adab / âdâb

• Edebler, güzel huylar, iyi haller ve davranışlar; her konuda haddini bilip sınırı aşmamak. Müfredi (tekili) edeb'dir.

ahlak / ahlâk

• İnsanda yerleşmiş huylar. Hulkun çokluk şeklidir.

ahlak ilmi / ahlâk ilmi

• Kötü huylardan uzaklaşıp, güzel huylar edinme yollarını öğreten ilim.

ahlak-ı fazıla / ahlâk-ı fâzıla

• İyi ahlâk, faziletli huylar.

ahlak-ı hasene / ahlâk-ı hasene

• Güzel huylar. Dînin ve aklın beğendiği huylar.

ahlak-ı zemime / ahlâk-ı zemîme

• Kötü ahlâk. Dînin ve aklın beğenmediği huylar.

• Kötü huylar, çirkin davranışlar.

büyüklenmek

• Kendini büyük görmek, büyüklük taslamak. (Kötü huylardan biridir, günahtır.) (Türkçe)

cami-ül mehasin

• Güzel vasıfları huyları kendinde toplamış bulunan.

edeb

• Güzel hallere ve huylara sâhib olma ve utanılacak hareketlerden sakınma, her hususta haddini bilip, sınırı gözetme hâli.
• Namazda müstehab ve mendup olan şeyler.

emzice

• (Mezc. den) Mizaclar, tabiatlar, huylar, meşrebler.

• Mizaçlar, tabiatlar, huylar.

• Mizaçlar, huylar.

fasid-ül mizac / fâsid-ül mizac

• Ahlâkı ve iyi huyları ifsad eden.

fazail / fazâil

• İnsanda iyilik etmeye ve fenalıktan çekinmeye karşı devamlı ve değişmez istidatlar, güzel huylar.

halaik

• (Tekili: Halayık) (Halk) Mahlukat. Yaratılmışlar.
• Huylar. Tabiatlar.

hasail / hasâil

• Hasletler, huylar, nitelikler.

hasais

• (Tekili: Hasîse) Kötü huylar, fena tabiatlar.

hem-huy

• Bir ahlâk ve tabiatda bulunan. Huyları bir olan. (Farsça)

hem-reng

• Rengi bir olan, aynı renkte olan. (Farsça)
• Mc: Huyları bir olan. (Farsça)

hilye-i seadet / hilye-i seâdet

• Peygamber efendimizin sallallahü aleyhi ve sellem görünüşü veya O'nun görünen bütün uzuvlarının şeklini, sıfatlarını, isimlerini ve güzel huylarını anlatan yazılar. Süslü levhalar üzerine yazılan bu yazılara Hilye-i şerîf de denir.

hısal / hısâl

• (Tekili: Haslet) Hasletler, huylar, tabiatlar. Ahlâk.

• Huylar, mizaçlar, karekterler.

• Güzel huylar.

hisal-hısal

• Huylar, tabiatlar.

hısal-i hamide / hısal-i hamîde / hısâl-i hamîde

• Medhe ve övülmeğe lâyık güzel huylar, güzel hasletler.

• Övülmeye lâyık güzel hasletler, huylar.

hoşmeniş

• Huyu, tabiatı iyi. Güzel huyları olan. (Farsça)

huluk-ı azim / huluk-ı azîm

• Kur'ân-ı kerîmin bildirdiği ve Peygamber efendimizin sallallahü aleyhi ve sellem sâhib olduğu güzel huylar.

huluk-i azim / huluk-i azîm

• Peygamberimiz Hz. Muhammed'in (A.S.M.) mübarek huyları.

ibale

• Kuyu bileziği.
• Hayvanları muhafaza etme.
• Küçük çocuklara def-i hacet ettirme.
• Devenin hallerini ve huylarını iyi bilmek.

ilm-i ahlak / ilm-i ahlâk

• İyi huylar edinme ve kötü huylardan sakınma yollarını öğreten ilim.

ıslah-ı nefs / ıslâh-ı nefs

• Kötü huyları, fenâ alışkanlıkları ve yaramaz işleri bırakıp, iyi huyları, güzel işleri, kulluğa yakışan tâat ve ibâdetleri yapma.

ma'nevi temizlik / ma'nevî temizlik

• İnsanın iç temizliği, kalb temizliği; kalbini her türlü bozuk inanış ve düşüncelerden fenâ huylardan arındırmak.

mahamid

• (Tekili: Mahmedet) İyi ve güzel huylar. İyi hasletler.
• Şükürler, senâlar, medihler. Şükür edilmeğe değer davranışlar.

mahazi

• Rezalet ve kepazelik sebebi olan kötü huylar.

mahmud-üş şiyem

• Medhedilecek huylara sâhib olan. Beğenilen ve takdir edilen hasletler kendinde bulunan.

medeni-i bittab'

• Doğuştan, yaradılıştan huyları ile medeni oluş.
• Cenab-ı Hakkın yaratması ile tab'an iyi huylu, kibar, faziletli kimse.

mefatır

• Yaradılıştan olan huylar. Fıtri olan huylar.

meşarib

• Meşrebler. Mizaclar. Tabiatlar. Huylar.
• Fehimler. Anlayışlar. Ahlâklar.
• Su içecek şeyler. Maşrabalar.
• Köşkler.

muhtelifü'l-mizaç

• Farklı mizaç ve huylar.

pişegan / pişegân

• (Tekili: Pişe) Meslekler, san'atlar. İşler. (Farsça)
• Huylar, âdetler, tabiatlar. (Farsça)

salah / salâh

• Sâlih olmak, iyilik, dürüstlük; iyi huylarla süslenme, dînine bağlı olma.

secaya

• (Tekili: Seciye) Karakterler, huylar, seciyeler, ahlâk ve tabiatlar.

secaya-yı gàliye / secâyâ-yı gàliye

• Çok kıymetli ve yüksek huylar.

secaya-yı hasene / secâyâ-yı hasene

• Güzel karakterler, ahlâk ve huylar.

secaya-yı seyyie / secâya-yı seyyie

• Kötü ahlâklar, karakter ve huylar.

şemail / şemâil / شمائل

• (Tekili: Şimal) Huylar, ahlâklar, tabiatlar.

• Huylar, tavırlar. (Arapça)

seyr-i enfüsi / seyr-i enfüsî

• Tasavvuf yolunda bulunan kimsenin kendinde ilerlemesi, kötü huylardan temizlenen nefsin, iyi huylarla bezenmesi, süslenmesi.

şiyem

• (Tekili: Şime) Huylar, tabiatlar.

tabayi' / tabâyi' / طبایع

• Mizaçlar, tabiatlar, huylar. Yaratılışlar.

• Tabiatler, huylar. (Arapça)

tasavvuf

• Ahlâk ve kalb ilmi. Kalbi kötü huylardan temizleyip, iyi huylarla doldurmak. Kalbde îmânın vicdânileşmesi, yâni Ehl-i sünnet îtikâdının kalbde sağlamlaşması ve şüphe getirici te'sirlerle sarsılmaması, nefs-i emmâreden doğan tenbelliklerin ve sıkıntıl arın giderilip, ibâdetlerde kolaylık ve lezzet hâ

tehzib-i ahlak / tehzib-i ahlâk

• Ahlâkı güzelleştirme, kötü huyları giderme.

uruk-u insaniyetkarane / uruk-u insaniyetkârane

• İnsanlığa yakışır damar, kök veya huylar. (Farsça)