abdullah ibn-i zübeyr

• Ebu Bekir-i Sıddık'ın kızı Esma'nın oğludur. Muhacirlerden ilk doğan çocuk olup cesaret, şecaat, ibadet ve takvası ile meşhurdur. Zübeyr ibn-i Avvam'ın oğludur. Yezid'in saltanatını kabul etmedi ve Mekke'de dokuz sene halifelik yaptı. 73 yaşında şehid edildi. (R.A.)

akıbetü'l-müttakin / âkıbetü'l-müttakîn

• Takva sahiplerinin sonu.

asfiya / asfiyâ

• Sâfiyet, takvâ ve kemâlât sâhibi ve Peygambere (A.S.M.) vâris olup, onun meslek ve gayelerini ihyaya ve tatbike çalışan muhakkik zatlar.

• Hz. Peygamber yolundan giden ilim ve takvâ sahibi velî kullar.

asfiya-i müçtehidin / asfiya-i müçtehidîn

• Kur'ân ve sünnetten yola çıkarak hüküm ortaya koyan ve Hz. Peygamberin yolundan giden ilim ve takvâ sahibi kimseler.

asfiya-i muhakkikin / asfiya-i muhakkikîn

• Hz. Peygamberin çizgisinde yaşayan ve hakikatleri delilleriyle bilen ilim ve takvâ sahibi büyük zatlar.

asfiya-yı müdakkikin / asfiya-yı müdakkikîn

• Hz. Peygambere (a.s.m.) vâris olup onun yolundan giden takvâ sahibi ve gerçekleri tam olarak araştıran, delilleriyle isbat eden büyük velîler.

ayiş

• Bolluk içinde rahat yaşayan.
• Hz. Peygamber'in (A.S.M.) zevcesi ve mü'minlerin vâlidesi, Hz. Ebu Bekir'in (R.A.) kızının bir ismi. Aişe-i Sıddıka diye de anılır. Hayret edilecek derecede takva, iffet ve zekâvet sahibesi olup 2210 Hadis-i Şerif nakletmiştir. Hicretin 57. yılında vefat

azimet / azîmet

• Takvâ ile amel etmek. Allah'ın emirlerini en mükemmel ve eksiksiz yapmağa çalışmak.
• Kesin karar vermek.
• Yola çıkmak, gitmek.

• Kuvvetli irâde, istek, arzu. Haramlardan, dinde yasak edilen şeylerden sakınmakla berâber, mümkün olduğu kadar ruhsatlardan yâni dinde izin verilen kolaylıklardan uzak durup; evlâyı, en iyi olduğu bildirilenleri, nefse zor gelenleri yapmak; takvâ yol u.

• Takvâ ile günahlardan şiddetle kaçınma.

azimet-i şer'iye / azîmet-i şer'iye

• Dinî azimet; dinde takva ile hareket etmek.

berere

• (Tekili: Bârr ve Berr) Dindar ve temiz kimseler. Takvâ ehli olan, her çeşit günahlardan sakınanlar. Çok hayır sahibi kimseler.

birr

• Temizlik.
• Günahtan çekinmek.
• Takvâ.
• İn'âm ve ihsan etme.
• Amel-i sâlih, iyi amel.
• Koyunu sevketmek.
• Gönül, kalb.
• Tilki yavrusu.
• Fâre.

cürcani / cürcanî

• (Abdülkahir) Hicri beşinci asrın ikinci yarısında yaşamış büyük âlimlerden ve Arapçanın dâhi mütehassıslarındandır. Dindarlığı ve takvası da çok ileri olduğu nakledilir... Asıl adı: Abdülkahir-el Cürcanî olan bu Zâtın ilk tahsilini memleketi Cürcan'da yaptığı biliniyor. Adı ve künyesi şu şekilde olu

daire-i takva / daire-i takvâ

• Takvâ dairesi; Allah'tan korkup emir ve yasaklarına titizlikle uyma dünyası.

ehl-i iman ve salahat / ehl-i iman ve salâhat

• Allah'a ve iman esaslarına inanan takva sahipleri, sâlih kimseler.

ehl-i nübüvvet ve salahat / ehl-i nübüvvet ve salâhat

• Peygamberler ve takva sahibi sâlih kimseler.

ehl-i takva / ehl-i takvâ

• Takvâ sahipleri; Allah'tan korkup emir ve yasaklarına titizlikle uyan kimseler.

esas-ı takva / esas-ı takvâ

• Takvânın esası, temeli.

etkıya / etkıyâ

• (Tekili: Taki) Çok takvâ sâhibi olanlar. Takiler. Takvâda çok ileri giden mes'ud kimseler.

• Çok takvalılar.

etkıya-i ümmet

• Ümmet içinde takva sahibi kimseler.

evliya

• (Tekili: Veli) Veliler. Nefsine değil, dâimâ Cenab-ı Hakk'ın rızâsına tâbi olmağa çalışan, ibâdet ve taatta, takvâ ve riyâzatda çok yüksek mertebelere ulaşıp Allahın (C.C.) mahbubu ve karibi olan büyük ve ender zâtlar.

hüzeyfe

• Ensar-ı Kiramdandır. Hüzeyfe-i Yemanî de denir. Hz. Muhammmed (A.S.M.) ona münafıkları bildirdiğinden dolayı, Hz. Ömer (R.A.) onunla istişare eder ve Onun, namazını kılmadığı kimselerin namazında bulunmazdı. Çok takvalı ve istiğna sâhibi bir zat idi. İran'ın fethinde bulundu. (Hi: 35) de Dâr-ı Beka'

imam-ı ali naki

• (Hi: 212-254) Eimme-i İsnâ Aşer'den onuncu zât olup, manevi büyük nüfuz ve takva sahibi, ehl-i kemal bir zâttır. Ali İbn-i Muhammed Hâdi diye de bilinir. (R.A.)

imam-ı hanbeli / imam-ı hanbelî

• (Hi: 164-241) (Ahmed İbn-i Muhammed İbn-i Hanbelî) Hanbelî Mezhebinin imamı olup ezberinde bir milyon hadis vardı. Müsned adlı kitabında otuzbin hadis mevcuttur. Zühd ve takvası çok ileri idi. (K.S.)

imamü'l-müttakin / imâmü'l-müttakîn

• Allah'tan korkan takvalıların önderi.

ittika / ittikâ

• Sakınmak. Çekinmek. Günahlardan ve bütün kötülüklerden kendini çekmek. Takvâ ile amel etmek.

• Sakınma. Takva ehlinden olma.

kelime-i tevhid / kelime-i tevhîd

• "Lâ ilâhe illallah, Muhammedün resûlullah" sözü. Mânâsı şöyledir: Allahü teâlâdan başka ilâh yoktur. Muhammed aleyhisselâm O'nun resûlüdür, peygamberidir. Kelime-i tevhîde; Kelime-i ihlâs, Kelime-i takvâ, Kelime-i tayyibe, Da'vet-ül-hak, Urvet-ül-vüs kâ, Kelime-i semeret-ül-Cennet de denir.

kıyas-ı fukaha

• Hakkında açıkça âyet ve hadis bulunmayan mes'elelere dâir; ilim ve irfanda allâme ve mütebahhir, ilmi ile amelde ve Sünnet-i Seniyyeye ittiba ve imtisalde, ibadet ve taatta, takva ve verada, züht, azimet ve riyazetle, terakki ve taâli eden müctehid fukaha tarafından kıyas ile verilen hüküm.

küfv

• Eş, denk. Evlenecek kız ile erkeğin din bilgileri, takvâ (haramlardan kaçmak), neseb (soy), mevki ve servet bakımından denk olması.

libas-ı takva

• Takva elbisesi. Sâlih ameller.

marifet-i takva ve hikmet / mârifet-i takvâ ve hikmet

• Hikmet ve takva ilmi.

mevlana halid

• (Hi: 1192-1242) Yüzyıl evvelinin müceddidi olduğu milyonlarca irşad ettiği kimselerin şehadetiyle sabit olmuştur. Şam'da vefat etmiştir. Hz. Osman bin Affan (R.A.) soyundandır. İlim ve takvada ve her çeşit makbul vasıflarda, devrindeki en ileri âlimlerin ve velilerin fevkinde idi. Bütün ömrünü zühd

muhakkıkin-i asfiya / muhakkıkîn-i asfiyâ

• Hz. Peygamberin çizgisinde yaşayan ve hakikatleri delilleriyle bilen ilim ve takvâ sahibi büyük zatlar.

mukarrebun

• Büyük meleklerden bir zümre.
• Takva ve ubudiyyet ile evliya derecesine gelmiş, Cenab-ı Hakk'ın indinde çok kıymetli ve mübarek büyük zâtlar.
• Yakınlaşmış olanlar.

müttaki / müttakî

• Ehl-i takva. İttika eden. Haramdan ve günahtan çekinen, kendisini Allah'ın (C.C.) sevmediği fena şeylerdan koruyan.

• Günahtan sakınan, çekinen, takva sahibi.

• Günahtan çekinen, takva sahibi.

• Takva ehli, Allah'tan korkup emir ve yasaklarına titizlikle uyan.

müttakin / müttakîn

• (Tekili: Mütaki) Takvalılar. Müttakiler.

mütteki / müttekî

• Ehl-i takva.

• Takvâ sâhibi. Allahü teâlâdan korkup, haramlardan, dinde yasak edilen şeylerden sakınan.

naki / nakî / nâki

• (Nakiye) Temiz, pâk.
• Çok takvalı, temiz insan.
• Has undan yapılmış beyaz ekmek.

• Çok takvalı, temiz insan.

• Takva sahibi, günahtan arınmış.

sahib-i zühd ve takva / sahib-i zühd ve takvâ

• Zühd ve takva sahibi; her türlü nefsanî arzulara karşı koyarak kendini ibadete veren ve Allah korkusuyla dinin yasaklarından kaçınan kimse.

salih

• (Salâh. dan) İşe yarar, elverişli, uygun, iyi. Haklı olan, itikatlı, dindar, dinî emirlere uyan.
• Faziletli, ehl-i takva olan.

• Dinin emir ve yasaklarına uygun hareket eden, takva sahibi.

suleha

• (Tekili: Sâlih) Salihler. Salâhiyetli, günah işlemeyen iyi insanlar. İlim ve amelde, ibâdet, taat ve takvâda terakki ve teâli eden büyük zâtlar.

takdim

• (Kıdem. den) Arzetmek. Sunmak.
• Küçük bir kimseyi yaş, amel, mevki ve takva itibariyle büyük bir kimse ile tanıştırmak.
• Öne geçirmek, bir şeyi başka bir şeyden önde tutmak.
• Bir büyüğün önüne geçip bir şey vermek.

taki

• Kendini koruyan, saklayan.
• Takvalı kimse. Günahtan çekinen.

takva / takvâ

• Allahü teâlâdan korkarak, haramlardan (yasaklardan, günâhlardan) sakınmak. Harama düşmemek için, şüphelilerden (haram veya helâl olduğu belli olmayan şeylerden) sakınmaya ise verâ denir. Bu bakımdan, haramlardan daha çok sakınma derecesi olan verâ da takvânın mânâsı altına girer.

takva ehli / takvâ ehli

• Takvâ sâhibi. Allahü teâlâdan korkarak haramlardan sakınanlar.

takva-yı hakiki / takvâ-yı hakikî

• Gerçek takva, Allah korkusu.

takvadarane / takvâdârâne

• Takvaya düşkün kimse olarak.

tuka

• Takva. Allah'tan korkmak. Havfullah.

veli

• Sahib, mâlik.
• Evliya.
• Muin. Muhafaza eden.
• Küçük çocukların hâlinden mes'ul kimse.
• Sıddık.
• Baba. Babanın babası, cedde de denir.
• Fık: Hayatını mücadelelerle ve azimet ve fevkalâde bir zühd ve takva ile ibadet ve taata sarfederek kendisinden All

vera'

• Takvânın ileri derecesi. Bilmediği ve şüphe ettiğini öğrenip iyiye ve doğruya göre hareket edip bütün günahlardan çekinme hâleti.

zahid / zâhid

• Takvâ sahibi olan; nefsî isteklerden uzak kalan.

zahidane / zahidâne / zâhidâne

• Zahide yakışır surette. Ehl-i takva gibi. (Farsça)

• Tam bir zühd ve takva içinde olarak.