ab-ı hayat / âb-ı hayât

• Hayat suyu. Saf ve berrak su. İnce ve derin mânâlı söz. Tasavvufta mürşid-i kâmil denilen evliyâ zâtların, insanların mânen canlı, kalblerinin uyanık olmalarına vesîle olan mübârek sözleri, mânevî nazarları (bakışları) ve kıymetli kalblerinden fışkır an teveccüh. Bir şeyin kıymetini kuvvetli bir şek

akd-i muavaza

• Hibe ve sadaka gibi teberruattan olmayıp iki taraftan ivaz verilerek yapılan akd, ivazlı akd. Satış, trampa gibi.

altays

• Düz, berrak, kaypak nesne.

atik

• Berrak, saf, temiz, karışmamış, değerli.

azade

• Bağlardan kurtulmuş. Serbest. Kayıtsız. Hür. Sâlim. Müberrâ. (Farsça)

bahir / bâhir

• Açık, berrak.

berari

• (Tekili: Berriyye) Sahralar, çöller. Geniş kumluklar.

berere

• (Tekili: Bârr ve Berr) Dindar ve temiz kimseler. Takvâ ehli olan, her çeşit günahlardan sakınanlar. Çok hayır sahibi kimseler.

berik

• Yıldırayıcı, çok parlak nesne. (Mübâlağası: Berrak)
• Parıltı, ışık, ziya.

berrani / berranî

• (Berr. den) Sahra ve kıra ait. Yabani.
• Hâricî, zâhirî.
• Şer'î hükümlere uymayan.

delas

• Yumuşak ve berrak şey.

dılamis

• Yumuşak ve berrak olan şey.

dilas

• Yumuşak ve berrak olan nesne.

dümlus

• Berrak, yumuşak nesne.

ebrar / ebrâr

• (Tekili: Berr) Özü sözü doğru olanlar, hamiyetliler. Sâdıklar. İyiler.

• İyi kimseler. Îmânlarında sâdık (doğru), Allahü teâlânın yasak kıldığı şeylerden sakınıp, emirlerine uyan, bozuk inanışlardan, kötü ahlâktan ve çirkin işlerden uzak duranlar. Teklik şekli berr'dir.

ebu eyyub-il ensari / ebu eyyub-il ensarî

• Sahabe-yi Kiramdan olup Halid bin Zeyd-i Hazrecî diye de anılır. Hicretten sonra Peygamberimize (A.S.M.) ilk mihmandârlığı yapmış idi. Hicretin 50. yılında pir-i fâni olduğu halde teberrüken Kostantiniyye'nin fethine azimet eden İslâm ordusu ile harbe iştirak etmiş, İstanbul surları dışında şehid ol

hefaf

• Hafif berrak nesne.

hoşab

• Suyu, havası iyi olan yer. Parlak, berrak. Elmas, inci gibi şeylerin parlaklığı. (Farsça)
• Hoşaf. (Farsça)

isfirar-ı şems vakti / isfirâr-ı şems vakti

• Güneşin sararması vakti. Tozsuz, dumansız, berrak bir havada güneş ışığının geldiği yerlerin veya kendisinin bakacak kadar sararmaya başlamasından (güneşin alt kenarının görünen ufuktan bir mızrak boyu yükseklikte olduğu vakitten) güneş batıncaya kadar geçen zaman. İslâm astronomi âlimleri, bir mızr

ismet

• Günahsızlık, mâsumluk. Günahlardan kaçınmak melekesine sâhib olmak. Suçsuzluk.
• Peygamberlik vasıflarından birisidir. Peygamberler (A.S.), hiç bir zaman gizli, âşikâr herhangi bir ma'siyete yaklaşmazlar; bütün kusur ve hatâlardan ve şâibelerden müberrâdırlar.

kaddese

• Takdis etti, takdis eder, takdis etsin, mutlu olsun (gibi mânada en mübarek bir şeyin kudsiliğini, kusur ve noksanlıktan uzaklığını, müberra olduğunu bildirir fiil.)

kesafet

• Bulanıklık. Kir. Açık veya berrak olmamak.
• Kalınlık, yoğunluk, kesiflik, koyuluk. Şeffaf olmamak.

kuddus

• Kusur ve noksanlıklardan müberrâ olan, en mukaddes. Hiç eksiği olmayan, pâk, temiz. Cenab-ı Hakk'ın sıfatlarındandır.
• Mübarekliğin hadsiz derecesini ifâde eder. "En mukaddes" gibi.

küşayiş-i fikr / küşâyiş-i fikr

• Fikir ve düşüncenin berraklaşması.

meberrat

• (Tekili: Meberre) Sevab için, hayır kazanmak için yapılan işler.

meberre

• (Çoğulu: Meberrât) Sevab için, hayır kazanmak için yapılan iş.

mukaddes

• (Kuds. den) Takdis edilmiş olan. Temiz ve pâk. Noksan ve kusurdan müberra ve uzak olan. Her çeşit noksan, ayıp ve kusurlardan münezzeh ve uzak olan. Kudsi.

münezzeh

• (Nezahet. den) Tenzih edilmiş, teberri edilmiş.
• Pâk, kusur ve noksanlıklardan uzak. Hiç bir şeye muhtaç olmayan. Kötülükten, kusurdan ve noksanlık gibi şeylerden tenzih edilen.

müsellem

• (Selm. den) Teslim olunmuş olan, doğruluğu şeksiz kabul edilen. Herkes tarafından kabul edilip emniyet ve itimad edilen.
• Tasdik edilip inkâr edilmeyen.
• Ayıplardan teberri olunmuş.

mutatahhir

• Pâk. Günah işlemekten teberri ve imtina eden, çekinen. Temiz kılınmış.

müteberri

• Teberri eden, yüz çeviren.

müteberri'

• Bağışlayan, teberru eden. Bağışta bulunan.

müteberrik

• (Bereket. den) Mübarek sayılan, teberrük eden, uğurlu.

müteberrike

• (Bak: MÜTEBERRİK)

müteberrir

• Teberrür eden, Allah'a derinden ve içten itaat eden.

müteberriz

• Beliren, meydana çıkan, teberrüz eden.

nab

• Katıksız, hâlis, saf. (Farsça)
• Oluk. (Farsça)
• Berrak. (Farsça)

saf

• Katışıksız, berrâk, temiz.
• Zeki olmayan, derin düşünmeyen, dikkatsiz.

safvetli

• Saf, berrak.

şeffafe / şeffâfe

• Şeffat, berrak, açık, saydam.

sine-i saf ve berrak

• Temiz ve berrak göğüs, kalp.

tatahhur

• Temizlenmek. Pâklanmak.
• Günah işlemekten teberri ve imtina eylemek.

teberruan

• Teberru ederek, teberru suretiyle, bağışlayarak.

teberruat / teberruât

• (Tekili: Teberru') Teberrular, bağışlar, bağışlamalar.

teberrüd / تبرد

• Soğuma. (Arapça)
• Teberrüd etmek: Soğumak. (Arapça)

teyemmün

• Uğur sayma. Bir şeyle teberrük eylemek. Bir şeyi mesut ve uğurlu saymak.
• Ölüyü kabirde sağ yanına yatırmak.
• "Ben Yemenliyim" demek.

tuba

• Ne hoş. Ne iyi. Her şeyin iyisi ve efdali.
• İyilik, güzellik. Baht.
• Cennette bulunan ve kökü göklerde dalları aşağıda olan ağaç ismi.
• Çok berrak ve saf olan.
• Saâdet. Hayır. Devlet.

vasiyet

• Bir işi birisine havale etmek.
• Emir.
• Fık: Bir malı veya menfaatı, ölümden sonrası için bir şahsa veya bir hayır cihetine teberru yolu ile (yani, meccanen) temlik etmek.

vasıyyet

• Bir işi birisine havale etmek, emir, bir malı veya menfaati ölümden sonrası için bir kişiye veya hayır cihetine teberru yolu ile temlik etmek.

vasiyyet

• Bir kimsenin vefâtından sonra yapılmasını istediği şey veya sonraya bağlı olmak üzere bir malı veya menfeatini (faydayı) bir şahsa veya bir hayır işine teberrû' (bağış) yoluyla temlik etmek (sâhib ve mâlik kılmak). Vasiyet edene mûsî, vasiyet edilen şeye mûsâbih, kendisine vasiyet yapılan şahsa mûsâ

vuzuh-u etemm

• Tam bir açıklık, berraklık.

yealil

• (Tekili: Ya'lul) Suları berrak ve saf akan göller.
• Beyaz bulutlar.
• Su üzerinde meydana gelen kabarcıklar.
• Çift hörgüçlü develer.

zehra / zehrâ

• (Müe.) Ay gibi parlak olan. Çok parlak ve safi, berrak.

• Parlak, berrak.

zehre

• (Çoğulu: Ezhâr) Çiçek.
• Beyaz, berrak. Süs, ziynet.

zevahir

• (Tekili: Zühre) Çiçekler.
• Parlak yıldızlar.
• Ziynetli, parlak ve berrak olanlar.