ma-icari / mâ-icârî

• Akar su. Devamlı akmakta olan ve üzerinde herhangi bir pisliğin durması mümkün olmayan çay, dere, ırmak, nehir veya yer altından çıkarılan artezyen suları. Bir saman çöpünü götüren su, akar su sayılır.

"icl" meselesi

• Buzağı olayı. Bu olay İsrailoğullarının Firavun'dan kurtulup Sina Çölüne yerleştikleri zaman yaşandı. Bir ara Mûsa (a.s.) Tur Dağına çıkmış ve orada bir müddet kalmıştı. İsrailoğulları da bu esnâda altından bir buzağı yaptı ve ona tapmaya başladı.

ab-gah

• Havuz, küçük göl, su biriken yer. (Fransızca)
• Tıb : Karnın kaburga kemikleri kıkırdağı ve kısa kaburgalar altında olan kısmı. Böğür. (Fransızca)

abesiyyun

• Kâinatın ve hâdiselerin başı boş, faydasız ve gayesiz, kendi kendine, Haliksız olduğuna inanmak isteyen bâtıl yoldaki felsefeciler. Zamanımızda Ekzistansializm "Varoluşculuk" adı altında yeniden ortaya çıkan bir varlık ve hayat felsefesidir. İki kola ayrılmıştır. Bunlardan uluhiyeti inkâr edenler, h

afi / afî

• Silen, silinmiş. Affeden, bağışlayan.
• Affedilmiş, bağışlanmış.
• Yalvaran.
• Uzun saçlı.
• Tencere altında artaya kalan.

ahmas

• (Çoğulu: Ehâmis) İnce belli.
• Ayak altında yere değmeyen yer.

akademi

• Bir ilim dalında ihtisas sahibi kimselerin çatısı altında toplandığı kuruluş.

anafor

• Denizde akıntının yanında veya altında, onun ters istikametinde olarak akan su. Akıntı mukabili.

anfe

• Dudak altında biten kıllar.

arş-üs-süreyya

• Ülker yıldızının altında yer alan bir yıldız topluluğu.

ast

• Alt.
• Birinin emri altında olan kimse, mâdun.
• Askerlikte rütbe veya kıdemce küçük olan asker.

bahas

• Deve tırnağı.
• Ayak eti.
• Parmak diplerinin ayak tarafındaki etleri.
• Gözün üstünde veya altında beliren yumruca et.

barbaros

• Hayreddin Paşa: (Mi: 1466-1546) Tarihin en büyük Denizcisi Hayreddin Paşa, kardeşleri ile İslâm âlemini birleştirmek, tek bir bayrak altında muhteşem imparatorluğumuzun himayesinde toplamak için çalıştı. Sonunda müstakil devleti ile, Osmanlı Devletine iltihak etti. Kaptan-ı Derya olarak Akdenizi bir

başaltı

• t. Gemilerin baş tarafında tayfa ve er koğuşları.
• Yağlı güreşlerde baş'ın altındaki derece.

behv

• (Behve) Misafir odası.
• Yer altında hayvan ağılı. (Bu iki mananın cem'i Ebhâ-Bühüvv şeklindedir)
• Geniş meydan, yer.
• Göğüsün içi, boğazdan mideye kadar olan aralık.
• Rahim ile mahrecinin arası.

beri / berî

• (Berâet. den) Kurtulmuş. Temiz. Kayıt ve hüküm altında olmayan. Zimmeti bulunmayan adam. Hiçbir karışıklık, kusur ve noksanı olmayan. Hastalıktan sâlim olan.

beylik

• Merkeze tam bağlı olmayarak bir beyin yönetimi altındaki ülke, emirlik, emaret, mirlik.

bi'at-ı rıdvan / bî'at-ı rıdvân

• Hudeybiye'de Semûre ismindeki ağacın altında 400 Eshâb-ı kirâmın Peygamber efendimize, emirlerini kayıtsız şartsız yerine getireceklerine dâir verdikleri söz.

bilakayd ü şart / bilâkayd ü şart

• Her hangi bir kayıt ve şart altında olmaksızın, kesin olarak.

bilinçaltı

• Psk: Şuur altı. Geçmişte yaşadığımız ve etkisi altında kaldığımız hâdiselerden şimdi hatırlayamadıklarımız, şu anda da varlığımızda meydana gelen hadiselerden bilgisine sahip olmadıklarımızın hepsi. İnsan şuurlu hareket ettiği gibi şuuraltı etkilerle de hareket eder. İnsan şuuraltının etkisiyle hare (Türkçe)

bitüm

• Yerin altında bulunup sıvı ve sarımtırak veyahut katı ve kara bir durum ve renkte olan maddedir ki, asfalt yol yapılırken kullanılır.

borsa

• (Ticarette) Vasıfları belli ölçülere uyan yani standartlaştırılabilen malların örnekleri üzerinden alım satımının yapıldığı devlet kontrolü altında teşkilâtlanmış pazar yeri.

caniha

• Bir tarafa meyleden veya bir cenahı tutan.
• Göğüs altındaki iyeği.

cemal-i rububiyet / cemâl-i rububiyet

• Allah'ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesinin, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurmasının güzelliği.

cenab-ı rabbü'l-izzet / cenâb-ı rabbü'l-izzet

• Herbir varlığa ihtiyaçlarını veren ve onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran; her şeye gâlip gelen Allah.

cereyan-ı hikmet

• Hikmetin cârî, yürürlükte olması; dünyadaki hâdiselerin sebepler altında, fayda ve gayelere yönelik olarak cereyan etmesi.

çete

• Bölük, birlik, takım. Bir reisin idaresi altında bulunan birlik.
• Asker bölüğü, müfreze.
• Çapulcu ve akıncı takımı.

cibal-i mübaha / cibal-i mübâha

• Huk: Hiç bir kimsenin mülkiyeti altında bulunmayan dağlar.

cilve-i rabbaniye / cilve-i rabbâniye

• Allah'ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesinin ve onları terbiye, idare ve egemenliği altında bulundurmasının izi, görüntüsü.

cizye

• Vergi. Haraç. Müslümanların fethettikleri yerlerde, müslüman olmayanlardan alınan ve devlet teminatı altında bulunmanın karşılığı olan vergi.

dahh

• Yer altında bir şey gizlemek.

dedikodu

• Bir müslümanın veya zımmînin (İslâm devletinin idâresi altında bulunan müslüman olmayan vatandaşın) ayıbını, onu kötülemek için arkasından söylemek.

derdest / دردست

• Yakalama. (Farsça)
• El altında olma. (Farsça)
• Derdest edilmek: Yakalanmak. (Farsça)
• Derdest etmek: Yakalamak. (Farsça)

derece-i kudret ve teshir

• Güç ve emri altında bulundurma derecesi.

dereke

• Aşağı inen basamak. Aşağı mertebe.
• Sıfırın altındaki derece. Düşüklük.

dergah-ı rububiyet / dergâh-ı rububiyet

• Yarattığı bütün varlıkları terbiye edip egemenliği altında bulunduran Allah'ın yüce katı.

desatir-i ekseri / desatir-i ekserî

• Pek çok ortamda ve şartlar altında geçerli olan kanun ve kurallar.

desatir-i rabbaniye / desâtir-i rabbaniye

• Besleyen, yetiştiren, verdiği nimetlerle varlıkları terbiye eden, idaresi ve tasarrufu altında bulunduran Allah'ın düsturları, prensipleri.

devair-i rububiyet / devâir-i rububiyet

• Rububiyet daireleri; Allah'ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurmasının alanları.

dil-dar

• Kalbi hükmü altında tutan. Sevgili, mâşuk. (Farsça)

düden

• Coğ: Yerin altında akan suların oyup meydana getirdiği derin kuyu.

ebhas

• Gözlerinin üstünde veya altında bir miktar yumruca et parçası olan kişi.

ebrencen

• Bilezik. Kadınların kollarına taktıkları altından mâmul zinet eşyası. (Farsça)

ebu-l vakt

• Vakit ve hâlin te'siri altında kalmıyanlar.

ecnas / ecnâs

• Cinsler; altında türlerin sıralandığı sınıflar.

ef'al-i mükellefin / ef'âl-i mükellefîn

• Mükellef olanların (yani; Cenâb-ı Hakk'ın teklif ve emirlerini kabul ve vazifeli kimselerin) yaptıkları amel ve işler. Bunlar şu isim altında sıralanır: Farz, vâcip, sünnet, müstehab, mübah, mekruh, haram, sahih bâtıl, fâsid, helâl.

ef'al-i rabbaniye / ef'âl-i rabbâniye

• Herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın fiilleri.

efrenc

• (Franc. dan) Bu kelime, Ortaçağda teşekkül ederek, o sıralarda Frankların ve bilhassa Charlemagne'in hükmü altında bulunanlara ve zamanla genişleyerek bütün Avrupalılara denmiştir. Frenk. Avrupalı ve hasseten Fransız. (Fransızca)

ehl-i tefrit

• Tersine aşırı olanlar, bir meselede ortalamanın altında kalanlar.

ekalliyet

• (Akalliyet) Bir hükümetin tebaiyyeti altında yaşayan, yabancı din ve milliyete mensub olup, ekseriyeti teşkil etmeyen halk. Azlık. Azınlık.

eman / emân

• Korkusuzluk, emniyet, güven.
• Bir kimseye veya düşmana; söz, işâret veya yazı ile, mal ve can güvenliğinin emniyet (güven) altında olduğunu bildirme.
• Müslüman olmayan bir kimsenin İslâm memleketine girmesi için kendisine verilen müsâade, izin.

emir tahtında

• Emir altında.

emr-i rabbani / emr-i rabbânî

• Bütün varlıkları yaratılış gayelerine göre terbiye edip idaresi ve egemenliği altında tutan Allah'ın emri.

emval-i zahire / emval-i zâhire

• Sâime denilen hayvanlar ile bir kısım arazi mahsulâtı ve madenleri ile yer altındaki hazineler ve gümrüklere uğrayan ticaret mallarıyla, nakitler.

esma-i rabbaniye / esmâ-i rabbâniye

• Herşeyi terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın isimleri.

etba'

• Tâbi olanlar, bağlı olanlar, emri altında bulunanlar.

eyalat

• (Tekili: Eyâlet) Valilerin idareleri altında olan memleketler, vilâyetler.

ezlem

• Boğazı altında sarkık uzun kılları olan keçi.

faaliyet-i rabbaniye / faaliyet-i rabbâniye

• Herşeyi terbiye ve idare edip egemenliği altında bulunduran Allah'ın faaliyet ve icraatı.

farig

• İşini bitirmiş, boş kalmış, alâkasını kesmiş, rahat, vazgeçmiş, çekilmiş.
• Fık: Tasarrufu altında olan mülkün kullanma ve tasarruf hakkını başkasına devreden.

fazl-ı rabbani / fazl-ı rabbâni

• Her bir varlığa muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın sunduğu manevî ihsan ve nimetler.

fer'

• Şube, kol. İkinci derecede olan. Dal budak.
• Bir aslın neticesi.
• Bir cemaatın şerefli ve daha meşhuru.
• Kazancı olan mukayyed mal. Hâzır ve muhâfaza altında olan.
• Yükseğe çıkmak ve iki nizalı olanın arasına girip ıslah etmek.
• Asıl mes'eleden kollara ayrı

ferman-ı rabbani / fermân-ı rabbânî

• Bütün varlıkları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında tutan Allah'ın emir ve buyruklarının yazılı olduğu Hizbü'l-Ekber.

fiil-i rabbaniye / fiil-i rabbâniye

• Herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın fiil ve icraatı.

firkateyn

• Buharın icadından evvel kullanılan harp gemilerindendir. Bu gemiler, güvertelerinin altında bir batarya topu hâvi olup hızlı giderlerdi. Bu gemilerin üç direkleri vardı ve içlerinde mürettebatının binbeşyüzü bulanları da vardı.

galeri

• San'at eserinin sergilendiği salon veya koridor. (Fransızca)
• Tiyatroda seyircilere ait balkon. (Fransızca)
• Üstü örtülü uzun yer. (Fransızca)
• Yer altında açılmış uzun, dar yol. (Fransızca)

gamuz

• İtham olunan, töhmet altında bırakılan.
• İçinden kan giden dişi deve.

gına-yı rabbaniye / gınâ-yı rabbâniye

• Herşeyi terbiye eden ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın sonsuz zenginliği.

hadise-i rububiyet

• Herşeyi terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın gerçekleştirdiği hadise.

hakim-i hakim / hâkim-i hakîm

• Herşeyi hikmetle yapan ve herşeyi hükmü altında tutan Allah.

hakim-i mu'cizekar / hâkim-i mu'cizekâr

• Her şeyi mu'cize olan ve her şeyi emri altında bulunduran.

hakim-i mucizekar / hâkim-i mucizekâr

• Her şeyi mucize olan ve her şeyi emri altında bulunduran.

hakimiyet-i rububiyet / hâkimiyet-i rububiyet

• Rablığın egemenliği; Allah'ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurması.

hakıne

• Boğaz altındaki çukurcuk.

haly

• (Çoğulu: Huliy) Altından ve gümüşten olan süs eşyâları.

hame-i zerrin / hâme-i zerrin

• Altın kalem, altından yapılmış kalem.

hangah

• Allah rızası için ve misafirleri minnet altında bırakmamak ihlâsı ile fakir ve dervişlere ve talebe-i uluma yemek verilen ve misafir edilen yer. (Farsça)

harf-i cerr

• Gr: Kelimenin sonunu esre ile (i diye) okutan harf. Bunlar arabçada şu şekil altında toplanmıştır. (Vav-ı kasem), (Ta-yı kasem)

hasıraltı etmek

• Ist: Unutmak, saklamak, gizlemek, terviç etmemek manasında kulanılan bir tâbirdir. Hasır, eskiden halı ve kilim yerinde kullanıldığı ve onun altında kalan şeyler unutulup gittiği için bu tâbir meydana gelmiştir.

haşiye / hâşiye

• Sayfanın altındaki açıklama yazısı.

havamis-i süleymaniye

• Tar: Süleymaniye Medresesini teşkil eden medreselerden beşinin müderrisine verilen ünvan. İlk zamanlarda havamis namı altında beş medrese ve beş aded de müderris bulunurken daha sonraları müderrislerin sayıları arttırılmış ve bundan dolayı "havamis" kelimesi de "hamise"ye kalbolunmuştur. Havamis med

havza

• Bir hükümetin idaresi altında bulunan bütün ülkeler.

hazine-i rabbaniye / hazine-i rabbâniye

• Herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve hâkimiyeti altında bulunduran Allah'ın hazinesi.

hazuf

• Sür'atle yürüdüğünden ayağı altından taşlar atılan eşek.

hıbve

• (Çoğulu: Hubâ) Gökyüzüne yayılmış büyük bulut.
• Dizlerini büküp, mak'adı üzerine oturup, elleri dizleri altından bağlamak.
• Bele takılan şey.

hıdn

• Koltuk altından yan başına varana kadar, kucak.
• Nahiye.
• Canip, taraf.

hikmet ve rahmet-i rabbaniye / hikmet ve rahmet-i rabbâniye

• Herbir varlığı terbiye edip idaresi ve tasarrufu altında bulunduran Allah'ın rahmet ve hikmeti.

hikmet-i san'at-ı rabbaniye

• Bütün varlıkları yaratılış gayelerine göre terbiye edip idaresi ve egemenliği altında tutan Allah'ın san'atındaki hikmet, gaye, fayda, sır.

himaye-i rabbaniye

• Her bir varlığa muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın koruma ve himâyesi.

himayegerde

• Himayesi altında olan, korunmuş.

himayet-i gaybi / himayet-i gaybî

• Gaybî olarak koruma altında bulundurma.

hiza

• Bir şeyin karşısı, mukabili. Bir doğru çizginin devamı ile hâsıl olan cihet, düzlük, sıra.
• Devenin ve atın ayakları altında yere bastığı yerler.
• Nalin.
• Taraf.

horanta

• Aynı çatı altında yaşayan kişiler, ev halkı. (Farsça)

hudeybiye

• Mekke-i Mükerreme'den Medine-i Münevvere'ye giden yolun üzerinde ve Mekke'den bir merhale uzaklıkta küçük bir köy olup, yakınında bir kuyu ve bir ağaç vardır ki, bu ağacın altında Hz. Fahr-i Kâinat Efendimize (A.S.M.) beşinci hicri senede eshabı tarafından biat olunmuştur. Hicretten beş sene on ay g

hükmeden

• Yöneten, hakimiyeti altında bulunduran.

hükumet-i gayr-i müstakille / hükûmet-i gayr-i müstakille

• İstiklâliyet ve hâkimiyet haklarını tamamen haiz olmayıp, diğer bir devletin boyunduruğu altında bulunan hükûmet.

hurs

• (Çoğulu: Hursân) Altından ve gümüşten olan halka.
• Kulağa taktıkları küçük halka.

iaşe-i rabbaniye / iaşe-i rabbâniye

• Herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın beslemesi, yedirip içirmesi.

icraat-ı rabbaniye / icraat-ı rabbâniye

• Herşeyi terbiye ve idare edip egemenliği altında tutan Allah'ın icrâatları, fiilleri.

idare-i mutlaka

• Bir hükümdarla idare. Bir hükümdarın idare ve yönetimi altında bulunan devlet. Mutlakiyet idaresi.

ıdtıba'

• Hacıların ihramlarını sağ koltukları altından çıkarıp sol omuzlarına örtmeleri.

ihracat / ihrâcat

• Bir madeni yerin altından çıkarma işlemleri.

ihtisab resmi

• Eskiden belediye varidatı olarak damga, tartı, ölçü, panayır ve pazar vergisi adı altında alınan vergiler ile, hile yapan esnaftan alınan para cezalarının umumi adı.

ikram-ı rabbani / ikram-ı rabbânî

• Herbir varlığa muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın bağış ve ihsanı.

illiyyin / illiyyîn

• Yedinci kat gökte, arşın altında bulunan bir yer veya Cennet.
• Mü'minlerin, öldükten sonra rûhlarının, nîmetler ve lezzetler içinde bulunduğu yer.

imtihan-ı rabbani / imtihan-ı rabbânî

• Herşeyi terbiye edip idaresi altında bulunduran Allah'ın imtihanı.

imtiyaz madalyası

• 2. Abdülhamid'in 11/10/1885 tarihli emriyle devlet ve memleket yararına hizmet edenlere, vazifeyle gönderildikleri yerde başarı gösterenlere verilmek üzere çıkarılan madalya. Altun ve gümüşten olmak üzere iki çeşit olan bu madalyaların ön yüzünde II. Abdülhamid'in "Elgazi" tuğrası, bunun altında sal

inayat-ı rabbaniye / inâyât-ı rabbâniye

• Bütün varlıkları terbiye eden ve idaresi ve tasarrufu altında bulunduran Allah'ın özel yardımları.

inayet ve lutf-u rabbani / inâyet ve lûtf-u rabbânî

• Herbir varlığa muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın yardım ve lûtfu.

infial

• Bir tesirin gücü altında hareket etme.

inzibat / inzibât / انضباط

• Zapturapt altında bulunma, düzen. (Arapça)

irade-i gaybiye tahtında

• Gaybî irade altında; Allah'ın dilemesi ile.

irade-i rabbani / irade-i rabbânî

• Bütün varlıkları terbiye eden, idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın iradesi, dilemesi.

irade-i rabbaniye / irâde-i rabbâniye

• Her şeyi yaratılış gayelerine göre terbiye ve idare edip, egemenliği altında tutan Allah'ın iradesi, dilemesi.

işa-i evvel / işâ-i evvel

• Yatsının ilk vakti. Batıdaki mer'î (görünen) ufuk hattı üzerinde, kırmızılığın kaybolması ile başlayan vakit. Güneşin üst kenarının ufk-ı mer'î altında, on yedi derece yüksekliğe indiği vakit.

işa-i sani / işâ-i sânî

• Batıdaki mer'î ufuk hattı üzerinde beyazlığın kaybolması ile başlayan vakit; güneşin üst kenarının ufk-ı mer'î altında on dokuz derece yüksekliğe indiği ve şafağın kaybolduğu tam karanlık vakit.

işarat-ı rabbaniye / işârât-ı rabbâniye

• Herşeyi terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın işaretleri.

ispirtizma

• Ölülerin ruhlarıyla bazı şartlar altında haberleşmenin mümkün bulunduğuna inanan görüş ve bu maksatla yapılan tecrübeler. (Fransızca)

ispritizma

• Ölülerin ruhlarıyla bazı şartlar altında haberleşmenin mümkün olduğuna inanan görüş ve bu maksatla yapılan deneyler.

ispritizmacı

• Ölülerin ruhlarıyla bazı şartlar altında haberleşmenin mümkün olduğuna inanan ve bu maksatla deneyler yapan kişi.

ısr

• Ahd. Sözleşme. Yemin.
• Kulakta küpe deliği.
• Şiddetli ahkâm ve teklifler.
• Altındakini yerinde tutan ağırlık, bağ.

istibdad

• Başlı başına olmak. Keyfî idare sistemi.
• Zulüm ve tahakküm. İdaresi altındakilerin istemediği şeyleri yalnız kendi keyfine göre zorla ve zulümle yaptırmaya çalışmak. Kanun ve nizamlara bağlı olmayarak, çok defa da kanun namına kanunsuzluk yaparak, keyfi hükmünü icra ettirmek. Kimseyi

istifham

• Sual sorup anlamak. Anlamak için sormak.
• Edb: Cevap istemek için değil, daha çok dikkati çekmek, hisleri kuvvetlerdirmek maksadıyla soru şeklinde söylemek san'atıdır. Şefkat, sevgi, hayret, kin ve nefret gibi duyguların te'siri altında vuku bulur.

istihdam-ı rabbani / istihdam-ı rabbânî

• Bütün varlıkları terbiye eden ve idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın çalıştırması, hizmet ettirmesi.

itham / ithâm / اتهام

• Suçlama, töhmet altında bırakma. (Arapça)

ittiham / ittihâm / اتهام

• Suç altında bulunmak. Suçlamak. Töhmet altında olmak. Suçlandırmak. (İtham yerine de kullanılır)

• Töhmet altında kalma. (Arapça)

izhar-ı rububiyet

• Rablığını gösterme; Allah'ın her bir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri verdiğini, onları terbiye ve idare ettiğini ve herşeyi egemenliği altında tuttuğunu göstermesi.

ıztırari / ıztırârî

• Mecburiyet altında olan.

kabile

• Birlikte yaşayan, konup göçen, bir sülâleden türemiş insanlar. Bir reisin idaresi altında bulunan ve ekserisi aynı soydan gelen insanlar.

kabza-i ilim ve kudret

• Kudreti ve ilmi altında bulundurması.

kabza-i tasarruf

• Tasarrufu altında bulundurma.

kabza-i tasarrufunda

• Tasarrufu altında.

kabza-i tedbir

• İdaresi altında bulundurma.

kanah

• (Çoğulu: Kanevât-Kınâ-Kınaâ) Yer altında olan su yolu.
• Kendir ağacı.

kanun-u mübin-i rabbani / kanun-u mübîn-i rabbânî

• Besleyen, yetiştiren, verdiği nimetlerle varlıkları terbiye eden, idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın apaçık kanunu.

kanun-u rububiyet

• Allah'ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurması kanunu.

katolik

• Hıristiyanlardan bazılarınca Hz. İsa'nın (A.S.) vekili telâkki ettikleri papanın reisliği altında Hıristiyanlıkta bir mezheb ve bu mezhabe bağlı olanlar. (Fransızca)

kavanin-i rububiyet / kavânîn-i rububiyet

• Allah'ın herbir varlığa, yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurması ile ilgili kanunlar.

keffaret

• (Masdar gibi kullanılıyorsa da "keffâr" mübalâğa isminin müennesi olup, asıl mânası: örtücü ve imhâ edici demektir.) Bir mecburiyet altında veya yanlışlıkla işlenmiş günahı affettirmek ümidiyle şeriata uygun olarak verilen sadaka veya tutulan oruç.
• Günahtan arınma.

kelime-i rabbaniye / kelime-i rabbâniye

• Herbir varlığa muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın kelimesi, sözü.

kenduc

• Yer altında giyecek eşya koymak için yapılan oda.

kenz

• Define, hazine. Yer altında saklı kalmış kıymetli eşya, para veya altın gibi şeyler.

kerahet

• İğrenme, istemeyerek zor altında yapma.
• Şeriatin yasaklamadığı fakat harama yakın olma ihtimali olan ve çekinilmesi gereken husus.

kerh

• İğrenme, tiksinme, istemeyerek zor altında yapma.

kerhen

• İstemeyerek, tiksinerek, zor altında kalarak yapma.

kılıbık

• Karısının sözünden çıkmayan erkek. Karısının baskısı altında olan adam.

kınkın

• Yol gösterici, kılavuz.
• Bir cins çekirge.
• Yer altındaki suyun miktarını bilip kazan kimse.

kumandan-ı akdes

• Bütün varlıkları emri altında tutan ve her türlü eksiklikten ve âcizlikten yüce olan Allah.

kur'an-ı rabbani / kur'ân-ı rabbânî

• Herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın Kur'ân'ı; kâinat kitabı.

kürsi / kürsî

• Oturulacak yüksekçe yer, taht, makam.
• Arş-ı a'lâ'nın altında bulunan, yer ve gökleri kuşatan alan.

• Makam.
• Arşın altındaki sema tabakası; Allah'ın yer ve gökleri kaplayan hükümranlığı ve ilminin tecellî ettiği yer.

• Allahü teâlânın azameti, kudreti ve büyüklüğünü gösteren ve Arşın altında olduğu bildirilen Allahü teâlânın yarattığı en büyük varlıklardan biri.

• Arşı azamın altındaki makam.

kuseyra

• İyeği kemiklerinin altındaki kemik.

la rabbe illa hu / lâ rabbe illâ hû

• Her bir varlığı terbiye edip idaresi ve tasarrufu altında bulunduran Allah'tan başka ilâh yoktur.

lağım

• Kaleleri düşürmek için gedik açmak veya düşman ordugâhına zarar yapmak maksadıyla açılan ve barut konulup atılan yerler. Bu işi yapanlara "lâğımcı" denilirdi. Sonradan bu türlü işlere "İstihkâm" denilmiş ve o ad altında askeri teşkilât yapılmıştır.
• Kazurat ve çirkef sularının akmasın

lahn

• Hatâ etmek, doğrudan sapmak. Çoğulu elhândır.
• Tecvîd ilminde, tecvîd kâidelerine uymamaktan doğan okuyuş hatâsı. Fıkıh kitablarında namaz kılanın namazın farzlarından olan kırâette yaptığı hatâ zelletül-kârî adı altında incelenmiştir.
• Tegannî, sesi mûsikî perdelerine uydurmak için, mâ

lekedkub

• Çifte yiyen. Hayvanların ayakları altında ezilen. (Farsça)

liva-i hamd / livâ-i hamd

• Hamd (şükür) sancağı. Kıyâmet gününde, canlılar dirilip, Arasat meydanında toplanınca, Allahü teâlâ tarafından Peygamber efendimize ihsân edilecek olan ve altında bütün inananların toplanacağı sancak-ı şerîf.

liva-ül hamd

• Hz. Peygamber'in (A.S.M.) bayrağı. Ona inananlar kıyâmetten sonra bu bayrağın altında toplanacaklardır.

livaü'l-hamd / livâü'l-hamd

• Hz. Peygamber'in (a.s.m.) sancağı, kıyametten sonra Müslümanların altında toplanacakları sancak.

livaü'l-hamd-i ahmedi / livâü'l-hamd-i ahmedî

• Hz. Muhammed'in (a.s.m.) bayrağı, kıyametten sonra Müslümanların altında toplanacakları sancak.

lütf-u rabbani / lütf-u rabbânî

• Herbir varlığa muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın ihsanı, bağışı.

lütf-u rububiyet

• Herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah‘ın iyilik ve bağışı.

madun / mâdûn

• Alt, aşağı, alt derece, emir altında bulunan.

magfele

• Dudak altında biten kılların çevresi.

maglubiyyet

• Yenilme. Bir kuvvetlinin idaresi altında bulunuş.

mahfuzen

• Polis veya jandarma gibi resmi bir muhafaza altında olarak.

mahkum / mahkûm

• Aleyhinde hüküm verilmiş olan. Dâvayı kaybedip cezalanan.
• Birisinin hükmü altında bulunan.
• Zorunda ve mecburiyetinde olma. Katlanma.

• Hükmolunan, birinin hükmü altında bulunan
• Hüküm giymiş.
• Katlanma, zorunda olma.

mahkum-u mutlak / mahkûm-u mutlak

• Mutlak sûretle hüküm altında bulunan, başkasının hüküm ve iradesiyle her yönden sınırlı olan.

mahluk-u musahhar / mahlûk-u musahhar

• Emir altında bulunan ve kendinden istenilen şeyleri yerine getiren yaratık, varlık.

mahrec

• Çıkacak yer.
• Ses ve harflerin ağızdan çıktıkları yer.
• Mat: Bayağı kesirde çizginin altındaki sayı. (Payda)
• Hususi bir meslek için adam yetiştirmeğe mahsus mekteb ve dâire. (Meselâ: Mekteb-i fünun-u harbiye zâbit mahrecidir.)
• Tarik-i ilmiyede büyük bir pâyeye v

maiyyet

• Beraberlik. Arkadaşlık.
• Yüksek rütbeli bir kimsenin emri altında bulunan hey'et.
• Yan. Nezd.

makàsıd-ı rububiyet

• Allah'ın bütün varlık âlemini terbiye edip idaresi ve egemenliği altında tutmasındaki maksat ve gayeler.

mal / mâl

• "Süren, sürülen, sarılan, takılan" anlamlarıyla terkibler yapılmada kullanılır. (Meselâ: Pâymal: Ayak altında çiğnenen) (Farsça)

• Bir kimsenin eli altında bulunan değerli şey.

malaz

• Sürülmüş toprak.
• Sular altında kalmış tarla.

masuniyet

• Eminlik, sağlamlık, muhafaza altında bulunmak, dokunulmazlık.

matmure

• Toprak altında bazı şeyleri saklamağa mahsus yer.
• Kabir, mezar.

mayu'ref

• Bilinmez.
• Minder altında saklanan şey.

mazanna / مظنه

• Ermiş sanılan. (Arapça)
• Zan altındaki. (Arapça)

maznun / مظنون

• (Zann. dan) Zannolunmuş. Zan altında bulunan, kendisinden şüphe edilen.
• Huk: Bir suç dolayısı ile sorguya çekilen kimse. Sanık.

• Zanlı. (Arapça)
• Maznun olmak: Zan altında kalmak. (Arapça)

maznunin / maznunîn

• (Tekili: Maznun) Zan altında bulunanlar. Şüpheli kimseler.

me'baz

• (Çoğulu: Meâbiz) Diz altındaki çukur.

me'mur

• Emir ile hareket eden. Emir altında olan. Vazifeli. Kendi istediği gibi olmayıp başka emre göre çalışan. Bir emir alan. Bir işe tâyin olunmuş adam.

meal / meâl

• Tefsîr âlimlerinin yaptıkları tefsirlerin (açıklamaların) ışığı altında, âyet-i kerîmelere verilen mânâ, açıklama.

mecburi / mecburî

• Zor altında, ister istemez, yapma mecburiyetinde.

mehasin-i rububiyet / mehâsin-i rububiyet / mehâsin-i rubûbiyet

• Rablığın güzellikleri; Allah'ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesinin, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurmasının güzellikleri.

• Cenâb-ı Hakkın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi ve onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurmasının güzellikleri.

memnun

• (Minnet. den) Hoşnud. Razı. Minnet altında bulunan. İyiliğe nâil kılınmış. Çok muteber olan şey. Çok beğenilen. Ölçülü ve hesaplı olan.
• Kesilmiş.

mêmur / mêmûr

• Emir altında olan.

memuriyet

• Emir altında olma.

menced

• (Çoğulu: Menâcid) İnci ve altından olan gerdanlık.

meratib-i külliye-i rububiyet

• Rububiyetin geniş, kapsamlı mertebeleri; Allah'ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesinin, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurmasının mertebeleri.

meşrutiyet / meşrûtiyet

• Devletin bir hükümdarın başkanlığı altındaki millet meclisi tarafından idare edildiği yönetim biçimi.

meşrutiyyet

• Bir hükümdarın başkanlığı altında millet meclisi ile idare edilen devlet sistemi.

mıknatıs

• yun. Demir ve benzeri mâdenleri kendine çekici hususiyeti bulunan câzibe.
• Başka te'sir altında kalmadan kuzey ve güney kutuplarına doğru yönünü değiştiren demir çubuk. (İki kutbu bulunan bu mıknatıslı çubuğun şimale bakan kısmına şimal (kuzey) ucu, cenuba çekilen ucuna da cenub (güne

milk

• Mal cinsinden olan yer. Birisinin tasarrufu altında bulunan yer. Mülk.

minnetdar / minnetdâr / منتدار

• Bir iyiliğe karşı minnet duyan. Yük altında kalır gibi birisinin iyiliğine karşı mahcubiyet. (Farsça)

• Minnet altında kalan. (Arapça - Farsça)

minnetkeş

• (Çoğulu: Minnetkeşân) Minnet altında bulunan. Minnet çeken. (Farsça)

minnetkeşan / minnetkeşân

• (Tekili: Minnetkeş) Minnet altında bulunanlar, minnet çekenler.

mir'ızza

• Keçi kılının altında olan tiftik.

misk

• Bir cins güzel koku ismi. (Asya'nın büyük dağlarında yaşayan bir cins erkek ceylanın karınderisi altındaki bir bezden çıkarılır.)

mişmel

• Kaftan altında götürüldüğü hâlde görünmeyen küçük kılıç.

misyonerlik

• Propaganda yaparak belirli bir fikir ve inancı yayma işi. Dar anlamda, henüz hıristiyanlığı kabûl etmemiş ülkelerde veya hıristiyan ülkelerde çeşitli isimler altında hıristiyanlığı yayma ve hıristiyanlık propagandası yapma faâliyeti. Bu çalışmaları yürüten râhib, papaz ve din adamlarına misyoner, bu

mu'cizat-ı rububiyet / mu'cizât-ı rububiyet

• Rablık mu'cizeleri; Allah'ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesinin, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurmasının mu'cizeleri.

muanat

• Bir şeyin zahmetini çekme.
• Bir nesneyi dikkatle göz altında bulundurma. Ona göz kulak olma.

mücevver

• (Cevr. den) Zor ve sıkı altında bulundurulmuş.

mukannit

• Yer altından kanalla su akıtan kişi.
• Muti kimse, itaat eden, emre boyun eğen kişi.

musahhar

• Emir altında, esir alınan.

müsahhar

• Bir şeyin tesiri altında kalmış, büyülenmiş.

musahharane

• Emir altında gibi.

musahhariyet

• Emir altındaymışcasına.

müskal

• Yük altında ezilen. Ezilmekte olan.

mustazill

• (Zıll. dan) Gölgelenen, gölgede oturan.
• Birinin koruyuculuğu ve himâyesi altında bulunan.

müstebid

• Başlı başına, müstakil olan. Emri altındakilere söz ve hürriyet hakkı tanımayan, istibdat yapan. Despot.

müstehas

• Toprağın altında kalıp saklanmış.

müstemlekat / müstemlekât

• Müstemlekeler. Başka devletlerin emri ve idaresi altında olan yerler. Memleketler.

müstemleke

• Başka bir devletin idaresi altında bulunan memleket, yer, sömürge.

• Başka bir devletin idaresi altında bulunan memleket. Hicret etmişlerle iskân edilmiş yerler. Sömürge.

müteessir

• Te'sir altında kalmış. Acımış yahut sevinmiş. Hissiyatına dokunmuş.
• Üzüntülü.

mutlakıyyet

• Kayıtsız şartsız bir hükümdarın idaresi altında bulunan hükümet şekli.

müttehem

• Suçlanan, itham altında kalan.

müzehheb

• Altından yapılmış; altın suyu ile süslenmiş, yaldızlanmış.

muztabi'

• Ridâsını sağ koltuğu altından çıkarıp sol omuzuna atan kişi.

nafe

• Derisi kürk yapımında kullanılan hayvanların postlarının karnı altındaki deri kısmı. (Farsça)

nafile / nâfile / نَافِلَه

• Mecburiyet altında olmayarak yapılan ibadet.

nasil

• Çenelerin altından boyun ile başın kavuştuğu yerde olan mafsal.

nazar-ı rabbaniye / nazar-ı rabbâniye

• Her bir varlığı terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın bakışı.

nekefe

• (Çoğulu: Nüküf-Nükfân) Çene altında olan küçük bez.

nezaret

• Gözetim altında tutma.

nimet-i rabbaniye / nimet-i rabbâniye

• Herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve hâkimiyeti altında bulunduran Allah'ın nimet ve ihsanı.

nizamiye

• İlk askerlik devresi.
• Bu nevi askerlik işleriyle uğraşan daire.
• Tanzimat ordusunun asıl silâh altında bulunan kısmı.

nübta

• Atın kolanı veya karnı altında olan beyazlık.

nümüvv-ü tabii / nümüvv-ü tabiî

• Normal şartlar altında büyüyüp gelişme.

nur-u rabbani / nur-u rabbânî

• Herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın nuru.

pa-hast

• Ayak altında kalmış, çiğnenmiş olan. (Farsça)

pa-mal

• Ayak altında kalmış, çiğnenmiş., (Farsça)

pa-mal-i adüv

• Düşmanların ayakları altında çiğnenmiş.

pamal / pâmâl / پامال

• Ezilmek, çiğnenmek. (Farsça)
• Pâmâl olmak: Ezilmek, çiğnenmek, ayaklar altında kalmak. (Farsça)

payimal / pâyimâl

• Ayak altında kalmış.

paymal

• (Pâyimal) Ayak altında kalmış, mahvolmuş, telef olmuş, sürünmüş. (Farsça)

payzede

• Çiğnenmiş, ayak altında kalmış. (Farsça)

peysiper

• Çiğnenmiş, ayak altında kalmış. (Farsça)

rab

• Herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah.

rabb-i azim / rabb-i azîm

• Herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah.

rabb-ı kerim / rabb-ı kerîm

• Her bir varlığı terbiye edip idaresi ve tasarrufu altında bulunduran, sonsuz cömertlik ve ikram sahibi olan Allah.

rabb-i kerim / rabb-i kerîm

• Sonsuz ikram ve ihsan sahibi, herşeyi idare ve terbiye edip egemenliği altında bulunduran Allah.

rabb-i rahim / rabb-i rahîm

• Sonsuz şefkat ve merhamet sahibi olan ve herbir varlığı terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah.

rabb-i rahim ve kerim / rabb-i rahîm ve kerîm

• Sonsuz cömertlik, şefkat ve merhamet sahibi olan ve herbir varlığı terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah.

rahimiyet-i rabbaniye / rahîmiyet-i rabbâniye

• Bütün varlıkları terbiye eden ve idaresi ve tasarrufu altında bulunduran Allah'ın herbir varlığa şefkat ve merhameti.

rahmet-i rabbaniye / rahmet-i rabbâniye

• Herbir varlığa muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın merhamet ve şefkati.

rahmet-i rububiyet / rahmet-i rubûbiyet

• Herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren ve onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında tutan Allah'ın rahmeti.

rahne

• Gedik, yarık. Gemilerin bordalarında veya su kesimlerinin altında mermi isabetiyle veya herhangi bir te'sirle açılan delikler, yarıklar. (Farsça)
• Yara. (Farsça)
• Bozukluk. Zarar. (Farsça)

raiyet / رَعِيَتْ

• Birinin idaresi altındaki halk.

reaya

• (Tekili: Raiyet) Bir kimsenin emri altında bulunanlar.
• Bir hükümdar idaresi altında bulunan halk.
• Hristiyan tebaa.
• Bütün halk.

rikab

• (Tekili: Rakabe) Boyunduruk altında olanlar. Kullar, köleler.
• Boyun, ense kökü.

rikaz

• Yer altında bulunan madenler.
• Câhiliyet zamanından kalmış gömülü mal.

rişhand / rîşhand / ریشخند

• Bıyık altından gülme. Alay. (Farsça)

• Bıyık altından gülüş. (Farsça)

rububiyet

• Rablık; Allah'ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurması.

rububiyet-i ilah / rububiyet-i ilâh

• İlâhî Rablık; Allah'ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurması.

rububiyet-i ilahiye / rubûbiyet-i ilâhiye

• Allah'ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurması.

rububiyet-i mutlaka-i ilahiye / rububiyet-i mutlaka-i ilâhiye

• Allah'ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye ve idare etmesi ve egemenliği altında bulundurması.

rububiyet-i sani

• Herşeyi mükemmel ve san'atlı bir şekilde yaratan Allah'ın bütün mahlûkatı besleyip terbiye etmesi, idaresi ve egemenliği altında bulundurması.

rububiyet-i sübhaniye / rububiyet-i sübhâniye

• Her türlü kusur ve noksandan yüce olan Allah'ın bütün varlık âlemini terbiye edip idaresi ve egemenliği altında tutması.

sa'dane

• (Çoğulu: Sâdân) Develerin yediği dikenli ot.
• Devenin göğsü.
• Tırnak dibinin siniri.
• Terâzi kefesinin iplerinin altındaki düğme.
• Kadın memesinin etrafı.

sabbag

• Boyayan, boyacı.
• Deri altındaki boyalı madde.

şacir

• Ayak altında ızdırap çekmek.

safak

• Kıllı derinin altında olan ince deri.

şahik-ul-cebel / şâhik-ul-cebel

• Dağda, çölde veya baskı ve zulüm rejimleri altında yaşayıp da peygamberleri ve onların getirdikleri dinleri işitmemiş kimseler.

sahrınç

• Yağmur sularını biriktirmek için bina altında ve toprak içinde yapılan etrafı duvarlı veya çimento sıvalı su mahzeni.

saltanat-ı rububiyet / saltanat-ı rubûbiyet

• Allah'ın varlıkları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurması; rablık sanatı.

sam

• Ölüm, mevt.
• Yer altındaki altın damarı.
• Gök kuşağı.
• Ateş.
• Sersemlik hastalığı.
• Hazret-i Nuh'un (A.S.) oğullarından birinin ismi.

şamaniler / şâmânîler

• İyi ve kötü ruhların bütün âlemi te'siri altında tuttuğu inancına dayanan sapık bir yolun mensupları.

sancak-ı muhammedi / sancak-ı muhammedî

• Hz. Muhammed'in (a.s.m.) sancağı; kıyametten sonra, Müslümanların altında toplanacağı sancak.

sanem

• Put, odundan, altından ve gümüşten yapılan insan heykeli.

sebe'

• (Sebâ) Hazret-i Süleyman Aleyhisselâm'ın mucizesi sonunda imana gelen ve onunla evlenen Belkıs'ın Yemen'de hükmü altında bulundurduğu mâmur şehrinin ismi.
• Bir Arab kavminin adı.
• Bir devlet ismi.
• Bir şahıs adı.

şecere-i rıdvan / şecere-i rıdvân

• 628 (H.6) senesinde yapılan Hudeybiye andlaşmasından önce Medîneli müslümanların, altında Peygamber efendimize ve İslâm dînine bağlı kalacakları husûsunda bağlılık yemîni ettikleri ağaç.

şefkat-i rububiyet / şefkat-i rubûbiyet

• Herşeyi terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın şefkati.

şegaf

• Yürek kabı. Yüreği çevreleyen nâzik deri.
• Sağ tarafta iyeği kemiği altında olan bir hastalık.
• Bir nesneyi çevirip kaplamak.

seki

• Direğin altında konulan taş ayak, kürsü taşı, kapıların yanlarında ve bahçelerde havuzların etrafında yapılan sed ve peyke, odaların zeminden yüksekçe olarak bir kısmına yapılan döşeme yerlerinde kullanılır bir tabirdir.
• Atın ayağındaki beyaz nişana da bu ad verilir.

serdab

• Yer altında olan serin ve soğuk oda, bodrum. Böyle yerler ekseriyetle sıcak bölgelerde, gündüzleri sıcaktan korunmak için yapılırdı. Anadolu'nun bazı yerlerinde buna "zir-i zemin" denilir. (Farsça)
• Tar: Padişah saraylarında, sağ ve sol taraflarında birer oda bulunan üç köşeli sofalara verilen (Farsça)

sereb

• (Çoğulu: Esrâb) Yer altında olan ev.
• Kırbadan akan su.
• Ot.

siccin / siccîn

• Şeytanların, kafirlerin (Allahü teâlâya ve Resûlullah efendimize inanmayanların) ve günahkâr mü'minlerin amellerini toplayan bir kitap; insanların ve cinlerin kötülerine mahsûs amel defterleri.
• Şakîlerin, kötülerin ve azâb olunan rûhların bulunduğu yer.
• Yerin altında veya Ceh

sıfat-ı rububiyet / sıfât-ı rububiyet

• Rububiyete dair sıfatlar; her bir varlığa yaratılış gayelerine ulaşması için muhtaç olduğu şeylerin verilmesi, onların terbiye edilip idare edilmesi ve egemenlik altında bulundurulmasına dair İlâhî sıfatlar, özellikler.

sirdab

• (Çoğulu: Seradib) Yer altında su soğutacak yer.

sırran tenevveret

• Gizli ve sır perdesi altında parlama, hizmeti yaygınlaştırma.

sırren tenevveret

• Gizli ve sır perdesi altında parlama ve hizmeti yaygınlaştırma.

skolastik

• Orta Çağda Hıristiyan âleminde, papazların dinî görüşüne ve onların baskısı altındaki dinî fikirlerine göre verilen felsefî fikirler.

• Lât. Kurun-u vustâda (Orta çağlarda) Hristiyan âleminde, papazların dinî görüşüne ve onların baskısı altındaki dinî fikirlerine göre yapılan tedrisat usulü.

sohbet

• Berâberlik. İnsanın derece bakımından kendinin üstünde veya altında yahut akranı ile bir araya gelip, Allahü teâlânın ve Peygamber efendimizin beğendiği, hoşnud olduğu şeyleri konuşması.

staj

• Mesleki bilgisini artırmak maksadıyla başka birinin nezareti altında yapılan çalışma. (Fransızca)

sür'at-i teessür

• Çok çabuk ve hızlı etki altında kalma.

sürü

• Tar: Devşirme suretiyle alınan Hristiyan çocuklarının yüzer, yüzellişer, ikiyüzer veya daha fazla kişilik kafileler halinde sevkedilmeleri. Sürü adı verilen bu kafileler, sürücülerle muhafızların nezareti altında hükümet merkezine sevkedilirlerdi.

tahakküm / تحكم

• Tahakküm etmek: Hükmetmek, hükmü altında tutmak.

• Hükmetme, hükmü altında tutma. (Arapça)

tahannük

• Tülbendi çenesi altından dolamak.

tahmil-i minnet

• Birini minnet altında bırakma.

taht-ı emrinde

• Emri altında.

taht-ı emrinde ve tasarrufunda

• Emri ve tasarrufu altında.

taht-ı esaret

• Esaret altında olma.

taht-ı hakimiyet / taht-ı hâkimiyet / تَحْتِ حَاكِمِيَتْ

• Hakimiyeti altında.

• Hakimiyeti altında.

taht-ı hükmünde

• Hükmü altında.

taht-ı idare

• İdaresi altında.

taht-ı nezaretinde

• Gözetimi altında.

taht-ı riyaset / taht-ı riyâset / تَحْتِ رِيَاسَتْ

• Başkanlığı altında.

taht-ı riyasetinde

• Başkanlığı altında.

taht-ı tasarruf / تَخْتِ تَصَرُّفْ

• Tasarrufu altında.

• İdare altında olma.

taht-ı tasarruf ve temellük

• Kendi tasarruf ve mülkü altında bulunma.

taht-ı tasdik / taht-ı tasdîk / تَحْتِ تَصْدِيقْ

• Doğrulama altında olma.

taht-ı tasdikinde

• Doğrulaması ve onayı altında.

taht-ı tedbir

• Yönetim ve idaresi altında tutulan alan.

taht-ı temellük

• Mülkü altında, sahipliği altında, kendisine ait.

taht-ı tesir

• Tesir altında.

taht-ı tevkif / taht-ı tevkîf / تَحْتِ تَوْق۪يفْ

• Tutuklama altında.

tahte

• Alt, altta, altında.

tahtelhıfz

• (Taht-el hıfz) Muhafaza altında.

tahtessıfır

• Sıfırın altında.

tahtında

• Altında.

takayyüd

• Kayıt altında olma, sınırlılık.

talimat-ı rabbaniye / talimat-ı rabbâniye

• Bütün varlıkları terbiye eden, idaresi ve tasarrufu altında bulunduran Allah'ın emirleri.

tasarruf-u azim / tasarruf-u azîm

• Büyük tasarruf; herşeyi kendi emri altında tutarak dilediğini dilediği şekilde yapmak.

tasarruf-u rabbani / tasarruf-u rabbanî

• Her bir varlığı terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın bütün kâinattaki varlıkları dilediği gibi kullanması ve idare etmesi.

tebaa

• Tâbi olanlar. Birisinin veya bir devletin emri altında olanlar.

tebrie

• (Tebriye) Bir kimseyi şüpheden ve zan altından kurtarmak. Temizliğini ve suçsuzluğunu meydana çıkarmak.
• Borçtan kurtarmak.
• Nezahet, ismet.
• Beraet ettirmek.

tedbir ve rububiyet / tedbir ve rubûbiyet

• Varlıkları idare etme, çekip çevirme, terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurma.

tedbir-i rububiyet

• Her şeyi idare ve terbiye eden Allah'ın kâinat ve varlıklar üzerindeki hikmetli faaliyeti, emri altında tutması, idaresi.

teessür

• Kederli ve üzüntülü olarak içlenmek. Üzülmek.
• Te'sir altında kalmak.
• Kederlenmek.

tefeci

• El altından yüksek faizle para veren kimse. (Türkçe)

tefrit / tefrît / تَفْر۪يطْ

• Ortanın altında kalmak, normalden aşağı olmak.

• Ortalamanın yani vasatın çok altında kalmak, geride kalmak. Normalden aşağı olmak. (İfratın zıddı)

• Normalin altında kalma.

tekvini emr-i rabbani / tekvînî emr-i rabbânî

• Bütün varlıkları yaratılış gayelerine göre terbiye edip idaresi ve egemenliği altında tutan Allah'ın birşeye "Ol" deyince onu hemen olduruveren emri.

telahhi

• Tülbendi çenesi altından sarmak.

teshir

• Emir altında tutma.

teshir-i rabbani / teshir-i rabbânî

• Herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın herşeye boyun eğdirmesi.

tevazu / tevâzu

• Alçakgönüllülük, isteyerek mertebesinin altında görünme.

teveccüh-ü emr-i rabbaniye / teveccüh-ü emr-i rabbânîye

• Herşeyi terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın emrinin varlıklara yönelmesi.

töhmet

• Birisine isnad edilen, fakat kat'iyyetle işleyip işlemediği belirsiz olan suç, kabahat.
• İtham altında olma.

ul'ul

• Göğüs altında ve karın üzerinde dile benzer bir kemik.
• Çekik kuşunun erkeği.

uluhiyet-i mutlaka

• Kayıt altında olmayan, mutlak uluhiyet. Ancak bir tek İlâhın mâbud oluşu.

usnun

• (Çoğulu: Asânin) Sakal ucu.
• Her nesnenin evveli.
• Devenin çenesi altında olan uzun kıllar.

üstam

• Güvenilir, itimad edilir, inanılır, emin. (Farsça)
• Gümüş veya altından yapılmış üzengi, at eyeri. (Farsça)

vahdaniyet-i rabbaniye / vahdâniyet-i rabbâniye

• Herşeyi terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ın birliği.

vaty

• Ayak altında çiğneme, ezme, basma.
• Çiftleşme.

vazife-i rububiyet

• Rablık işi; her bir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri verme ve onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurma işi.

vehs

• Kırma.
• Ayak altında çiğneme, basma, ezme.

vesayet

• Bir başkasının yardımı ve koruması altında bulunma.

vişah

• (Vüşâh) Eskiden kadınların mücevherlerle süsleyip boynundan ve koltukları altından bağladıkları enlice bez veya meşin parçası.

ya rabbi / yâ rabbi

• Ey Rabbim; ey her bir varlığa muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah'ım.

yed-i tasarruf

• Tasarruf eli; yönetimi ve hakimiyeti altında tutma.

zabt-name / zabt-nâme

• Hâdise veya vak'a yerinde alâkalı kimselerin hâdisenin oluş şeklini imzâ altında kaydettikleri kâğıt. Zabıt tutulan kâğıt. (Farsça)

zanin / zanîn / ظنين

• Zan altında bulunan. (Arapça)

zehebi / zehebî

• Altına ait. Altından yapılma.

zela'

• Ayağın altında ve üstünde; elin ise arkasında olan yarık.

zeleme

• Keçinin boğazı altında sarkık olan kıllar. (Müz: Ezlem. Müe: Zelmâ)

zerin / zerîn / زرین

• Altından. (Farsça)

zerrin / zerrîn / زرین

• Altından yapılmış. Altın gibi parlak. Sarı (Farsça)

• Altından yapılmış.

• Altından. (Farsça)