atıl / âtıl

• Yazı yazmayı bırakan, faaliyet göstermeyip boş duran.

atim

• Yavaş, sessiz, ağır.

avane / avâne

• Yardımcılar.

avene / عونه / عَوَنَه

• Yardımcılar.

• Yardımcılar.

• Yardakçılar, avene. (Arapça)

• Yardımcılar.

avn / عون

• Yardım.

• Yardım.

• Yardım. (Arapça)

avn ü inayet

• Yardım ve ikram.

avni / avnî

• Yardıma âit, yardıma dâir.

ayat-ı tekviniyye ve teşriiyye / âyât-ı tekviniyye ve teşriiyye

• Yaratılışa ve şeriata ait âyetler.

ayde

• Yaramaz huylu.

ayine-i tecelli / âyine-i tecellî

• Yansıma aynası.

ayn-ı lezzet-i sefihane / ayn-ı lezzet-i sefihâne

• Yasak zevk ve eğlencelerde bulunan lezzetin kendisi.

aynelhak

• Yaşayarak, kuşkuya yer bırakmayacak şekilde kesin bilme.

ayş / عيش

• Yaşama, keyif alma, gününü gün etme. (Arapça)

ayzan

• Yaban eşeğinin erkeği.

azam-ı mahlukat / âzam-ı mahlûkat

• Yaratılmışların en büyüğü.

azihe

• Yalan, iftira.

azir / âzir

• Yara izi.

azze ensaruh / azze ensâruh

• Yardımı çok olsun. (Bu tabir, padişahlara ait dua yerinde olup eski fermanlarda geçer.)

ba'de't-teşekkül

• Yapıldıktan sonra, oluşum sonrası.

bahzec

• Yaban sığırının buzağısı.

balin

• Yastık. Koltuk. İskemle yerine kullanılan yuvarlak yastık. (Farsça)

baliş / bâliş / بالش

• Yastık. (Farsça)

baran / bârân / باران

• Yağmur. Rahmet. (Farsça)

• Yağmur.

• Yağmur. (Farsça)

baran ü tegerg / bârân ü tegerg

• Yağmur ve dolu.

baran-riz / bârân-riz

• Yağmur saçan, yağmur döken. (Farsça)

barende

• Yağdıran, yağdırıcı. (Farsça)

baria

• Yakınlarından üstün vasıflı. Emsalinden üstün. Tam ve mükemmel.

bast / بسط / بَسْطْ

• Yayma, açma.

• Yayma. (Arapça)

• Yayma, açma.

bast edilme

• Yayılma, genişleme.

bast etmek

• Yaymak, genişletmek.

bed-fial

• Yaptığı işleri kötü olan. (Farsça)

bed-tıynet

• Yaradılışı, fıtratı, tabiatı fena ve kötü olan, soyu bozuk, bayağı adam. (Farsça)

bedanet

• Yağlı, besili olma. Semizlik.

behtere

• Yalan söyleme.

bekil

• Yakışıklı delikanlı, genç.

bekile

• Yağla karışmış keş.

beliyye-i amme / beliyye-i âmme

• Yaygın hâle gelmiş belâlar, hastalık.

benna / bennâ / بناء

• Yapı ustası. (Arapça)

berg / برگ

• Yaprak. (Farsça)

berg-riz

• Yaprak döken. Sonbahar, güz. (Farsça)

berham

• Yahudiler arasında kullanılan bir isim.

• Yahudi ismi.

berhay

• Yaramaz, haylaz.

berhayat

• Yaşayan. Hayat üzere olan. (Farsça)

• Yaşayan.

beri

• Yakın mesafe, ötenin zıddı.

berk

• Yaprak. (Farsça)

beşşak

• Yalancı, kezzab.

betin

• Yalnız midesini düşünen kimse.

beyanat-ı kevniye

• Yaratılışa âit açıklamalar.

beytar

• Yarılmak.

bi-ganegi / bî-gânegî

• Yabancılık. (Farsça)

bi-künem

• Yapayım.

bidayet-i hilkat / bidâyet-i hilkat

• Yaratılışın başlangıcı.

bidayet-i icad

• Yaratılışın başlangıcı.

bigane / bîgâne / بيگانه

• Yabancı. (Farsça)

bihakkalyakin / bihakkalyakîn

• Yaşayıp bizzat tecrübe edercesine bir kesinlikle.

bihakkılyakin / bihakkılyakîn

• Yaşamış gibi birşeyi kesin olarak bilme.

bilistifade / بالاستفاده

• Yararlanarak, istifade ederek. (Arapça)

bille

• Yaşlık, ıslaklık. Çiy dedikleri rutubet ki sabah vakitlerinde olur.

bina / binâ / بناء

• Yapı. (Arapça)

binai / binaî

• Yapı olarak.

biryan / biryân

• Yaralı, yanık.

bisat / bisât / بساط

• Yaygı. (Arapça)

bister / بستر

• Yatak, döşek. (Farsça)

• Yatak. (Farsça)

bisud / bîsûd / بى سود

• Yararsız. (Farsça)

bıtta

• Yağ koydukları bardak.

bittedric

• Yavaş yavaş.

bivaz

• Yarasa kuşu. Muvâfakat, kabul. (Farsça)

borc-u fıtrat

• Yaratılış borcu.

bostan-ı hilkat

• Yaratılış bostanı, bahçesi.

bozkır

• Yağışlı mevsimler de yeşeren ot cinsinden bitkilerin ve bazı bodur ağaçların yetişebildiği yarı kurak yer.

büak

• Yağmuru şiddetle yağan bulut.

bühtan

• Yalan, iftira, birine işlemediği suçu yükleme.

bünyamin

• Yakup Aleyhisselâm'ın en küçük oğlu.

bünyan / bünyân

• Yapı. Bina. Duvar. Esas. Yapı yapmak.

• Yapı, bünye, saray.

• Yapı, bina, bir şeyin yapısı.

• Yapı.

bünye / بنيه

• Yapı; insanın maddi ve mânevî yapısı.

• Yapı.

• Yapı. (Arapça)

bürkan

• Yanardağ, volkan, lavlar saçan dağ.

bürudet-i muamele

• Yapılan muamelenin soğukluğu.

büzul

• Yarılmak, inşikak.

ca'l / جعل

• Yapma, meydana getirme, yaratma.

• Yapma. (Arapça)

ca'li / ca'lî

• Yapay, uydurma.

ca'liyyat

• Yapmacık hareketler, sahte, düzme hâller.

ca'liyyet

• Yapmacık (olmak.)

ca'ma

• Yaşlı deve.

cail / câil

• Yapan, kılan.

• Yapan.

cal / câl

• Yapma, kılma.

cali / câlî

• Yapmacıktan.

camehab

• Yatak. (Farsça)

camiiyet-i fıtrat

• Yaratılışın kapsamlılığı.

can-aferin

• Yaratıcı. (Farsça)

canib

• Yan, yön. Cihet, taraf. Yüksek taraf. (Farsça)

çapul / çapûl

• Yağma, saldırı. (Farsça)

car-ı zil kurba / câr-ı zil kurbâ

• Yakın komşu.

car-ül cünüb / câr-ül cünüb

• Yabancı kimse. Akrabadan olmayan.

caris

• Yaygaracı, geveze, terbiyesiz, güldürücü. Çala çaldıran.

cazgır

• Yağlı güreşlerde pehlivanları seyircilere takdim edip dualarını okuyarak onları meydana çıkaran kimse.

ceded

• Yassı, düz yer.

cefl

• Yağmuru yağmış bulut.

ceham

• Yağmur vermeyen bulut.

ceml

• Yağ eritmek.

cenbi / cenbî

• Yan tarafa âit.

cer

• Yarık, çatlak. (Farsça)

cerahat / cerâhat / جراحت

• Yaradan akan irin. Yaralı vücudda toplanan kandaki küreyvât-ı beyzâdan (ak yuvarlardan) mürekkeb kan. Yaradan akan beyaz akıcı cisim.

• Yara. (Arapça)

cercar

• Yaban maydanozu.

cered

• Yaralı, mecrûh. (Farsça)

cerenfeş

• Yanları etli ve büyük olan kişi.

cerh / جَرْحْ

• Yaralama, çürütme.

• Yaralama.

• Yaralama, yaralatma, çürütme.

• Yaralama, bir fikri çürütme.

cerh eden

• Yaralayan.

cerha

• Yaralı, yaralanmış.

cerhetmek

• Yaralamak. Herhangi bir meseleyi hak ve hakikatle çürütmek. Yanlış veya yalanını bulup hurafe ve bâtıl olduğunu isbât edip herhangi bir kimsenin veya cereyanın fikrini kabul etmemek.

• Yaralamak, çürütmek.

ceride

• Yalnız, tenhâ. (Farsça)

ceriha / cerîha / جریحه / جَر۪يحَه

• Yara. Çürüklük.

• Yara.

• Yara.

• Yara. (Arapça)

• Yara.

cerrah

• Yarayı açıp tedavi eden, ameliyat yapan. Operatör.

cesed-i hilkat

• Yaratılmış olan varlık cesedi, bedeni.

cevaben / cevâben / جوابا

• Yanıt olarak. (Arapça)

cevanib / cevânib / جوانب

• Yanlar, taraflar.

• Yanlar, yönler. (Arapça)

ceya'

• Yağmur.

ceyb

• Yakanın göğüs üzerindeki açık yeri.

ceza-yı amel

• Yapılan işin karşılığı.

cezire / جزيره / cezîre / جَز۪يرَه

• Yarımada.

• Yarım ada.

• Yarımada.

cibilli / cibillî

• Yaradılıştan, mayadan, soydan.

• Yaratılıştan gelen.

cibilliyet / جِبِلِّيَتْ

• Yaratılıştan gelen huy, karakter.

• Yaradılış, maya, soyluluk.

• Yaratılış.

ciblet

• Yaratılmak.

cihat / cihât

• Yanlar, yönler.

cihet-i istimdat

• Yardım ciheti, yönü.

çilehane-i uzlet

• Yalnız başına ve çile içinde ibadet edilen yer.

cilve

• Yansıma, görüntü.

cilve-i akis

• Yansımanın görüntüsü.

cilve-i inayet / cilve-i inâyet / جِلْوَۀِ عِنَايَتْ

• Yardımın görünmesi.

cinan-ı hilkat

• Yaratılış bahçeleri.

cins-i karib / cins-i karîb

• Yakın cins.

cinzab

• Yaban havucu.

cirban

• Yaka.

civan

• Yakışıklı genç.

civar / civâr / جوار

• Yakın çevre. (Arapça)

cühud / cühûd

• Yahûdî.

cülbe

• Yara iyi olduğunda üstünde olan ince deri.

cürah

• Yara.

cürfüş

• Yanları etli olan şişman kimse.

da'va-yı halk / da'vâ-yı halk

• Yaratmak iddiasında bulunmak, halk etmeyi, yaratmayı dâva etmek.

dac'

• Yan tarafını yere koyup yatmak.

dad-res / dâd-res

• Yardımcı, yardıma yetişen. (Farsça)

daffe

• Yan, taraf.

dağdar / dâğdâr

• Yaralı, kızgın demirle dağlanmış.

• Yanık, yaralı.

dagit

• Yanında bir kuyu daha olduğundan suyu çekilip kokan kuyu.

dahil / dahîl

• Yabancı, sığıntı.

dahilek

• Yalvarırım, sana sığınırım, sana güvenirim (meâlinde.)

dahiye-i hilkat / dâhiye-i hilkat

• Yaratılış harikası.

• Yaradılıştan dâhi olan. Hârika.

daire-i istifade

• Yararlanma alanı.

damd

• Yaranın üstüne bez bağlamak, merhem sürmek.

damene / dâmene / دامنه

• Yamaç, dağ eteği. (Farsça)

damia

• Yavaş olarak ve damla damla kan sızdıran yara.

daniye

• Yakında olan.

darc

• Yarmak, şakk.

dava-yı halk / dâvâ-yı halk

• Yaratma iddiası.

dayet

• Yan, taraf, cenb.

deccaliyet / deccâliyet

• Yalancılık, sahtekârlık, aldatıcılık.

deha

• Yaymak, döşemek.

dehkem

• Yaşlı adam. İhtiyar adam.

delail-i fıtriye / delâil-i fıtriye

• Yaratılıştaki deliller.

delail-i sani / delâil-i sâni

• Yaratıcının varlığına ait deliller.

delif

• Yavaş yürümek.

dem-güzar

• Yaşayan, vakit geçiren. (Farsça)

denavet

• Yakın olmak, yakınlık.

derda

• Yazık! Vah vah! (Farsça)

derecat-ı kurbiye

• Yakınlık dereceleri. Allah'a manevi yakınlık mertebeleri.

derecat-ı tecelli / derecât-ı tecellî

• Yansıma dereceleri.

dergah-ı rububiyet / dergâh-ı rububiyet

• Yarattığı bütün varlıkları terbiye edip egemenliği altında bulunduran Allah'ın yüce katı.

derviş

• Yaşayışını tarikatının edeplerine uyduran kalender kimse.

dest-gir / dest-gîr

• Yardımcı olan, elinden tutan.

dest-i inayet / dest-i inâyet

• Yardım, ihsan, lütuf eli.

dest-yar

• Yardımcı, muin. Arka. (Farsça)

dest-yari / dest-yarî

• Yardım, muavenet. (Farsça)

dil-i suzan

• Yanık, ateşli gönül.

dımad

• Yara üstüne yapılan yakı ve bağlanan bez.

dinar

• Yaklaşık olarak altın liranın dörtte biri değerinde olan eski bir para.

dirdih

• Yaşlı, pir, ihtiyar kişi.

diriga

• Yazık, eyvahlar olsun! (Farsça)

divit

• Yazı yazmak için kullanılan hokka ve kalemi bir arada ihtiva eden mahfaza.

dubu'

• Yapışmak.

duçar / dûçar

• Yakalanmış, düşmüş.

• Yakalanmış, düşmüş.

dühriyy

• Yaşlı, ihtiyar, müsinn.

dülger

• Yapı ustası.

dülgerlik

• Yapı ustalığı.

dümluk

• Yassı, yuvarlak taş.

dürug

• Yalan, Doğru olmayan söz. (Farsça)

düruğ / dürûğ / دروغ

• Yalan. (Farsça)

dürug-zen

• Yalancı. (Farsça)

düruğzen / dürûğzen / دروغ زن

• Yalancı. (Farsça)

düstur-u fıtrat

• Yaratılış yasası, kanunu.

düstur-u medeniyet ve muavenet

• Yardımlaşmanın ve medeniyetin prensibi.

düstur-u teavün / düstur-u teâvün / düstûr-u teâvün / دُسْتُورُ تَعَاوُنْ

• Yardımlaşma kanunu.

• Yardımlaşma kanunu.

ebr-i baran / ebr-i bârân

• Yağmur bulutu.

ebric

• Yayık adı verilen ve yoğurttan yağ çıkarılan nesne.

ebvab-ı müzehheb / ebvâb-ı müzehheb

• Yaldızlı kapılar.

ecanib / ecânib / اجانب

• Yabancılar.

• Yabancılar.

• Yabancılar. (Arapça)

ecanip / ecânip

• Yabancılar, Avrupalılar.

ecnas-ı mahlukat / ecnâs-ı mahlûkat

• Yaratılanların cinsleri, türleri.

ecnebi / ecnebî / اجنبى / اَجْنَب۪ي

• Yabancı. Garip. Alışmamış. Başka milletten olan.

• Yabancı.

• Yabancı.

• Yabancı. (Arapça)

• Yabancı.

ecnebiler / ecnebîler

• Yabancılar; Batılılar.

ecnebilik / ecnebîlik

• Yabancılık.

ecr

• Yapılan bir iş karşılığında verilen ücret.

ecr u savab / ecr u savâb

• Yapılan bir şeyin karşılığı olarak verilen ücret ve sevab.

eda / edâ

• Yapma, ödeme, davranış, anlatım yolu.

edebiyat-ı ecnebiye

• Yabancı edebiyat.

edevat-ı kitabet

• Yazı vasıtaları.

ef'al-i icadiye / ef'âl-i icadiye

• Yaratılışa ait fiiller.

efdalü'l-halk

• Yaratılmışların en faziletlisi, en üstünü.

efsus / efsûs / افسوس

• Yazık! Hay! Eyvah! gibi bir teessür edatı. (Farsça)

• Yazık, çok yazık, eyvahlar olsun. (Farsça)

eftah

• Yassı burunlu.

efvek

• Yalancı, yalan söyleyen.

ehl-i garet

• Yağmacı, çapulcu.

ehl-i sefahet ve dalalet / ehl-i sefahet ve dalâlet

• Yasak eğlence, zevklere düşkün olan, doğru ve hak yoldan sapan, sapık kimseler.

ehl-i uzlet / اَهْلِ عُزْلَتْ

• Yalnız yaşayanlar.

• Yalnızlığa çekilenler.

ekarib / ekârib / اقارب

• Yakınlar, akrabalar. (Arapça)

ekazib

• Yalanlar, kizbler, yalan ve uydurma sözler, asılsız kelâmlar.

ekmel-i mahlukat

• Yaradılmışların en mükemmeli, Hz. Muhammed (A.S.M.)

ekrem-i halk

• Yaratılmışların en şereflisi.

ekseriyet-i mutlaka

• Yarımın bir fazlasıyla elde edilen ekseriyet, mutlak ekseriyet. (Farsça)

ekvan

• Yaratılanlar.

ekvani / ekvanî

• Yaratılanlarla ilgili.

el'aman!

• Yardım!, imdat!.

el-avn

• Yardım.

elmaz

• Yalnız üst dudağı beyaz olup, burnu bile ak olmayan at.

emr-i tekvin / emr-i tekvîn

• Yaratma emri.

emr-i tekvini / emr-i tekvinî / emr-i tekvînî

• Yaradılışa ait İlâhi kanun ve nizam. Tekvine dair işler, hâdiseler, maddeler. Fıtri kanunlar ve Âdetullahın tazammun ettiği emirler.

• Yaratma emriyle ilgili; Allah'ın birşeye "kün=ol!" deyince onu derhal olduruveren emriyle ilgili.

emtar

• Yağmurlar.

emtia-i ecnebiye

• Yabancı memleket malları.

enam / enâm

• Yaratıklar, varlıklar.

• Yaratılmışlar, halk, insanlar.

enbir

• Yaş ve kuru çamur. (Farsça)

endayiş

• Yaldızlama, sıvama. (Farsça)

endayişger

• Yaldızcı, sıvacı. (Farsça)

enfas-ı halaik / enfâs-ı halâik

• Yaratılmışların nefisleri.

ensaf / ensâf

• Yarımlar.

ensar / ensâr / انصار

• Yardımcılar. Mekke'den Medîne'ye hicretten sonra, Resûlullah efendimize ve Mekke'den gelen müslümanlara yakın alâka gösterip, malları, mülkleri, bedenleri ve her şeyleri ile yardım eden Medîneli müslümanlar.

• Yardımcılar, Medineli sahabeler.

• Yardımcılar. (Arapça)

eracif ve ekazib / eracif ve ekâzib

• Yalan ve uydurma sözler.

esefa / esefâ

• Yazık!

eser

• Yapı, iz, kitap.

eser-i tasannu ve tekellüf

• Yapmacık ve gösterişe dayalı eser veya sonuç.

eşkil

• Yaban soğanı.

esliha-i cariha / esliha-i câriha

• Yaralayıcı, cerh edici silâhlar. (Kılıç, kama, hançer, bıçak... gibi silahlardır).

esnaf-ı mahlukat / esnâf-ı mahlûkat

• Yaratılmışların sınıfları, çeşitleri.

eşref-i mahlukat

• Yaratıkların en şereflisi.

eşrefimahlukat / eşrefimahlûkât

• Yaratılanların en şereflisi.

estein / esteîn

• Yardım isterim, istiâne ederim (meâlinde fiil olup, müfred birinci şahıstır.)

esve'

• Yaramaz nesne.

etraf / etrâf

• Yanlar, taraflar.

evrak / evrâk / اَوْرَاقْ

• Yapraklar.

• Yapraklar, kağıtlar, belgeler.

• Yapraklar.

evşen

• Yaltakçı, dalkavuk.

evvel-i fıtrat

• Yaratılışın başlangıcı.

evvel-i hilkat

• Yaratılışın başlangıcı.

fahl

• Yavaşlık, hilm.

fahr-i enam / fahr-i enâm

• Yaratılmışların kendisiyle övündüğü zât. Sevgili Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâm için kullanılan hürmet ve saygı ifâdesi. Gece-gündüz dilimde, salât-ü selâm, O mübârek rûhuna, ey Fahr-ül-enâm.

fahrüddeveran

• Yaşadığı ve kendisinden sonra gelen dönemlerin övünç kaynağı.

faide / fâide / فائده

• Yarar, kazanç, fayda. (Arapça)

faide-i hilkat

• Yaratılıştaki fayda, yarar.

faidebahş / fâidebahş / فائده بخش

• Yararlı, faydalı. (Arapça - Farsça)

fak

• Yaşlanmış, ihtiyar kimse.

fakihe / fâkihe

• Yaş meyve, yemiş.

fantaziye / fantâziye

• Yalandan gösteriş, boş debdebe.

fariz

• Yaşlı.

fariza-i fıtriye

• Yaratılıştan gelen vazife.

fariza-i zimmet / farîza-i zimmet

• Yapılması mutlaka boynumuza borç olan vazife.

farize-i hilkat

• Yaratılış görevi.

fath

• Yassı ve enli olmak.

fatinü'l-asır

• Yaşadığı asrın en keskin zekâya ve anlayışına sahip kişisi.

fatır / fâtır / فاطر

• Yaratan, yaratıcı.

• Yaratıcı.

fayda / فایده

• Yarar, fayda, kazanç. (Arapça)

fecr-i kazip / fecr-i kâzip

• Yalancı fecir, tan yeri ağarmadan önce kısa bir müddet beliren geçici aydınlık.

fecrikazib / fecrikâzib

• Yalancı fecir.

fel'

• Yarmak.

feletat / feletât

• Yanlışlar, yanılmalar, sürçmeler, tutarsızlıklar.

felk

• Yarmak, şakk.

felsefe-i tabiiye

• Yaratılışı ve her şeyi tabiata dayandıran felsefe.

fenn-i inşa

• Yazı yazma san'atı.

fenn-i kitabet / fenn-i kitâbet / فَنِّ كِتَابَتْ

• Yazma, hat sanatı.

• Yazma ilmi.

fer'i / fer'î / فرعى

• Yan dal, tâli, ikincil. (Arapça)

ferc

• Yarık, dişi tenasül uzvu.

ferda / ferdâ / فردا

• Yarın, ertesi gün.

• Yarın.

• Yarın. (Farsça)

ferdaniyet

• Yalnızlık, teklik. Ferdlik. Yektâlık.

ferh

• Yavru.

• Yavru.

feriş / ferîş

• Yakında doğurmuş hayvan.

feryad-han

• Yardım isteyen. (Farsça)

feşfaş

• Yassı kılıç.

fetn

• Yakmak, ihrak etmek.

fevaid / fevâid / فوائد

• Yararlar, faydalar, kazançlar. (Arapça)

feya

• Yahu... gibi mânaya gelir, hayret ifade eder.

feyz-i tecelli / feyz-i tecellî

• Yansımadan doğan feyz, bereket.

fi'l-i ihtiyari / fi'l-i ihtiyâri

• Yapılıp yapılmaması insanın kendi seçimine bağlı olan fiil.

fi'l-i vücubi / fi'l-i vücubî

• Yapılması gereken, lâzım olan fiil.

fi'len / فعلا

• Yaparak, işleyerek, bilfiil. (Arapça)

fikr-i batıl / fikr-i bâtıl

• Yanlış fikir, sapık düşünce.

fıkra / فقره

• Yazı parçası.

fill

• Yağmur yağmayıp ot bitmeyen yer, otsuz yer.

firfis

• Yaban sineği.

firye

• Yalan, kizb.

fiskil

• Yarış atlarından cemeleden sonra geleni.

fıtnat

• Yaradılıştan gelen iyi anlama kabiliyeti.

fıtrat / فطرت

• Yaradılış.

• Yaradılış, tıynet, hilkat.

• Yaratılış, huy, tabiat, mizaç.

• Yaratılış.

• Yaratılış. (Arapça)

• Yaradılış.

fıtrat-ı acibe / fıtrat-ı acîbe

• Yaratılıştaki gariplik.

fıtraten / فطرتا

• Yaratılış itibariyle.

• Yaradılıştan, fıtrî olarak.

• Yaradılıştan.

• Yaratılıştan. (Arapça)

fıtri / fıtrî / فطری

• Yaradılışla ilgili.

• Yaratılıştan gelen. (Arapça)

fıtri şeriat / fıtrî şeriat

• Yaratılışa ait kanun.

frenkler

• Yabancılar, Batılılar.

fülu' / fülû'

• Yarıklar.

fünun-u ekvan

• Yaratılışa ait ilimler, pozitif bilimler.

fürade

• Yalnızlık.

füru' / fürû' / فروع

• Yan dallar, şubeler. (Arapça)

futunc

• Yarpuz denilen ot.

gabileşen / gabîleşen

• Yabancılaşan, âdeta körleşen.

gaden

• Yarın, yarınki gün.

gafak

• Yağmurun yavaş yavaş yağması.GAFER (Gufâr)Ğ : Kadının baldırında, alnında veya başka yerinde olan kıl.

galat / غلط

• Yanlış, yanılma.

• Yanlış.

• Yanlış. (Arapça)

galat-gu / galat-gû

• Yalan yanlış söyleyen. (Farsça)

galat-ı meşhur

• Yanlış olduğu hâlde herkes tarafından kullanılan kelime veya terkib.

galat-nüvis

• Yalan yanlış yazan, yanlış tesbit eden. (Farsça)

galatat / galatât

• Yanlışlar.

galatsız

• Yanlışsız, hatasız.

gamara / gamârâ

• Yahûdîlerin Tevrât'tan sonra mukaddes kitab saydıklarıTalmûd'un kısımlarından biri. Talmûd; Mişnâ ve Gamârâ olmak üzere iki kısımdır.

ganbot

• Yapısı küçük olmakla beraber, nisbeten ağır toplarla mücehhez harp gemisi.

garabet-nüma

• Yabancılık çeken. Garip, tuhaf. (Farsça)

garaib-i hilkat / garâib-i hilkat / غَرَائِبِ خِلْقَتْ

• Yaratılış harikaları.

• Yaratılışın görülmedik şekilleri.

garat / gârât

• Yağmalar.

garet / gâret / غارت

• Yağma, talan, çapul.

• Yağma. (Arapça)

garet-ger

• Yağmacı. Çapulcu.

garetger / gâretger / غارتگر

• Yağmacı. (Arapça - Farsça)

garetgeran / garetgerân

• Yağmacılar, çapulcular. (Farsça)

garetgir / garetgîr

• Yağmacı.

garib / garîb

• Yalnız, kimsesiz, zavallı.

• Yabancı, memleketinden uzakta bulunan, kimsesiz.

garibem

• Yalnızım, gurbetteyim.

gariza / garîza

• Yaratılıştan olan, huy.

garize / garîze

• Yaradılıştan olan.

gav-ı deşti / gâv-ı deştî

• Yaban sığırı.

gavs

• Yardım eden. Evliyâ arasında kullara yardımla vazîfelendirilen velî zât.

gayat-ı fıtrat / gayât-ı fıtrat

• Yaratılış gayeleri.

gaye-i fıtrat

• Yaratılış amacı.

gaye-i hareket

• Yapılan hareketin gaye ve maksadı.

gaye-i hilkat

• Yaratılış gayesi.

gāye-i hilkat / غَايَۀِ خِلْقَتْ

• Yaratılış gāyesi.

gayna

• Yaprakları çok olan yaş ağaç.

gayr-ı fıtri / gayr-ı fıtrî

• Yaratılışa uygun olmayan.

gayr-i fıtri / gayr-i fıtrî / غَيْرِ فِطْر۪ي

• Yaratılışa uymayan.

gayr-i meşru / gayr-i meşrû / غير مشروع

• Yasal olmayan.

giriban / girîbân / گریبان

• Yaka. (Farsça)

giriban-gir / girîban-gir

• Yaka tutan. (Farsça)

giriftar / giriftâr / گرفتار

• Yakalanmış, tutulmuş, müptela. (Farsça)

gıyas / gıyâs / غياث

• Yardım nidâsı.

• Yardım isteyene yardım eden.

• Yardım. (Arapça)

goncaruhsar / goncaruhsâr / غنجه رخسار

• Yanağı goncaya benzeyen. (Farsça)

gonce-i ab / gonce-i âb

• Yağmur yağarken suyun yüzünde meydana gelen kabarcık.

güdaziş

• Yakılma, yanma. (Farsça)

gürbe-i deşti / gürbe-i deştî

• Yaban kedisi.

gurbet

• Yabancı memleket, yâd el.

haber-i kazib / haber-i kâzib

• Yalan haber.

haber-i mütevatir / haber-i mütevâtir

• Yalan üzerinde ittifâk etmeleri (birleşmeleri) mümkün olmayan bir cemâat (topluluk) tarafından nakledilen, bildirilen haber, hadîs-i şerîf.

habgah / hâbgâh / خوابگاه

• Yatak odası. (Farsça)

habistan

• Yatakhane, yatak odası. (Farsça)

habt / خبط

• Yanlış hareket. (Arapça)

habtühata / خبط و خطا

• Yanlış yapma. (Arapça)

hacat-ı fıtri / hâcât-ı fıtrî

• Yaratılıştan gelen ihtiyaçlar.

haciri / hacirî

• Yapıcı, kurucu.

hadd / خد

• Yanak. (Arapça)

hadis / hâdis

• Yaratılmış. Yok iken var, var iken yok olabilir. Sonradan olan.

hadis-i garib / hadîs-i garîb

• Yalnız bir kişinin bildirdiği sahîh hadîs. Yahut, aradaki râvîlerden (nakledenlerden) birine, bir hadîs âliminin muhâlefet ettiği hadîs.

hadis-üs sinn / hâdis-üs sinn

• Yaşı taze. Genç delikanlı.

hadisat-ı kevniye / hâdisât-ı kevniye

• Yaratılışla ilgili hâdiseler, olaylar.

hadise-i adliye

• Yargılama olayı.

hadise-i inayet / hâdise-i inâyet

• Yardım, ihsan olayı.

hafa'

• Yalın ayak yürümek.

hafafiş / hafâfîş / خفافيش

• Yarasalar. (Arapça)

hafi / hâfî / حافى

• Yalınayak koşan. (Arapça)

haham

• Yahûdî din adamı.

hakba'

• Yaban eşeğinin dişisi.

hakikat-i kainat / hakikat-i kâinat

• Yaratılmış olan herşeyin aslı, esası.

hakikat-i mümkinat / hakikat-i mümkinât

• Yaratılanların, var edilenlerin gerçeği.

hakikat-i teavün

• Yardımlaşma gerçeği.

hakk-ı hayat

• Yaşama hakkı.

hakk-i sehv

• Yanlışı kazıma.

hakperestlik

• Yalnız Allah'a kulluk etmek.

hal

• Yapıp bitirme, indirme.

hala / halâ

• Yaş ot.

halal / halâl

• Yasak edilmiş olmayan, yâhut yasak edilmiş ise de, İslâmiyet'in özr, mâni ve mecbûriyet saydığı sebeblerden birisi ile yasaklığı kaldırılmış olan şeyler.

halet-i fıtriye / hâlet-i fıtriye

• Yaratılıştan gelen haller.

halife-i müslimin / halife-i müslimîn

• Yavuz Sultan Selim Han'dan sonraki Osmanlı Padişahları hakkında kullanılmış bir tabirdir. Müslümanların halifesi demektir.

halık / hâlık / خالق

• Yaratıcı, herşeyi yaratan Allah.

• Yaratan, yaratıcı. (Allah'ın isimlerinden)

• Yaratıcı.

• Yaratıcı.

• Yaratan, Tanrı. (Arapça)

halik / hâlik / خَالِقْ

• Yaratıcı.

halıkıyet / hâlıkıyet

• Yaratıcılık.

• Yaratıcılık.

halikiyet / hâlikiyet / خالقيت

• Yaratıcılık. (Arapça)

halıkıyyet

• Yaratıcılık. Halk edicilik. İcad ve takdir.

halk / خلق / خَلْقْ

• Yaratma.

• Yaratma, yaratılma.

• Yaratma.

• Yaratmak.

• Yaratma.

halk eden

• Yaratan.

halk etme

• Yaratma.

halk etmek

• Yaratmak.

halk eylemek

• Yaratmak.

halk olma

• Yaratılma.

halkan

• Yaradılışça, hilkatça.

halketmek

• Yaratmak.

hallak / hallâk / خلاق

• Yaratan, her şeyi halkeden, Kadir-i Zülcelal, Allah Teala Hazretleri (C.C.)

• Yaratan, her şeyi yoktan vâr eden Allahü teâlâ.

• Yaratan.

• Yaratıcı. (Arapça)

hallakıyet / hallâkıyet

• Yaratıcılık.

hallakiyet / hallâkiyet

• Yaratıcılık.

• Yaratıcılık.

hallas

• Yakalıyan, tutan kimse.

halt

• Yanlışlık, karıştırma.

halt etme

• Yanlışı doğruya karıştırma.

halum

• Yaş peynir gibi olan koyu yoğurt.

halvet / خَلْوَتْ

• Yalnızlık, tek başına kalma.

• Yalnızlık, yalnız olarak kalma.
• Yabancı bir kadınla yabancı bir erkeğin bir odada, kapalı bir yerde yalnız kalmaları.
• Tasavvuf yolunda olgunlaşmak ve ilerlemek için belli bir müddet tenhâda kalma hali yalnız kalmak.

• Yalnız kalma.

halvet ve inziva

• Yalnız başına bir yere çekilip dünya işleriyle uğraşmama.

halvethane / halvethâne / خَلْوَتْخَانَه

• Yalnızca ibadet etmek ve çile doldurmak için kapanılan yer.

• Yalnız kalınan yer.

• Yalnız kalınan yer.

halvetnişin

• Yalnız başına bir yere çekilip ibadetle meşgul olanlar.

hamaset

• Yaradılıştan olan cesâret. Bahadırlık. Cesurluk. Kahramanlık. Yiğitlik.

hamit

• Yanmış ve pörsümüş süt.

hamızat-ı şahmiye / hâmızat-ı şahmiye

• Yağ asitleri.

hana

• Yaramaz ve boş sözler konuşmak.

har'

• Yarmak.

har-i deşti / har-i deştî

• Yaban eşeği.

harf-i nida' / harf-i nidâ'

• Ya, ey, â gibi harflerle çağırılanın ismine eklenen harf. Ünlem.

harib / harîb

• Yağma olunmuş, soyulmuş, talan edilmiş.

harık / hârık

• Yakan, yakıcı. Yanan, tutuşmuş. Ateş, od.

• Yakıcı, yakan.

harik / harîk / حریق

• Yangın, ateş.

• Yangın. (Arapça)

harika-i fıtrat

• Yaratılış harikası.

hariye

• Yavuz bir yılan.

hark / حَرْقْ

• Yakmak. Yanmak. Yangın.

• Yakma.

• Yakma.

hark ve iltiyam

• Yarmak ve yapıştırmak. Yırtılmak ve iyileşmek.

harr

• Yarmak.

harras

• Yalancı.

hars

• Yarmak, yırtmak.

harze

• Yaban şalgamı.

haşarı

• Yaramaz, rahat durmaz, hırçın.

hasbü'l-mahiye / hasbü'l-mâhiye / حسب الماهيه

• Yapı bakımından. (Arapça)

hasda'

• Yaprağı çok olan ağaç.

haşere

• Yabani arı, böcek, akrep ve yılan gibi zararlı mahluk.

haşmet-i hilkat

• Yaratılışın görkem ve heybeti.

hasr

• Yalnız biri için ayırma.

hat / hât

• Yazı, çizgi, sınır.

• Yazı.

hata / hatâ

• Yarış atlarının sekizincisi.

• Yanlışlık, suç, günah.

• Yanlış, yanlışlık.

hataen / hatâen / خطاء

• Yanlışlıkla. (Arapça)

hataiyyat

• Yanlışlıklar, yanlışlar.

hatakar / hatakâr

• Yanlışlık yapan, hatâ eden, yanılan. (Farsça)

hataya / hatâyâ / خطایا

• Yanlışlar, hatalar. (Arapça)

hatem-i inayet / hâtem-i inâyet

• Yardım mührü.

hati' / hatî'

• Yaramaz kimse.

hatt-şinas

• Yazı uzmanı, yazıdan anlayan. (Farsça)

hatve-i tekarrüb

• Yaklaşma adımı.

havari / havârî

• Yardımcı. Îsâ aleyhisselâma îmân eden on iki kişiden her biri.

havra

• Yahûdî mâbedi, sinagog.

hay'al

• Yakasız gömlek.

hay'ame

• Yaramaz huylu, kötü mizaçlı.

hayat / حيات

• Yaşam. (Arapça)

hayat-engiz

• Yaşamaya zorlayan, yaşatan. (Farsça)

hayatperest

• Yaşamaya pek düşkün olan.

hayf / حيف

• Yazık, vah vah. (Arapça)

hayfa / hayfâ / حَيْفَا

• Yazık!

• Yazık.

haylaz / haylâz

• Yaramaz, aylak.

• Yaramaz.

haym

• Yaramazlık yapmak.

haynunet

• Yakın olmak, yaklaşmak.

hayy-ı meyyit / حَيِّ مَيِّتْ

• Yaşayan ölü.

hayzeyun

• Yaşlı, acûz, ihtiyar.

hazad

• Yaş ağaçtan kesilmiş budak ve diken.

hazer ve ibaha / hazer ve ibâha

• Yasaklar ve mübahlar. Fıkıh kitablarında dînen yasaklanan ve izin verilen şeyleri anlatan bölüm. Bâzı fıkıh kitaplarında bu bölüm kerâhiyye ve istihsân adıyla anılır.

hazret-i yakub

• Yâkûb (a.s.).

hazun

• Yaramaz huylu kimse.

hebul

• Yavrusu kalmayan deve.

hedcan

• Yavaş yürüyüş.

heder / هدر

• Yazık olma, boşa gitme. (Arapça)
• Heder etmek: Yazık etmek, yitirmek, boşa harcamak. (Arapça)
• Heder olmak: Yazık olmak, yitmek, kaybolmak. (Arapça)

helkam

• Yaşlı kadın, acuze.

hellab

• Yağmurlu soğuk rüzgâr.

helyostat

• Yansıyan güneş ışınlarını, belli bir doğrultuya yöneltmeğe ve bu doğrultuda tutmaya yarayan bir ayna ile bir ayar sisteminden meydana gelen tertibat.

hemmas

• Yavuz arslan.

hemsal / hemsâl / همسال

• Yaşıt. (Farsça)

hemsinn / هم سن

• Yaşıt. (Farsça - Arapça)

hercai / hercâî

• Yanar döner, gelgeç.

heremdide / heremdîde

• Yaşlanmış, kocamış, ihtiyarlamış. (Farsça)

herşebe

• Yaşlı kuru kadın.

hetn

• Yağmur yağmak.

hevaperest / hevâperest

• Yasak arzuları peşinde koşan.

hevaperestane / hevâperestâne

• Yasak arzuların peşinde koşarcasına.

hevesat-ı sihirbaz / hevesât-ı sihirbaz

• Yalancı ve aldatıcı istek ve arzular.

hevheve

• Yaprakların sesleri.

hevheve-i yaprak / هَوْهَوَۀِ يَاپْرَاقْ

• Yaprağın rüzgarın esmesi ile çıkardığı ses.

• Yaprakların rüzgarın esmesiyle çıkardığı ses.

hevzeb

• Yaşlı deve.

heyhat / heyhât / هيهات

• Yazık, ne yazık!

• Yazık. (Arapça)

hezf

• Yaşlı devekuşu.

hıba

• Yağmurdan korunmak için kurulan çadır. Tente.

hıbse

• Yaramaz, habis nesne.

hidac

• Yapılan ibadette kusur, noksan, eksiklik.

hidayet-i fıtrıye

• Yaratılıştan gelen hidayet; kötü tercih ve telkinlerle bozulmamış olan insanı yaratılışındaki doğruluk.

hidemat-ı mahlukat / hidemât-ı mahlûkat

• Yaratıkların hizmetleri.

hıdırellez

• Yazın başlangıcı sayılan altı Mayıs günü. (Rûmî senede Nisan ayının yirmi üçüncü günü.)

hıfy

• Yalın ayak yürümek.

hikmet / حِكْمَتْ

• Yaratılıştaki asıl maksat ve fayda.

hikmet-i amme / hikmet-i âmme / حِكْمَتِ عَامَّه

• Yaratılıştaki asıl maksat ve faydanın umûmîliği.

hikmet-i halık / hikmet-i hâlık

• Yaratıcının hikmeti.

hikmet-i hilkat / حِكْمَتِ خِلْقَتْ

• Yaratılış hikmeti ve gayesi.

• Yaratılıştaki ilâhî maksad ve incelik.

hikmet-i teşri'iye

• Yasamadaki hikmet, kanun koymadaki gaye, fayda.

hilaf-ı evla / hilâf-ı evlâ

• Yapılması sevâb fakat yapmamakla günâha girilmeyen hareket.

hilaf-ı fıtrat / hilâf-ı fıtrat / خِلَافِ فِطْرَتْ

• Yaratılışa ters.

• Yaratılışa aykırı.

hilaf-ı hikmet / hilâf-ı hikmet

• Yaratılıştaki hikmete, İlâhî gayeye zıt.

hilf

• Yardımlaşma, ittifak, sözleşme.

hilkat / خلقت / خِلْقَتْ

• Yaratılış.

• Yaradılış.

• Yaradılış.

• Yaratılış.

hilkat şeceresi

• Yaratılış ağacı.

hilkatça

• Yaratılışça.

hilkatçe

• Yaratılış yönünden.

hilkaten / خِلْقَتاً

• Yaratılıştan, doğuştan.

• Yaratılıştan. Doğuştan.

• Yaradılışça.

• Yaratılışça.

hilkıyyat

• Yaratılışla alâkalı, hilkatte olan evsaf.

hilkıyyet

• Yaratılışta olma, hilkî olma.

himmet

• Yardım.

hindubar

• Yazı hokkası. (Farsça)

hınye

• Yay.

hırkat

• Yanma.

hirkat / حِرْقَتْ

• Yakma.

hırkatli

• Yakıcı.

hırman

• Yalan, kizb.

hısb

• Yay avazı. Ok atma sırasında yaydan çıkan ses.

hizem / hîzem

• Yakacak odun. Yakıt olarak kullanılan odun. (Farsça)

hizmet-i fıtriye

• Yaratılıştan gelen hizmet.

hod-endişane / hod-endişâne

• Yalnız kendini düşünerek.

hodendiş

• Yalnız kendini düşünen, kendisi için endişe eden.

höl

• Yaşlık, nem, rutubet.

huffaş / huffâş / خفاش

• Yarasa. Gece kuşu.

• Yarasa.

• Yarasa.

• Yarasa. (Arapça)

hufte-gi / hufte-gî

• Yatıp uyuma. (Farsça)

hufve

• Yalın ayak olmak.

hükm

• Yargı, karar.

hükm-hüküm

• Yargı, emir, komuta.

hüküm

• Yargı, karar.

• Yargı, egemenlik.

hükumet-i hilkat / hükûmet-i hilkat

• Yaratılış hükümeti.

hulki / hulkî

• Yaratılıştan.

• Yaradılışla ilgili, yaradılıştan gelen.

hulle-i icadat / hulle-i îcâdât

• Yaratma fiilinin üzerini saran elbise; îcat elbisesi.

hulle-i inayet / hulle-i inâyet / حُلَّۀِ عِنَايَتْ

• Yardım elbisesi.

hulleb

• Yağmursuz bulut.

huluskar / hulûskâr / خلوصكار

• Yağcı, dalkavuk. (Arapça - Farsça)

hulusname

• Yalnız muhabbet, alâka ve bağlılığı göstermek üzere sunulan mektub. (Farsça)

hürriyet-i kalem

• Yazı yazma hürriyeti.

huruf-u ecnebi

• Yabancı harfler.

hüsn-ü hilkat

• Yaratılışın güzelliği.

huşşaf

• Yarasa kuşu.

huzur

• Yakınında olma.

huzuren

• Yakınında olarak.

i'mal / i'mâl / اعمال

• Yapma, işleme, iş yapma.

• Yapma, işleme. (Arapça)

i'mar

• Yapmak. Tâmir etmek. Şenlendirmek. Mâmur kılmak. Harabilik ve ıssızlıktan kurtarmak.

ianat / iânât / اعانات

• Yardımlar.

• Yardımlar, bağışlar. (Arapça)

iane / iâne / اعانه

• Yardım. İmdat. Yardım için istenen, toplanan şey.

• Yardım, destek.

• Yardım.

• Yardım, bağış. (Arapça)

ibadet-i fıtriye

• Yaratılıştan gelen ibadet.

ibavet

• Yabancı bir adamın bir çocuğa baba gibi olması, babalık yapması.

ibda'kar / ibdâ'kâr / ابداعكار

• Yaratıcı, yenilik getiren. (Arapça - Farsça)

ibrani / ibrânî

• Yahudi sülalesi, o sülaleden olan kimse.

ibrar

• Yapılan yeminin doğru olduğu tasdik edilme.

ibri / ibrî

• Yahudi, İbrani.

ibriyyun

• Yahudiler, İbraniler.

ibzaz

• Yağlanma, şişmanlama, semirme.

icad eden

• Yaratan, var eden.

icad etmek

• Yaratmak, var etmek.

icad u ibda / icâd u ibdâ

• Yapma ve yaratma.

icad vermek

• Yaratma özelliğini vermek.

icadat / icâdât

• Yaratmalar.

icadi / icadî / îcadî

• Yaradılışa dâir.

• Yaratmayla ilgili.

icadsız

• Yaratma özelliği olmayan.

iclinbab

• Yan yatmak.

icra ettirmek

• Yaptırmak.

icraat / icrâât / اجراآت

• Yapılanlar. (Arapça)

içtihad-ı hata / içtihad-ı hatâ

• Yanlış ve hatâlı hüküm çıkarma.

idare kandili

• Yatak odalarını aydınlatmağa ve elde gezdirmeğe mahsus küçük, ışığı az lâmba.

idare-i maişet

• Yaşayış için gerekli olan ihtiyaçlar.

idare-i taayyüş

• Yaşamı idare etme.

idarehane

• Yazıhane, müdüriyet.

ıdca'

• Yatırmak.

idna'

• Yakın etmek, yaklaştırmak.

idrak ettirmek

• Yaşatmak, değer ve yüceliğini göstermek.

ıdtıca'

• Yan yatmak.

ifade-i naşir / ifade-i nâşir

• Yayımcının yazar ve eseri hakkındaki sözü.

ifade-i tahririye

• Yazı ile anlatış.

ifşa / ifşâ

• Yayma, duyurma.

iftira / iftirâ

• Yalan yere birisini suçlama, suç atma.

• Yapmadığı hâlde kötü bir işi birisine yükleme, yalan yere birisine suç isnat etme gösterme. Birine suç atma, bühtân.

iğfal / iğfâl

• Yanıltma ve aldatma.

igfaliyyat

• Yanıltıp aldatmak için söylenen sözler.

iğlat / iğlât / اغلاط

• Yanıltma. (Arapça)

igtinam

• Yağma etmek. Fırsatı ganimet bilmek.

iğtinam

• Yağmalama.

ihrak / ihrâk / احراق

• Yakma.

• Yakma.

• Yakma. (Arapça)
• İhrak edilmek: Yakılmak. (Arapça)
• İhrak olunmak: Yakılmak. (Arapça)

ihrak etme

• Yakma.

ihrakan

• Yakmak suretiyle.

ihsa'

• Yalnız bir ilim ve san'at dalıyla meşgul olup, o hususda ihtisas yapıp terakki etme. Husyelerini çıkarma, iğdiş etme, eneme, erkekliğini giderme.

ıhsas

• Yaramaz iş yapmak.

ihtilakıyyat

• Yalanlar, aslı olmayan sözler. Uydurma sözler.

ihtimalat-ı karibe

• Yakın ihtimaller.

ihtirak / احتراق

• Yanma. (Arapça)

ihtiyac-ı fıtri / ihtiyac-ı fıtrî

• Yaratılıştan gelen doğal ihtiyaç.

ihtiyare

• Yaşlı kadın.

ihtiyariyat

• Yapılması insanın kendi elinde olan şeyler.

ika / îka / îkâ / ایقا

• Yapma, etme.

• Yapma. (Arapça)
• Îka etmek: Vermek, bırakmak. (Arapça)

ikaat / îkaât

• Yapıp etmeler.

ikaniyye / ikâniyye

• Yakînî bilgiye tabi olanlar. Din ve bilginlerce ileri sürülen şeyleri delil aramaksızın doğru sayan anlayış.

ıksar

• Yapabileceği ve elinden geldiği halde ihmâl etme.

iktan

• Yapıştırma veya yapıştırılma.

iktidar-ı hayatiye

• Yaşama gücü.

iktiran / iktirân / اقتران / اِقْتِرَانْ

• Yakınlaşma, yaklaşma. (Arapça)

• Yakın olma.

iktitab

• Yazılmış olan bir şeyin kopyasını çıkarma, suretini alma.

ilanname / ilânnâme

• Yazılı duyuru.

ilhaz

• Yan bakışla bakma.

ilsak / ilsâk

• Yapışmak. Bitişmek. Ulaşmak. Yapıştırılma. Kavuşturulmak.

• Yapışma, bitişme.

iltida'

• Yalvarma.

iltihab / iltihâb

• Yanma, kızışma.

iltiham / iltihâm / التهام

• Yara kapanması. (Arapça)

iltiyam / iltiyâm / التيام

• Yara iyileşmesi. (Arapça)

iltizak

• Yapışma, birleşme.

imal / îmâl

• Yapma, yapım.

imalat / îmâlât

• Yapmalar, yapımlar.

imar / îmar

• Yapma, onarma, şenlendirme.

imdad / imdâd / امداد

• Yardım.

• Yardım.

• Yardım isteme, imdat. (Arapça)

imdadat / imdâdât

• Yardımlar.

imdadat-ı hassa-i rahmaniye / imdâdât-ı hassa-i rahmâniye

• Yarattıklarını esirgeyip koruyan, şefkat eden ve rızıklandıran Allah'ın özel yardımları.

imdat / imdât

• Yardım dileme.

imdat etmek

• Yardım etmek.

imtar

• Yağdırma veya yağdırılma.

imtar-ı matar

• Yağmur yağdırma.

in

• Yabani hayvanların barınağı, yuvası. Mağara.

in'ikas / in'ikâs / اهعكاس / اِنْعِكَاسْ

• Yansıma, aksetme.

• Yanıyma. (Arapça)

• Yansıma.

in'ikas etmek / in'ikâs etmek

• Yansımak.

in'ikasat / in'ikâsât

• Yansımalar, aksetmeler.

inayat / inâyât

• Yardımlar.

inayet / inâyet / عِنَايَتْ

• Yardım.

• Yardım.

inayethah / inâyethah / inâyethâh

• Yardım isteyen.

• Yardım isteyen.

inayetkar / inayetkâr / inâyetkâr

• Yardım ve iyilik eden. Lütuf ve inayette bulunan. (Farsça)

• Yardım ve iyilik eden, lütuf ve inayette bulunan.

• Yardım eden.

inayetkarane / inâyetkârâne

• Yardım edercesine.

inayetli

• Yardımlı, lütuflu.

inayetname / inâyetnâme

• Yardım yazısı.

inayetperver / inâyetperver

• Yardımsever.

inayetperverane

• Yardım ve ihsan etmeyi severek.

inbisas

• Yayılıp dağılma.

ind

• Yanı, katı.

• Yan, kat.

inde'l-muhakeme

• Yargılanma anında, duruşma sırasında.

indi / indî

• Yanlı, taraflı; objektif olmayan.

indimal

• Yara iyi olma, kapanma.

indimiz

• Yanımız.

indimizde

• Yanımızda.

infitak

• Yarılma, sökülme.

infitar / infitâr

• Yarılma, açılma.

• Yarılma.

• Yarılma, açılma.

inhicaf

• Yalvarıp yakarma.

inhisar etme

• Yalnız birşeye ait kılma.

inhişaş-ı evrak

• Yaprakların hışırtısı.

inikas / inîkas

• Yansıma.

inkar / inkâr / انكار

• Yadsıma, reddetme. (Arapça)
• İnkâr edilmek: Yadsınmak. (Arapça)
• İnkâr etmek: Yadsımak. (Arapça)

inşa / inşâ / اِنْشَا

• Yapma, kurma.

• Yapma, vücuda getirme.

• Yapma, ortaya çıkarma.

inşa ve kitabet / inşâ ve kitâbet

• Yazı yazma, telif etme.

insaf

• Yaprak yaprak olma, lime lime olup dağılma.

inşikak / inşikâk / انشقاق

• Yarılma.

• Yarılma, ikiye bölünme.

• Yarılma, bölünme. (Arapça)
• İnşikâk etmek: Yarılmak, bölünmek. (Arapça)

inşiram

• Yarık yarık olma.

intifa' / intifâ' / انتفاع

• Yararlanma. (Arapça)

ıntıfa-yı harik

• Yangının sönmesi.

intişar / intişâr / انتشار / اِنْتِشَارْ

• Yayılma.

• Yayılma.

• Yayılma.

• Yayılma.

• Yayılma.

intişar eden

• Yayılan.

intişar etme

• Yayılma.

intişar etmek

• Yayılmak.