akl-ı evvel / عقل اول

• Tanrı.

allah / allâh / اﷲ

• Tanrı, Allah. (Arapça)

aşinalık / âşinâlık

• Tanıma, yakınlık.

aşna / âşnâ / آشنا

• Tanıdık, dost, aşina. (Farsça)

aşnayan / âşnâyân / آشنایان

• Tanıdıklar, dostlar. (Farsça)

avarız-ı divaniye

• Tanzimat-ı Hayriye'den önce geçerli olan kanunlara göre alınan vergiler.

barbut altını

• Tanzimattan önce Osmanlılarda kullanılan bir çeşit altın sikke. Yüzlük Mecidiye altını kıymetinde ve ayarında, iki kırat ağırlığında idi.

çiznök

• Tane, tohum.

dan

• Tane. (Farsça)

dane / dâne

• Tane, tohum.

deşne-i subh

• Tan yeri. (Bu tabir, tan yerinin ilkönce hançer şeklinde göründüğünden kinaye olarak denmiştir.)

el-i istiğrak

• Tanımlama edatı olup başına geldiği isim, kendisiyle ilgili bütün mânâları içerir, örneğin el- insan = bütün insanlık.

esham-ı umumiye

• Tanzimat devrinde devletin, halka borç karşılığı olarak verdiği hisse bedelleri.

eşhas-ı ma'rufe

• Tanınmış kişiler, bilinen şahıslar.

fecir / فجر

• Tan yerinin ağarması, sabah.

• Tan ağartısı. (Arapça)

fecr / فجر

• Tan ağartısı. (Arapça)

fecr-i sadık / fecr-i sâdık / فجر صادق

• Tan ağartısı, şafak sökmesi.

fisebilillah / fîsebîlillah / فى سبيل اﷲ

• Tanrı rızası için, Tanrı yolunda. (Arapça)

güvah / güvâh / گواه

• Tanık, şahıt. (Farsça)

habbe / حبه

• Taneler. (Arapça)

hu / hû / هو

• Tanrı. (Arapça)

hubeb / حبب

• Taneler. (Arapça)

huda / hudâ / خدا

• Tanrı. (Farsça)

hudaşinas / hudâşinas / خداشناس

• Tanrıtanır. (Farsça)

hudaya / hudâyâ / خدایا

• Tanrım. (Farsça)

iane-i askeriye

• Tanzimattan sonra cizye yerine Hristiyan tebeadan alınan vergi. Bu vergi sonradan "bedel-i askerî" adını almış ve 1908 Temmuz inkılâbına kadar devam etmiştir.

ikindi divanı

• Tanzimattan evvel sadrazamların kendi konaklarında yaptıkları divanlar. Bu divan ikindi namazından sonra toplandığı için bu adı almıştı. Bâb-ı Âlî teşkilâtının ilk şekli olarak Divan-ı Hümayun, muayyen günlerde toplandığı zaman, vezir-i azamlar da divanda bitirilemeyen veya arza lüzum görülmeyen işl (Türkçe)

ilah / ilâh / اله

• Tanrı.

• Tanrı, ilah. (Arapça)

ilahe / ilâhe / الهه

• Tanrıça.

• Tanrıça. (Arapça)

ilahi / ilâhî / الهى

• Tanrım. (Arapça)

ilahiyyat / ilâhiyyât / الهيات

• Tanrıbilim, teoloji. (Arapça)

inficar / inficâr

• Tan yerinin ağarması, tohumun çatlaması.

inkar / inkâr

• Tanımama.

işhad / işhâd / اشهاد

• Tanık getirme. (Arapça)

ized / îzed / ایزد

• Tanrı. (Farsça)

kadı

• Tanzimat'a kadar her türlü davaya, Tanzimat ile Medeni Kanun arasındaki dönemde ise yalnız evlenme, boşanma, nafaka, miras davalarına bakan mahkemelerin başkanları.

kesb-i muarefe

• Tanımak, alışkanlık kazanmak.

kesir-ül ahbab / kesir-ül ahbâb

• Tanıdıkları, bildikleri çok olan.

kürek cezası

• Tanzimattan önce ve yelkencilik devrinde işledikleri ağır cürümden dolayı harp gemilerinden kürek çekmek üzere gemi hizmetine verilen kimseler. Bu gibiler, gemilerde kürek çektikleri için bu tâbir meydana gelmiştir.

ledünni / ledünnî / لدنى

• Tanrı sırlarıyla ilgili. (Arapça)

ma'rifet / مَعْرِفَتْ

• Tanıma.

ma'ruf / ma'rûf / مَعْرُوفْ

• Tanınan.

mahudiyet / mâhudiyet

• Tanınır, bilinir olma.

mansur / منصور

• Tanrı'nın yardımıyla zafer kazanan. (Arapça)

mecelle

• Tanzîmât'ın îlânından sonra, Ahmed Cevded Paşa'nın başkanlığında bir komisyon tarafından hazırlanan; İslâm hukûkunun muâmelâta (alışveriş, şirketler, hibe v.b.) âit hükümlerinin Hanefî mezhebine göre maddeler hâlinde tertibinden meydana gelen kânunlar veya bu kânunları içerisine alan mecmûa.

meşhur

• Tanınmış, herkesin bildiği. Çoklarının bildiği.

• Tanınmış.

mihbeb

• Tâne tâne kesecek âlet.

mikyas-ı ma'rifet / mikyâs-ı ma'rifet / مِقْيَاسِ مَعْرِفَتْ

• Tanıma ölçüsü.

mıkzef

• Tanbur.

muarefe / muârefe / مُعَارَفَه

• Tanışma.

• Tanışma.

muarefet

• Tanıma, yakından bilme.

muarref

• Tanıtılmış.

muarrif

• Tanıtıcı.

mühlet / مهلت

• Tanınmış süre. (Arapça)
• Mühlet vermek: Süre tanımak. (Arapça)

münacat / münâcat / مناجات

• Tanrı'ya yakarma. (Arapça)

munazzama

• Tanzim olunmuş, yoluna konulmuş olan. İntizamlı teşkilât. Nizamlı. Adaletli.

mutantan

• Tantanalı, gösterişli.

• Tantanalı, gösterişli.

müvasat / müvâsât

• Tanıdıklarını ve arkadaşlarını, kendisinde bulunan nîmetlere ortak etmek, onlarla iyi geçinmek.

na-ma'ruf

• Tanınmayan, bilinmeyen, ma'ruf olmayan. (Farsça)

navakıf / nâvâkıf

• Tanımayan, bilmeyen.

perverdigar / perverdigâr / پروردگار

• Tanrı. (Farsça)

rabbi / rabbî / ربى

• Tanrım. (Arapça)

şafak

• Tan zamanı.

şahit olma

• Tanık olmak.

seher

• Tan, sabah olmaya başladığı vakit.

• Tan.

seher vakti

• Tan yerinin ağarmaya başladığı zaman.

sepide

• Tan vakti. (Farsça)

sepidedem / sepîdedem / سپيده دم

• Tan ağartısı. (Farsça)

şinas

• Tanıyan, bilen, anlayan. Tarih-şinas : f. Tarihten anlayan, tarih bilen. (Farsça)

şirk / شرک

• Tanrı'ya ortak koşma. (Arapça)

sübhan / سبحان

• Tanrı. (Arapça)

sübhani / sübhânî / سبحانى

• Tanrısal. (Arapça)

ta'rif / تعريف

• Tanıtma.

taarrüf / تَعَرُّفْ

• Tanışma, tanıma.

• Tanınma.

taarrüfat / taarrüfât

• Tanıtmalar, tanımalar.

tanburi / tanbûrî / طنبوری

• Tanbur virtüözü. (Arapça)

tarif

• Tanım, tanıtma.

tarif edici

• Tanıtıcı.

tarife

• Tanıtma yazısı.

tarifename

• Tanıtma yazısı.

tarifname

• Tanım yazısı.

tavsifname

• Tanıtıcı yazı.

tearüf / teârüf

• Tanışmak. Birbirini tanımak. Birbirine tanış çıkmak.

• Tanışma, birbirini tanıma.

tertil

• Tane tane ve düşünerek okuma veya konuşma.

teşhis / teşhîs / تَشْخ۪يصْ

• Tanıyıp şahıslandırma.

tetimme-i tarif

• Tanımın tamamlayıcısı, devamı.

uluhiyyet / ulûhiyyet / الوهيت

• Tanrılık. (Arapça)

vacibülvücud / vâcibülvücûd / واجب الوجود

• Tanrı. (Arapça)

vahdani / vahdânî / وحدانى

• Tanrı'nın birliği ile ilgili. (Arapça)

vahdaniyyet / vahdâniyyet / وحدانيت

• Tanrı'nın tekliği. (Arapça)

vehbi / vehbî / وهبى

• Tanrı vergisi. (Arapça)

yezdan / yezdân / یزدان

• Tanrı. (Farsça)