bezm-i elest

• Cenab-ı Hak ruhları yarattığında "Ben Rabbiniz değil miyim? meâlinde soru sorduğunda, ruhlar, "Evet Rabbimizsin" diye cevap vermeleri ânına "Elest meclisi" veya "Bezm-i elest" tabir edilir.

• Elest Meclisi; Allah'ın ruhları yarattığında, "Ben sizin Rabbiniz değil miyim?" anlamındaki sorusuna, ruhların, "Evet, Rabbimizsin" diye cevap verdikleri an.

bezm-i ezel-i elestü

• Cenâb-ı Hak ezelde ruhları yarattığında, "Ben Rabbiniz değil miyim?" şeklindeki soruya bütün ruhların, "Evet Sen Rabbimizsin" diye söz vermeleri ânı; "Elest meclisi" veya "Bezm-i elest" şeklinde de ifade edilir.

ehl-i tenkit

• Eleştirmenler, kritik ve eleştiri yapan kimseler.

feza

• (Efzâ) Artıran, ziyadeleştiren, çoğaltan (mânâlarına gelip, kelime sonlarına getirilerek birleşik kelime yapılır.) Meselâ: Can-feza : Can verici. Hayret-feza : Çok hayret verici. Ruh-feza : Ruh verici. (Farsça)

fikr-i hiciv

• Eleştiri düşüncesi.

fikr-i tenkit

• Eleştiri düşüncesi.

füzud

• Çoğaltan, ziyadeleştiren, artıran. Muhabbet-füzud : Muhabbet artıran, sevgi artıran. (Farsça)

hiciv

• Eleştiri.

hiss-i tenkit

• Tenkit, eleştirme duygusu.

ihtisar

• İcmâl etmek. Sözün kısaltılması. Kısaltmak.
• Mat: Sadeleştirme, basitleştirme. Hesapta bir tenasübü en küçük haddine indirme.

intikad / intikâd / انتقاد

• Eleştiri, tenkit. (Arapça)

isti'mar

• Bir yeri imar etmek. Bir yerin mâmurluğunu istemek.
• Müstemleke yapmak, sömürgeleştirmek. İstimlak etmek.

istifzal

• Artırma, çoğaltma, ziyadeleştirme.

kabil-i tenkit

• Tenkit edilmesi mümkün, eleştirilebilir olma.

kalu bela / kalû belâ

• Cenab-ı Hak ruhları yaratıp, onlara Rabbiniz değil miyim, meâlinde: "Elestü Bi-Rabbiküm" buyurduğunda, ruhlar: "Evet Rabbimizsin" meâlindeki Kalu Belâ diye cevap verdiklerini bildiren Kur'andaki bir tâbirdir.

maa

• (Beraber) mânasında bir kelime olup, iki türlü kullanılır:1- İzafetle (tamlama hâlinde):a) Zarf olarak: (Celestü maa zeydin: Zeyd ile beraber oturdum)b) Sıla (cümlecik) olarak: (Musaddıkan lima maaküm: Sizdekini tasdik ederek)c) Haber olarak: (Vehüve maahüm: O, onlarla beraberdir.)2- İzafetsiz: Bu t

madde-i tenkit

• Tenkit unsuru, eleştiri noktası.

matemfeza / mâtemfezâ

• Yası ve mâtemi ziyadeleştirip arttıran. (Farsça)

mest-i elest

• Elest meclisinde hitab-ı İlahî ile mest olan.

misak-ı ezeli / mîsak-ı ezelî

• Bezm-i elest veya Kalû-Belâ ile de tabir edilir; ezelî sözleşme; Allah ruhları yarattıktan sonra, onlara.

muahez değil

• Eleştiri konusu değil, sorguya tâbi tutulmaz.

münekkid / منقد

• Tenkid eden, eleştiren, değerlendiren.

• Eleştirmen. (Arapça)

müşagabe

• Demegoji; tartışma ve eleştiriyi meslek kabul edenlerin yolu.

müzayede

• Artırma, ziyadeleştirme.
• Devletçe veya bir müessesece satılığa çıkarılan bir malın veya arazinin arttırılmaya konulması. Müzayede; biri kapalı zarfla, diğeri açık arttırma ile olmak üzere iki türlü yapılır. Müzayedede konulan şey, en çok arttırma yapana ihâle edilir.

müzdad

• Çoğaltılmış. Ziyâdeleştirilmiş.

nakkad / نقاد

• Eleştirmen. (Arapça)

saik-i tenkit / sâik-i tenkit

• Eleştiriye sevk eden sebep.

tahlil

• (Hall. den) Sirkeleştirme. Ekşitme.
• Dişlerini hilâllamak. Gerçek yere yemin etmek.
• Açmak.

takriz / takrîz / تقریظ

• Eleştiri. (Arapça)

tanzir

• Tazeleştirme, tazelendirme.

tebliye

• Eskitme ve çürütme. köhneleştirme.

tenkid / تنقيد / tenkîd

• Eleştiri.

• Eleştiri, değerlendirme.

• Eleştirme.

• Eleştiri. (Arapça)
• Tenkîd edilmek: Eleştirilmek. (Arapça)
• Tenkîd etmek: Eleştirmek. (Arapça)

tenkidat / tenkidât / tenkîdât / تنقيدات

• Eleştiriler.

• Eleştiriler. (Arapça)

tenkidat-ı rakipkarane / tenkidat-ı rakipkârâne

• Rekabet edercesine yapılan eleştiriler.

tenkidat-ı siyaset

• Siyaset eleştirileri, tenkitleri.

tenkidat-ı ukala / tenkidât-ı ukalâ

• Akıllıların tenkitleri, eleştirileri.

tenkidkar / tenkidkâr

• Eleştirici.

tenkidkarane / tenkidkârane / tenkidkârâne

• Eleştiri şeklinde.

• Eleştirircesine.

tenkit

• Eleştiri.

tenkit eden

• Eleştiren.

tenkit edilme

• Eleştirilme.

tenkit etme

• Eleştirme.

tenkit etmek

• Eleştirmek.

tenkitkar / tenkitkâr

• Tenkit eden, eleştiren.

teşbik

• (Şebeke. den) Şebekeleştirme, ağ biçimine koyma.

tezyidat / tezyidât

• (Tekili: Tezyid) Artırmalar, çoğaltmalar, ziyadeleştirmeler.

zat-ı nakkad / zât-ı nakkad

• Ehl-i tahkik; kiritik uzmanı, eleştirmen.