a'mal-i beşeriye / a'mâl-i beşeriye

• İnsanların yaptığı iş ve hareketler.

• İnsanların amelleri, iş ve hareketleri.

adat-ı seniyye / âdât-ı seniyye

• Peygamberimizin (a.s.m.) örnek hal ve hareketleri.

ahlak

• (Hulk.C.) Huy, tabiat. İnsanın davranış tarzı, tutum ve tavrı, bir cemiyette makbul ve iyi sayılan davranış kuralları. Bu kural ve kaideleri inceliyen ilim. Ahlâkın kaynağı ve mahiyetini inceliyen felsefe.Filozoflar hangi hareketlerin iyi, hangilerinin kötü olduğu ve insanın neden ahlâk kaidelerine

alüfte madam / âlüfte madam

• Namus dışı hareketlerde ve faaliyetlerde bulunan kadın.

asar-ı tahripkarane / âsâr-ı tahripkârâne

• Tahrip edici davranış ve hareketler.

barotaksi

• Bazı tek hücreli canlıların basınca göre hareketleri. (Fransızca)

becbece

• Çocuk avutmak için yapılan tuhaf hareketler, gürültü.

behlül

• Çok gülen, çok gülücü.
• Hayır sahibi, çok iyi adam.
• Hârun-ür Reşid'in kardeşinin adı olup meczûbâne ve hikmetli hareketleriyle meşhur olmuştur.

beyincik

• Art kafa çukurunda beyin kökünün üst arka kısmında bulunan merkezi sinir sisteminin bir organıdır. Mühim bir görevi, hareketlerimizin âhenk içinde olmasını sağlamaktır.

biyonik

• Canlıların, yaşadıkları muhit içinde değişen şartlara uygun nasıl hareket ettiklerini inceleyerek canlıları model almak suretiyle benzer hareketleri yapabilecek makinelerin yapılması işiyle uğraşan ilim ve fen.

ca'liyyat

• Yapmacık hareketler, sahte, düzme hâller.

cereyan / cereyân

• Akma, akış, gidiş. Hareket. Akıntı. Gezme. Mürûr. Vuku, vâki olma.
• Mc: Aynı fikir ve gaye etrafında toplananların meydana getirdikleri faaliyet ve hareket. Bu hareket; dinî, fikrî veya siyasî hareketler gibi birbirlerinden farklı sahalarda olabilir.

dekaik-ı harekat / dekaik-ı harekât

• Hareketlerdeki incelikler.

delalet-i hal / delâlet-i hal

• Hâl ve hareketlerin işareti, delil olması.

dinamik

• yun. Cisimlerin hareketleriyle bunları meydana getiren sebebler arasındaki alâkayı araştıran mekanik ilminin bir kolu.
• Hareket eden, durup dinlenmek bilmeyen, hareketli.
• Fls: Sâbitin zıddı olarak bir kuvvet tesiriyle dâim hareket halinde bulunan ve bulunduran, bir değişmesi,

edeb

• Güzel hallere ve huylara sâhib olma ve utanılacak hareketlerden sakınma, her hususta haddini bilip, sınırı gözetme hâli.
• Namazda müstehab ve mendup olan şeyler.

ef'al / ef'âl / افعال

• Fiiller, hareketler.

• Fiiller. (Arapça)
• Hareketler, eylemler. (Arapça)

ehadis / ehâdîs

• Hadisler. Peygamberimiz Hz. Muhammed'in (A.S.M.) sözleri, hareketleri ve emirlerini bildiren hakikatler.

• Hadisler; Peygamber Efendimizin mübarek söz, fiil ve hareketleri veya onun onayladığı başkasına ait söz, iş veya davranışlar.

ehl-i keramet

• Allah'ın bir ikramı olarak, olağanüstü hâl ve hareketler gösteren kimseler.

ehl-i keşif ve keramet

• Allah'ın bir ikramı olarak, olağanüstü hal ve hareketlerin kendilerinde görüldüğü velî zâtlar ve mâneviyat âlemlerinde iman hakikatlerini gözleme yeteneğine sahip insanlar, veliler.

ehl-i sünnet

• Peygamberimiz Hz. Muhammed'in (A.S.M.) söz ve hareketlerine şüphesiz, kat'i ve sağlam delillerle uyan. Sahabe ve onlara tâbi' olanların mezhebi ve o mezhepte olan. Bunların muhaliflerine "ehl-i bid'a" veya "fırak-ı dâlle" denir. (Farsça)

enva-ı harekat / envâ-ı harekât

• Hareketlerin çeşitleri.

etvar-ı na-layıka / etvar-ı nâ-lâyıka

• Uygunsuz ve münasebetsiz hareketler.

evliya / evliyâ

• Velî kelimesinin çoğuludur.
• Dostlar.
• Allahü teâlânın sevgili kulları, nefsin esâretinden kurtulup, sözleri, işleri ve hareketleri İslâmiyet'e uygun olanlar, devamlı Allahü teâlâyı hatırlayıp, ananlar.

felekseyr

• Hareketleri ve gidişi süratli olan. (Farsça)

fenafirresul

• (Fenâ fir-resul) Tas: Bütün varlığını Hazret-i Peygamber'in (A.S.M.) manevî şahsiyetinde yok etmek mânasına gelir. Hassaten, sünnî olan tarikat mensubuna göre Hz. Peygamber'in (A.S.M.) rivayet yolu ile nakledilen hadisleri ile beraber hareketlerini benimsemek ve O'na en küçük mes'elede aykırı hareke

fiilen

• Fiille, davranış ve hareketlerle.

fiili / fiilî

• Hareketlerle.

gayr-i meşru / gayr-i meşrû

• İslâmiyet'e uygun olmayan iş ve hareketler.

giran-seyr

• (Çoğulu: Giranseyrân) Hareketleri ve yürüyüşü ağır olan. (Farsça)

grev

• İşçilerin isteklerini işverene kabul ettirmek için, işlerini hep birlikte bırakmaları.İslâmiyette işçi hakları çok ciddi korunmakla beraber, grev ve benzeri hareketlere başvurulması istenmez. Çünki grev, millî gelire zarar verdiği gibi, sosyal grupları doğurmakla boğuşmalarına ve dolayısıyla da mill (Fransızca)

harekat / harekât / حركات / حَرَكَاتْ

• (Tekili: Hareket) Hareketler.

• Hareketler, davranışlar.

• Hareketler.

• Hareketler. (Arapça)

• Hareketler.

harekat-ı ecram / harekât-ı ecrâm

• Gökcisimlerinin hareketleri.

harekat-ı fikriye / harekât-ı fikriye

• Fikir hareketleri, düşünce alanındaki hareketler.

harekat-ı garibe / harekât-ı garîbe

• Hayret verici, şaşırtıcı hareketler.

harekat-ı kalbiye / harekât-ı kalbiye

• Kalbî hareketler, gelişmeler.

harekat-ı maziye / harekât-ı mâziye

• Geçmişteki hareketler.

harekat-ı meşrua / harekât-ı meşrua

• Dinen helâl olan, yapılmasında bir mahsur olmayan hareketler.

harekat-ı milliye / harekât-ı milliye

• Millî mücedele hareketleri.

harekat-ı müstahsene / harekât-ı müstahsene

• Herkesin beğendiği güzel davranış ve hareketler.

harekat-ı müştereke / harekât-ı müştereke

• Müşterek hareketler, beraber davranışlar.

harekat-ı mütehavvile-i hadise / harekât-ı mütehavvile-i hâdise

• Sonradan var olan değişen hareketler, oluşumlar.

harekat-ı muttarıda / harekât-ı muttarıda

• Birbirini düzenli şekilde izleyen hareketler.

harekat-ı muttaride / harekât-ı muttaride

• Sürekli ve düzenli hareketler.

harekat-ı nameşrua / harekât-ı nâmeşrua

• Dinen helal olmayan hareketler.

harekat-ı sabıka / harekât-ı sabıka

• Geçen, daha önce yapılmış hareketler.

harekat-ı salatiye / harekât-ı salâtiye

• Namazın hareketleri.

harekat-ı ubudiyet / harekât-ı ubudiyet

• İbadet hareketleri.

harekat-ı zahiriye / harekât-ı zahiriye

• Görünürdeki hareketler.

harekat-ı zerrat / harekât-ı zerrât

• Zerrelerin, atomların hareketleri.

havai / havaî

• (Çoğulu: Havâiyât) Havaya âit ve müteallik. Hava ile alâkalı.
• Heves ve nefis hesabına olan, boşuna veya çirkin. Günahlı iş. Nefsâni hâl ve hareketler.

hayvani ruh / hayvânî rûh

• İnsanda istekli hareketleri yaptıran kuvvet.

hemş

• Ameli seri olan, hızlı, hareketleri çabuk olan.

hürriyet

• Serbestlik, hür oluş.
• Adalet kanununda ve te'dibte, başka hiç kimse, kimseye taarruz ve tahakküm etmemesi ve herkesin hukukunun meşru' olarak korunması, herkesin meşru' hareketlerinde tam serbest olması.

ideoloji

• İnsanların düşünce ve hareketlerine muayyen bir istikamet vererek, siyasî veya ictimaî bir doktrin meydana getirmek isteyen fikir sistemi. (Fransızca)

ilm-i nücum

• İlm-i Ahkâm-ı Nücum da denir. Yıldızların ahvalinden, hareketlerinden mâna çıkarmağa çalışmak ve araştırmak ilmidir.

infialat

• (Tekili: İnfial) İnfialler. Gücenmeler. Aksi te'sirler. Teessürler.
• Hareketlenmeler. Teessür ve hareketler.

insan-ı kamil / insan-ı kâmil

• Kemâle ermiş, olgun insan. İslâmiyet'in emrettiği bütün emirleri yapan, yasaklardan sakınan, Peygamber efendimizin güzel ahlâkıyla ahlâklanan, hareketleri ve sözleri hep Allahü teâlânın ilhâmı ile olan üstün insan.

jest

• Anlamlı beden hareketleri.

kabahat / kabahât

• (Tekili: Kabahat) Kusurlar, kabahatler. Suçlar, çirkin hareketler.

kanaat / kanâat

• Yeme, içme ve barınacak yer husûsunda bileğin emeği, alın teri ile kazanılana râzı olmak, başkasının kazancına göz dikmemek. Kanâat, çalışmayıp, sâdece eline geçeni kullanmak, tembel oturup, başka bir şey aramamak değildir. Aksine hırslı hareketlerden kaçınıp, gönül huzûru ile yaşamaktır.

keramet-i ahmediye

• Peygamber Efendimizin (a.s.m.) Allah'ın bir ikramı olarak, kendinde görülen olağanüstü hal ve hareketler.

komedi

• yun. Cemiyetin gülünç ve kusurlu hâllerini ortaya koyan tiyatro eseri.
• Uydurma, yapmacık hareket veya söz.
• Gülünecek hareketler.

kozmoğrafya

• yun. Yıldızların yerlerinden ve hareketlerinden bahseden ilim. Felekiyyat. İlm-i hey'et.

kubhiyyat

• (Tekili: Kubh) Çirkin hareketler ve işler. Günah ve çirkin şeyler.

manevra

• Bir makinenin, bir cihazın işleyişini düzenleme veya idare etme işi ve şekli. (Fransızca)
• Ask: Muharebede düşmanın savaş gücünü yok etmek maksadıyla eldeki askerî kuvvetlerin en te'sirli bir biçimde düzenlenmesini te'min eden bütün hareketler. (Fransızca)
• Barış zamanında kıt'alara ve kurmay hey'etle (Fransızca)

manyatizma

• Birisinin bâzı hareketleri ile başkası üzerinde uyuşukluk verici te'sir.

mecmu-u harekat / mecmu-u harekât

• Davranış ve hareketlerin tamamı.

medayih / medâyih

• Medhe lâyık işler ve hareketler.

• Övgüye lâyık iş ve hareketler.

mekanik

• Lât. Cisimlerin hareketleriyle alâkalı hâdiseleri inceleyen ilim. Mihanikiyetten bahseden kitap.
• Makina. Makina aksamının hey'et-i mecmuası.
• Kafa yormaksızın el veya makina ile yapılan.

melain

• (Tekili: Mel'ane) Lânet edilecek iş ve hareketler.

mes'ul

• Yaptığı iş ve hareketlerden hesap vermeğe mecbur olan. Mes'uliyetli. Bir işin idâresi kendisine âit olan.
• Ceza verilmiş olan.

mübelliğ-i marziyat / mübelliğ-i marziyât

• Allah'ın razı olacağı hal ve hareketleri bildiren elçi.

müdafaat

• Müdafaalar. Karşı hücuma mukabil müteaddit def'edici hareketler. Savunmalar.

muhannes

• İşlerini, sözlerini, hareketlerini ve şeklini kadınlara benzeten erkek.

mühlikat / mühlikât

• (Tekili: Mühlik) Kötü ve günah olan işler.
• Helâk edenler. Hayrı ve sevabı bozan fenâ hareketler.

müneccim

• Astrolog, yıldızların konum ve hareketlerinden mânâ çıkaran.

• Yıldızların hareketlerini gözetleyerek geleceğe dâir haber verdiğini iddiâ eden, yıldız falına bakan kimse. Astrolog.
• İlm-i nücûm yâni astronomi ilmiyle uğraşan kimse. Astronom.

müsavat ve müvazene-i etvar

• Bir kimsenin tavır ve hareketlerinin ölçülü ve dengeli olması.

mütehammik

• (Humk. dan) Ahmak gibi konuşan veya ahmakçasına hareketlerde bulunan. Ahmaklaşan.

muvazenet-i etvar

• Hal ve hareketlerdeki denge.

niyet-i halisane / niyet-i hâlisâne

• Samimi niyet; her türlü iş ve hareketlerinde yalnızca Allah rızasını gözetme niyeti.

rasadhane / rasadhâne

• Havanın değişen şekillerini, sıcaklık ve soğukluğu tesbit etmek için veya yıldızların hareketlerini tesbit ve takib maksadiyle çalışılan yer. (Farsça)

recüle

• Giyiniş ve hareketleriyle kendini erkeklere benzeten kadın.

resul-i sadık

• Her haliyle doğru olan, sözleri ve hareketlerinde en küçük yalan olmayan Allah'ın elçisi Hz. Muhammed (a.s.m.).

rezail

• (Tekili: Rezile) Utanılacak çok fena işler, alçakça hareketler.

rol

• Oyun. Sahnede gösterilen oyun hareketlerinden her bir oyuncuya düşen kısım. (Fransızca)

salihat

• Dine uygun iyi hareketler. Cenab-ı Hakk'ın ve Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm'ın beğeneceği işler, iyilikler.
• Hayır ve hasenat sâhibi müslüman kadınlar.

şenayi'

• (Tekili: Şenia) Çok günahlı hareketler. Kötü işler.

seyr ü seyelan-ı eşya / seyr ü seyelân-ı eşya

• Varlıkların hareketleri, akıp gitmeleri.

şuh / şûh / شوخ

• Şen ve hareketlerinde serbest olan. (Farsça)
• Nazlı, işveli. (Farsça)
• Açık saçık, hayasız. Oynak. (Farsça)

• Oynak ve neşeli. (Farsça)
• Hareketlerinde serbest olan. (Farsça)
• neşeli güzel. (Farsça)

sünen-i seniyye

• Peygamberimizin söz, fiil ve hareketlerine dayanan yüce prensipler.

sünnet

• Peygamberimizin söz, fiil ve hareketlerine dayanan yüce prensipler.

sünnet-i seniye

• Peygamberimizin söz, fiil ve hareketlerine dayanan yüce prensipler.

sünnet-i seniyye

• Peygamberimizin söz, fiil ve hareketlerine dayanan yüce prensipler.

sür'at-i harekat / sür'at-i harekât

• Hareketlerin hızı.

tahavvülat-ı zerrat / tahavvülât-ı zerrât

• Atomların değişim, dönüşüm ve hareketleri.

tasannuat / tasannuât

• Yapmacık hareketler.

tasannusuz / tasannûsuz

• Yapmacık hareketlerden uzak.

tasniat / tasniât

• (Tekili: Tasni') Hakiki olmayan yapmacık hareketler.

tayyibat

• İyi ve güzel işler, hareketler, ibadetler.

tedbir-i menzil / tedbîr-i menzil

• İnsanın çoluk-çocuğuna karşı hareketlerinin nasıl olacağı ve ev idâresi ile ilgili husûslardan bahseden ilim.

teennüs

• (Üns. den) Müennes olma.
• Kadınlaşma. Kadın gibi hareketlerde bulunma.

tencim

• Yıldız ilmi ile uğraşmak. Yıldızların hareketlerinden mâna çıkarmağa çalışmak.

zemaim

• (Tekili: Zemime) Kötü haller. Beğenilmeyen, sevilmeyen hal ve hareketler.

zenbilli ali efendi

• Yavuz Sultan Selim Han ve Kanuni Süleyman devrinin meşhur Şeyh-ül İslâmı ve âlimidir. Asıl adı Alâaddin Ali Cemâl Çelebi'dir. Allah rızası ve Allah korkusundan başka birşey tanımaması sayesinde, pervasız hareketleri ile bir çok insanın hayatlarını koruyabilmiş, adaleti te'min etmiştir. Sağlam dindar