akl-ı meaş / akl-ı meâş

• Yemek, içmek, evlenmek, helâl, haram demeden kazanmak ve eğlenmek gibi hep bedenin râhatını ve nefsin menfaatini düşünüp, âhireti düşünmeyen akıl; akl-ı meâdın zıddı.

amürg

• Fayda, menfaat, kâr. (Farsça)
• Kader, kıymet. (Farsça)
• Zahire, meyve. (Farsça)
• Esas, hülâsa, özet. (Farsça)
• Bir mikdar. (Farsça)

arak

• Ter, rutubet.
• Dağdaki yol.
• Çukur.
• Deve izleri.
• Sıra sıra olan şey.
• Zenbil.
• Menfaat, sevab, karşılık.
• Süt.

arazi-i emiriyye-i mevkufe / arâzi-i emiriyye-i mevkufe

• Huk: Sadece hazine menfaatleri veya tasarruf hakları veyahut ikisi de bir hayır cemiyetine ayırılan miri arazi.

arazi-i emiriyye-i sırfa / arâzi-i emiriyye-i sırfa

• Huk: Beytülmâle mahsus menfaatleri ve tasarruf haklarından hiçbiri bir cihete verilmeyip devlete ait olan ve şahıslara dağıtılan memleket arazisi.

ayc

• Razı olmamak.
• Tasdik edip inanmamak.
• Menfaatlenmemek, faydalanmamak.

ayide

• Fayda, menfaat.
• Muhabbet, sevgi.

azam-ı menfaat / âzam-ı menfaat

• Menfaatin en büyüğü.

bakara suresi / bakara sûresi

• Kur'an-ı Kerim'in 2. Sûresi olup Medine-i Münevvere'de nâzil olmuştur. (Bu sûre, Mûsâ Aleyhisselâm'ın risâleti ile o milletin seciyelerine girmiş olan bakarperestlik mefküresini kesip öldürdüğünü, bir bakarın zebhi ile anlatır ve şu cüz'i hadise ile beşerin dünyevî menfaatlarına en çok vesile olan ş

berumendi / berûmendî

• Faydalı, menfaatli olma. (Farsça)

bi-tail / bî-tail

• Menfaatsiz, faydasız. İşe yaramaz, boşuna. (Farsça)

bırtıl

• (Çoğulu: Berâtıl) Rüşvet.
• Meşru olmayarak, kanunen bir iş gördürmek için vazifeli olan kimseye rüşvet olarak verilen şey ki, para vesair menfaatlardır.

casus

• (Çoğulu: Cevâsis) Hafiye. Gizli sırları haber veren. Kendi asıl şahsiyetini gizleyip, kendini iyi şahsiyet şeklinde göstererek ve gizli yollarla bir devletin askeri, siyasi ve mâli durumlarına dair haberleri başka bir devlet menfaatına olarak toplayıp bildiren kimse.

celb-i menafi / celb-i menâfi

• Menfaatlerin celbedilmesi; yarar sağlama, çıkar elde etme.

celb-i menfaat

• Menfaat celbedici, çekici, fayda sağlayıcı.

cerr-i magnem

• Menfaat celbetmek.

dalkavuk

• Eline maddî menfaatler, para vesaire geçirmek için yaltakçılık ve soytarılık edip kendi vakar ve haysiyetini muhafaza etmeyen adam. (Türkçe)

• Maddî ve şahsî menfaatleri için zilleti kabul eden soytarı adam.

• Menfaati için hoş görünmeye çalışan, yağcılık ve soytarılık eden.

delil-i inayet

• Allah'ın inâyetinin tecellisinden gelen ve kâinatta görülen hikmet ve maslahatlara uygun en mükemmel nizam ve tam esaslı san'at; ve kâinattaki eşyaların menfaat ve faydalarını bildiren âyetler, bu inâyet delilini gösteriyorlar.

demagoji

• yun. Halkı kendi menfaati için okşama siyâseti. Halkın hoşuna gidecek sözlerle insanların sevgisini kazanarak kendi maksadını elde etmeğe çalışmak. Halk avcılığı. Cerbeze.

dif

• (Çoğulu: Edfâ) Çok hararet.
• Derin duvar.
• Deveden gelen fayda, menfaat.

egoist

• Bencil, hodpesent, hodbin, kendini beğenmiş, menfaatperest.

• Kendi menfaatini düşünen bencil, hodbîn, enâniyet sâhibi.

egoizm

• Bencillik. Kendi menfaatını ön plâna alma. Her işi ve davranışta kendini düşünme. Bencillik, hem ahlâk, hem de dinde reddedilen kötü bir huydur. Bencillikten kurtulmanın çaresi, İslâm terbiyesidir. (Fransızca)

ehl-i medeniyet

• Dünyaya yalnız dünya için ve maddî zevk ve menfaatleri için bakanlar.

enfa'

• Daha nâfi. Daha menfaatli. Pek faydalı.

faide / fâide

• (Çoğulu: Fevaid) Kazanç, kâr, nef', menfaat. İstifadeye sebeb. Yararlılık, işe yarama.

faide-mend / fâide-mend

• Kârlı, faydalanan, menfaat elde eden. (Farsça)

fevaid / fevâid

• Faydalar, menfaatler, kârlar, kazançlar.

fevaid-i dünyeviye / fevâid-i dünyeviye

• Dünyanın faydaları, menfaatleri.

gana

• Kifayet, kâfi gelme.
• Menfaat, fayda.

halis / hâlis

• Saf, temiz, hîlesiz, katkısız. Menfaat düşüncesi karışmadan sırf Allah için olan, riya ve gösteriş bulunmayan.

hasiyyet

• (Hassiyet) Hususi fayda, kuvvet ve menfaat, tesir, keyfiyet.

hassa

• (Çoğulu: Havass) İnsanın kendisine tahsis ettiği şey. Bir şeyde bulunup başkasında bulunmayan şey. Bir şeye mahsus kuvvet. Te'sir. Menfaat.
• Adet ve alâmet. Ekâbir, kavmin ileri geleni.

hizmet

• Birinin işini görme. Bir kimsenin hesabına veya menfaatına iş görme, bu suretle yapılan iş, vazife. Memuriyet.
• Bir insan, hayvan veya nebatın muhtaç olduğu işler ve takayyüdat.

hodbin

• Başkasına hak tanımayıp, kendi lezzet ve menfaatını tâkib eden. Bencil. Enaniyetli. Kibirli. (Farsça)

hodbini / hodbinî

• Hodbinlik. Kendi menfaat ve lezzetini düşünmek. (Farsça)

hulus / hulûs

• Dünyâ menfaatlerini düşünmeden bütün iş ve ibâdetlerin yalnız Allah için olması, niyet temizliği.

huluskar / huluskâr

• Bir insana karşı samimi muhabbeti olan. (Farsça)
• Dalkavuk. Menfaati için sevgi ve iyi muamele gösteren. (Farsça)

huluvv

• Boş olmak, hâlî oluş. Boşluk. Boşta olmak.
• Huk: Tarafların anlaşarak evlilik hayatlarına son vermeleri.
• Huk: Bir gayr-i menkulün, muayyen bir bedel ile kiralanmış olmasından doğan kiracılık hakkı ve menfaati.
• Hava parası adıyla verilen meblağ.

hümanizm

• Lât. Edb: İslâmiyete mugayir ve aykırı eski Yunan ve Lâtin edebiyatı ve felsefesi taraftarlığı hareketi.
• Fls: İnsan menfaatını hayatta değer ölçüsü kabul eden ve dine tâbi olmayan, insana aşırı hâkimiyet tanımak isteyen ve maddeperest, dinsiz, imansız bir cereyan, bir fikir ve bâtıl

icare / icâre

• Kira. Gelir, irâd. Ücret.
• Fık: Belli bir menfaati belli bir karşılık ile satmak.

• Belli bir menfaati belli bir bedel karşılığında satmak, kirâlamak.

icare-i sahiha

• İn'ikad ve sıhhat şartlarını tamamen câmi' olan icaredir ki, şuyu'ı asilden ve şartı mufsidden hâli olmak üzere malum bir menfaatı, malum bir bedel mukabilinde temlik etmekten ibarettir.

ihlas / ihlâs

• (Hulus. dan) Kalbini safi etmek. İçten, samimi, riyasız sevgi. İçten gelen sevgi ile doğruluk ve bağlılık.
• Sırf Allah emretmiş olduğu için ibadet etmek. Yapılan ibadet ve işlerde hiçbir karşılık ve menfaati, hakiki ve esas gaye etmeyerek yalnız ve yalnız Allah rızasını esas maksat ve

• Hâlis, temiz etmek, niyyeti düzeltmek, temizlemek, dünyâ menfaatini düşünmeden bütün işlerini, ibâdetlerini yalnız Allah için yapmak.

ıkta'

• (Kat.'dan) Delil göstererek susturma.
• Mülkiyeti devlete ait olan bir arazinin menfaatinin hazinede istihkakı bulunan kimseye padişah tarafından verilmesi.
• Maktuan ihâle.

intifa / intifâ

• Fayda sağlama, menfaatlanma.

intifa'

• Fayda te'min etmek. Menfaatlanmak.

istimta'

• (Temettü. den) Faydalanma, menfaati olma.

istismar / istismâr

• Menfaatine âlet etmek. İşletmek.
• Kıymetlendirmek. Sömürmek.

• Menfaatine alet etme.

ittihad-ı menafi'

• Menfaatlerin bir ve ortak oluşu. İş birliği.

kamez

• Menfaatsiz, hor hakir nesne.

kar-nüma / kâr-nüma

• Menfaat gösteren. (Farsça)
• Usta çıkacak olan çırakların, ustalıklarını göstermek için yaptıkları örneklik iş. (Farsça)

kira / kirâ

• Bir malın, menfaatine yâni kullanılmasına karşılık olarak verilen ücret. Bir evin, bir iş yerinin veya herhangi bir mülkün, taşıt veya binek hayvanının, sâhibi tarafından faydalanılmak ve kullanılmak üzere belli bir ücret karşılığında bir müddet için başkasına verilmesi.

kumar

• Para veya başka bir menfaat karşılığı oynanan oyun; birkaç kimsenin aralarında para veya mal toplayarak piyango çekip, isâbet etmeyenlerin isâbet edenlere mal veya para vermek için sözleşme veya para ile kazanmak için tahminde bulunma, toto. Karşılık lı para veya mal koyarak bahse tutuşma.

maden-i menfaat

• Menfaat kaynağı.

maslahat-ı islam / maslahat-ı islâm

• İslâmın menfaati, yararı.

mehr

• Erkeğin evlenirken kadına vereceği ve kadının hakkı olan altın, gümüş veya her hangi bir mal yâhut menfaat.

mehr-i muaccel

• Miktarı tesbit edilen (belirlenen) ve nikâh sırasında erkeğin evleneceği kadına peşin olarak ödemesi gereken altın, gümüş, kâğıt para veya herhangi bir mal yâhut bir menfaat.

menafi / menâfî

• Menfaatler.

menafi' / menâfi' / منافع

• (Tekili: Menfaat) Menfaatler. Faydalar.

• Menfaatler, çıkarlar, yararlar. (Arapça)

menafi-i cüz'iye / menâfi-i cüz'iye

• Küçük ve sınırlı menfaatler.

menafi-i dünyeviye

• Dünyevî menfaatlar, faydalar.

menafi-i iktisadiye / menâfi-i iktisâdiye

• İktisadî yararlar, menfaatler.

menafi-i şahsiye / menâfi-i şahsiye

• Şahsî menfaatler, yararlar.

menafi-i umumiye

• Umumi menfaatler, umumi faydalar.

menfaat-i beşer

• İnsanlığın menfaati, yararı.

menfaat-i cinsiye

• Kendi şahsî çıkarı ve millî menfaati.

menfaat-i cüz'iye-i gururiye / menfaat-i cüz'iye-i gurûriye

• Gurura dayanan küçük ve kişisel menfaat.

menfaat-i dünyeviye

• Dünya menfaati, yararı.

menfaat-i maddi / menfaat-i maddî

• Maddî menfaat, fayda.

menfaat-i millet

• Kişinin mensup olduğu milletin menfaati, yarar ve çıkarı.

menfaat-i müşterek

• Ortak menfaat ve yarar.

menfaat-i nefsiye

• Nefsin menfaatleri.

menfaat-ı şahsiye

• Şahsî menfaat, yarar.

menfaat-i umumi / menfaat-i umumî

• Genelin menfaati, yararı.

menfaat-i umumiye

• Herkesin yararı, umumun menfaati.

menfaatbahş

• Faydalı, yararlı. Menfaat ve fayda veren. (Farsça)

menfaatdar / menfaatdâr

• Menfaat ve fayda gören. (Farsça)

menfaatperest / مَنْفَعَتْپَرَسْتْ

• Menfaatına çok düşkün.

• Menfaatine düşkün.

menfaattar

• Menfaatli.

mesalih-i umumiye / mesâlih-i umumiye

• Genele ait menfaatlar, yararlar.

meta'

• Fayda. Menfaat.
• Kıymetli eşya. Tüccar malı.

meta-ul gurur

• Gurur metaı. İnsanı aldatıp Allah yolundan alan dünya zevki veya menfaatı, insanlara riyakârlık için kullanılan dünya malı.

muavaza / muâvaza

• İki tarafın da ivaz vererek, anlaşarak yaptığı akit. Sayışma. Bir şeyi diğer bir şeye bedel, ivaz olarak vermek. Aslı olmadığı halde menfaat celbi için hususi bir surette müzakere ile yapılan hileli iş. Yapmacık.

müdahene

• Dalkavukluk. Menfaat beklediği bir kimseyi yüzüne karşı medhetmek. Koltuklamak. Bir kimsenin yüzüne karşı iyi görünmek. Münâfıklık.

müdahin / müdâhin

• Dalkavuk. Yüze gülen. Birisini yalandan yüzüne karşı medheden. Menfaat koparmak için dostluk eden.

• Menfaat için yüze gülen, yağcılık ve dalkavukluk yapan; dalkavuk.

müdara / müdârâ

• Dîni ve dünyâyı zarardan kurtarmak için, dünyâ menfaatinden vermek veya belâyı dünyâ menfaati ile savmak.

müfad

• Sözün ifade ettiği mâna. İfade edilen.
• Herhangi bir vesile ile kazanılmış menfaat. (Mefâd galattır)

müftehir

• (Fahr. dan) İftihar eden. Öğünen.
• Sırf Allah rızası için menfaatsiz hizmet eden.
• Şanlı, şerefli.

müntefi'

• (Nef'. den) Fayda gören, menfaatlenen, istifade eden.

mürcia

• Sonunda menfaati olan şey.

musa

• Vasiyet olunan mal.
• Menfaat.

müstagni

• (Gani. den) Kimseden bir menfaat beklemeyen, bir şey istemeyen, istiğna eden, kimseye ihtiyacı olmayan. Gönlü tok, tok gözlü. Çekingen, nazlı.
• Gerekli ve lüzumlu bulmayan.

mustarıf

• Çıkarı ve menfaati için her yana başvuran.

müstemti'

• Temettü' eden, faydalanan, menfaatlenen.

mütemetti'

• (Mütu'. dan) Menfaatlenmiş, faydalanmış.
• Umre ile hacc için ihram bağlanmış.
• Kazanan, kâr eden.

müttefik-ul menfaa

• Menfaatleri bir olan, birleşen.

nafi'

• Menfaatli. Faydalı. Yarar. Şifalı.
• Esma-i Hüsnâdan bir isim.

nafia

• İnşaat işleri.
• Faydalı işler. Menfaatli olanlar.

nafile

• Fık: Farz ve vâcibden gayrı mecburiyet olmadığı hâlde yapılan ibadet. Fazladan yapılan iş.
• Menfaatli olmayan. Ziyâdeden olan.
• Torun.
• Ganimet malı. Bahşiş. Atiyye.

nef'i / nef'î

• Menfaat ile alâkalı, faydacı.
• Sihâm-ı Kaza nâmındaki hicivli şiirleri ile meşhur Erzurum - Hasankale'li olup İstanbul'da yaşamış bir şâirin adıdır. 1634'de 4. Murad devrinde bir hicviyesinden dolayı boğdurulup denize atılmıştır.

nifa'

• Menfaat, fayda.

radde

• Derece. Rütbe. Sıra. Kerte. Mertebe.
• Aşağı yukarı.
• Fayda, menfaat.
• Çizgi, hat.

rade

• Faide, menfaat.

rebah

• Faide, menfaat.
• Kediye benzer bir canavarın adı.

rec'

• Geri döndürmek.
• Döndürülmek.
• Yağmur.
• Menfaat, fayda.
• Rücu' etmek veya ettirmek.

rüşvet

• Kanunen bir iş gördürmek gayesi ile vazifeli olan kimseye, gayr-i meşru olarak verilen para vesâir menfaat ve fayda.

• Bir iş gördürmek, haksızı haklı göstermek gibi maksatlarla bir görevliye verilen para, mal veya sağlanan menfaat.

şantaj

• Bir kimsenin suçunu veya yüz karasını meydana çıkarmak tehdidiyle menfaat sağlamaya çalışma. (Fransızca)

saz

• Kamış. (Farsça)
• Bir çalgı âleti. (Farsça)
• Takım, silâh, edevat. (Farsça)
• Ustalık. (Farsça)
• At takımı. (Farsça)
• Düzen, tertip, sıra. (Farsça)
• Öğrenme. (Farsça)
• Kuvvet, kudret. (Farsça)
• Menfaat. (Farsça)
• Benzer, misil, eş. (Farsça)
• Hile. (Farsça)

semerat / semerât

• (Tekili: Semere) Meyveler, faydalar. Kârlar. Menfaatler.

sevda-i menfaat

• Menfaat hevesi.

sevk-i menfaat

• Menfaatin yöneltmesi, yönlendirmesi.

siyonist

• (Kudüs'ün eski adı olan Sion. dan) Filistin'de bağımsız bir Yahudi devleti kurmak isteyen. Yahudi fikrinin taraftarı. Bir şeyi Yahudilerin gaye ve menfaatına göre değerlendiren. Yahudilik.
• Yahudi dinine giren.

su-i istimal / su-i istimâl

• Kötüye kullanma. Eldeki nimeti veya fırsatı boşuna yahut kendi menfaatine kullanma.

tahrif

• (Harf. den) Harflerin yerini değiştirmek. Bozmak. Kalem karıştırmak.
• Kendi menfaati veya başkasının zararı için bir ibârenin mânasını değiştirmek.
• Başka tarafa meylettirmek.

tail

• Uzayan.
• Kudret ve gına.
• Fayda. Menfaat.

tebasbus

• Bir menfaate kavuşmak veya bir zarardan korunmak için tevâzu göstermek, yaltaklanmak.

temettu'

• (Çoğulu: Temettuât) Kazanma, kâr etme.
• Kâr, fayda, menfaat.
• Toplamak, cem'etmek.
• Mühlet vermek.
• Yoldaş olmak.

teneffu'

• (Çoğulu: Teneffuât) Faydalanma, menfaatlenme.

tereşşuhat-ı siyasiye ve dünyeviye / tereşşuhât-ı siyasiye ve dünyeviye

• Siyasî ve dünyevî menfaat olduğunu gösteren belirtiler.

tevehhüm-i ebediyet

• Ebedî yaşayacağını zannedip Allah'ın emirlerinden ve âhiret için hazırlanmaktan gaflet etmek. Hiç ölmeyecekmiş gibi evhâm ile sâdece bu dünyayı ve dünya menfaatlerini düşünmek.

ulema-üs su' / ulema-üs sû'

• Kötü âlimler. Dünya için âhiretini unutan âlimler. Dünyayı dine tercih eden âlimler. Menfaat için hakikatı örten âlimler.

ulemau's-su / ulemâû's-sû

• Kötü âlimler; menfaat için hakikati örten âlimler.

ulemaü's-su / ulemâü's-sû

• Kötü âlimler; geçici menfaatlar veya baskılar karşısında hakikatları gizleyen ve gerçekleri çarpıtan âlimler.

ulemaü's-su' / ulemâü's-sû'

• Kötü âlimler; geçici menfaatlar uğruna hakikatları gizleyen ve gerçekleri çarpıtan âlimler.

ulemaüs-su ashabı / ulemâüs-sû ashabı

• İlmi kötüye kullanarak dünyaya yönelik menfaatler için ilmi âlet yapan âlimler ve onlara tâbi olanlar,uyanlar.

vakf

• Bir kimseyi veya bir şeyi alıkoymak, durdurmak. Kımıldatmamak.
• Hareketten fariğ olmak, imsak etmek. Hapsetmek. Aslâ satılmamak, başka şeye tebdil olunmamak şartı ile bir mülkü Allah yoluna vermek. Menfaatı hayır nevilerinden birisine âit olmak üzere bir mülkü ilelebed vermek.

• Mükellef (akıllı, müslüman ve ergenlik çağına erişmiş)kimsenin kendi mülkü olan mütekavvim (belli, kıymetli ve dayanıklı) malının menfaatini (faydasını) hiçbir şarta bağlamadan, müslüman veya zımmî (gayr-i müslim vatandaş), bütün veya belli fakirle re bırakması. Vakfın çoğulu evkâftır. Vakfe

vakıf / vâkıf

• Mülkü olan belli ve kıymetli malının menfaatini bir şarta bağlamadan müslüman veya zımmî (gayr-i müslim vatandaş) bütün veya belli fakîrlere Allah rızâsı için terkeden kimse.
• Bir işten haberi olan.
• Arafât'ta vakfeye duran.

varidat-ı zulmiye

• Zulüm yoluyla sağlanan girdiler, menfaatler.

vasıta-i cer

• Birşeyi herhangi bir menfaata veya geçinmeye vasıta yapma.

vasiyet

• Bir işi birisine havale etmek.
• Emir.
• Fık: Bir malı veya menfaatı, ölümden sonrası için bir şahsa veya bir hayır cihetine teberru yolu ile (yani, meccanen) temlik etmek.

vasıyyet

• Bir işi birisine havale etmek, emir, bir malı veya menfaati ölümden sonrası için bir kişiye veya hayır cihetine teberru yolu ile temlik etmek.