ahval

• (Tekili: Hâl) Dayılar. Annenin erkek kardeşleri.

ard

• Buğday ve diğer tahıllardan öğütülen un. (Farsça)
• Buğdayı değirmen taşına akıtan oluk. (Farsça)

balotaj

• Bir seçimde herhangi bir adayın, oyların ekseriyetini alamaması hali. (Fransızca)

bar-ver

• Yemiş veren, meyvedar, verimli, meyve verici. (Farsça)
• Mc: Faydalı, faydayı mucib, iyi netice veren. Yararlı. (Farsça)

berk-endaz

• Parlayıcı, parıldayıcı. (Farsça)

cedud / cedûd

• (Çoğulu: Cedâyid-Cüdüd) Sütü çekilmiş koyun.

celvetiyye

• Evliyânın büyüklerinden Azîz Mahmûd Hüdâyî hazretlerinin tasavvuftaki yolu.

dain

• (Dâyin) Ödünç veren, borca veren.
• Alacaklı. İkraz eden.

eşbeh

• Mert, yiğit, kabadayı, cesur kimse. (Bu tâbir bilhassa yeniçeriler hakkında kullanılırdı.)

eyvan-ı kisra

• Dicle Nehri kenarında sol tarafta Medâyin şehrinde yıkıntıları bulunan eski İran (Acem) Padişahına mahsus bir saray. Bu saray, Peygamberimizin (A.S.M.) doğduğu gece çatlamıştır.

fega

• Buğdayın çürümesi.
• Hurma koruğunun çürümesi ve çürüğü.

hadia / hadîa

• (Çoğulu: Hadâyi') Ustalıklı bir şekilde aldatma, oyun yapma.

hal / hâl / خال

• Dayı.
• Vücudda hususan yüzde görünen siyah benek, ben.

• Dayı. (Arapça)

hale

• Annenin kız kardeşi. Teyze. Türkçede babanın kız kardeşine hala denir. Arabçada dayıya "Hâl" denir.

harhara

• Uykuda horlamak.
• Kedinin mırıldayışı.
• İki dere arasındaki düzlük.

huule

• Dayılık.

ifcac-ı tuyur

• Kuşların cıvıldayışı.

ikmah

• Buğdayı un yapma. Buğday yetiştirme.
• Kafa tutmak, kibir ve azametle karşı gelmek.

kabadayı

• Mc: Cesur, kahraman, cengâver. Eskiden kabadayılar ağırbaşlı, fenalıktan kaçınır, iyiliği sever insanlar oldukları için muhitlerinde hürmet görürlerdi.
• Kimseden korkmaz görünerek şuna buna meydan okuyan kimse, yiğit taslağı.

karkara

• Karın gurultusu.
• Kumru kuşunun ötmesi.
• Kahkaha ile gülmek.
• Su içerken bardağın guruldayıp ötmesi.

kataif

• (Tekili: Katife) Saçaklı, tüylü havlular; ehramlar.
• Kadayıf tatlısı.

kunabe

• Toplu yapraklar (Buğdayın başı onun içinde olur.)

levend / لوند

• Osmanlı deniz eri. (Farsça)
• Ayyaş. (Farsça)
• Zampara. (Farsça)
• Kabadayı. (Farsça)

mahrem

• Gizli.
• Dince ve şer'an müsaade olunmayan.
• Birisinin hususi hâllerine ait gizli sır.
• Nikâh düşmeyen, evlenilmesi haram olan yakın akraba. (Baba, dede, anne, nine, erkek ve kızkardeş, amca, dayı, hala ve teyzeler arasında bir neseb yakınlığı, bir ebedî mahremiyet vardır

medain

• (Medayin) Şehirler, medineler. Büyük memleketler.
• Şimdi harabe olup İslâmiyyetten evvel yaşamış Kisralıların Nuşirevan zamanında kurdukları merkez-i hükümetleri olan büyük şehir. Peygamber Hz. Muhammed Aleyhissalâtü Vesselâm'ın doğduğu gece bu şehirdeki büyük sarayın eyvanları yıkılm

midyan

• (Çoğulu: Medâyin) Daima borç eden kimse.

müfid / müfîd

• İfâde eden, meramı güzel anlatan.
• Mânalı, mânidâr.
• Faydalı, faydayı mucib olan.
• Mütâlâsından istifade olunan.

nahl-bend

• Ağaçları budayıp tanzim eden kişi. (Farsça)
• Balmumundan taklid süs ağacı yapan, balmumcu. (Farsça)

palikarya

• Mc: Kabadayı, yiğit, cesur.
• Rum gençleri.

rahşende

• Parıldıyan, parıldayıcı. (Farsça)

riba-i fazl

• Tartılan veya ölçülen bir cins eşyanın kendi cinsi karşılığında fazlasıyla satılması. Meselâ: Bir kilo buğdayı aynı cins bir kilo yüz gramla değiştirmek gibi.

sa'd bin ebi vakkas

• Aşere-i Mübeşşere'den ve ilk İslâm olanların yedincisidir. Peygamberimiz (A.S.M.) ile beraber bütün gazalarda bulundu. Müslüman olduğunda 17 yaşlarında idi. Hz. Ömer zamanında İran'a gönderilen ordunun başkumandanı oldu. Medayin şehrinin fethinde ve Kadsiye meydan muharebesinde muvaffak oldu. Kufe ş

şedaid

• (Şedâyid) Afât. Meşakkatli haller. Şiddetli musibetler.

suddad

• (Çoğulu: Sadâyid) "Sâm-ı ebras" denilen kertenkele.
• Suya varacak yol.

ta'vim

• Arpayı ve buğdayı tutam tutam biçip yığmak.

tabiş

• Parlayış, parıldayış. (Farsça)

vasiyyet

• Bir kimsenin vefâtından sonra yapılmasını istediği şey veya sonraya bağlı olmak üzere bir malı veya menfeatini (faydayı) bir şahsa veya bir hayır işine teberrû' (bağış) yoluyla temlik etmek (sâhib ve mâlik kılmak). Vasiyet edene mûsî, vasiyet edilen şeye mûsâbih, kendisine vasiyet yapılan şahsa mûsâ

veliahd / velîahd

• Padişah adayı.