abd-i külli / abd-i küllî

• Bütün varlıkların ibadetlerini kendi şahsında temsil eden kul.

afv-i anilkat'

• Huk: Azalarından biri kesilen bir şahsın, buna karşılık hak kazandığı diyet veya kısas davalarından vaz geçmesi.

ahkam-ı şahsiye / ahkâm-ı şahsiye

• Huk: Şahsın kendisini alakalandıran hükümler.

ajan

• Bir şahsın, bir şirketin veya bir devletin bazı işlerini gören kimse. (Fransızca)
• Gizli vazifeli olan kişi. (Fransızca)

akd-i zimmet

• İslâmlarla muharebe etmiş veya eden bir şahsın veya bir cemaatın İslâm ahd u emânını, yani tâbiiyyetini kabul etmesi.

ashab-ı matlub / ashâb-ı matlub

• Huk : İflâs hâlinde bulunan şahsın, kanuni alacaklılarının yekûnü.

ayniyyet

• Bir şey veya şahsın aynı veya kendisi olması.

beraet / berâet

• Temize çıkarmak. Bir şahsın, hakkında iddia edilen suçtan uzak olduğunun veyâ işlediği söylenilen suçun gerçekte suç olmadığının anlaşılması.
• Kurtuluş vesîkası.

beraet-i zimmet / berâet-i zimmet

• Aksine bir delil bulunmadığı müddetçe şahsın suçsuz ve borçsuz olması.

cem'iyyet

• (Cemiyet) Topluluk, birlik. Hey'et.
• Bir yere cem' olma.
• Mânevi birlik teşkil eden cemaat.
• Huk: Kazanç paylaşmaktan başka bir maksadla, ikiden ziyade şahsın ilim ve mâlumâtlarını ve faaliyetlerini devamlı bir şekilde birleştirmek suretiyle bir esas nizamnameye müstenid

diyet-i kamile / diyet-i kâmile

• Huk: Öldürülen şahsın nefsine bedel olarak, câniden veya ailesinden alınan tam diyet olup, miktarı öldürülen kişiye göre değişir.

ehliyet-i eda / ehliyet-i edâ

• Şahsın dînen geçerli olacak şekilde iş yapabilmeye elverişli olması.

fahhaş

• Her cins fenalık ve kötülükleri şahsında toplamış olan kimse.

filati / filâtî

• (Bak: HOCA TAHSİN EFENDİ)

haşir sözü

• Haşir bahsinin anlatıldığı Onuncu Söz.

hukuk-u şahsiye

• Şahsın hak ve hukuku, kişi hakları.

hulasa

• Bir şeyin, bir bahsin özü. Kısaca esası.

ihsanname

• Edb: İltifat mektubu. İltifat ve tahsini hâvi yazılan mektub. (Farsça)

istidrac / istidrâc

• Derece derece yükselmeyi istemek.
• Fâsık veya kâfir olduğu belli bir şahsın gösterdiği harika.

istirahat-i şahsiye ve umumiye

• Şahsın ve toplumun rahatı.

kefalet-i binnefs

• Birinin şahsına kefil olma.

makale

• Söylenen söz. Söyleme. Söyleyiş. Kelâm. Nutuk.
• Bir bahsin kaleme alınışı.

mamelek

• Elinde bulunan şeyler, sâhib olduğu şeyler. Nesi var ise, hepsi.
• Huk: Bir şahsın alacak ve borçlarının hepsi.

manahnü fih / manahnü fîh

• Üzerinde durduğumuz, bahsini ettiğimiz mes'ele. Hakkında konuştuğumuz.

monarşi

• Hâkimiyetin kaynağı birtek şahısta (Kral, padişah, han v.s.) olduğu kabul edilen devlet şeklidir. Bu şahsın, yani devlet başkanının yanında bir meclis (parlamento) olursa; meşruti monarşi; olmazsa; mutlak monarşi ismini alır. Ayrıca devlet başkanının iş başına gelmesi şekline göre, irsi veya seçimli (Fransızca)

mübahese

• Bir şeye dair iki veya daha çok kimse arasında olan konuşma. Bir şeyin bahsini etmek. Musahabe.

müteşahhıs

• (Şahs. dan) Şahıslanan, gözle görünür hâle gelen.
• Şahsı farkedilmiş olan.
• Şahsını tanıyan.

neam

• "Evet, olur" mânâsında cevap edâtıdır.
• Pek iyi, âferin mânâlarında tasdik ve tahsin kelimesidir.
• At, deve, sığır, koyun gibi dört ayaklı hayvana da denir.

nev'i şahsına münhasır

• Sadece şahsına benzer çeşit, başka benzeri olmayan. Eşi bulunmaz olan.

nev'un münhasırun fiş-şahs

• Nev'i şahsına münhasır. Başka bir benzeri olmayan.

orijinal

• Bir şeyin aslı. Tuhaf, garib hâli olan. (Fransızca)
• Değişik. (Fransızca)
• Nev'i şahsına mahsus, kendine mahsus. (Fransızca)
• Vasıf ve keyfiyetleri cihetinden benzerlerinden ayrı ve üstün. (Fransızca)
• Bir nümuneye göre olan. (Fransızca)

resail-i tevhid / resâil-i tevhid

• Tevhid bahsini anlatan risaleler.

şahsiyyat

• Kişinin şahsına, kendine ait sözler.
• Birinin kendine ait münasebetsiz sözleri.

şirket

• Ortaklık, iş ortaklığı.
• Huk: İki veya daha fazla şahsın emek ve malları ile müştereken, iktisadî bir gayeye erişmek için bir akidle birleşmeleri.

tahbir

• Tahsin etmek, tezyin etmek. Güzelleştirmek, süslemek.

tahsinat / tahsinât

• Tahsinler, beğenmeler.

takriz

• (Karz. dan) Ödünç vermek.
• Bir şeyi veya bir eseri beğendiğini söylemek. Beğendiğini bildiren yazı yazmak. Bir eserin takdir ve tahsin edildiğini bildiren yazı yazmak.

tathim

• Gökçek etmek, güzelleştirmek, tahsin.

tayy-i mekan / tayy-i mekân

• Mekânı ortadan kaldırmak. Bir şahsın bir anda muhtelif yerlerde görünmesi.

tenkih-ül menat

• Menatın, yani illetin ayıklanması. Usul-ü Fıkhın kıyas bahsine ait bir ıstılahtır. Kıyasın dört rüknünden biri olan illetin, diğer benzeri hususiyetlerden ayıklanmasıdır. Şöyle ki: Şâri (Allah C.C.) bir hükmü bir sebebe bina eder. Fakat o illetle beraber hükme te'siri olmayan birçok özellikler de bu

tezkere

• (Tezkire) Pusula.
• Herhangi bir iş için izin verildiğini bildirmek üzere alınan resmî vesika.
• Bazı meslek sahipleri için yazılan, o şahsın şahsî ve meslekî durumu hakkında bilgi. Biyografi.

vahdet-i şahsiye

• Şahsın birliği.

zatınız / zâtınız

• Şahsınız.