akis

• Tersine dönen, vuran, çarpan. Akseden.

aks

• (Çoğulu: Ukus) Hilâf, muhâlif, zıd, ters.
• Gölge gibi şeylerin bir yerde eser peydâ etmesi. Sesin veya ışık gibi şeylerin bir yere çarparak geri dönmesi.
• Döndürmek.
• Bir şeyin evvelini ahir ve âhirini evvel yapmak.
• Devenin yularının ucunu ayağına bağlamak.
• <

asife

• Buğday ve arpa başağını örten yapraklar.

bece

• Çıban, arpacık, sivilce.

bediy

• Çok âşikâr, göze çarpan.
• Çölde sahrada oturan.

besek

• (Besdek) Esneme. (Farsça)
• Harman yerinde toplanılarak demet yapılan arpa ve buğdaylar. (Farsça)

bezr

• Tohum. Keten tohumu. Mercimek, bakla, arpa gibi taneli tohum.

büruc

• (Tekili: Burc) Burç, aslında âşikar şey mânasına gelir. Her bakanın gözüne çarpacak şeklide zâhir olan yüksek köşk mânasına da kullanılmıştır.
• Bunlara teşbihen veya zuhur mânâsıyla semâdaki bir kısım yıldızlara veya bazı yıldızların toplanmasından meydana gelen şekillere ve farazi su

çağlar

• Kayalara veya setlere çarparak, yerden köpürerek düşen su. Şelâle, çağlayan.

cennur

• Arpa ve buğday döğdükleri yer.

cev / جو

• Arpa. (Farsça)

• Arpa. (Farsça)

cevin / cevîn / جوین

• Arpadan yapılmış şey. Arpa unu. (Farsça)

• Arpadan yapılmış. (Farsça)

cevşir

• Arpa çorbası. (Farsça)
• Çulha. (Farsça)

danık

• (Çoğulu: Devânik) Bir dirhemin altıda biri ve iki kırât ağırlığı. (Her kırat beş arpa ağırlığıdır.)
• Zayıf düşkün davar.

darben

• Döğerek, vurarak.
• Çarparak.

darib

• (Darb. dan) Sütünü sağan kimseye vuran dişi deve.
• Ağaçlı yer.
• Karanlık gece.
• Vurucu, vuran. Darbeden, çarpan. Döven.

direm

• (Dirhem) Eskiden kullanılan bir ağırlık ölçüsü. Şimdiki üç gram ağırlık. Okka denen eski ağırlık ölçüsünün (1/400) kadarıdır. Şer'an, orta büyüklükte yetmiş tane arpa ağırlığı. (Farsça)
• Eskiden kullanılan ve beş kuruş değerindeki gümüş para. Akça. (Farsça)

feda'

• Kurban.
• Uğruna verme, gözden çıkarma.
• Bir yere toplanmış arpa, buğday veya hurma.
• Hurma ve üzüm kurutulan yer.

fıtra

• Fitre; ihtiyâcı olan eşyâdan ve borçlarından fazla olarak nisab (dinde zenginlik ölçüsü) miktârı malı, parası olan her hür müslümanın Ramazan bayramının birinci günü sabahı fakirlere vermekle yükümlü oldukları belli miktardaki buğday veya arpa yahut hurma veya kuru üzüm veya kıymetleri kadar altın v

galis

• Arpa ve buğday karışımından yapılan ekmek.

göynük

• Arpa torbası.
• Ufak süt kabı.
• Kıldan yapılmış yoğurt torbası.

guş-zed

• Kulağa çarpan, işitilen. (Farsça)

hafık

• Ufkun nihayeti. Şark veya garb tarafı.
• Vuran, çarpan, çırpınan.

hamer

• Davarın arpa yemekten dolayı içinin ve ağzının kokması.

hubeb

• (Tekili: Habbe) Buğday, mısır, arpa gibi ufak ve yuvarlak nebatatın taneleri.

hubz-ı şair / hubz-ı şaîr

• Arpa ekmeği.

hufale

• Arpa, buğday ve pirinç kabuğundan saçılan.
• Her kabuklunun arınıp pâk olanı.
• Her nesnenin kemi ve yaramazı.
• Yağ tortusu.
• Şıra sıkıntısı ve kepeği.

husare

• Arpa, buğday ve pirinç gibi hububâtın kabuğundan düşen parçalar.
• Her kabuklu nesnenin, kabuğundan ayrılıp temizlenmesi.
• Şirâ sıkıntısı.
• Her nesnenin fenâsı.

huvta

• Arpa, buğday gibi hububat için yapılan avlu veya anbar.

ibn-i uyeyne

• (Hi: 107-198) Ebu Muhammed Süfyan bin Uyeyne, ikinci derecede tâbiinden olup aslen Kufeli olduğu hâlde Mekke-i Mükerreme'de kalmıştır. Hadisde, tefsirde ve bilhassa Hadis-i Şerifleri tefsir etmede derin âlim olup yedi bin Hadis-i Şerif nakletmişti. Zâhid, müttaki ve sâlih bir zât olup kuru arpa ekme

inebe

• Üzüm tanesi.
• Tıb: Göz kenarında çıkan sivilce, arpacık.

kamara

• Vapurlarda mevki sayılan odalar ve salonlar.
• Gemide kaptan gibi erkâna mahsus odalar.
• Buğday ve arpa gibi mahsul demetlerinden harman yerinde yapılan küme.
• Avrupa devletlerinde millet meclisi.

kazim

• (Çoğulu: Kazmân-Kazam) Gümüş.
• Yazı yazmada kullanılan beyaz deri.
• Davara verdikleri arpa.

kerbele

• Ayaklarda olan gevşeklik. Yürüdüğünde balçık içinde yürür gibi yürümek.
• Buğday ve arpa gibi hububatın kalburlanması.

keşk

• Kavi, kuvvetli, sağlam.
• Kabuğu çıkmış arpa.
• Arpa suyu.
• Yoğurt keşi.

kilece

• (Çoğulu: Kilecât-Keyalic) Arpa.
• Kile, mikyal.

kusale

• Buğday ve arpa kesmiği.

mekilat / mekîlât

• (Tekili: Mekîl) Buğday, arpa gibi kile ile ölçülen şeyler.

meslufe

• Düzelmiş yer.
• Kabuksuz arpa ve buğday.

miskal

• Yirmidört kıratlık (4,5 gr. kadar) bir ağırlık ölçüsü. (Bir kırat, beş normal arpa ağırlığında olup, bir dirhemin 1/14 üdür.)

musale

• Kuyudan ince akan damla.
• Harman sonunda kalan kesmik.
• Arpa ve buğday kapçığı. (Tane onun içinde olur.)

mütelatım

• (Mütelatıma) Birbirine çarpan, çarpışan, çalkalanan. Dalgalı.

peşrev

• (Aslı: Pişrev) Önde giden. (Farsça)
• Türk müziğinde bir saz eseri. (Farsça)
• Güreşten önce pehlivanların ellerini birbirine veya dizlerine çarparak ve biraz sıçrayarak yaptıkları oyun. (Farsça)
• Bir çeşit ok. (Farsça)

reddet

• Güzellikler arasında nazara çarpan çirkinlik.
• Bir defa reddediş.

rey'

• Arpa, buğday, tahıl.
• Rücu', geri dönme, avdet.
• Ziyade, çok.

sadaka-i fıtır

• İhtiyâcı olan eşyâdan ve borçlarından fazla olarak, nisâb yâni dinde zenginlik ölçüsü miktarında malı, parası bulunan her hür müslümanın, Ramazân bayramının birinci günü sabâhı, fakirlere vermekle yükümlü oldukları belli miktarlardaki buğday, arpa, hurma veya kuru üzüm yahut kıymetleri kadar altın v

şair / şaîr / شعير

• (Çoğulu: Şairât) Arpa.
• Kurban devesi.

• Arpa. (Arapça)

şaire

• Bir tek arpa, arpa tanesi.
• (Çoğulu: Şaâyir) Tıb: Arpacık.

şairiyy

• Arpa satan kimse.

selik

• Arpa, buğday ve bunlara benzer hububatın yarması.

şerar

• "Şerir" den mastardır ve yaramazlık mânâsına gelir.
• İnsanın yüzüne çarpan ses.

sevs

• Arpaya, buğdaya ve ona benzer hububata bit düşmesi.

sus

• Huy, tabiat, tıynet.
• Buğday ve arpa biti. Hububata düşen kurt. Güve.
• Miyan kökü.

ta'vim

• Arpayı ve buğdayı tutam tutam biçip yığmak.

telbine

• Sütlü bulamaç aşı.
• Arpa suyu.

ucale

• Misafirlerin yolda yemek için götürdükleri azık.
• Çiftçilerin azık diye evvelce koyup getirdikleri buğday ve arpa.

zavahir

• (Tekili: Zâhir) Görünüş. Dış görünüş.
• Göze çarpan yerler. Yüksek yerler.