ab-ı hayat

• Kan. Ebedî hayata sebep olan hayat suyu (diye tâbir edilen) bu kelime, edebiyatta : "çok güzel ifâde, lâtif söz, parlaklık, letâfet" mânalarında geçer.
• Tas : Aşk-ı hakiki, aşk-ı ilâhi, ilm-i ledün, mârifetullah'tan kinayedir. Âb-ı Hızır, âb-ı hayvan, âb-ı beka gibi isimlerle de söyle

abkari / abkarî

• Mutlaka kusuru olmayan. Kâmil.
• Bir kavmin seyyid ve şerifi, efendisi. Beşer san'atı olmayan.
• Çok güzellik.
• Bir nevi döşek.

afitab

• Güneş. (Farsça)
• Mc: Pek güzel. (Farsça)
• Çok güzel yüz. (Farsça)

ahsen

• En güzel. Çok güzel.

ahu

• Ceylân. (Farsça)
• Gözleri çok güzel olan. Çok güzel göz. (Farsça)
• Gazâl. (Farsça)
• Mc: Dilber. Mahbub. (Farsça)

bilal-i habeşi / bilal-i habeşî

• Resûl-i Ekrem'in (A.S.M.) müezzini idi. Sesi çok güzeldi. Ezan okurken çokları ağlardı. Kölelikten Hz. Ebu Bekir-i Sıddîk (R.A.) satın alıp azâd etmişti. Her gazada hazır bulunmuştu. (Hi: 20) de dâr-ı bekaya göçtü. (R.A.)

cadu

• Büyücü, cadı. (Farsça)
• Hortlak, gulyabani. (Farsça)
• Acuze, çirkin kocakarı. (Farsça)
• Çok güzel söz. (Farsça)

cemil-i ale-l ıtlak

• (Cemil-i alelıtlak) Her cihetle çok güzel ve mükemmel.

cemilane / cemîlâne

• Çok güzel bir şekilde.

cemile / cemîle

• Çok güzel.

davud / dâvud

• Kur'an-ı Kerim'de ismi geçer ve Benî İsrail Peygamberlerindendir. Hz. Süleyman'ın (A.S.) babasıdır. Hem Peygamber, hem Sultandı. İbranice Zebur kitabı kendisine nâzil olmuştur. Sesi çok güzeldi. M.Ö. 1010 da vefat ettiği nakledilir.

deha

• Çok akıllılık. Zekiliğin ve anlayışlılığın son derecesi. İleri görüşlülük, geniş ve çok güzel fikir sâhibi olmak.

dür-dane

• İnci tanesi. (Farsça)
• Mc: Çok güzel ve sevimli çocuk. (Farsça)

ecell

• (Celil. den.) Çok güzel. çok büyük. En üstün. Çok celil.

ecmel

• (Cemil. den) Çok güzel, en yakışıklı. Daha güzel.

efsah

• Daha fasih. En fasih. Pek çok güzel ifade.

elmas-pare

• Elmas parçası.
• Mc: Çok güzel.

emlah

• (Melih. den) Pek melih, en melâhatli, çok güzel.

entak

• (Nutk. dan) Çok güzel söz söyliyen, çok iyi nutuk veren.

erva'

• Çok güzel olan genç.
• Son derece yiğit, cesur ve bahadır adam.
• Korkmak.

gevher-paş

• Mücevher saçan. (Farsça)
• Mc: Çok güzel ve düzgün konuşan. (Farsça)

gül-i ruhsar

• Gül yanaklı. (Farsça)
• Mc: Mânevi çok güzellik sahibi. Çok sevilen. (Farsça)

güldeste

• Çok güzel şeylerden bir tutam.
• Gül demeti.
• Müzikte makam adı.

harun-u fesahat / hârûn-u fesâhat

• Hz. Hârun'un (a.s.) çok güzel ve açık konuşması.

hattat

• Çok güzel yazı yazan san'atkâr.

hur-i in / hur-i în

• Cennet'te âhu gözlü çok güzel kızlar.

hurlika

• Çok güzel, huri yüzlü. (Farsça)

ibn-i üsbuayn

• Çok güzel genç.
• Ayın ondördü.

ibrahim desuki / ibrahim desukî

• Büyük âlim ve mutasavvıflardan olup büyük makam sâhibi bir zâtdır. Pek meşhur ve çok güzel sözleri ve mev'izaları vardır. 676 tarihinde 43 yaşında Şam'da vefat etmiştir. (K.S.)

insicam-ı ecmel

• Çok güzel düzgünlük, uyumluluk.

mahpare / mâhpâre / ماه پاره

• Ay parçası. (Farsça)
• Çok güzel. (Farsça)

mehasin-i kesire / mehâsin-i kesire

• Pek çok güzellikler, iyilikler.

mehpare

• Ay parçası. (Farsça)
• Çok güzel kimse. (Farsça)

melek-zad

• Melekten olmuş gibi, çok güzel.

mensur

• (Nesr. den) Dağılmış. Saçılmış.
• Gece vaktinde güzel kokan bir çiçek.
• Edb: Manzum olmayan nesir halindeki yazı. Bunun mânaca çok güzel ve şiir gibi ahenkli yazılmış olanına "mensur şiir" denir.

meşhum

• Cesaretli. Sözü geçer kimse. Zeyrek. Zeki. Akıllı.
• Korkmuş. Korkutulmuş.
• Çok güzel hareketli at.

mübettel

• Islanmış.
• Çok güzel olan.

nefaset

• Beğenilir olmak, kıymetlilik, değerlilik, çok güzellik, pek iyilik. Nefis ve mergub olmak.

şahane

• Çok güzel, mükemmel.

sanem

• Kâfirlerin, önünde ibadet ettikleri heykel, put.
• Mc: Çok güzel olan.
• Putperestlerin İlâhı.

• Kâfirlerin önünde ibadet ettikleri heykel, put, put severlerin ilâhı, çok güzel kadın.

şehla

• Elâ göz. Koyu mavi göz. Tatlı şaşı.
• Mc: Çok güzel.

şehnaz

• Eski Osmanlı müziğinde meşhur bir makam ismi. (Farsça)
• Meşhur bir dünya güzelinin ismi. (Farsça)
• Çok güzel olan. (Farsça)

tenessuh

• Eşsiz, çok güzel ve çok az bulunur olma.