akl-ı mücerred / عقل مجرد

• Soyut akıl.

arz etme

• Söyleme, ifade etme.

arz eylemek

• Söylemek, ifade etmek.

asalet / asâlet

• Soyluluk.

asil / asîl

• Soylu, terbiyeli.

asılzade

• Soylu, sülâlesi ve ailesi asil olan.

asilzade / asilzâde / asîlzâde / اصيل زاده

• Soylu.

• Soylu çocuğu, asilzade. (Arapça - Farsça)

aslünesl / اصل و نسل

• Soy sop. (Arapça - Farsça)

bed-maye / bed-mâye

• Soysuz, sütü bozuk.

cürade

• Soyulmuş nesne.

dehangüşa

• Söyliyen, açılmış ağız, konuşan ağız. (Farsça)

dudman / dûdmân / دودمان

• Soy sop. (Farsça)

ehl-i sahih

• Söyledikleri doğru ve güvenilir olanlar.

elfaz-ı küfr / elfâz-ı küfr

• Söylendiği zaman, îmânı gideren, müslümanlıktan çıkmaya sebeb olan sözler.

ensab / ensâb

• Soylar, nesepler.

eşraf / eşrâf

• Soylulular, şerefliler.

evkemakal / evkemâkal

• Söylendiği gibi.

füru-maye

• Soyu alçak. Kötü soylu. Sütü bozuk.

güyan

• Söyleyen. (Farsça)

güyem

• Söylerim (mânâsına fiil). (Farsça)

güyende

• Söyleyici. Söyleyen. Kail olan. (Farsça)

guyi / guyî

• Söyleyiş, söyleme. (Farsça)

hadis-i maktu' / hadîs-i maktû'

• Söyleyenleri (râvîleri), Tâbiîn-i kirâmakadar bilinip, Tâbiîn'den rivâyet olunan hadîs-i şerîfler.

hadis-i müstefiz / hadîs-i müstefîz

• Söyleyenleri üçten çok olan hadîs-i şerîfler.

hakaik-ı mücerrede / hakâik-ı mücerrede

• Soyut hakikatler, gerçekler.

hakaik-i mücerrede / hakâik-i mücerrede

• Soyut gerçekler.

hasbıhal

• Söyleşi, sohbet.

hasep

• Soy.

hısım

• Soyca ve evlenme neticesinde aralarında bağ bulunanların beheri. Akraba.

hitab / hitâb

• Söyleme, buyurma.

hizzeb

• Soylu at.

ifade / ifâde / افاده

• Söylem, anlatım, dile getirme. (Arapça)
• İfâde edilmek: Anlatılmak, belirtilmek, dile getirilmek. (Arapça)
• İfâde etmek: Anlatmak, belirtmek, dile getirmek. (Arapça)

ikrar / ikrâr

• Söyleme, dile getirme.

ıkvaliyyat / ıkvâliyyât

• Söylenmediği hâlde söylendi diye iddiâ edilen sözler. Lüzumsuz iddialar.

insilah / insilâh

• Soyulma, sıyırılma.

irad / îrâd

• Söyleme, dile getirme.

kail

• Söyleyen.

karabet / karâbet

• Soyca yakınlık. Hısımlık. Akrabalık.

• Soy, süt ve evlilik yoluyla yakınlık, akrabâlık.

• Soyca yakınlık, hısımlık, akrabalık.

karabet-i nesliye / karâbet-i nesliye

• Soy yakınlığı, akrabalık.

karabet-i rahmiye

• Soy yakınlığı, akrabalık.

kavlen

• Söyleyerek. Söz ile. Anlaşarak.

ketmetmek

• Söylemeyerek gizlemek, üstünü örtmek.

lay

• Söyleyen, söyleyici. (Farsça)

lüsga

• Söylerken rı'yı gayn'a veya lâm'a; ve sin'i te'ye kalbetmek.

mahiyet-i mücerrede / mâhiyet-i mücerrede

• Soyutlanmış mahiyet, soyut öz.

makşur

• Soyulmuş, kabuğu çıkarılmış.

mantuk

• Söylenmiş, denilmiş, söz, kelam, nutuk, mefhum.

mashara / مسخره

• Soytarı. (Arapça)

mehasin-i mücerrede

• Soyut güzellikler; maddî olmaktan, her türlü sınırlayıcı özelliklerden uzak olan güzellikler.

melfuz / melfûz

• Söylenmiş, dile getirilmiş olan.

• Söylenmiş.

meskut

• Söylenmemiş. Sükut edilmiş. Hakkında bir şey söylenmemiş.

mizenend / mîzenend

• Söylüyorlar, vuruyorlar.

mücerred

• Soyutlanmış.

muhafete

• Söyleme, yavaş okuma.

müntabıka

• Söylenirken dilin üst damağa kapanması. Bu hâlde ağızdan çıkan harfler; sad, dad, tı, zı.

mütekellim

• Söyleyen, konuşan.

mütereddi

• Soysuzlaşmış.

nacins / nâcins / ناجنس

• Soysuz, cinsi bozuk. (Farsça - Arapça)

natakte

• Söyledin. (mânasına karşısındakine hitabdır)

• Söyledin.

nebs

• Söylemek.

necabet / necâbet / نجابت

• Soyluluk.

• Soyluluk. (Arapça)

necib / necîb / نجيب

• Soyu ve nesli temiz, aslı kerim olan. Cömert. Asilzâde. Güzel huylu ve ahlâklı.

• Soylu, asil, temiz.

• Soylu, asil, kişizade. (Arapça)

necibe

• Soyu sopu temiz kimse. Cömert. Asilzâde.

necl-i necib

• Soyu temiz çocuk.

nejad / نژاد

• Soy, ırk. (Farsça)

nemat-ı takrir

• Söyleme tarzı.

neseb / نسب

• Soy, sop, nesil.

• Soy, şecere. Çocuğu ana ve babaya bağlayan kan bağı. Ekseriya baba yönünden olan yakınlık için kullanılır. Babalar ve yukarıya doğru büyük babalar ile oğullar ve aşağıya doğru oğullar arasındaki alâkaya amûdî yakınlık; erkek kardeşler ile bunların oğ ulları ve amca oğulları arasındaki alâkaya ufkî y

• Soy, sülale.

• Soy. (Arapça)

neseben

• Soyca, soy bakımından.

• Soy itibariyle.

• Soyca, sülâlece, soy bakımından.

nesebi / nesebî / نَسَب۪ي

• Soy ile ilgili.

• Soy yönünden, neseble ilgili olarak.

• Soya âit.

nesil

• Soy, sop, zürriyet.

nijad / nijâd / نژاد

• Soy. (Farsça)

rivayetkerde

• Söylenilen. Rivayet edilen. (Farsça)

sa'm

• Soymak.

şayia / şâyia / شایعه

• Söylenti, yayılma, duyulma.

• Söylenti. (Arapça)

şecere / شجره

• Soyağacı. (Arapça)

serd

• Söyleme.

serrişte / سَرْ رِشْتَه

• Söyleyip durma, bahane.

silsile-i neseb

• Soy zinciri.

silsile-i şerafet ve siyadet / silsile-i şerâfet ve siyadet

• Soyunun bir taraftan Hz. Hasan—şeriflik—, diğer taraftan da Hz. Hüseyin—seyyidlik—vasıtasıyla Hz. Muhammed'in (a.s.m.) soyundan gelme silsilesi.

şive / şîve

• Söyleyiş, tarz, üslûp.

• Söyleyiş, naz.

sülale / sülâle / سلاله

• Soy, sop. Bir kimsenin soyu.

• Soy.

• Soy, sop, bir kimsenin soyu.

• Soy sop. (Arapça)

ta'riye

• Soyma. Çıplaklaştırma.

tahdis / tahdîs

• Söylemek, rivayet etmek. Görülen iyiliği herkese söylemek.

takrir-i kelam / takrir-i kelâm

• Söylemek. İfadede bulunmak.

te'kid-i manevi / te'kid-i manevî

• Söylenişi başka, manası müşterek olan.

te'tee

• Söylerken dilini, "tâ" lâfzına döndürmek.

tebar / tebâr / تبار

• Soy, nesil, neseb. (Farsça)

• Soy. (Farsça)

tecerrüd

• Soyutlanma, sıyrılma.

• Soyutlanma, ayrılma.

tecerrüd etme

• Soyutlanma, sıyrılma.

tecerrüd etmek

• Soyutlanmak, sıyrılmak.

tecerrüt

• Soyutlanma, sıyrılma.

tecerrüt eden

• Soyutlanan.

tecrid / tecrîd / تجرید

• Soyutlama, yalnız bırakma.

• Soyutlama. (Arapça)
• Tecrîd edilmek: Soyutlanmak. (Arapça)
• Tecrîd etmek: Soyutlamak. (Arapça)

tecrid etmek

• Soyutlamak, uzaklaştırmak.

tecriden / tecrîden / تجریدا

• Soyutlayarak. (Arapça)

tecrit etmek

• Soyutlamak.

telaffuz / telâffuz / تَلَفُّظْ

• Söyleyiş.

• Söyleyiş, diksiyon.

• Söyleyiş.

tu'tu

• Söylerken duraklamak.

varid / vârid

• Söylenen, ulaşan, gelen.

varid olan

• Söylenen.

vasf-ı mezbur

• Söylenen vasıf, daha önce yazılan sıfat.

vürud eden / vürûd eden

• Söylenen, ifade edilen.

• Söylenen, ifade edilen.

zadegan / zâdegân / زادگان

• Soylular, aristokratlar. (Farsça)